opodatkowanie odszkodowania sygn: IBPBII/1/415-492/11/AŻ

opodatkowanie odszkodowania

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2011r. (data wpływu do Organu ? 28 kwietnia 2011r.), uzupełnionym w dniu 15 czerwca 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 28 kwietnia 2011r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku, pismem z dnia 08 czerwca 2011r. Znak: IBPBII/1/415-47/11/AŻ wezwano wnioskodawczynię do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 15 czerwca 2011r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W zwiazku ze złożoną apelacją w sprawie o odszkodowanie i odprawę Sąd Apelacyjny ? Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał w dniu 15 września 2010r. wyrok zasądzający od pozwanej Spółki Akcyjnej na rzecz wnioskodawczyni kwotę 169.134,96 zł tytułem odszkodowania oraz 82.836 zł tytułem odprawy. Zasądzone kwoty zostały wypłacone. Spółka akcyjna sporządziła: PIT-11 Informację o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy ? przychód 82.836 zł zaliczka pobrana przez płatnika 14.911 zł oraz PIT-8C Informacja o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych ? w części D. odszkodowanie 169.134,96 zł.

W uzupełnieniu wnioskodawczyni wskazała, iż odszkodowanie zostało zasądzone na podstawie porozumienia w sprawie gwarancji m.in. pracowniczych. Porozumienie zostało zawarte przy prywatyzacji Spółki Akcyjnej. Nabywca powziął w nim zobowiązania na rzecz pracowników, gwarantując im dodatkowe odszkodowania, niezwiazane z kodeksem pracy, w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę z przyczyn ekonomicznych. Wysokość odszkodowania i zasady jego przyznania wynikały bezpośrednio z konkretnych uregulowań zawartych w porozumieniu. Odszkodowanie zostało zasądzone w celu wyrównania uszczerbku na majątku w związku z niewywiązaniem się wobec wnioskodawczyni ze zobowiązania zawartego w porozumieniu. Wnioskodawczyni została zwolniona z pracy z przyczyn ekonomiocznych i Spółka Akcyjna winna wówczas wypłacić odszkodowanie dodatkowe czego nie uczyniła. W związku z tym wnioskodawczyni złożyła do sądu pozew, w konsekwencji ktorego zasądzono na jej rzecz odszkodowanie dodatkowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy Spółka Akcyjna słusznie sporządziła informację PIT-8C wpisując w części D. ?Informacja o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy? kwotę odszkodowania 169.134,96 zł...
  2. Czy zasądzona przez Sąd kwota odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Wnioskodawczyni uważa, iż Spółka Akcyjna nie powinna sporządzać informacji PIT-8C a wnioskodawczyni nie powinna płacić podatku dochodowego od zasądzonego odszkodowania. Wnioskodawczyni wskazała, iż zasądzone odszkodowanie nie stanowiło jej utraconego dochodu z tytułu umowy o pracę. W 2003r. Spółka Akcyjna rozwiązała z wnioskodawczynią umowę o pracę i nie wywiązała się z porozumienia dotyczącego gwarancji m.in. pracowniczych. We wskazanym porozumieniu mowa jest o dodatkowym odszkodowaniu w przypadku niewywiązania się przez Spółkę Akcyjną z zawartych porozumień. Wnioskodawczyni wskazała, iż wolne zgodnie z art. 21 pkt 3b od podatku dochodowego odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień: a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W związku z powyższym wnioskodawczyni uważa, iż otrzymane wyrokiem sądu odszkodowanie wolne jest od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy źródłem przychodów są również inne źródła. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12?14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wskazany przez ustawodawcę w art. 20 ust. 1 ww. ustawy katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera on jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do innych źródeł. Zgodnie z powołanymi przepisami opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla podatnika przysporzenie majątkowe.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

  1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
  3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
  4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
  5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
  7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, które wypełniają dyspozycję ww. normy prawnej, czyli te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Z kolei z treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wynika, że wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Oznacza to, że na mocy tego przepisu wolne od podatku są inne odszkodowania niż te których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wymienionymi powyżej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w związku ze zwolnieniem z pracy z przyczyn ekonomicznych wnioskodawczyni przysługiwało dodatkowe odszkodowanie, które nie zostało jej wypłacone. Wysokość odszkodowania i zasady jego przyznania wynikały bezpośrednio z uregulowań zawartych w porozumieniu w sprawie gwarancji m.in. pracowniczych. Wnioskodawczyni złożyła do sądu pozew. Sąd wydał wyrok zasądzający od pozwanej Spółki Akcyjnej na rzecz wnioskodawczyni m.in. kwotę 169.134,96 zł tytułem odszkodowania. Odszkodowanie zostało zasądzone na podstawie porozumienia w sprawie gwarancji m.in. pracowniczych.

Jako że wysokość lub zasady ustalania otrzymanego przez wnioskodawczynię odszkodowania nie wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lecz wynikały z porozumienia w sprawie gwarancji pracowniczych zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3 nie znajdzie w omawianej sprawie zastosowania.

Zwolnienie z opodatkowania otrzymanego przez wnioskodawczynię przychodu z tytułu wypłaty odszkodowania można zatem przeanalizować pod kątem art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy. Wnioskodawczyni przywołując ww. artykuł stoi na stanowisku, iż zasądzone odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zatem Spółka nie powinna sporządzać informacji PIT-8C.

Analizując przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz zajęte stanowisko wskazać należy, iż zasądzone odszkodowanie wynikało z umowy cywilnoprawnej (porozumienia w sprawie gwarancji pracowniczych), wnioskodawczyni otrzymała je na skutek wyroku sądu. W art. 361 § 1 kodeksu cywilnego wskazano, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowień umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono ( art. 361 § 2 K.c.). W myśl powołanego przepisu, szkoda polega albo na stracie, którą poniósł poszkodowany (damnum emergens), albo pozbawieniu go korzyści, które mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans). Startą jest pomniejszenie majątku poszkodowanego. Polega ona na uszczupleniu aktywów, albo na przybyciu pasywów. Innymi słowy szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku ? wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono ? wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Na podstawie ww. przepisu opodatkowaniu podatkiem dochodowym ? jako wyłączone ze zwolnienia - podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Organ pragnie podkreślić, iż wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych do wniosku dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię oraz jej stanowiskiem. Doprecyzowując stan faktyczny wnioskodawczyni wskazała, iż odszkodowanie zasądzone zostało w celu wyrównania uszczerbku na majątku w związku z niewywiązaniem się ze zobowiązania zawartego w porozumieniu. Jeżeli zatem wnioskodawczyni wskazuje, iż odszkodowanie zostało zasądzone w celu wyrównania uszczerbku w jej majątku Organ przyjmuje powyższą okoliczność jako element stanu faktycznego. Niemiej jednak ustalenie czy odszkodowanie dotyczy rzeczywistej szkody czy utraconych korzyści może być przedmiotem postępowania podatkowego prowadzonego przez stosowne organy podatkowe.

Jeżeli zatem istotnie ? jak twierdzi wnioskodawczyni - wypłacone dodatkowe odszkodowanie nie stanowiło jej utraconego dochodu z tytułu umowy o pracę i miało na celu wyrównanie uszczerbku w majątku wnioskodawczyni to korzystać ono będzie ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy. Podmiot wypłacający odszkodowanie nie miał zatem obowiązku wystawienia informacji PIT-8C.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika