Czy w związku z zapisem testamentowym służebności w budynku mieszkalnym obowiązek w podatku od spadków (...)

Czy w związku z zapisem testamentowym służebności w budynku mieszkalnym obowiązek w podatku od spadków i darowizn powstanie z chwilą wykonania ww. zapisu i czy w związku z tym wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 02 listopada 2009r. (data wpływu do tut. Biura ? 25 listopada 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia bezpłatnej i dożywotniej służebność mieszkania na podstawie zapisu testamentowego ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 25 listopada 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia bezpłatnej i dożywotniej służebność mieszkania na podstawie zapisu testamentowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia, sporządzonym w formie aktu notarialnego w dniu 08 września 2009r., spadek po zmarłym w dniu 02 lutego 2006r. spadkodawcy nabyła w całości wprost z mocy testamentu - J.M.- córka spadkodawcy. Ponadto spadkodawca w testamencie zapisał córce B.M. ? wnioskodawczyni - bezpłatną i dożywotnią służebność mieszkania w jednej izbie od strony wschodniej budynku mieszkalnego z używalnością kuchni i przynależności, natomiast synowi K.M. zapisał działkę o powierzchni około siedmiu arów. Zapisy do tej pory nie zostały wykonane.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z ww. zapisem testamentowym obowiązek w podatku od spadków i darowizn powstanie z chwilą wykonania ww. zapisu i czy w związku z tym wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn...

Zdaniem wnioskodawczyni, obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w przedstawionym stanie faktycznym powstanie w momencie wykonania zapisu (ustanowienia bezpłatnej i dożywotniej służebności w budynku mieszkalnym), a wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać ze zwolnienia uregulowanego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia powstania tego obowiązku podatkowego złoży zgłoszenie SD-Z2 we właściwym urzędzie skarbowym.

Powyższe stanowisko wnioskodawczyni wywiodła z treści art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, przepisów księgi IV Kodeksu cywilnego oraz z treści art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Analiza powyższych przepisów prawa pozwoliła wnioskodawczyni uznać, że w przedmiotowej sprawie nie ma przeszkód do zastosowania zwolnienia z art. 4a tej ustawy wobec osób, które nabyły rzeczy lub prawa majątkowe w drodze zapisu po dniu 01 stycznia 2007r., nawet w przypadku, gdy spadkodawca zmarł w 2006r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zapisu.

Zgodnie z art. 968 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. ? Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis).

Skutkiem prawnym ustanowienia zapisu jest powstanie w chwili otwarcia spadku stosunku zobowiązaniowego pomiędzy spadkobiercą a zapisobiercą. Wprawdzie wymagalność roszczenia zapisobiercy powstaje zasadniczo, w braku odmiennej woli spadkodawcy, niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu (art. 970 k.c.), jednakże dopiero spełnienie świadczenia skutkuje wykonaniem nałożonego na spadkobiercę zobowiązania.

Zatem osoba, na rzecz której spadkodawca sporządził zapis w testamencie nie nabywa własności rzeczy lub praw majątkowych, z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza zatem równoczesnego przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zapisu. Uprawnienie zapisobiercy ma bowiem charakter prawa majątkowego, jest roszczeniem jak w przedmiotowej sprawie - o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, do którego zaliczyć należy służebność mieszkania. Spełnienie świadczenia skutkuje wykonaniem nałożonego na spadkobiercę zobowiązania. To oznacza, że momentem nabycia rzeczy lub praw majątkowych w drodze zapisu jest chwila wykonania zapisu, czyli jak w przypadku wnioskodawczyni ? moment ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego na jej rzecz.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze zapisu, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego - z chwilą wykonania zapisu, dalszego zapisu lub polecenia.

Natomiast art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

  1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
  2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej ? art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

  1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
  2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego (art. 4a ust. 4 ww. ustawy).

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) ? stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa ? art. 4 ust. 4 powołanej ustawy.

Z treści złożonego wniosku wynika, że ojciec wnioskodawczyni, zmarły w dniu 02 lutego 2006r., w testamencie dokonał na jej rzecz zapisu bezpłatnej i dożywotniej służebność mieszkania w jednej izbie od strony wschodniej budynku mieszkalnego z używalnością kuchni i przynależności. Notarialnym aktem poświadczenia dziedziczenia, sporządzonym w dniu 08 września 2009r. spadek po zmarłym ojcu nabyła w całości wprost z mocy testamentu - J.M.- córka spadkodawcy. Spadkobierczyni nie wykonała jeszcze zapisu testamentowego na rzecz wnioskodawczyni.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że dopiero ustanowienie bezpłatnej i dożywotniej służebności mieszkania w jednej izbie budynku mieszkalnego z używalnością kuchni i przynależności, oznacza nabycie tego prawa majątkowego w drodze zapisu, o którym mowa w art. z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z tą datą możemy mówić o wykonaniu zapisu przez spadkobiercę na rzecz uprawnionej osoby. Wobec czego do ww. nabycia będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązujące w chwili wykonania zapisu a nie przepisy obowiązujące w 2006r., tj. w chwili otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Zatem wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 4a ust. 1 cyt. ustawy o podatku od spadków i darowizn pod warunkiem, że zgłosi ww. nabycie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, na formularzu SD- Z2 i pod warunkiem oczywiście, że w chwili wykonania zapisu to zwolnienie nadal będzie przewidziane w ustawie.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku ? Białej ul. Traugutta 2a, 43-330 Bielsko ? Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika