Czy różnica pomiędzy kwotą należną z umowy ubezpieczeniowej a kwotą faktycznie wypłaconą może (...)

UZASADNIENIE

W dniu 23 października 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie zaliczenia do długów i ciężarów spadkowych różnicy pomiędzy kwotą należną z umowy ubezpieczeniowej a kwotą faktycznie wypłaconą.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z dnia 07 grudnia 2009r. Znak: IBPB II/1/415-823/09/MK wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 30 grudnia 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Z tytułu nabycia spadku po zmarłym mężu, Urząd Skarbowy ustalił wnioskodawczyni podatek od spadku w kwocie 7.884,00 zł, a następnie na jej prośbę podatek ten obniżono do kwoty 5.639,00 zł. Wnioskodawczyni uiściła należną kwotę podatku.

Przed wpłaceniem kwoty wnioskodawczyni poinformowała Urząd Skarbowy, że mąż był marynarzem, zachorował na statku, że wyokrętowano go ze statku i przewieziono do szpitala w M., a następnie (chyba) armator grecki przetransportował bardzo chorego męża do lepszego szpitala w V. (Brazylia), gdzie nie udało się lekarzom go uratować i mąż zmarł w czerwcu 2006r.

W rzeczach osobistych męża wnioskodawczyni odnalazła umowę o pracę, z której dowiedziała się, że armator ubezpieczył męża i na wypadek śmierci marynarza, żona ma otrzymać kwotę 50 tysięcy USD.

Umowę tę wnioskodawczyni przesłała do Urzędu Skarbowego i prosiła, aby Urząd obliczając kwotę spadku wziął pod uwagę ww. kwotę, której nie otrzymała i wpisał tę kwotę w poz. F2 ?Długi i ciężary obciążające nabyte rzeczy lub prawa majątkowe?, podobnie zresztą jak koszty pogrzebu.

Urząd Skarbowy w decyzji nie uwzględnił tych kosztów, ponieważ wnioskodawczyni nie dostarczyła odpowiednich dowodów, że ww. pieniędzy nie otrzymała.

Brak dowodów skutkował nie uwzględnieniem powyższego w postępowaniu organu podatkowego.

Zaznaczono, że o ile wyszłyby na jaw istotne nowe spawy i dowody, w chwili wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję w sprawie, to stanowić one mogą podstawę do wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją (art. 240 i następne Ordynacji podatkowej).

Tak więc naliczony podatek wnioskodawczyni wpłaciła do Urzędu Skarbowego.

Rzeczywiście, wówczas, tj. 04 grudnia 2007r. żadnych dowodów wnioskodawczyni nie posiadała, że nie otrzymała 50 tysięcy USD jako odszkodowania.

Starania wnioskodawczyni u armatora i ubezpieczycieli zagranicznych o otrzymanie odszkodowania tak jak w umowie ubezpieczeniowej ? wypłaty 50 tysięcy USD i na każde dziecko po 10 tysięcy USD ? dały rezultat, ale tylko częściowy, ponieważ w miejsce 50 tysięcy USD zamierzają wypłacić 35 tysięcy USD jako odszkodowanie, które w języku angielskim brzmi ?compensation for deth of Mr. A? R??, zaś na przekazie do banku ma być napisane ?death compensation A. R? kapitan statku M/V T?.?.

Tak więc wnioskodawczyni ma już dowody: umowę mówiącą o 50 tysiącach USD odszkodowania za śmierć i będzie miała dowód wpłaty do banku na kwotę 35 tysięcy USD.

Z uzupełnienia wniosku z dnia 24 grudnia 2009r., który wpłynął do tut. Biura w dniu 30 grudnia 2009r. wynika, iż wnioskodawczyni nie wie przez kogo zostanie wypłacone częściowe odszkodowanie za śmierć męża, czy przez spółkę armatora, która jest w Grecji i prawdopodobnie ma swoje agencje w innych częściach świata, czy też przez spółkę ubezpieczyciela, która ma siedzibę w Anglii i swoje przedsiębiorstwa w różnych częściach świata, czy też przez kraj bandery statku. Podobno na statku obowiązuje prawo bandery, w tym przypadku prawo Panamy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Urząd Skarbowy wpisze w ciężar kosztów różnicę (50 tysięcy ? 35 tysięcy) 15 tysięcy USD jako koszt i zechce zwrócić obecnie nadpłacony podatek...

