Podatkowe skutki nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 01 sierpnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura ? 07 sierpnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07 sierpnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Gminna Spółdzielnia " ..." nabyła na podstawie umowy sprzedaży od Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP) własność dwóch działek. W dniu 11 sierpnia 1972 r. nabyła działkę X a w dniu 09 września 1973 r. działkę Y. Na działkach tych Gminna Spółdzielnia wybudowała w 1974 r. budynek sklepu, który wykorzystuje do dnia dzisiejszego.

Z dniem 01 stycznia 1987 r., na mocy postanowienia sądu, OSP nabyła w drodze zasiedzenia własność działki X. W postępowaniu tym Gminna Spółdzielnia nie brała udziału bez własnej winy.

Obecnie Wnioskodawca ma zamiar wystąpić do sądu o stwierdzenie nabycia w drodze zasiedzenia (po upływie 20 lat posiadania) własności działki X, a to z dniem 02 stycznia 2007 roku. Przedmiotowa działka X ma powierzchnię 0,0635 ha. Wartość rynkowa (samej działki) to około 30.000 zł. Natomiast wartość rynkowa substancji budowlanej (posadowionej na tej działce) to około 200.000 zł (około 180 m² ).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie własności działki - gruntu w drodze zasiedzenia podlega ustawie z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, a jeżeli tak to czy: stawka tego podatku wynosi 2% i

1. odnosi się tylko do wartości rynkowej samego gruntu czy też
2. odnosi się także do wartości poczynionych na tej działce nakładów (wartości budynku)?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek od czynności cywilnoprawnych nie wystąpi.

Ustawa o ww. podatku w żadnym przepisie nie odnosi się do nabycia własności w drodze zasiedzenia między podmiotami będącymi osobami prawnymi. Jest mowa o osobach fizycznych i podatku od spadków i darowizn, a osoby prawne nie podlegają temu podatkowi. Spółdzielnia jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji ? zgodnie z dokonanym przez Wnioskodawcę wskazaniem zawartym w części E.2 oraz E.3 formularza ORD-IN - jest ocena jego stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w przedmiocie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia. Tym samym ta część stanowiska Wnioskodawcy, w której odwołuje się do ustawy o podatku od spadków i darowizn uznana została za element stanowiska nie podlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności nie wymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca ? Gminna Spółdzielnia zamierza wystąpić do sądu o stwierdzenie nabycia w drodze zasiedzenia (po upływie 20 lat posiadania) własności nieruchomości.

Stosownie do treści art. 172 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.), posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową. Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego. Skutkiem zasiedzenia jest pierwotne nabycie własności przez posiadacza, który może wystąpić do sądu z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia. Samo nabycie własności następuje jednak ex lege, tj. z mocy samego prawa, a orzeczenie stwierdzające nabycie własności przez zasiedzenie ma jedynie charakter deklaratywny.

Jak już wspomniano powyżej, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż nabycie własności nieruchomości gruntowej w drodze zasiedzenia, jako nie wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wskazać należy, iż brak obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych i nie podleganie Wnioskodawcy podatkowi od spadków i darowizn z tytułu nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia nie oznacza, iż z tytułu nabycia w drodze zasiedzenia Wnioskodawca nie będzie podlegał opodatkowaniu innym podatkiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.