Czy czynności wykonywane w ramach systemu cash poolingu prowadzonego przez Bank podlegają opodatkowaniu (...)

Czy czynności wykonywane w ramach systemu cash poolingu prowadzonego przez Bank podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 lipca 2009r. (data wpływu do tut. Biura ? 27 lipca 2009r.), uzupełnionym w dniu 17 września 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling. Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 07 września 2009r. wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 17 września 2009r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca oraz Spółki z grupy P. planują zawrzeć z Bankiem Umowę na świadczenie usług db-CashSweep PL. Na podstawie tej Umowy Bank będzie wykonywał na rzecz wnioskodawcy i pozostałych Spółek usługi konsolidacyjne (dalej: ?cash pool?), które umożliwiają najbardziej wydajne wykorzystanie wolnych środków gotówkowych, efektywną kontrolę płynności finansowej oraz zredukowanie kosztów związanych z jej zarządzaniem. Usługi konsolidacyjne są jednym z rodzajów usług finansowych oferowanych przez Bank, a przykładem tego typu produktu bankowego jest usługa o nazwie handlowej db-CashSweep PL, będąca przedmiotem niniejszego wniosku/zapytania.

Zgodnie z Umową, usługi typu cash pool opierać się będą na następujących założeniach:

  • Spółki posiadać będą w Banku bieżące rachunki bankowe (dalej ?Rachunki Główne?).
  • Ponadto, Spółki upoważnią Bank do utworzenia tzw. technicznego rachunku konsolidacyjnego (dalej ?TRK?) w celu umożliwienia mu świadczenia usług konsolidacyjnych typu cash pooling.
  • Na koniec każdego dnia roboczego Bank dokonywać będzie:
  1. ustalenia salda na każdym z Rachunków Głównych Spółek;
  2. zsumowania wszystkich sald dodatnich i zsumowania wszystkich sald ujemnych na Rachunkach Głównych oraz ustalenia, która z tych sum jest niższa, a która wyższa w wartościach bezwzględnych,
  3. przeniesienia całości sald składających się na sumę sald, która okazała się niższa w wartościach bezwzględnych z Rachunków Głównych, na których te salda wystąpiły na TRK,
  4. przeniesienia części sald składających się na sumę sald, która okazała się wyższa w wartościach bezwzględnych z Rachunków Głównych, na których te salda wystąpiły na TRK w takiej wysokości, aby przeniesiona na TRK suma sald dodatnich równała się sumie przeniesionych sald ujemnych (przy czym z każdego z Rachunków Głównych zostanie przeniesiona tylko taka kwota, której udział w całości kwot przenoszonych odpowiada udziałowi salda tego Rachunku Głównego w sumie sald składających się na wartość bezwzględną).
  • Na początek każdego dnia roboczego następującego po dniu, w którym dokonane zostały powyższe czynności Bank dokonuje zwrotnego przeniesienia na Rachunki Główne sald przeniesionych na TRK poprzedniego dnia roboczego.
  • Za realizację Umowy, Bank pobierać będzie od każdej Spółki wynagrodzenie za usługi konsolidacyjne wykonane na rzecz Spółek (w tym od wnioskodawcy).
  • Ponadto, Bank pobierać będzie także od każdej Spółki, u której w poprzednim miesiącu wystąpiło saldo ujemne prowizje za każdy dzień posiadania ujemnego salda na Rachunku Głównym.
  • W przypadku wystąpienia salda dodatniego, Bank wypłaci Spółkom prowizje za każdy dzień posiadania salda dodatniego na Rachunku Głównym.
  • Ponadto, w celu wykonania Umowy, Spółki udzielą Bankowi poręczenia za przyszłe zobowiązania pozostałych Spółek z tytułu salda ujemnego, które będą mogły wystąpić na jakimkolwiek Rachunku Głównym lub TRK (do określonej kwoty).
  • Oprócz tego, na koniec każdego miesiąca Bank przedstawi wszystkim Spółkom szczegółowy raport w sprawie konsolidowanych kont (zestawienie operacji).

Wnioskodawca wskazał, iż wystąpił do Urzędu Statystycznego o dokonanie klasyfikacji statystycznej wyżej opisanej usługi.

Zgodnie z uzyskaną opinią z Urzędu Statystycznego (dalej ?Klasyfikacja'), powyżej opisaną usługę należy traktować jako usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową mieszczącą się w następujących grupowaniach Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (dalej ?PKWiU?):

  • PKWIU 64.99.19 - tj. ?Usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane? zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 29 października 2008r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 2008r. Nr 207, poz. 1293);
  • PKWiU 65.23.10 - tj. ?Usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalno ?rentowych?, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 6 kwietnia 2004r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. z 2004r. Nr 89, poz. 844);
  • PKWiU 65.23.10- tj. ?Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane?, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 marca 1997r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 1997r. Nr 42, poz. 264).

Dodatkowo, zgodnie ze wspomnianą opinią Urzędu Statystycznego, wnioskodawca ? w związku z Umową ? nie będzie świadczyć jednocześnie żadnych usług na rzecz Banku, ani pozostałych Spółek.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z powyższym, opisana usługa cash pool, która będzie świadczona przez Bank na rzecz wnioskodawcy, nie będzie podlegać w Polsce opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy, mając na względzie właściwe regulacje prawne oraz otrzymaną oficjalną klasyfikację dotyczącą usług wykonywanych na podstawie Umowy, wnioskodawca stoi na stanowisku, że usługa świadczona na podstawie Umowy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W opinii wnioskodawcy, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają jedynie czynności wymienione w przepisie art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a mianowicie:

  • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  • umowy pożyczki,
  • umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  • ustanowienie hipoteki,
  • ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  • umowy depozytu nieprawidłowego,
  • umowy spółki (akty założycielskie).

Następnie wnioskodawca wskazał, że zgodnie z ust. 2 cytowanego artykułu podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany powyższych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania tym podatkiem oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.

Według wnioskodawcy, w myśl art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że usługa polegająca na zarządzaniu płynnością finansową grupy P., świadczona w oparciu o Umowę, nie znajdzie odpowiednika w Kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, a tym samym nie będzie się mieścić w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Kompleksowy charakter usługi zarządzania płynnością finansową został potwierdzony przez Urząd Statystyczny w Klasyfikacji - co zdaniem wnioskodawcy dodatkowo potwierdza, że przedmiotowa usługa nie mieści się w zamkniętym katalogu z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc pod uwagę powyższe, zgodnie ze stanowiskiem wnioskodawcy, kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową Spółek, w tym wnioskodawcy, świadczona przez Bank nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, po stronie wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług, zostanie rozstrzygnięty odrębnymi interpretacjami.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

  • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  • umowy pożyczki,
  • umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  • umowy dożywocia,
  • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  • ustanowienie hipoteki,
  • ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  • umowy depozytu nieprawidłowego,
  • umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny ? w części zobowiązaniowej ? nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Umowa ?cash poolingu? jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy ?cash poolingu?, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. ?Cash pooling? polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik ?cash poolingu? posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy ?cash poolingu? nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym ? z powyższych przyczyn - wszystkie czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika