Skutków podatkowych nabycia udziałów w spółce jawnej tytułem darowizny od ojca i brata.

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia tytułem darowizny od ojca i brata ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej (proporcjonalnie do udziałów w zyskach i stratach).

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 17 grudnia 2014 r. znak: IBPB II/1/436-321/14/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 8 stycznia 2015 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni zamierza przystąpić do spółki jawnej ?W? z siedzibą w Polsce (dalej Spółka). Obecnie Wnioskodawczyni jest zatrudniona przez Spółkę na podstawie umowy o pracę. Natomiast po przystąpieniu do Spółki Wnioskodawczyni rozwiąże umowę o pracę zawartą ze Spółką.

Przystępując do Spółki Wnioskodawczyni jako wkład wniesie własną pracę (co w spółkach osobowych jest dopuszczalne) oraz niewielki wkład pieniężny, który będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z przystąpieniem do Spółki ?W? nastąpi stosowna zmiana umowy spółki, na mocy, której zostanie ustalony procentowy udział Wnioskodawczyni w zyskach i stratach Spółki.

Z uwagi na fakt, iż Spółka jest właścicielką majątku, a w szczególności aktywów trwałych i obrotowych, które zostały wypracowane w toku długoletniej działalności prowadzonej przez Spółkę, wspólnicy Spółki Jawnej ?W? ? ojciec i brat Wnioskodawczyni zamierzają zbyć na jej rzecz, w drodze umów darowizny, ogół praw i obowiązków w Spółce w określonym procencie, który będzie odpowiadał udziałowi Wnioskodawczyni w zyskach i stratach Spółki. Przedmiot tych darowizn zostanie ustalony w wysokości odpowiadającej wartości księgowej aktywów Spółki, która to wartość zostanie pomniejszona o zobowiązania Spółki istniejące na dzień zawarcia umów darowizny.

W związku z powyższym po zmodyfikowaniu zadano następujące pytania:

1. Czy nabycie przez Wnioskodawczynię, w drodze umów darowizn od ojca i brata, ogółu praw i obowiązków w Spółce Jawnej ?W? w określonym procencie, który będzie odpowiadał udziałowi Wnioskodawczyni w zyskach i stratach tej Spółki, podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn?
2. Czy podstawą opodatkowania darowizn na rzecz Wnioskodawczyni, o których mowa w pytaniu nr 1, może być wartość księgowa aktywów ww. Spółki, która to wartość zostanie pomniejszona o zobowiązania Spółki istniejące na dzień zawarcia umów darowizny?
   
   

Ad.1

Zgodnie z art. l ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn zwanemu dalej ?podatkiem?, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Zbycie ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej obejmuje także darowiznę, gdyż niewątpliwie stanowi ona formę zbycia. Tym samym, zdaniem Wnioskodawczyni należy uznać, że zbycie części ?udziału? (części procentowej) w Spółce, także może nastąpić na podstawie umowy darowizny.

Darczyńcami będą ojciec Wnioskodawczyni ? wstępny oraz jej brat ? rodzeństwo Wnioskodawczyni.

W ocenie Wnioskodawczyni, tego rodzaju darowizny będą zwolnione z podatku od spadków i darowizn, o ile zostaną spełnione warunki określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ad. 2

Wprawdzie zawarcie przedmiotowych umów darowizny, zgodnie z argumentacją zawartą w pkt ad. 1, jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn, ale nawet w takim przypadku konieczne jest określenie podstawy opodatkowania.

W ocenie Wnioskodawczyni, podstawą opodatkowania tych darowizn może być wartość księgowa aktywów Spółki Jawnej ?W?, która to wartość zostanie pomniejszona o zobowiązania tej Spółki istniejące na dzień zawarcia umów darowizny.

Zdaniem Wnioskodawczyni, takie stanowisko uzasadnia treść art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze ww. ustawy, który stanowi, iż : ?Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn ( Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ?podatkiem?, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia ?darowizna? należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcie umowy darowizny niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy tytułem darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy ? z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczenia obu stron , obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń ? art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustaw.

Podstawę opodatkowania ? zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy ? stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych ? w wysokości tych wkładów.

Wartość rynkową rzeczy i praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju z dnia powstania obowiązku podatkowego ? art. 8 ust. 3 tejże ustawy.

Jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca ? art. 8 ust. 4 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 powołanej wyżej ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ? udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

W myśl art. 4a ust. 4 cyt. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Stosownie do art. 4a ust. 3 ww. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) ? stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że ojciec i brat Wnioskodawczyni ? wspólnicy spółki jawnej, zamierzają zbyć na jej rzecz w drodze umowy darowizny ogół praw i obowiązków w Spółce jawnej ?W? w określonym procencie, który będzie odpowiadał udziałowi Wnioskodawczyni w zyskach i stratach Spółki. Przedmiot tych darowizn zostanie ustalony w wysokości odpowiadającej wartości księgowej aktywów Spółki, która to wartość zostanie pomniejszona o zobowiązania Spółki istniejące na dzień zawarcia umów darowizny.

W świetle powołanych powyżej przepisów należy stwierdzić, że jak wynika z treści art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ustawodawca opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn ograniczył do nabycia własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny wyłącznie przez osoby fizyczne.

A zatem darowizna w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przedmiotem której będzie ogół praw i obowiązków w Spółce jawnej, dokonana przez wspólników tejże spółki (ojca i brata Wnioskodawczyni) na rzecz nowego wspólnika (Wnioskodawczyni) podlega, co do zasady, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem jako darowizna praw majątkowych. Darowizna ta może jednak, przy spełnieniu warunków określonych w art. 4a ust. 1 ww. ustawy korzystać ze zwolnienia uregulowanego w tym przepisie.

Zwolnienie to, będzie miało miejsce o ile zostaną spełnione łącznie wszystkie wymienione w tym przepisie warunki. W szczególności ? w sytuacji gdy umowa darowizny nie będzie zawarta w formie aktu notarialnego ? w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego Wnioskodawczyni dla celów skorzystania ze zwolnienia złoży we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenie o własności rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-Z2.

Dla złożenia ww. zgłoszenia przez Wnioskodawczynię niezbędne jest ustalenie wartości rynkowej nabytych od ojca i brata praw majątkowych. Wartość rynkową przedmiotu darowizny, dla potrzeb podatku od spadków i darowizn należy ustalić zgodnie z powołanym wyżej art. 8 ust. 1 i 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jak bowiem wynika z treści formularza SD-Z2 ? zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych, w formularzu tym należy podać wartość rynkową nabytych praw majątkowych.

Skoro zatem, Wnioskodawczyni w związku z ww. umowami darowizny będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn a dla zgłoszenia koniecznym jest podanie ich wartości rynkowej, to tym samym brak jest podstaw do dokonania rozważań w zakresie sposobu określenia podstawy opodatkowania przedmiotu darowizny; są one bezprzedmiotowe. W przypadku zastosowania zwolnienia podstawa opodatkowania nie wystąpi.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, że ww. darowizny będą zwolnione z podatku od spadków i darowizn, o ile zostaną spełnione warunki określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie z uwagi na rozstrzygniecie w zakresie pytania nr 1 rozważania w zakresie pytania nr 2 jak wyżej wskazano stały się bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.