Od prawnika strony armatorsko ubezpieczeniowej wnioskodawczyni otrzymała informację, że jego mandant nie jest stroną w relacjach z Urzędem Skarbowym i dlatego też nie wyraża zgody na składanie jakichkolwiek pisemnych informacji do organu podatkowego.

Zdaniem wnioskodawczyni, w tej sytuacji Urząd Skarbowy powinien wpisać kwotę 15 tysięcy USD jako jej stratę i koszty związane ze śmiercią męża i nie wymagać od niej żadnych dalszych dowodów i zwrócić nadpłacony podatek od spadku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest pisemna interpretacja przepisów prawa podatkowego dotycząca podatku od spadków i darowizn w zakresie zaliczenia do długów i ciężarów spadkowych różnicy pomiędzy kwotą należną z umowy ubezpieczeniowej a kwotą faktycznie wypłaconą.

W pozostałym zakresie, tj. w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wniosek rozstrzygnięto interpretacją indywidualną Znak: IBPB II/1/415-823/09/MK.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia niniejszej ustawy, tj. przed 01 stycznia 2007r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r., podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Przepisy ww. ustawy nie zawierają definicji ?spadku?, należy zatem w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Stosownie do art. 7 ust. 3 ww. ustawy do długów i ciężarów zalicza się również koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie, oraz koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia długów i ciężarów, niezbędne zatem jest odniesienie do znaczenia, jakie mają one w przepisach prawa cywilnego. Definicja długów i ciężarów spadkowych wynika z definicji spadku zawartej w art. 922 ww. Kodeksu cywilnego.

Z treści art. 922 § 3 ww. Kodeksu cywilnego wynika, iż do długów spadkowych należą także koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku, koszty postępowania spadkowego, obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisów i poleceń, jak również inne obowiązki przewidziane w przepisach księgi niniejszej.

Długiem i ciężarem związanym z nabyciem spadku są więc obowiązki majątkowe zmarłego wynikające ze stosunków prawnych pozostających w mocy mimo jego śmierci, które z tą datą przeszły na spadkobierców. Takie długi i ciężary obejmuje art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Natomiast ust. 3 tego artykułu rozszerza ten zakres i dotyczy obciążeń, które nie wynikają ze stosunków prawnych istniejących za życia spadkodawcy, lecz powstają z mocy przepisów prawa spadkowego i ponoszonych już przez spadkobiercę.

Należy podkreślić, iż zgodnie z art. 831 § 1 ww. Kodeksu cywilnego ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie. Z § 3 tego artykułu wynika natomiast, iż suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.

Również z treści art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego należy wywieść wniosek, iż suma ubezpieczenia otrzymana przez spadkobierców nie wchodzi do masy spadkowej; bowiem przechodzi na oznaczone osoby, niezależnie od tego czy są one spadkobiercami.

W świetle powołanych powyżej przepisów należy stwierdzić, iż suma ubezpieczenia, która zostanie wypłacona wnioskodawczyni nie należy do spadku. Tym samym skoro otrzymana na podstawie umowy ubezpieczenia kwota odszkodowania - suma ubezpieczenia nie wchodzi do masy spadkowej, to również jej nabycie nie podlega uregulowaniom ustawy o podatku od spadków i darowizn. To oznacza, że wskazana przez wnioskodawczynię różnica pomiędzy kwotą należną z umowy ubezpieczeniowej a kwotą faktycznie wypłaconą w przyszłości nie może mieć wpływu na wymiar podatku od spadków i darowizn, w szczególności nie może być w żadnym wypadku zaliczona do długów i ciężarów spadkowych. W związku z czym nie ma żadnych podstaw do zmiany wydanej przez Urząd Skarbowy decyzji, w której Naczelnik tego Urzędu ustalił wysokość należnego podatku od spadków, bowiem wskazane prze wnioskodawczynię okoliczności ? jak już wyżej wskazano ? nie mają wpływu na wysokość należnego podatku od spadków i darowizn tytułem spadku nabytego po mężu.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni w zakresie zaliczenia do długów i ciężarów spadkowych różnicy pomiędzy kwotą należną z umowy ubezpieczeniowej a kwotą faktycznie wypłaconą należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Referencje

IBPBII/1/415-823/09/MK, interpretacja indywidualna