Czy w przypadku przyjęcia darowizny wnioskodawca będzie płacił podatek od darowizny?

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku pismem z dnia 13 czerwca 2011r. znak: IBPB II/1/436-230/11/MCZ wezwano wnioskodawcę do ich uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 27 czerwca 2011r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Babcia wnioskodawcy M.O. w czasie okupacji niemieckiej przechowywała i żywiła S.R. bezpłatnie w swoim mieszkaniu przez okres 14 miesięcy, chroniąc go przed schwytaniem i powtórnym wywiezieniem do obozu. Aktem notarialnym z dnia 2 lutego 1957r. S.R. zawarł z M.O. umowę o dożywotnie użytkowanie przez nią jego nieruchomości. Po jej śmierci 24 lutego 1971r. aktem notarialnym sporządzonym w USA S.R. złożył oświadczenie, że daruje W.S. - synowi M.O. tę nieruchomość. Od tej pory minęło 40 lat, a jedynym spadkobiercą po W.S. zmarłym 8 lutego 1989r. jest wnioskodawca. Zamierza on, o ile będzie go na to stać ze względów podatkowych, złożyć oświadczenie o przyjęciu tej darowizny.

W odpowiedzi na wezwanie, w uzupełnieniu zdarzenia przyszłego wnioskodawca wskazał, że przedmiotem wniosku jest ustalenie czy zamierzone nabycie na podstawie umowy darowizny od S.R. nieruchomości położonej w S. objęte będzie obowiązkiem podatkowym od spadków i darowizn czy też podatek ten jako przedawniony nie będzie należny. Zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego darowizna jest umową co oznacza, że zarówno darczyńca jak i obdarowany muszą złożyć oświadczenie woli, a skoro chodzi o nieruchomość oświadczenia te wymagają dla swej ważności formy aktu notarialnego. Przy czym zgodnie z art. 61 K.c. te oświadczenia woli nie muszą być złożone równocześnie.

Pan S.R.- darczyńca złożył swoje oświadczenie woli 24 lutego 1971r. w USA. Obdarowany W.S. (ojciec wnioskodawcy) nie złożył do tej pory żadnego oświadczenia woli w tym przedmiocie. Zatem umowa darowizny nie została zawarta. W.S. zmarł 8 lutego 1989r. a spadek po nim nabył wnioskodawca. Stosownie do treści art. 922 K.c. prawo do złożenia oświadczenia o przyjęciu wyżej wymienionej darowizny przeszło na wnioskodawcę. Wnioskodawca chce przyjąć darowiznę tj. złożyć oświadczenie w formie aktu notarialnego o przyjęciu darowizny, uzależnia jednak decyzję w tym przedmiocie od skutków podatkowych tej decyzji. Nie stać go bowiem na zapłacenie wysokiego podatku; jest osobą obcą w stosunku do darczyńcy - należy do III grupy podatkowej. Wnioskodawca złoży oświadczenie w formie aktu notarialnego o przyjęciu darowizny niezwłocznie po uzyskaniu satysfakcjonującego go stanowiska w przedmiocie obowiązku podatkowego od tej czynności i wówczas dojdzie do skutku umowa darowizny.

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po ojcu wnioskodawcy zostało wydane przez Sąd Rejonowy w dniu 28 lipca 2009r. Wnioskodawca nie pamięta czy i kiedy złożył zeznanie podatkowe o nabyciu spadku po ojcu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku przyjęcia darowizny (złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego) wnioskodawca będzie płacił podatek od darowizny...

Zdaniem wnioskodawcy, skoro darczyńca złożył swoje oświadczenie 24 lutego 1971r. zatem zobowiązanie dotyczące podatku od spadków i darowizn w związku z treścią art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy wygasło na skutek przedawnienia zgodnie z art. 59 § 1 pkt 9 w zw. z art. 68 § 2 pkt 1 Ordynacji Podatkowej. Istnieje jednak problem w różnej interpretacji art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Mianowicie stosownie do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 1991r. przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn musi być łącznie odczytywany z normami zawartymi w przepisach Ordynacji Podatkowej regulującymi kwestie przedawnienia. Powołany artykuł nie ma zastosowania do darowizn, co do których na skutek upływu 5-letniego terminu przedawnienia ustanowionego w art. 7 ust. 1 ustawy z 19 grudnia 1980r. o zobowiązaniach podatkowych, organ podatkowy nie mógł wydać decyzji w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego. Regulację art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy traktować jako swoiste odnowienie obowiązku podatkowego, które w istocie zmierza do przerwania biegu przedawnienia. Nie może jednak powodować powstania obowiązku podatkowego ponownie w przypadku, gdy od dnia powstania obowiązku podatkowego 'po raz pierwszy' na podstawie art. 6 ust. 1 albo 4 ustawy z 28 lipca 1983r. upłynął już okres przedawnienia zobowiązania. Są jednak interpretacje odmienne. Nadto nie jest pewne czy powstanie obowiązku podatkowego nie należy liczyć od złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny przez obdarowanego - przeciwnie do literalnego brzmienia art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ?podatkiem?, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia ?darowizna? należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron (art. 890 § 2 Kodeksu cywilnego) np. umowa darowizny nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 24 lutego 1971r. aktem notarialnym sporządzonym w USA S.R. złożył oświadczenie, że daruje ojcu wnioskodawcy nieruchomość położoną w S. Ojciec wnioskodawcy zmarł 8 lutego 1989r. Obdarowany nie złożył do tej pory żadnego oświadczenia woli o przyjęciu ww. darowizny. Zatem umowa darowizny nie została zawarta. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po ojcu zostało wydane przez Sąd Rejonowy w dniu 28 lipca 2009r. Wnioskodawca będący spadkobierca ojca zamierza (o ile będzie go na to stać ze względów podatkowych) złożyć oświadczenie o przyjęciu od S.R. darowizny nieruchomości.

Odnosząc powołane powyżej przepisy do przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz zajętego stanowiska podkreślić należy, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych na podstawie art. 14b Ordynacji podatkowej nie jest rozpatrywanie zagadnień z zakresu Kodeksu cywilnego m.in. tego czy na podstawie art. 922 Kodeksu cywilnego prawo do złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny przeszło na wnioskodawcę i czy istnieje możliwość złożenia przez wnioskodawcę oświadczenia o przyjęciu darowizny. W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie kwestia złożenia oświadczenia woli dokonana w dnia 24 lutego 1971r. w USA przez S.R. w sprawie darowania ojcu wnioskodawcy nieruchomości położonej w S. oraz oświadczenie wnioskodawcy, że jego ojciec zmarły w dniu 8 lutego 1989r. i nie złożył żadnego oświadczenia woli o przyjęciu tej darowizny a zatem umowa darowizny nie została zawarta i stosownie do art. 922 Kodeksu cywilnego prawo do złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny przeszło na wnioskodawcę jest dla Organu wyłącznie okolicznością faktyczną zawartą w opisie zdarzenia przyszłego.

Jak wyżej wskazano zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 wyżej powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ?podatkiem?, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (art. 5 ww. ustawy).

Obowiązek podatkowy powstaje ? przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń (art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Należy wyjaśnić, że przepis art. 6 ust. 4 ww. ustawy ma zastosowanie w przypadku gdy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu np. umowa darowizny, która nie została zgłoszona do opodatkowania a następnie nabycie w wyniku tej czynności zostało stwierdzone pismem. Wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma.

Wnioskodawca we wniosku twierdzi, że w 1971r. doszło do złożenia oświadczenia darczyńcy, natomiast obdarowany nie złożył oświadczenia o przyjęciu darowizny. Obdarowany zmarł w 1989r. Zatem umowa darowizny nie została zawarta.

Wobec tego przepis art. 6 ust. 4 ww. ustawy nie będzie miał zastosowania w niniejszej sprawie. Skoro bowiem umowa darowizny nie została zawarta nie doszło do nabycia przedmiotu darowizny. Art. 6 ust. 4 jak już wyjaśniono dotyczy nabycia niezgłoszonego do opodatkowania a stwierdzonego następnie pismem. W tym przypadku nie doszło do nabycia gdyż nie została zawarta umowa darowizny. Tym samym nie jest możliwe stwierdzenie nabycia pismem.

Zatem o ile wnioskodawca faktycznie nabył w świetle przepisów prawa cywilnego prawo do złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny, do stwierdzenia czego tut. Organ nie jest uprawniony i dojdzie do złożenia takiego oświadczenia oraz w wyniku tego zostanie zawarta umowa darowizny obowiązek podatkowy powstanie z chwilą złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny, dopiero wówczas dojdzie bowiem do zawarcia umowy darowizny.

Należy zauważyć, że w niniejszej sprawie nie miało miejsca przedawnienie prawa do wydania decyzji ustalającej podatek od darowizny. Jak twierdzi wnioskodawca umowa darowizny w ogóle nie została dotychczas zawarta czyli nie miało miejsca podlegające opodatkowaniu nabycie. Nabycie może nastąpić dopiero z chwilą zawarcia umowy darowizny co dotychczas nie miało miejsca.

Reasumując, o ile wnioskodawca ma prawo do złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny na rzecz jego ojca i złoży takie oświadczenie obowiązek podatkowy powstanie z chwilą złożenia oświadczenia zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn i wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku od nabycia nieruchomości tytułem darowizny.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentów, należy zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.