Czy dokonana przez rodziców Wnioskodawcy darowizna całego przedsiębiorstwa prowadzonego przez matkę (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) ? Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 września 2013 r. (data wpływu do Biura ? 30 września 2013 r.), uzupełnionym 18 i 23 grudnia 2013 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwolnienia z opodatkowania nabycia przedsiębiorstwa na podstawie umowy darowizny ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 września 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwolnienia z opodatkowania nabycia przedsiębiorstwa na podstawie umowy darowizny.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z 6 grudnia 2013 r. znak: IBPB II/2/436-266/13/JP; IBPB II/1/436-267/13/JP, IBPB I/1/415-1001/13/ŚS, IBPP1/443 -918/13/AW wezwano o jego uzupełnienie. Uzupełnienie wniosku wpłynęło 18 grudnia 2013 r. (uiszczenie brakującej opłaty) oraz 23 grudnia 2013 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Matka Wnioskodawcy od 1991 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Jest ona czynnym podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług, natomiast podatek dochodowy od osób fizycznych rozlicza w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów w formie podatku liniowego ? 19%. Cała sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest sprzedażą opodatkowaną. Matka Wnioskodawcy prowadzi działalność w zakresie produkcji pieczywa, produkcji świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek itp. Na chwilę obecną rodzice Wnioskodawcy objęci są wspólnością majątkową małżeńską ? związek małżeński zawarli w 1976 r. Przedsiębiorstwo prowadzone przez matkę Wnioskodawcy należy do majątku wspólnego rodziców, za wyjątkiem nieruchomości stanowiącej na mocy umowy darowizny z dnia 18 stycznia 1991 r. majątek odrębny matki Wnioskodawcy. Rodzice postanowili przekazać pod koniec bieżącego roku całe przedsiębiorstwo do nowoutworzonej spółki cywilnej, której jedynymi wspólnikami są ich dzieci, w tym Wnioskodawca, na podstawie aktu notarialnego (umowa darowizny). W skład przedsiębiorstwa wchodzą: nieruchomości, budynki, maszyny, urządzenia, wyposażenie, środki trwałe, towar, oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo (logo), pracownicy. W akcie notarialnym umowy darowizny będzie zawarta wzmianka, że przedmiotem darowizny jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Po przekazaniu (darowiźnie) przedsiębiorstwa matka Wnioskodawcy zakończy działalność. Od tego momentu działalność prowadzona będzie przez Wnioskodawcę i jego siostrę w formie spółki cywilnej w dotychczasowej formie ? bez przerw w działalności łącznie z zatrudnionymi pracownikami. Spółka cywilna będzie czynnym podatnikiem podatku VAT, natomiast podatek dochodowy od osób fizycznych wspólnicy rozliczać będą w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów w formie podatku liniowego ? 19%. Cała sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej będzie sprzedażą opodatkowaną. Wspólnicy spółki cywilnej (Wnioskodawca i jego siostra) otrzymane środki trwałe wprowadzą do ewidencji środków trwałych, wyposażenie do ewidencji wyposażenia, materiały do podatkowej księgi przychodów i rozchodów z adnotacją, że pochodzą z darowizny. Przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe ? przekazanie całego przedsiębiorstwa stanowić będzie darowiznę w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

• darowizna przedsiębiorstwa nie będzie się wiązała z przejęciem przez Wnioskodawcę (obdarowanego) długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• Wnioskodawca jeszcze nie zdecydował czy składniki przedmiotu darowizny (przedsiębiorstwa) po jej otrzymaniu zostaną wniesione przez Wnioskodawcę (wspólnika spółki cywilnej) do nowoutworzonej spółki jako wkład, czy też automatycznie ? w wyniku umowy darowizny ? staną się majątkiem spółki. Wnioskodawca oczekuje rozstrzygnięcia każdego ze wskazanych powyżej przypadków,
• w przypadku podwyższenia wkładów w spółce (na skutek darowizny przedsiębiorstwa) nastąpi zmiana umowy spółki.
  
  

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy dokonana przez rodziców Wnioskodawcy darowizna całego przedsiębiorstwa prowadzonego przez matkę (przy jednoczesnej likwidacji działalności prowadzonej przez matkę Wnioskodawcy) na rzecz Wnioskodawcy i jego siostry prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej będzie korzystała ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami (rodzicami Wnioskodawcy) powstała z mocy ustawy wspólność majątkowa. Przedmioty majątkowe nie objęte wspólnością majątkową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. W przedmiotowej sprawie występuje sytuacja, w której przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny wchodzi do majątku wspólnego rodziców Wnioskodawcy oraz do majątku osobistego matki Wnioskodawcy (nieruchomość).

W ocenie Wnioskodawcy darowizna przedsiębiorstwa przez rodziców do utworzonej spółki cywilnej, której jedynymi wspólnikami będą Wnioskodawca i jego siostra, korzysta ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nabycia przedsiębiorstwa na podstawie umowy darowizny.

W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ?podatkiem?, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m. in. darowizny.

Natomiast stosownie do postanowień art. 5 powołanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia ?darowizna?, dlatego też należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Na podstawie art. 888 § 1 tej ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Istotną więc cechą darowizny jest jej bezpłatny charakter. Oznacza to, że druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy oraz zbywalne prawa majątkowe. Umowa darowizny ma charakter umowy jednostronnej i zobowiązującej, do zawarcia której dochodzi z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia woli. Jednak, do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli wyrażone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi bowiem do skutku z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Formą zastrzeżoną przez Kodeks cywilny dla umowy darowizny jest forma aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy, jeżeli obdarowany darowiznę przyjął. Należy podkreślić, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy ze względu na przedmiot darowizny wymagana jest szczególna forma dla oświadczeń obu stron.

Nie stanowią darowizny przysporzenia w wypadkach, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami Kodeksu cywilnego.

Jak z powyższych przepisów wynika zawarcie umowy darowizny co do zasady podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują ? w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (tj. 9.637 zł) ? ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo ? kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. Nr 243, poz. 1762, z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) ? stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że matka Wnioskodawcy od 1991 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Na chwilę obecną rodzice Wnioskodawcy objęci są wspólnością majątkową małżeńską. Przedsiębiorstwo prowadzone przez matkę Wnioskodawcy, należy do majątku wspólnego rodziców, za wyjątkiem nieruchomości stanowiącej, na mocy umowy darowizny z 18 stycznia 1991 r., majątek odrębny matki Wnioskodawcy.

Rodzice Wnioskodawcy postanowili przekazać pod koniec bieżącego roku całe przedsiębiorstwo do nowo utworzonej spółki cywilnej, której jedynymi wspólnikami są ich dzieci w tym Wnioskodawca, na podstawie aktu notarialnego (umowa darowizny). W akcie notarialnym darowizny będzie wzmianka, że przedmiotem darowizny jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, w skład którego wchodzą: nieruchomości, budynki, maszyny, urządzenia, wyposażenie, środki trwałe, towar, oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo (logo), pracownicy.

Po przekazaniu (darowiźnie) przedsiębiorstwa matka Wnioskodawcy zakończy działalność. Od tego momentu działalność prowadzona będzie przez Wnioskodawcę i jego siostrę w formie spółki cywilnej, w dotychczasowej formie (bez przerw w działalności, łącznie z zatrudnionymi pracownikami).

Przekazanie całego przedsiębiorstwa stanowić będzie darowiznę w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego. Darowizna przedsiębiorstwa nie będzie się wiązała z przejęciem przez Wnioskodawcę (obdarowanego) długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
   
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
   
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
   
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
   
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
   
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
   
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
   
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
   
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   

Czynność prawna mającą za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych (art. 55² Kodeksu cywilnego).

Reasumując, należy stwierdzić, że przekazanie przez rodziców Wnioskodawcy ? w drodze umowy darowizny ? przedsiębiorstwa na rzecz Wnioskodawcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej podlega uregulowaniom ustawy o podatku od spadków i darowizn, jednak z uwagi na treść art. 4a tej ustawy, nabycie to będzie z tego podatku zwolnione po spełnieniu warunków określonych przez ustawodawcę w tym przepisie. Przy czym zaznaczyć należy, że jeżeli umowa darowizny przedsiębiorstwa istotnie zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to dla zachowania warunków zwolnienia nie będzie konieczne zgłoszenie jej naczelnikowi urzędu skarbowego.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.