Jaka będzie wysokość podatku dochodowego w przypadku sprzedaży całości lub części nieruchomości (...)

Jaka będzie wysokość podatku dochodowego w przypadku sprzedaży całości lub części nieruchomości i czy wnioskodawca będzie mógł skorzystać z ulgi meldunkowej?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 stycznia 2011r. (data wpływu do Biura 11 stycznia 2011r.), uzupełnionym w dniu 10 marca 2011r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości lub jej części:

  • w części dotyczącej możliwości skorzystania z tzw. ulgi meldunkowej w odniesieniu do przychodu przypadającego na budynek mieszkalny ? jest prawidłowe
  • w pozostałym zakresie - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 stycznia 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości lub jej części.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 23 lutego 2011r. Znak: IBPBII/2/415-36/11/JG wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 10 marca 2011r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 29 grudnia 2006r. wnioskodawca podpisał warunkową umowę kupna nieruchomości (pod warunkiem ustawowym, że Agencja Nieruchomości Rolnych nie wykona prawa pierwokupu). Zapłata nastąpiła w dniu 29 grudnia 2006r. w chwili podpisania ww. umowy w formie aktu notarialnego. Natomiast przeniesienie własności nieruchomości nastąpiło w dniu 16 lutego 2007r. na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy przeniesienia własności. Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, iż przedmiotowa nieruchomość stanowi nieruchomość zabudowaną tj. budynek mieszkalny plus garaż. W ww. budynku wnioskodawca jest zameldowany na pobyt stały od stycznia 2011r. i zmierza w nim być zameldowany do dnia sprzedaży, ale nie wcześniej niż do 02 lutego 2012r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Jaka będzie wysokość podatku dochodowego w przypadku sprzedaży całości lub części nieruchomości i czy wnioskodawca będzie mógł skorzystać z tzw. ulgi meldunkowej...

Czy istnieje możliwość odstąpienia od zapłaty podatku jeżeli sprzedaży nieruchomości wnioskodawca dokona po upływie 5 lat, jeżeli tak to od jakiej daty należy liczyć ten okres...

Zdaniem wnioskodawcy, nie zapłaci podatku dochodowego od sprzedaży przedmiotowej nieruchomości lub jej części jeżeli sprzedaży dokona po upływie 12 miesięcy od dnia zameldowania się w niej na pobyt stały. Ponadto uważa, że nie zapłaci podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości lub jej części jeżeli jej sprzedaż zostanie dokonana po upływie 5 lat licząc od dnia 16 lutego 2007r. czyli od dnia podpisania umowy przeniesienia własności nieruchomości.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu a tym samym możliwość zastosowania zwolnień podatkowych ma moment jej nabycia.

Z opisanego we wniosku zdarzenia wynika, że wnioskodawca w dniu 29 grudnia 2006r. zawarł przedwstępną umowę zakupu nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym i garażem. Ostateczną umowę przeniesienia własności nieruchomości w formie aktu notarialnego wnioskodawca zawarł w dniu 16 lutego 2007r. Wnioskodawca zamierza sprzedać całość lub część nieruchomości.

Wyjaśnić należy, iż na gruncie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowa przedwstępna nie przenosi własności nieruchomości bowiem poprzez umowę przedwstępną strony zobowiązują się jedynie do zawarcia w przyszłości przyrzeczonej umowy. Przeniesienie własności nieruchomości następuje dopiero z chwilą zawarcia w formie aktu notarialnego ostatecznej umowy rozporządzającej - umowy sprzedaży nieruchomości.

Z uwagi zatem na fakt, iż w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym ostateczna umowa przenosząca prawo własności nieruchomości w formie aktu notarialnego została zawarta w dniu 16 lutego 2007r. to oznacza, że skutki podatkowe ewentualnej sprzedaży ww. nieruchomości lub jej części należy oceniać na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r.

Należy bowiem mieć na uwadze, iż ustawą z dnia 06 listopada 2008r.

o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ? c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy zmieniającej do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007r. do dnia 31 grudnia 2008r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie tj. do 30 kwietnia roku następującego po roku dokonania sprzedaży.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ww. ustawy koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Nadto zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy) wysokość tych nakładów, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008r., wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

  1. budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,
  2. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu,
  3. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,
  4. prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie

-jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a)-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, z zastrzeżeniem ust. 21 i 22.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania. Tym samym nie uzależnia zameldowania od posiadania tytułu własności do budynku lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu czy też budynku przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Bez znaczenia są natomiast stosunki własnościowe istniejące w okresie tych 12 miesięcy.

Zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatnika, który zgodnie z art. 21 ust. 21 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do końca 2008r. w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Jednocześnie nadmienić należy, iż z art. 8 ust. 3 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw wynika, że oświadczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r., podatnicy składają w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, 14-dniowy termin określony w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r., nie ma zastosowania.

Wobec powyższego ustawodawca prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnia od spełnienia łącznie dwóch warunków:

  • okres zameldowania na pobyt stały nie krótszy niż dwunastomiesięczny przed datą zbycia,
  • terminowe złożenie oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia.

Przenosząc zatem opisane wyżej uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy w kontekście zapytania wnioskodawcy dotyczącego możliwości skorzystania ze zwolnienia od opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości lub jej części na podstawie tzw. ulgi meldunkowej stwierdzić należy, co następuje.

