Czy z tytułu zawarcia powierniczej cesji wierzytelności, lub umowy przystąpienia do wierzytelności (...)

14.9.2012

Czy z tytułu zawarcia powierniczej cesji wierzytelności, lub umowy przystąpienia do wierzytelności - w celu wykonania usługi ściągnięcia długu, powstanie po stronie Spółki obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych? Czy sprzedaż wierzytelności podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych? Czy factoring (wykup wierzytelności przed terminem płatności z dyskontem) podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. Biura 05 czerwca 2012 r., uzupełnionym w dniu 11 września 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych świadczenia usług pośrednictwa finansowego ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05 czerwca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie m.in. dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych pośrednictwa finansowego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 31 sierpnia 2012 r. znak: IBPP2/443-550/12/WN oraz IBPBI/2/423-666/12/PP wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 11 września 2012 r. (dopłata brakującej opłaty).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) zamierza podjąć działalność w zakresie między innymi:

1. Usług ściągania długów:

z wykorzystaniem cesji powierniczej,
z wykorzystaniem umowy przystąpienia do wierzytelności.

2. Nabywania wierzytelności w drodze umów sprzedaży.

3. Factoringu.

Aktualnie działalność Spółki jest zawieszona, jednakże Spółka zamierza podjąć działalność między innymi w ww. zakresie.

Ad. 1

Jeżeli chodzi o usługę ściągania długów, to polegała ona będzie na wykonywaniu czynności faktycznych i prawnych zmierzających do odzyskania należności od dłużnika zleceniodawcy Spółki. W celu wykonania windykacji, zawierana będzie powiernicza umowa cesji wierzytelności na Spółkę lub umowa przystąpienia do wierzytelności. Obie te umowy będą miały na celu jedynie umożliwienie Spółce realizację usługi windykacji, nie będą natomiast samoistnymi zdarzeniami prawnymi.

W praktyce występować będą dwie sytuacje:

I. W przypadku powierniczej cesji wierzytelności - Spółka nabywała będzie wierzytelność powierniczo, tj. w związku z równolegle otrzymywanym zleceniem usługi ściągnięcia długu i w celu wykonania tegoż zlecenia, a po zakończeniu usługi windykacji, spieniężona wierzytelność wracała będzie do majątku zleceniodawcy usługi.

Zobowiązaniem Spółki będzie zatem ściągnięcie długu, a cesja tylko środkiem temu służącym, przy pomocy którego Spółka wykona zlecenie. Powiernicze przeniesienie wierzytelności będzie tutaj umową zbliżoną do występującego w praktyce przewłaszczenia na zabezpieczenie, czy przelewu przez kredytobiorcę na bank praw z polisy ubezpieczeniowej na zabezpieczenie spłaty kredytu. Wierzytelność zostanie na Spółkę przeniesiona bez wynagrodzenia, jedynie powierniczo - w celu realizacji wiodącego zlecenia, którym będzie windykacja wierzytelności. Wynagrodzeniem Spółki będzie natomiast zasadniczo uzgodniony w zleceniu windykacji % (procent) ściągniętej należności głównej. Ponadto, Spółce należne będą ściągnięte odsetki. Po odzyskaniu należności, Spółka zwróci ją zleceniodawcy po potrąceniu swojego wynagrodzenia (% należności głównej) i odsetek. Ewentualne koszty opłat sądowych (wpisy, zaliczki) ponosił będzie zleceniodawca płacąc je albo bezpośrednio na rachunek sądu, lub na podstawie noty obciążeniowej wystawianej przez Spółkę. Koszty zastępstwa zasadniczo ponosić będzie natomiast Spółka.

