Czy wypłacone odszkodowanie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianemu (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 24 października 2011 r. (data wpływu do tut. Biura ? 31 października 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• zwolnienia z podatku wypłaconych przez Gminę odszkodowań z tytułu zajęcia nieruchomości pod drogi gminne - jest nieprawidłowe,
• obowiązku wystawienia informacji PIT-8C w przypadku braku zwolnienia odszkodowania z podatku - jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 31 października 2011 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z podatku wypłaconych przez Gminę odszkodowań z tytułu zajęcia nieruchomości pod drogi gminne oraz obowiązku wystawienia informacji PIT-8C.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina wypłaca odszkodowania za nieruchomości przejęte z dniem 01 stycznia 1999 r. jako zajęte pod drogi publiczne. Zgodnie z treścią art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, stały się z mocy prawa z dniem 01 stycznia 1999 r. własnością jednostki samorządu terytorialnego, za odszkodowaniem.

Wysokość odszkodowania ustala w drodze decyzji administracyjnej Starosta Powiatu, działając na podstawie art. 73 ust. 2 pkt 1, ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, w zw. z art. 11 ust. 1, art. 128 ust. 1, art. 129 ust. 1 i ust. 5 pkt 3, art. 130 ust. 2, art. 132 ust. 1a i ust. 2, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłacone odszkodowanie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianemu w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone przez Gminę odszkodowanie za nieruchomości zajęte w dniu 01 stycznia 1999 r. pod drogi gminne, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji, gdy od momentu nabycia nieruchomości do złożenia wniosku o wypłatę odszkodowania upłynęło więcej niż 2 lata.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wnioskodawca, przywołując treść art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazał, że należy mieć jednak na względzie, że zwolnienie przewidziane w tym przepisie nie będzie przysługiwało, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

1. nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,
2. cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania (lub ceny zbycia.
   
   

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, uzyskany przychód nie będzie korzystał ze zwolnienia.

W przypadku, gdy wypłacone odszkodowanie nie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawca zobowiązany jest wystawić otrzymującemu odszkodowanie informację PIT-8C.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 29 cyt. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest, uzyskanie przychodu między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, Wnioskodawca wypłaca odszkodowania za nieruchomości przejęte z dniem 01 stycznia 1999 r., jako zajęte pod drogi publiczne. Zgodnie z treścią art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, stały się z mocy prawa z dniem 01 stycznia 1999 r. własnością jednostki samorządu terytorialnego za odszkodowaniem. Wysokość odszkodowania ustala w drodze decyzji administracyjnej Starosta Powiatu, działając na podstawie art. 73 ust. 2 pkt 1, ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, w zw. z art. 11 ust. 1, art. 128 ust. 1, art. 129 ust. 1 i ust. 5 pkt 3, art. 130 ust. 2, art. 132 ust. 1a i ust. 2, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.

Stosownie do treści art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 01 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem.

Odszkodowanie, o którym mowa powyżej - zgodnie z art. 73 ust. 2 ww. ustawy - wypłaca:

• gmina w odniesieniu do dróg będących w dniu 31 grudnia 1998 r. drogami gminnymi,
• Skarb Państwa w odniesieniu do pozostałych dróg.
  
  

W myśl art. 73 ust. 4 ww. ustawy odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 i 2 będzie ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 01 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa. Podstawę do ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość nieruchomości według stanu z dnia wejścia w życie ustawy, przy czym nie uwzględnia się wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego trwałymi nakładami poczynionymi po utracie przez osobę uprawnioną prawa do władania gruntem (art. 73 ust. 5 ww. ustawy).

Kwestie odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.). Tak więc odszkodowanie, o którym mowa w art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną jest odszkodowaniem wypłaconym stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami - co wskazuje we wniosku sam Wnioskodawca.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy i przedstawiony stan faktyczny należy zaznaczyć, że aby omawiane odszkodowanie mogło korzystać ze zwolnienia, musi zostać wypłacone na podstawie przepisów o odszkodowaniach za wywłaszczenie nieruchomości (tj. ustawy o gospodarce nieruchomościami). Przy czym zwolnienie nie będzie miało zastosowanie, jeżeli:

• właściciel nieruchomości wywłaszczonej nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, i
• cena, za którą ją nabył jest niższa o co najmniej 50% od wartości uzyskanego odszkodowania.
  
  

Zatem zwolnienie przewidziane w treści art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie mogło mieć zastosowanie do wypłacanych przez Wnioskodawcę odszkodowań o ile zaistnieje tylko jeden z warunków wykluczających zastosowanie zwolnienia - wymienionych powyżej - albo nie zaistnieje żaden z nich.

Tym samym zwolnienie nie będzie dotyczyło przypadków, gdy właściciel nieruchomości zajętej pod drogi publiczne nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego i cena, za którą ją nabył jest niższa o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania. Jeżeli natomiast tylko jeden z tych warunków zaistnieje odszkodowanie skorzysta ze zwolnienia.

We własnym stanowisku w sprawie, Wnioskodawca wskazuje, że wypłacone przez Gminę odszkodowanie korzysta ze zwolnienia w sytuacji, gdy od momentu nabycia nieruchomości do złożenia wniosku o wypłatę odszkodowania upłynęło więcej niż 2 lata.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, że okres 2 lat należy liczyć wstecz od wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego. Z treści wniosku wynika, że wywłaszczenie nastąpiło z mocy prawa z dniem 01 stycznia 1999 r., a jedynie wniosek o wypłatę odszkodowania mógł być złożony w okresie od dnia 01 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy wprost stanowi o dniu wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego, a zatem do tego dnia należy się odnosić określając prawo do zwolnienia.

Skoro w opisanym przypadku wywłaszczenie nastąpiło z dniem 01 stycznia 1999 r., to wszczęcie postępowania o wywłaszczenie nie mogło nastąpić po tej dacie. Wobec tego moment złożenia w okresie ustawowym, tj. od dnia 01 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. wniosku o wypłatę odszkodowania nie jest momentem, od którego należy liczyć wstecz 2 lata.

Aby uznać stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe, moment złożenia wniosku o wypłacenie odszkodowania musiałby być momentem wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego. W opisanej sytuacji wywłaszczenie (z mocy prawa) miało miejsce przed złożeniem wniosku o odszkodowanie, więc wniosek ten nie mógł wszczynać postępowania wywłaszczeniowego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

W sytuacji nie spełnienia warunków do zwolnienia, przychód z tytułu odszkodowania, zaliczamy do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlega opodatkowaniu, a na Wnioskodawcy ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

W myśl bowiem art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.