Z opisanego zdarzenia przyszłego wynika, iż wnioskodawca w budynku mieszkalnym jest zameldowany na pobyt stały od stycznia 2011r. i zamierza w nim być zameldowany co najmniej do lutego 2012r. O ile zatem istotnie wnioskodawca pozostanie zameldowany w budynku mieszkalnym na pobyt stały do lutego 2012r., spełni wymaganymi przepisami ww. ustawy warunek 12 miesięcznego okresu zameldowania na pobyt stały przed datą zbycia i o ile w ustawowym terminie złoży w urzędzie skarbowym wymagane oświadczenie, to wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do zwolnienia przychodu uzyskanego ze sprzedaży budynku mieszkalnego w trybie art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy (tzw. ulga meldunkowa). Jednakże zwolnieniem nie będzie objęty cały przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, lecz wyłącznie część przychodu przypadająca na budynek mieszkalny. Pozostała część przychodu przypadająca na grunt i garaż będzie podlegała opodatkowaniu.

Ustawodawca, konstruując przesłanki uprawniające do skorzystania z ulgi meldunkowej, nie użył w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 126 sformułowania ?nieruchomość?, a posłużył się katalogiem rzeczy i praw (posiadającym walor katalogu zamkniętego), których sprzedaż objęta jest przedmiotowym zwolnieniem. O ile bowiem istotnie w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidział, że przychodem podatkowym będzie przychód ze sprzedaży nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomości, o tyle w art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a) ustawy bynajmniej nie przewidział, że zwolnieniem jest objęty przychód ze zbycia nieruchomości.

Wobec powyższego tzw. ulga meldunkowa nie obejmuje przychodów z odpłatnego zbycia gruntów, które stanowią odrębny przedmiot własności (prawo wieczystego użytkowania gruntu), jak i budynków niemieszkalnych. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia nieruchomości, w związku z tym zasadne jest uwzględnienie w tym zakresie treści przepisu art. 46 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Przepis art. 48 tego Kodeksu zawiera natomiast zasadę, stosownie do której budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane stanowią części składowe gruntu. Budynek nie stanowi więc nieruchomości a jedyny wyjątek dotyczy użytkowania wieczystego co nie ma miejsca w niniejszej sprawie.

Sprzedaż nieruchomości obejmuje zatem zarówno zbycie gruntu jak i znajdujących się na nim budynków trwale z nim związanych. Co do zasady, budynek nie może być przedmiotem samodzielnego obrotu. Jest to oczywista i niekwestionowana zasada prawa cywilnego. Stąd też ustawodawca skonstruował w taki a nie innym sposób treść art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe nie oznacza jednak, że zwolnieniem z tytułu ulgi meldunkowej można objąć cały przychód ze sprzedaży nieruchomości.

W treści art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca zwolnienie przewidział bowiem wyłącznie dla przychodu ze sprzedaży budynku mieszkalnego. Takie brzmienie przepisu w żadnym wypadku nie stanowi odejścia od cywilistycznego pojęcia ?nieruchomości? i nie zaprzecza uznaniu budynku za część składową gruntu. Jest to jedynie wyraz autonomii prawa podatkowego. Prawo cywilne i podatkowe należą do dwóch różnych gałęzi prawa co oznacza, że to samo zdarzenie faktyczne mogą odmiennie oceniać i przypisywać mu odmienne skutki prawne. W rozpatrywanej sprawie powstała zatem sytuacja, w której w ujęciu prawa cywilnego wnioskodawca sprzeda jako całość grunt wraz z budynkiem mieszkalnym i garażem, jednak w prawie podatkowym czynność ta spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w odniesieniu do części dochodu dotyczącego sprzedaży gruntu i garażu.

Zatem prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy (tzw. ?ulga meldunkowa?) będzie przysługiwało wnioskodawcy wyłącznie do wysokości przychodu uzyskanego ze sprzedaży budynku mieszkalnego, o ile zostaną spełnione łącznie dwa warunki, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy (okres zameldowania na pobyt stały nie krótszy niż dwunastomiesięczny przed datą zbycia i terminowe złożenie oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia).

Natomiast przychód ze sprzedaży przypadający na grunt oraz garaż będzie podlegać opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się zaś do wątpliwości wnioskodawcy dotyczącej sposobu liczenia 5-letniego terminu, o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po upływie którego sprzedaż nieruchomości lub jej części nie będzie stanowić źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu zauważyć należy, że zaprezentowany we wniosku przez wnioskodawcę sposób liczenia tego terminu tj. od dnia 16 lutego 2007r. czyli od dnia podpisania umowy przeniesienia własności nieruchomości jest nieprawidłowy.

Ustawodawca w cytowanym powyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Oznacza to, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, tylko wówczas jeżeli nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Dla celów podatku dochodowego okres 5 letni, o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od którego uzależnione jest powstanie źródła przychodu podatkowego z tytułu sprzedaży nieruchomości lub ich części rozpoczyna swój bieg nie od daty, jak wskazuje wnioskodawca, podpisania aktu notarialnego przeniesienia własności nieruchomości czyli od daty 16 lutego 2007r. tj. nabycia nieruchomości na własność, lecz od końca roku kalendarzowego, w którym nabyto nieruchomość. Dlatego też w przedmiotowej sprawie okres 5 letni, o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym wnioskodawca nabył prawo własności przedmiotowej nieruchomości czyli od końca 2007r. Stąd też sprzedaż przedmiotowej nieruchomości lub jej części nie będzie stanowiła źródła przychodu wówczas, jeżeli będzie dokonana po 31 grudnia 2012r., w przeciwnym wypadku po stronie wnioskodawcy wystąpi obowiązek podatkowy.

Z uwagi na fakt, iż wnioskodawca zwolnienie na podstawie ulgi meldunkowej odnosi do zbycia całej nieruchomości nie rozróżniając, że zwolnienie to dotyczy wyłącznie przychodu ze zbycia budynku mieszkalnego nie zaś gruntu ani garażu, jak również z uwagi na błędny sposób liczenia 5-letniego terminu o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy stanowiska wnioskodawcy nie można było uznać za prawidłowe w całości.

Do wniosku wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika