Czy otrzymane odszkodowanie należy ująć w zeznaniu podatkowym jako przychód i uiścić podatek dochodowy, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 18 kwietnia 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zasądzonego wyrokiem sądowym odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 22 grudnia 2010 r. Wnioskodawca otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę (3 miesięczne), które rozpoczęło się od dnia 01 stycznia 2011 r., a upłynęło 31 marca 2011 r. Wyłączną przyczyną rozwiązania umowy o pracę była według zakładu pracy likwidacja stanowiska pracy z przyczyn organizacyjnych. Dnia 01 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca otrzymał świadectwo pracy z podaniem przyczyny rozwiązania stosunku pracy - art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Dnia 27 grudnia 2010 r. Wnioskodawca wniósł do Sądu Rejonowego V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pozew o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę w wysokości 29.715 zł, tj. 3 miesięcznego wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami podając przyczynę: brak konsultacji pracodawcy z zakładową organizacją związkową, uregulowanej w art. 38 Kodeksu pracy, który brzmi ?o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy?.

Brak ww. konsultacji zgodnie z art. 38 Kodeksu pracy powoduje, iż wypowiedzenie powodowi umowy o pracę z dnia 29 grudnia 2010 r. nastąpiło z naruszeniem prawa. Sąd na mocy art. 47 Kodeksu pracy w związku z art. 45 Kodeksu pracy zasądził od pozwanej Spółki na rzecz powoda odszkodowanie w wysokości 29.715 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 stycznia 2011 r., tj. od daty doręczenia pozwu stronie pozwanej - taki był wyrok Sądu Rejonowego.

Sąd stanął na stanowisku, że podejmując decyzję o wypowiedzeniu powodowi umowy o pracę pozwana Spółka była zobowiązana zwrócić się do organizacji związkowej w trybie art. 30 ust. 2 z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych wskazując cel wniosku. Brak konsultacji z art. 38 Kodeksu pracy spowodował, że wypowiedzenie Wnioskodawcy umowy o pracę z dnia 29 grudnia 2010 r. nastąpiło z naruszeniem pracy - takie było stanowisko Sądu Rejonowego.

Po apelacji pozwanej Spółki w dniu 07 lipca 2011 r. Sąd Okręgowy na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego oddalił apelację i postanowił nadać klauzulę wykonalności wyrokowi Sądu Rejonowemu. Spowodowało to wypłatę odszkodowania dla powoda w wysokości 29.715 zł. Pozwana Spółka wypłaca odszkodowanie za utraconą pracę w wysokości 29.715 zł jak również składa apelację w ww. sprawie do Sądu Najwyższego i strony oczekują na termin rozprawy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane odszkodowanie należy ująć w zeznaniu podatkowym jako przychód i uiścić podatek dochodowy, czy jest to dochód zwolniony, w związku z tym nie należy ujmować go w zeznaniu rocznym?

Wnioskodawca uważa, iż otrzymane na mocy wyroku Sądu odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu - jest przychodem wolnym od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie jest wyłącznie zadośćuczynieniem za niezgodne z prawem rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników.

Wnioskodawca nadmienia, że takie przychody jak: wynagrodzenia otrzymane w okresie wypowiedzenia wraz z jednorazową odprawą i ustawowymi odsetkami ujął i rozliczył w zeznaniu rocznym PIT-37 za 2011 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Na mocy zapisu art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, ustawodawca zwolnił od podatku otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Ze zwolnienia korzystają również inne odszkodowania (a więc te, których wysokość i zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów prawa), ale otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej ? art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy (także z wyjątkami).

W przedmiotowej sprawie przede wszystkim należy ustalić charakter świadczenia uzyskanego przez Wnioskodawcę, a w szczególności czy świadczenie to jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 27 grudnia 2010 r. Wnioskodawca wniósł do Sądu Rejonowego V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pozew o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę w wysokości 29.715 zł, tj. 3 miesięcznego wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami podając przyczynę: brak konsultacji pracodawcy z zakładową organizacją związkową, uregulowanej w art. 38 Kodeksu pracy, który brzmi ?o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy?.

Sąd na mocy art. 47 Kodeksu pracy w związku z art. 45 Kodeksu pracy zasądził od pozwanej Spółki na rzecz powoda odszkodowanie w wysokości 29.715 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 stycznia 2011 r., tj. od daty doręczenia pozwu stronie pozwanej jak również stanął na stanowisku, że podejmując decyzję o wypowiedzeniu powodowi umowy o pracę pozwana Spółka była zobowiązana zwrócić się do organizacji związkowej w trybie art. 30 ust. 2 z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych wskazując cel wniosku. Brak konsultacji z art. 38 Kodeksu pracy spowodował, że wypowiedzenie Wnioskodawcy umowy o pracę z dnia 29 grudnia 2010 r. nastąpiło z naruszeniem pracy. Apelacja pracodawcy została oddalona.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

W myśl art. 45 § 1 Kodeksu pracy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Na podstawie art. 45 § 2 Kodeksu pracy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 Kodeksu pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47¹ Kodeksu pracy).

Odnosząc powołane przepisy prawa do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, iż zasądzone na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. art. 45 w związku z art. 47¹ Kodeksu pracy. W związku z powyższym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek wykazywania przedmiotowego odszkodowania w zeznaniu podatkowym.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, że przyznane odszkodowanie jest zwolnione od podatku należało uznać za prawidłowe, zaznaczając jednocześnie, iż zwolnienie to wynika nie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak wskazał Wnioskodawca ale z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Jest to bowiem odszkodowanie, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z Kodeksu pracy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W związku z dołączeniem do wniosku pliku dokumentów, należy zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.