II. W przypadku przystąpienia do wierzytelności - Spółka przystąpi do wierzytelności na podstawie art. 369 Kodeksu cywilnego (analogicznie do umowy o przystąpienie do długu) w celu windykacji długu. Na mocy umowy o przystąpienie do wierzytelności Spółka stanie się drugim wierzycielem - obok dotychczasowego - solidarnie uprawnionym do wierzytelności. Umowa przystąpienia będzie stosowana przede wszystkim wtedy, gdy istniał będzie umowny lub ustawowy zakaz cesji i stąd nie będzie możliwie zastosowanie w celu windykacji cesji powierniczej. Solidarność wierzycieli spowoduje, że obaj staną się w równym stopniu uprawnieni do otrzymania zapłaty od dłużnika, a zatem nie nastąpi zbycie wierzytelności, gdyż dotychczasowy wierzyciel nadal nim pozostanie, nie utraci on też praw do wierzytelności. Pojawi się natomiast obok niego jeszcze jeden wierzyciel (Spółka). Dłużnik będzie miał zatem dwóch równoprawnych wierzycieli. W umowie zostanie jednak sprecyzowane, że przystąpienie do wierzytelności ma na celu ściąganie długu. W ramach usługi Spółka - jako zleceniobiorca i wierzyciel solidarny - będzie mogła zapłacić wierzycielowi określoną kwotę pieniężną (uzgodniony % należności głównej), co będzie oznaczało ściągnięcie należności, gdyż zwalniało będzie zleceniodawcę z konieczności dochodzenia należności. Pozostała część wierzytelności głównej (nie zapłacona zleceniodawcy) stanowiła będzie wynagrodzenie Spółki za usługę windykacji. Po zapłacie zleceniodawcy, Spółka - jako wierzyciel solidarny - będzie dochodzić od dłużnika zapłaty całości długu wraz z odsetkami. Możliwe będzie też uprzednie ściągnięcie długu i dopiero potem rozliczenie się ze zleceniodawcą - jak w przypadku cesji powierniczej.

Ad.2

Niezależnie od opisanej powyżej usługi windykacji, Spółka będzie także nabywała wierzytelności w drodze typowej umowy sprzedaży za cenę rynkową.

Przeniesienie wierzytelności na Spółkę będzie tutaj zasadniczym celem stron, a wierzytelność wejdzie do majątku Spółki, która zapłaci rynkową cenę nabycia wierzytelności. Spółka nie będzie równolegle świadczyć żadnej usługi, wyłącznie zakupi prawo majątkowe w postaci wierzytelności, do późniejszego wykorzystania (ściągnięcie dla siebie, sprzedaż itp.).

Ad.3

Spółka świadczyć będzie także usługi factoringu polegające generalnie na wykupie wierzytelności przed terminem ich wymagalności, w celu wcześniejszego uwolnienia środków dla klienta.

Usługi factoringu świadczone będą na podstawie umowy o factoring szczegółowo określającej zakres praw i obowiązków stron. Na podstawie umowy factoringu wierzytelności wykupywane będą z dyskontem od kwoty głównej przed terminem wymagalności. Spółka płaciła będzie cenę za wykupywane wierzytelności, po potrąceniu dyskonta. Dyskonto będzie zasadniczo wynagrodzeniem Spółki. Nadto Spółce należne będą ewentualne odsetki. Wykupione wierzytelności będą następnie przez Spółkę ściągane lub zbywane.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Czy z tytułu zawarcia powierniczej cesji wierzytelności, lub umowy przystąpienia do wierzytelności - w celu wykonania usługi ściągnięcia długu, powstanie po stronie Spółki obowiązek w podatku od towarów i usług, podatku dochodowym od osób prawnych lub w podatku od czynności cywilnoprawnych?
Czy sprzedaż wierzytelności podlega podatkowi od towarów i usług lub podatkowi od czynności cywilnoprawnych?
Czy factoring (wykup wierzytelności przed terminem płatności z dyskontem) podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie powierniczej cesji wierzytelności, lub umowy przystąpienia do wierzytelności - w celu wykonania usługi windykacji należności nie rodzi obowiązku w podatku od towarów i usług, podatku dochodowym od osób prawnych, ani w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Cesja powiernicza czy przystąpienie do wierzytelności nie są bowiem wskazane w katalogu czynności podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych, nie są odpłatną dostawą towarów ani odpłatnym świadczeniem usług, nie są także przychodem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych. Dotyczy to jednak wyłącznie cesji powierniczej w celu wykonania usługi windykacji (a więc nie sprzedaży wierzytelności) i umowy o przystąpienie do wierzytelności. Obie te umowy - jeśli nie będą samoistnymi zdarzeniami prawnymi, a jedynie stanowiły będą element składowy (służebny) innej (zasadniczej, złożonej) usługi, polegającej na ściągnięciu długu - same w sobie nie zrodzą zobowiązań w ww. podatkach. Natomiast opodatkowaniu zarówno podatkiem od towarów i usług, jak i podatkiem dochodowym od osób prawnych podlegała będzie usługa ściągnięcia długu, bez względu na to, czy wykonana zostanie z wykorzystaniem cesji powierniczej, czy przystąpienia do wierzytelności, czy też w jakikolwiek inny sposób. Jeżeli chodzi o moment wykonania usługi, to winien on wynikać z umowy, z tym że najpóźniej jest to chwila faktycznego wydania zleceniodawcy całości podlegających przekazaniu mu środków.

