Jakie są skutki podatkowe zwrotu pracownikowi przez płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2010r. (data wpływu do tut. Biura ? 08 czerwca 2010r.), uzupełnionym w dniach 17 sierpnia 2010r. i 08 września 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwróconych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne:

• w części dotyczącej opodatkowania zwróconych składek społecznych ? jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej opodatkowania zwróconych składek zdrowotnych ? jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 08 czerwca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwróconych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismami z dnia 06 i 26 sierpnia 2010r. Znak: IBPB II/1/415-576/10/ASz wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniach 17 sierpnia 2010r. i 08 września 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W związku z przywróceniem wnioskodawczyni do pracy wyrokiem Sądu z dnia 28 maja 2008r. Sąd Pracy przyznał odszkodowanie w kwocie 30.855,24 zł. Pracodawca potrącił podatek i składki zdrowotne. Po interwencji Państwowej Inspekcji Pracy składki zdrowotne zostały wnioskodawczyni zwrócone w styczniu 2009r. Zwrócone składki w kwocie 6.626,49 zł zostały doliczone do dochodu za 2009r.

Z uzupełnienia wniosku z dnia 14 sierpnia 2010r., który wpłynął do tut. Biura w dniu 17 sierpnia 2010r. wynika, iż w lutym 2004r. wnioskodawczyni otrzymała propozycję odejścia na zasiłek przedemerytalny, ponieważ 15 kwietnia 2001r. ukończyła 50 lat i pracowała od 17 września 1973r. Pracodawca zapewniał wnioskodawczynię, że spełnia warunki do zasiłku przedemerytalnego, więc 19 kwietnia 2004r. podpisała rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Po przeliczeniach dokonanych przez ZUS okazało się, że wnioskodawczyni nie ma pełnych 30 lat pracy lecz 29 lat 1 miesiąc i 22 dni. Dnia 23 września wnioskodawczyni złożyła podanie o przywrócenie do pracy. Pracodawca nie wyraził zgody na przywrócenie jej do pracy, w związku z czym 18 października 2004r. złożyła wniosek do Sądu Pracy o przywrócenie do pracy. Dnia 23 maja 2006r. Sąd Okręgowy nakazał dopuszczenie wnioskodawczyni do pracy uznając, że pracodawca wprowadził ją w błąd. W maju 2007r. wnioskodawczyni złożyła wniosek do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o odszkodowanie. Dnia 28 maja 2008r. Sąd przyznał wnioskodawczyni odszkodowanie w kwocie 30.855,24 zł. Pracodawca potrącił podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Po interwencji Państwowej Inspekcji Pracy podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne zostały wnioskodawczyni zwrócone w styczniu 2009r. Składki zdrowotne i społeczne w kwocie 6.626,49 zł zostały doliczone do dochodu. Pracodawca wystawił PIT o dochodach za 2009r.; wnioskodawczyni nie dostała żadnych informacji, że składki zdrowotne i społeczne są doliczone do dochodu, tylko ustnie udzielono informacji, że są doliczone do dochodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy postępowanie pracodawcy, który składki zdrowotne i społeczne od odszkodowania potrącił, jest właściwe bo uznał je jako dochód i opodatkował...

Czy tego rodzaju świadczenia podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawczyni postępowanie pracodawcy było niewłaściwe. Zwrócone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne nie powinny być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odszkodowania nie są opodatkowane i nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

W uzupełnieniu wniosku wnioskodawczyni wyraźnie doprecyzowała, iż oczekuje interpretacji jedynie w kwestii opodatkowania zwróconych składek.

Zatem przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawczyni tylko w tym zakresie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 12 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do art. 12 ust. 4 ww. ustawy ? za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów poboru podatku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w lutym 2004r. wnioskodawczyni otrzymała propozycję odejścia na zasiłek przedemerytalny, ponieważ w dniu 15 kwietnia 2001r. ukończyła 50 lat, a pracowała od 17 września 1973r. Pracodawca zapewniał wnioskodawczynię, że spełnia warunki do zasiłku przedemerytalnego, więc 19 kwietnia 2004r. podpisała rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Po przeliczeniu przez ZUS okazało się, że wnioskodawczyni nie ma pełnych 30 lat pracy lecz 29 lat 1 miesiąc i 22 dni. Dnia 23 września wnioskodawczyni złożyła podanie o przywrócenie do pracy. Pracodawca nie wyraził zgody na przywrócenie jej do pracy, w związku z czym dnia 18 października 2004r. złożyła wniosek do Sądu Pracy o przywrócenie do pracy. Dnia 23 maja 2006r. Sąd Okręgowy nakazał dopuszczenie wnioskodawczyni do pracy uznając, że pracodawca wprowadził ją w błąd. W maju 2007r. wnioskodawczyni złożyła wniosek do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o odszkodowanie. Dnia 28 maja 2008r. Sąd przyznał wnioskodawczyni odszkodowanie w kwocie 30.855,24 zł. Pracodawca wypłacając ww. odszkodowanie potrącił podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Po interwencji Państwowej Inspekcji Pracy podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne zostały wnioskodawczyni zwrócone w styczniu 2009r. Składki zdrowotne i społeczne w kwocie 6.626,49 zł zostały doliczone do dochodu. Pracodawca wystawił PIT o dochodach za 2009r., przy czym wnioskodawczyni nie dostała żadnych informacji, że składki zdrowotne i społeczne są doliczone do dochodu. Informację o ich doliczeniu do dochodu przekazano jej ustnie.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu - odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast zgodnie z treścią art. 31 ww. ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej ?zakładami pracy?, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Przepis art. 32 ust. 2 zdanie pierwsze ww. ustawy stanowi, iż za dochód, o którym mowa w ust. 1 i 1a, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 lub 3 oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) lub pkt 2a.

Biorąc pod uwagę ww. przepisy prawa należy stwierdzić, iż ustawodawca nałożył na płatnika obowiązek prawidłowego obliczenia, poboru i odprowadzenia w ciągu roku podatkowego zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń i innych świadczeń wypłaconych lub postawionych do dyspozycji pracownika.

W świetle powołanych powyżej przepisów prawa oraz stanu faktycznego należy stwierdzić, iż kwota potrąconych od ww. odszkodowania składek na ubezpieczenie społeczne a następnie zwróconych przez pracodawcę w styczniu 2009r. stanowi co do zasady dla wnioskodawczyni przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd też kwotę zwróconych w 2009r. składek pobranych od wnioskodawczyni w 2008r., pracodawca jako płatnik dolicza do przychodów uzyskanych w miesiącu zwrotu (styczeń 2009r.) i pobiera zaliczkę na podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 32 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podkreślić bowiem należy, iż kwota zwróconych składek na ubezpieczenie społeczne, pobranych nienależnie, pomniejszała w roku podatkowym, w którym te składki pobrano, przychód do opodatkowania. Tym samym w roku, w którym składki zostały zwrócone ? dla zbilansowania przychodu podatkowego, winny być doliczone do podstawy opodatkowania, bowiem stanowią one de facto zwrot uprzednio nienależnie pomniejszonego przychodu ze stosunku pracy. Zwrot nienależnie wcześniej pobranych składek na ubezpieczenie społeczne byłby obojętny podatkowo jedynie wówczas, gdyby składki te ? w roku ich potrącenia ? nie pomniejszały dochodu (przychodu) do opodatkowania.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko wnioskodawczyni, iż postępowanie pracodawcy w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym kwoty zwróconych składek na ubezpieczenia społeczne było niewłaściwe, należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c, w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Sytuacja zwrotu składek na ubezpieczenia zdrowotne, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych została unormowana w art. 45 ust. 3a pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż w przypadku otrzymania zwrotu uprzednio zapłaconych i odliczonych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne - w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 1a pkt 2, składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, podatnik jest obowiązany doliczyć odpowiednio do dochodu lub podatku, obliczonego zgodnie z art. 27 albo art. 30c, kwoty uprzednio odliczone. Przy czym z art. 45 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Należy w tym miejscu zauważyć, iż pracodawca powinien poinformować swojego pracownika o konieczności doliczenia w zeznaniu za dany rok podatkowy do należnego podatku dochodowego za ten rok zwróconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż pracodawca w styczniu 2009r. zwrócił wnioskodawczyni składki na ubezpieczenie zdrowotne i doliczył je do dochodu.

Jak wynika z powołanego art. 45 ust. 3a pkt 1 ustawy w przypadku otrzymania zwrotu uprzednio zapłaconych i odliczonych składek na ubezpieczenie zdrowotne to podatnik (pracownik) obowiązany jest doliczyć do podatku kwoty uprzednio odliczone i dokonuje tego w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym składka została mu zwrócona.

Stąd też należy wyjaśnić, że w analizowanym stanie faktycznym rola płatnika sprowadza się co do zasady jedynie do pośredniczenia w wypłacie na rzecz pracownika całej kwoty przekazanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nadpłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne (wyjątek stanowi sytuacja, gdy płatnik ? na podstawie oświadczenia podatnika, złożonego przed 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym ? dokonuje rocznego obliczenia podatku, wówczas to na płatniku ciąży obowiązek doliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne zwróconych za jego pośrednictwem ? art. 37 ust. 1 i ust. 1a pkt 5 ustawy).

Biorąc pod uwagę powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż pracodawca nie miał podstaw prawnych do doliczenia do przychodów ze stosunku pracy uzyskanych w 2009r. przez wnioskodawczynię pobranej w 2008r. a następnie zwróconej w styczniu 2009r. składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni, iż postępowanie pracodawcy w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym kwoty zwróconych składek na ubezpieczenie zdrowotnych było niewłaściwe, należało uznać za prawidłowe.

Należy jednak zauważyć, iż w świetle przepisu art. 45 ust. 3a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pobrane w 2008r. od ww. odszkodowania składki na ubezpieczenie zdrowotne a następnie zwrócone wnioskodawczyni przez pracodawcę w styczniu 2009r., wnioskodawczyni jako podatnik co do zasady obowiązana jest doliczyć do podatku należnego za 2009r. w zeznaniu podatkowym składanym na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy do 30 kwietnia 2010r. Podkreślić należy, iż taki obowiązek nie będzie istniał jedynie wówczas gdyby składki te w roku, w którym były potrącone nie były odliczone od podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do uzupełnienia wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.