Czy u najemców lokali komunalnych powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym (...)

UZASADNIENIE

W dniu 09 maja 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali komunalnych zobowiązań z tytułu zaległego czynszu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych jako zakład budżetowy gminy prowadzi, w ramach statutowej działalności, administrowanie gminnymi zasobami lokalowymi. W zakresie administrowania mieszczą się m. in. czynności rozliczania czynszów płaconych przez najemców lokali mieszkalnych oraz ich windykacja.

Najemcom, w przypadku zalegania z płatnością czynszu, proponuje się możliwość wykonania prac, których wartość jest zaliczana na poczet spłaty długu. Przedmiotem wykonywanych prac są: prace porządkowe, drobne prace remontowe i konserwatorskie, roznoszenie korespondencji, wywieszanie ogłoszeń, prace ogrodnicze, porządkowanie terenów zielonych. Stanowią one uzupełnienie lub dopełnienie zakresu zadań specjalistycznych wykonywanych przez MZBM lub podmioty zewnętrzne. Obecnie realizacja wymienionych prac odbywa się na podstawie zawartych między stronami umów o dzieło, a od uzyskanego z tego tytułu przychodu przez najemcę MZBM, jako płatnik, odprowadza zaliczkę na podatek dochodowy.

W związku z instytucją prawa cywilnego ?datio in solutum? (świadczenie zamiast wykonania), o którym mowa w art. 453 Kodeksu cywilnego, MZBM zamierza zastosować wskazane rozwiązanie do odpracowywania nieuregulowanych należności. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Dochodzi w tym przypadku do wykonania przez dłużnika innego świadczenia niż określone pierwotnie w umowie najmu. W tym celu MZBM przewiduje zawierać z najemcami zalegającymi z płatnościami czynszu porozumienie, które byłoby oparte o opisaną konstrukcję prawną. Wartość świadczenia będzie porównywalna do kwoty zaległości czynszowej występującej po stronie najemcy. Miejscem odpracowywania zaległych czynszów będą zarówno własne zasoby komunalne, zasoby należące do innych jednostek budżetowych gminy oraz spółki prawa handlowego, w której gmina jest zaangażowana kapitałowo.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy u najemców lokali komunalnych powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w związku z odpracowywaniem przez nich zobowiązań z tytułu zaległych czynszów i czy z tego tytułu Wnioskodawca będzie płatnikiem powstałego w ten sposób podatku bez względu na miejsce wykonywania świadczenia przez dłużnika?

Zajmując stanowisko Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami (?) są otrzymywane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku podatkowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W ocenie Wnioskodawcy, dłużnik wykonując pracę za wygaśnięcie ciążącego na nim zobowiązania uzyskuje przychód zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego u najemców lokali komunalnych odpracowujących zaległy czynsz powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a co za tym idzie MZBM będzie płatnikiem przedmiotowego podatku. Po jego stronie powstanie obowiązek poboru z tego tytułu zaliczki i wystawienia stosownej informacji o obliczeniu podatku. Obowiązek podatkowy powstanie bez względu na miejsce wykonania przez dłużnika świadczenia, tzn. bez względu czy są to własne zasoby komunalne, zasoby należące do innych jednostek budżetowych gminy czy spółki prawa handlowego, w której gmina jest zaangażowana kapitałowo.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Z wniosku wynika, iż Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych jako zakład budżetowy gminy prowadzi, w ramach statutowej działalności, administrowanie gminnymi zasobami lokalowymi. W zakresie administrowania mieszczą się m. in. czynności rozliczania czynszów płaconych przez najemców lokali mieszkalnych oraz ich windykacja. Najemcom w przypadku zalegania z płatnością czynszu proponuje się możliwość wykonania prac, których wartość jest zaliczana na poczet spłaty długu.

Do odpracowywania nieuregulowanych należności Wnioskodawca (MZBM) zamierza zastosować rozwiązanie, o którym mowa w art. 453 Kodeksu cywilnego i w tym celu przewiduje zawierać z najemcami zalegającymi z płatnościami czynszu porozumienie, które byłoby oparte o ww. konstrukcję prawną. Wartość świadczenia będzie porównywalna do kwoty zaległości czynszowej występującej po stronie najemcy.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty czynszu), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania ? poza umową stron ? jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, uznać należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego i przytoczone wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż po stronie najemców lokali mieszkalnych nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w związku z odpracowaniem przez nich zobowiązań z tytułu zaległości czynszowych, a co za tym idzie na Wnioskodawcy nie będą ciążyły z tego tytułu obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.