Ad. 2

Gdy dojdzie do nabycia przez Spółkę wierzytelności w drodze normalnej umowy sprzedaży za cenę rynkową to w takim przypadku - zdaniem Wnioskodawcy - nie wystąpi obowiązek w podatku od towarów i usług (bo wierzytelność to nie towar, a prawo majątkowe), natomiast powstanie obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych (1 % od rynkowej ceny sprzedaży), a w przyszłości także w podatku dochodowym od osób prawnych (po ściągnięciu nabytej wierzytelności, kosztem uzyskania przychodów będzie natomiast cena zapłacona sprzedawcy wierzytelności).

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi factoringu nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, bo po pierwsze brak tych usług w katalogu czynności objętych tym podatkiem, a po drugie wynagrodzenie factora za te usługi podlega podatkowi od towarów i usług.

Powyższe stanowisko jest - zdaniem Wnioskodawcy - zgodne z najnowszym orzecznictwem sądów administracyjnych ukształtowanych pod wpływem wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 października 2011 r., w sprawie (C 93/10), vide - zwłaszcza wyrok NSA z dnia 19 marca 2012 r. IFPS 5 /11.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w przedmiocie skutków podatkowych świadczenia usług pośrednictwa finansowego. W pozostałym zakresie wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
(uchylona),
umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
(uchylona),
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza podjąć działalność w zakresie między innymi usług ściągania długów (z wykorzystaniem cesji powierniczej oraz z wykorzystaniem umowy przystąpienia do wierzytelności), nabywania wierzytelności w drodze umów sprzedaży oraz usług factoringu.

W przypadku powierniczej cesji wierzytelności - Spółka nabywała będzie wierzytelność powierniczo, tj. w związku z równolegle otrzymywanym zleceniem usługi ściągnięcia długu i w celu wykonania tegoż zlecenia, a po zakończeniu usługi windykacji, spieniężona wierzytelność wracała będzie do majątku zleceniodawcy usługi.

W przypadku przystąpienia do wierzytelności - Spółka przystąpi do wierzytelności na podstawie art. 369 Kodeksu cywilnego (analogicznie do umowy o przystąpienie do długu) w celu windykacji długu. Na mocy umowy o przystąpienie do wierzytelności Spółka stanie się drugim wierzycielem - obok dotychczasowego - solidarnie uprawnionym do wierzytelności. Umowa przystąpienia będzie stosowana przede wszystkim wtedy, gdy istniał będzie umowny lub ustawowy zakaz cesji i stąd nie będzie możliwie zastosowanie w celu windykacji cesji powierniczej. Solidarność wierzycieli spowoduje, że obaj staną się w równym stopniu uprawnieni do otrzymania zapłaty od dłużnika, a zatem nie nastąpi zbycie wierzytelności, gdyż dotychczasowy wierzyciel nadal nim pozostanie, nie utraci on też praw do wierzytelności. Pojawi się natomiast obok niego jeszcze jeden wierzyciel (Spółka). Dłużnik będzie miał zatem dwóch równoprawnych wierzycieli. W umowie zostanie jednak sprecyzowane, że przystąpienie do wierzytelności ma na celu ściąganie długu.

Obie umowy będą miały na celu jedynie umożliwienie Spółce realizację usługi windykacji.

Niezależnie od opisanej powyżej usługi windykacji, Spółka będzie także nabywała wierzytelności w drodze typowej umowy sprzedaży za cenę rynkową.

Przeniesienie wierzytelności na Spółkę będzie tutaj zasadniczym celem stron, a wierzytelność wejdzie do majątku Spółki, która zapłaci rynkową cenę nabycia wierzytelności.

Spółka świadczyć będzie także usługi factoringu polegające generalnie na wykupie wierzytelności przed terminem ich wymagalności, w celu wcześniejszego uwolnienia środków dla klienta.

Usługi factoringu świadczone będą na podstawie umowy o factoring. Na podstawie umowy factoringu wierzytelności wykupywane będą z dyskontem od kwoty głównej przed terminem wymagalności. Spółka płaciła będzie cenę za wykupywane wierzytelności, po potrąceniu dyskonta. Dyskonto będzie zasadniczo wynagrodzeniem Spółki. Nadto Spółce należne będą ewentualne odsetki. Wykupione wierzytelności będą następnie przez Spółkę ściągane lub zbywane.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Zatem umowa powiernicza należy do kategorii umów nienazwanych. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 3531 ustawy Kodeks cywilny zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zatem zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.

Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego, istotą umowy zlecenia jest odpłatne lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiduicjalny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zdanie drugie Kodeksu cywilnego).

W związku z powołanymi powyżej przepisami, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy powierniczej nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności określonych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym ? z powyższych przyczyn ? wszystkie czynności dokonywane w ramach realizacji umowy powierniczej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast w ustawie Kodeks cywilny w art. 367 § 1 i 2 widnieje zapis, iż kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich (solidarność wierzycieli). Dłużnik może spełnić świadczenie, według swego wyboru, do rąk któregokolwiek z wierzycieli solidarnych. Jednakże w razie wytoczenia powództwa przez jednego z wierzycieli dłużnik powinien spełnić świadczenie do jego rąk.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż wykorzystując postanowienie art. 369 Kodeksu cywilnego Wnioskodawca przystąpi do wierzytelności.

W świetle powyżej powołanego przepisu należy uznać, że czynność przystąpienia do wierzytelności również nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca będzie również nabywał wierzytelności w drodze typowej umowy sprzedaży, za cenę rynkową, nabywając ją jako prawo majątkowe.

Umowa sprzedaży została wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży innych praw majątkowych - 1%. W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Niezależnie jednak od powyższego, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, iż o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona (za wyjątkiem sytuacji w ustawie szczegółowo wymienionych). Wyłączenie danej czynności cywilnoprawnej z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma więc miejsce tylko w przypadku, gdy z tytułu dokonania tej właśnie czynności, jedna ze stron jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek wyżej przywołane zapytanie Wnioskodawcy, w tej części, w której zagadnienie w nim poruszone jest przedmiotem niniejszej interpretacji, dotyczy opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja nabycia wierzytelności podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Zatem tylko w przypadku nie objęcia powyższej czynności zakresem ustawy o podatku od towarów i usług powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stwierdzić należy, że tutejszy Organ podatkowy ? zgodnie ze wskazaniem na wstępie ? nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy ww. umowa sprzedaży wierzytelności będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług.

Zagadnienie to jest przedmiotem innego rozstrzygnięcia.

Jeżeli zatem istotnie ? jak wskazał Wnioskodawca - wskazana umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług, w niniejszej sprawie nie znajdą zastosowania postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, opisana we wniosku umowa sprzedaży wierzytelności będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast w odniesieniu do usługi factoringu należy wskazać, że przez umowę faktoringu rozumie się stałą umowę, w ramach której faktorant może lub jest zobowiązany przelać na faktora wierzytelności wynikające z umów sprzedaży, zawartych pomiędzy faktorantem, a jego klientami (dłużnikami), natomiast do obowiązków faktora należy wykonywanie takich funkcji, jak: finansowanie faktoranta, księgowanie wierzytelności, inkasowanie wierzytelności, ochrona przed ryzykiem niewypłacalności dłużnika. Tym samym więc faktoring jest umową o charakterze złożonym, gdzie obok przeniesienia wierzytelności występują elementy świadczenia usług przez faktora na rzecz faktorantów. Usługami faktoringowymi są jedynie te usługi obrotu wierzytelnościami, które wyróżniają się stałymi i ciągłymi powiązaniami prawnymi pomiędzy faktorantem (przedsiębiorcą - zbywcą wierzytelności) a faktorem, co najczęściej wynika z umów o charakterze długoterminowym pomiędzy tymi podmiotami, które w związku z tym najczęściej nakładają na faktora dodatkowe obowiązki w stosunku do faktoranta, oprócz nabycia wierzytelności (finansowania zbywcy) w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że niejednokrotnie jednoznaczna ocena charakteru prawnego tego rodzaju umów jest utrudniona.

Ww. umowa factoringu nie jest wymieniona w katalogu art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem co do zasady nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Regulacjom wskazanej ustawy podlegać będzie jedynie wówczas, gdyby przyjęła postać jednej z umów wymienionych w katalogu przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (np. umowy sprzedaży).

Niemniej, w takiej sytuacji, jeżeli ? jak wskazał Wnioskodawca - usługi factoringu faktycznie zostaną objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność i tak zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.