1. Czy za rok 2012 przysługiwała Wnioskodawczyni możliwość rozliczenia podatkowego jako osobie samotnie (...)

1. Czy za rok 2012 przysługiwała Wnioskodawczyni możliwość rozliczenia podatkowego jako osobie samotnie wychowującej dziecko zgodnie z art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? 2. Jeśli tak a Wnioskodawczyni nie zrobiła tego (z powodu wprowadzenia jej w błąd przez urzędnika urzędu skarbowego, który stwierdził, że takie prawo jej nie przysługuje) może dokonać korekty rozliczenia za 2012 rok uwzględniającej tę możliwość ? i w jakim czasie może tę deklarację skorygować?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) ? Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 17 czerwca2014 r. (data wpływu do Biura ? 23 czerwca 2014 r.), uzupełnionym 5 września 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania opodatkowania za 2012 rok w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko:

  • w części dotyczącej możliwości złożenia korekty zeznania ? jest nieprawidłowe,
  • w pozostałej części ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 czerwca 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m. in. w zakresie możliwości zastosowania opodatkowania za 2012 rok w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 21 sierpnia 2014 r. znak: IBPB II/1/415-526/14/BJ, IBPB II/1/415-527/14/BJ wezwano Wnioskodawczynię o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 5 września 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dnia 21 października 2012 r. Sąd orzekł rozwód Wnioskodawczyni i przyznał jej prawo do opieki nad małoletnim synem (wtedy 16 letnim). W dniu 13 kwietnia 2014 r. syn osiągnął pełnoletność. Wnioskodawczyni wychowuje syna samotnie. Wnioskodawczyni nie zawarła ponownie związku małżeńskiego ani nie prowadzi gospodarstwa domowego z inną osobą oprócz syna. Jest rozliczana z podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej.

Od marca 2014 r. syn Wnioskodawczyni jest uczniem Liceum (?). Przez cały rok 2014 syn zamierza kontynuować naukę w ww. szkole oraz chce podjąć płatną pracę zawodową.

W uzupełnieniu z 1 września 2014 r. (data wpływu do Biura ? 5 września 2014 r.) Wnioskodawczyni doprecyzowała stan faktyczny i wskazała, że:

  • Wyrok, w którym Sąd orzekł rozwód uprawomocnił się 22 listopada 2012 r.
  • W 2012 r. Wnioskodawczyni osiągnęła dochody ze stosunku pracy.
  • W 2012 r. syn zamieszkiwał z Wnioskodawczynią.
  • Po rozwodzie Wnioskodawczyni faktycznie wychowywała syna samotnie, choć ojciec nie jest pozbawiony praw rodzicielskich przez sąd.
  • W 2012 r. do Wnioskodawczyni ani do jej syna nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o podatku tonażowym.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

  1. Czy za rok 2012 przysługiwała Wnioskodawczyni możliwość rozliczenia podatkowego jako osobie samotnie wychowującej dziecko zgodnie z art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
  2. Jeśli tak a Wnioskodawczyni nie zrobiła tego (z powodu wprowadzenia jej w błąd przez urzędnika urzędu skarbowego, który stwierdził, że takie prawo jej nie przysługuje) może dokonać korekty rozliczenia za 2012 rok uwzględniającej tę możliwość ? i w jakim czasie może tę deklarację skorygować?

Wnioskodawczyni uważa, że z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz z rozporządzeń do niej wydanych jednoznacznie nie wynika jak należy rozpatrywać ww. sytuację. Jednakże z wydanych interpretacji, np. Urzędu Skarbowego Poznań ? Nowe Miasto znak: ZF/415-16/07, wynika, że warunki preferencji będą spełnione, jeśli dziecko choć przez jeden dzień w danym roku będzie spełniało warunki małoletności. Takie samo stanowisko, co do osoby samotnie wychowującej dziecko choćby jeden dzień w danym roku, wynika np. z interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie znak: IPPB4/415-251/12-2/JK3 z 1 czerwca 2012 r.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że za rok 2012 przysługiwała jej możliwość wspólnego rozliczenia z synem na zasadzie rodzica samotnie wychowującego dziecko oraz uważa, że ma możliwość skorygowania złożonej deklaracji za rok 2012 skoro poprzez wprowadzenie jej w błąd przez urzędnika US nie skorzystała z tej możliwości.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie możliwości zastosowania opodatkowania za 2012 rok w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. W zakresie możliwości zastosowania opodatkowania za 2014 rok w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko wydano odrębną interpretację znak: IBPB II/1/415- 527/14/BJ.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

  1. małoletnie,
  2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27

-podatek może być określony z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 cyt. ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust 10 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Z treści wniosku wynika, że dnia 21 października 2012 r. Sąd orzekł rozwód Wnioskodawczyni i przyznał jej prawo do opieki nad małoletnim synem (wtedy 16 letnim). Wyrok, w którym Sąd orzekł rozwód uprawomocnił się 22 listopada 2012 r. W 2012 r. syn zamieszkiwał z Wnioskodawczynią. Po rozwodzie Wnioskodawczyni faktycznie wychowywała syna samotnie, choć ojciec nie jest pozbawiony przez sąd praw rodzicielskich. Wnioskodawczyni nie zawarła ponownie związku małżeńskiego ani nie prowadzi gospodarstwa domowego z inną osobą oprócz syna. W 2012 r. do Wnioskodawczyni ani do jej syna nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o podatku tonażowym.

Przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Z istoty pojęcia ?osoby samotnie wychowującej dziecko? wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie jest ona ograniczona, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim. Prawo to przysługuje także wówczas, gdy samotne wychowywanie trwało chociażby jeden dzień danego roku podatkowego.

Zatem stwierdzić należy, że wolą ustawodawcy ? przez użycie w przepisach ww. ustawy określenia ?osoba samotnie wychowująca dziecko? ? było przyznanie prawa do wspólnego rozliczenia dochodów z małoletnim dzieckiem temu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że mimo, iż ojciec dziecka nie jest pozbawiony praw rodzicielskich ? rodzicem wychowującym małoletniego syna jest Wnioskodawczyni, co oznacza, że z tych względów przysługiwało jej prawo wspólnego rozliczenia z synem na zasadzie rodzica samotnie wychowującego dziecko.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w tej części należało uznać za prawidłowe.

Jednak podkreślenia wymaga fakt, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania, w tym wyrażenia wniosku w tym zakresie w zeznaniu podatkowym złożonym w terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Z wniosku wynika, że za 2012 rok Wnioskodawczyni wybrała indywidualny sposób opodatkowania, nie złożyła do dnia określonego w art. 6 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zeznania, które zawierałoby wniosek o opodatkowanie przewidziane dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Zatem należy przyjąć, że wobec niespełnienia wszystkich przesłanek Wnioskodawczyni nie może skorzystać w zeznaniu rocznym za 2012 rok z możliwości rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych na preferencyjnych zasadach, tj. jako matka samotnie wychowująca dziecko.

Odnośnie możliwości złożenia korekty zeznania za 2012 rok, w którym Wnioskodawczyni rozliczyła się indywidualnie, wskazać należy, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje możliwości złożenia wniosku o zastosowanie preferencyjnego rozliczenia w innym czasie niż określone to zostało w treści art. 6 tejże ustawy. Wynika to jednoznacznie z treści cytowanego powyżej ust. 10 tegoż przepisu, z którego precyzyjnie wynika, iż preferencyjny sposób opodatkowania nie będzie miał zastosowania do tych podatników, którzy wniosek złożą po terminie ściśle określonym.

Dodać należy, iż w prawie podatkowym występują dwa zasadnicze rodzaje terminów: terminy prawa procesowego (tj. terminy, które regulują sytuację prawną organu podatkowego oraz stron postępowania od chwili wszczęcia postępowania do jego zakończenia) oraz terminy prawa materialnego (tj. takie, przez które należy rozumieć okres, w którym może nastąpić ukształtowanie praw i obowiązków podmiotu w ramach podatkowo-prawnego stosunku materialnego).

Terminy prawa procesowego podlegają przywróceniu (stanowi o tym art. 162 § 4 ustawy ? Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym przepisy § 1-3 tego artykułu ? dotyczące przywrócenia terminu ? stosuje się do terminów procesowych), w przeciwieństwie do terminów prawa materialnego, które przywróceniu nie podlegają.

Termin do złożenia wniosku o zastosowanie preferencyjnej formy opodatkowania dochodów, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ? a wynikający z art. 45 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 10 tej ustawy ? jest terminem materialno-prawnym i nie podlega przywróceniu, co z kolei oznacza, że po jego upływie podatnik traci prawo do skorzystania z tego uprawnienia.

Podkreślić należy, iż zgodnie z treścią art. 81 Ordynacji podatkowej, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej podatnicy, ( ... ) mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację (w tym również zeznanie, co następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Korekta deklaracji zeznania ma na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy poprzednim jej sporządzeniu i może dotyczyć każdej jej pozycji ? o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Skorygowanie deklaracji polega więc na ponownym ? poprawnym już ? wypełnieniu jej formularza z zaznaczeniem, iż w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji, z wynikającym z przepisu prawa obowiązkiem dołączenia pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty.

W sytuacji nie złożenia w terminie określonym w art. 6 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zeznania w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko nie ma możliwości dokonania zmiany zasad opodatkowania poprzez złożenie korekty. Korekta jest bowiem czynnością o charakterze technicznym, nie stanowi natomiast wniosku o opodatkowanie dochodów jako osoby samotnie wychowującej dziecko. Uprawnienie podatniczki w tym przedmiocie mogło być skutecznie zrealizowane wyłącznie w terminie do złożenia zeznania podatkowego za 2012 rok (co, do którego Wnioskodawczyni posiadała możliwość do preferencyjnego rozliczenia się na zasadach przewidzianych dla osoby samotnie wychowującej dzieci), o czym stanowi zacytowany powyżej przepis art. 6 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym, że w okolicznościach niniejszej sprawy wniosek o rozliczenie w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci nie został przez Wnioskodawczynię złożony w zeznaniu podatkowym w terminie określonym w art. 6 ust. 10 powołanej ustawy, tj. do 30 kwietnia 2013 roku ? brak jest podstaw do złożenia po ustawowym terminie korekty zeznania podatkowego za 2012 rok w tymże zakresie, tj. w celu skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Z tego też względu w tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanej we wniosku interpretacji wskazać należy, iż dotyczy ona konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące. Natomiast powołane stanowisko naczelnika urzędu skarbowego zostało zajęte w indywidualnej sprawie podatnika, który zwrócił się z zapytaniem do tego organu. Od dnia 01 lipca 2007 r. jedynym organem właściwym do wydawania interpretacji indywidualnych jest Minister Finansów działający przez uprawnionych Dyrektorów Izb Skarbowych.

Ustosunkowując się do stwierdzenia Wnioskodawczyni, że niezłożenie zeznania w sposób określony dla osoby wychowującej samotnie dziecko spowodowany był wprowadzeniem Wnioskodawczyni w błąd przez pracownika Urzędu Skarbowego, Organ interpretacyjny pragnie zauważyć, że jego rola sprowadza się tylko i wyłącznie do wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego i oceny, czy na tle tych przepisów, mających zastosowanie w konkretnym stanie faktycznym (czy zdarzeniu przyszłym) stanowisko Wnioskodawcy dotyczące jego praw i obowiązków jest prawidłowe czy też jest nieprawidłowe. Takiej też oceny Organ dokonał w niniejszej interpretacji. Natomiast rolą Organu nie jest, bo żadne przepisy mu takich uprawnień nie dają, ocenianie działania pracowników urzędu skarbowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika