Ulga rehabilitacyjna - używanie samochodu sygn: IBPBII/1/415-391/12/MCZ

UZASADNIENIE

W dniu 13 kwietnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca ma 72 lata i jest inwalidą I grupy; ma usztywniona prawą nogą od biodra do kolana, protezę wyrównującą długość nogi krótszej o 32 cm. Ponadto Wnioskodawca jest po przebytym wylewie krwi do mózgu (tętniak), ma również nadciśnienie. Wnioskodawca mieszka z żoną, która ma orzeczoną II grupę inwalidzką z powodu skrzywienia kręgosłupa. Po operacji kręgosłupa jego żona chodzi w gorsecie ortopedycznym; ma trudności w poruszaniu się. Ponadto, choruje na serce i nadciśnienie. Wnioskodawca i jego żona mieszkają sami, nie mają bliskiej rodziny. Mają samochód inwalidzki, którym jeżdżą na wizyty do różnych lekarzy, gdyż jest to jedyny środek do bezpiecznego poruszania się.

Wnioskodawca zajął stanowisko w zaistniałym stanie faktycznym, że powinien skorzystać z prawa do odpisu od podatku kwoty 2.280 zł. Wnioskodawca i jego żona nie korzystali z zabiegów rehabilitacyjnych, ale bardzo często dojeżdżali swoim samochodem na wizyty u lekarzy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajętego w przedstawionym stanie faktycznym dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania przez niego z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego. Natomiast w zakresie możliwości skorzystania przez żonę wnioskodawcy z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego zostało wydane odrębne rozstrzygniecie.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e,4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zostały wymienione w art. 26 ust. 7a ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7 i 7b ? 7g tego artykułu.

W myśl art. 26 ust. 7d tej ustawy, warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
   
   

Na podstawie art. 26 ust. 7f ww. ustawy o podatku dochodowym ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa ? należy przez to rozumieć odpowiednio osoby w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów orzeczono:
   
   1. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
      
   2. znaczny stopień niepełnosprawności,
2. II grupy inwalidztwa ? należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   
   1. całkowitą niezdolność do pracy albo
      
   2. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Zgodnie z treścią art. 26 ust. 7g powołanej ustawy odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6 ww. ustawy może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.

Stosownie do art. 26 ust. 7b ww. ustawy, wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

W myśl zaś postanowień art. 26 ust. 13a ustawy, wydatki na cele określone w ust. 1 podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub od dochodu na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Natomiast zgodnie z art. 26 ust. 7 pkt 4 powołanej ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2011 r. wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty (?).

Należy zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a cyt. ustawy jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie NSA, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Zagadnienie poruszone we wniosku sprowadza się do możliwości odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego celem dojazdu na zabiegi rehabilitacyjne.

Tego rodzaju odliczenia reguluje art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy.

Stosownie do jego treści za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne ? w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

Z analizy art. 26 ust. 7a pkt 14 powołanej ustawy wynika, że aby skorzystać z możliwości odliczenia od dochodu poniesionych wydatków, związanych z używaniem samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, m.in. należy:

1. być osobą zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa,
2. być właścicielem (współwłaścicielem) samochodu osobowego,
3. używać tegoż samochodu dla potrzeb związanych z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne (zlecone przez lekarza),
4. ponieść z tego tytułu wydatki.
   
   

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia ?zabieg?, ?rehabilitacja? oraz ?rehabilitacja lecznicza?, zatem koniecznym jest wyjaśnienie tych pojęć w oparciu o definicje encyklopedyczne oraz wydaną z zakresu rehabilitacji literaturę.

Zgodnie z definicją tych pojęć zawartą w ?Słowniku wyrazów obcych? (PWN, Warszawa 1991r.) oraz ?Encyklopedii? PWN, zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby); rehabilitacja jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych; rehabilitacja lecznicza zaś to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię. Istotne znaczenie mogą mieć również zabiegi chirurgiczne zmierzające do przywrócenia organicznych funkcji, zmniejszenia następstw nieodwracalnych zmian lub wyrównanie ich w takim stopniu, aby poszkodowanemu przywrócić jego społecznie przydatną sprawność.

Jak z powyższego wynika, w ramach ww. ulgi podatkowej z całą pewnością mieszczą się wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego w związku z koniecznym przewozem (przejazdem) na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne (np. zlecone przez lekarza), poniesione przez osobę niepełnosprawną posiadającą I lub II grupę inwalidztwa.

W odniesieniu do wydatków poniesionych na cele określone w art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy, w stanie prawnym obowiązującym od 01 stycznia 2011r. istnieje obowiązek przedstawienia dowodów niezbędnych do ustalenia prawa do odliczenia poniesionych wydatków z ww. tytułu, co wynika z cyt. powyżej art. 21 ust. 7c pkt 3 cyt. ustawy.

Zaznaczyć również należy, iż określona w ustawie kwota 2.280 zł jest maksymalną kwotą, która może być odliczona tytułem poniesienia ww. wydatków. Użycie przez ustawodawcę, przy określaniu wielkości limitu, wyrażenia ?w wysokości nieprzekraczającej kwoty 2.280 zł? (a nie ?w wysokości 2.280 zł??) wskazuje, iż wysokość odliczenia uzależniona jest od intensywności (częstości) używania samochodu.

Wskazany limit 2.280 zł dotyczy tylko i wyłącznie wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego będącego własnością (współwłasnością) osoby niepełnosprawnej, związanego z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Kwota 2.280 zł nie jest bowiem odliczeniem z tytułu bycia osobą niepełnosprawną z I lub II grupą inwalidztwa, lecz z tytułu korzystania z samochodu na dojazdy na niezbędne zabiegi. Kwota ta jest wyłącznie limitem, powyżej którego wydatki poniesione na korzystanie z samochodu nie podlegają odliczeniu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest inwalidą I grupy a jego żona jest inwalidą II grupy. Posiadają samochód inwalidzki, którym jeżdżą na wizyty do różnych lekarzy. Nie korzystali z zabiegów rehabilitacyjnych.

W związku z powyższym, mając na uwadze przedstawione okoliczności oraz stan faktyczny i prawny sprawy należy stwierdzić, iż faktem bezspornym jest w przedmiotowej sprawie, iż dojazd do lekarza własnym samochodem znacznie ułatwia wykonywanie codziennych czynności życiowych, każdej osobie (niezależnie od stanu jej zdrowia), jednakże wydatki te nie mieszczą się w dyspozycji przepisu art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca bowiem w tym przepisie uprawnił do odliczenia od dochodu ściśle określoną kategorię podatników - osoby niepełnosprawne, które poniosły wydatki na używanie własnego samochodu tylko i wyłącznie dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne zlecone przez lekarza. W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie dojeżdżał własnym samochodem na ww. zabiegi, gdyż z nich nie korzystał, a samochodu używał na dojazd na wizyty do lekarzy.

Wobec tego, poniesienie wydatków na cel inny niż wskazał ustawodawca w art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy nie uprawnia Wnioskodawcy do skorzystania z ww. odliczenia na cele rehabilitacyjne.

Należy jeszcze raz podkreślić, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a cyt. ustawy jest niedozwolona.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.