Czy na Wnioskodawcy, jako pożyczkodawcy, który udzielił pożyczki osobie prowadzącej działalność (...)

UZASADNIENIE

W dniu 23 czerwca 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odsetek od udzielonej pożyczki.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku pismem z 6 sierpnia 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-590/14/MZa wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 18 sierpnia 2014 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 26 lutego 2014 r. Wnioskodawca pożyczył Państwu A.T. i M.T. pieniądze z przeznaczeniem na podtrzymanie bieżącej działalności gospodarczej prowadzonej przez M.T. Zgodnie z prawem M.T. zarejestrował umowę pożyczki i odprowadził od niej podatek PCC. Wnioskodawca zaznaczył, że w powyższej umowie ustalił wraz z M.T., że od pożyczonych pieniędzy M.T. będzie płacił Wnioskodawcy odsetki do piątego dnia każdego miesiąca, począwszy od 5 maja 2014 r.

Zgodnie z umową odsetki od pożyczki wpłynęły na konto Wnioskodawcy.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że nie prowadzi działalności gospodarczej, której przedmiotem byłoby udzielanie pożyczek, a zatem udzielona w opisie sytuacji pożyczka nie jest przedmiotem działalności gospodarczej.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy na Wnioskodawcy, jako pożyczkodawcy, który udzielił pożyczki osobie prowadzącej działalność gospodarczą, ciąży obowiązek podatkowy polegający na zapłacie podatku z tytułu otrzymania odsetek od udzielonej pożyczki? Jeżeli tak, to w jakiej wysokości (jaki procent), kiedy i jak często Wnioskodawca powinien taki podatek odprowadzać do urzędu skarbowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on osobiście zapłacić 19% podatku od odsetek, lecz ten podatek powinien być potrącony przez płatnika ? w tym przypadku pożyczkobiorcę, który jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą ? a zatem Wnioskodawca uważa, że na jego konto powinna przyjść kwota netto odsetek (odsetki brutto pomniejszone o podatek 19%). W opinii Wnioskodawcy, w takiej sytuacji płatnik powinien odprowadzić podatek za Wnioskodawcę i następnie do 31 stycznia następnego roku po wypłaceniu odsetek i pobraniu od nich podatku powinien przesłać do urzędu skarbowego PIT-8AR.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) ? przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) ? opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy ? odrębnymi źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy ? za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ? przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak stanowi art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy ? od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej, pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e (art. 30a ust. 6 ww. ustawy).

Z treści powyższych przepisów wynika, że odsetki od pożyczek zaliczane są do źródła przychodów z kapitałów pieniężnych. Wyjątek stanowi tylko taka sytuacja, w której udzielenie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej, a czynności te stanowią realizację przedmiotu działalności. Przychody (dochody) uzyskane z tego tytułu nie podlegają wówczas opodatkowaniu na podstawie art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki. Pożyczkobiorca zobowiązał się zwrócić kwotę pożyczki wraz z odsetkami. Wnioskodawca zaznaczył, że nie prowadzi działalności gospodarczej, której przedmiotem byłoby udzielanie pożyczek. Tym samym przychody z tytułu odsetek powinny zostać uznane za przychody z kapitałów pieniężnych i opodatkowane zryczałtowanym podatkiem na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 30a ust. 7 ww. ustawy ? dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27.

W myśl art. 41 ust. 4 ww. ustawy ? płatnicy, o których mowa w ust. 1 (a więc osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18) są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13 i 14 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Na mocy art. 42 ust. 1 tej ustawy ? płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) ? na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia dzielności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

W myśl 42 ust. 1a ustawy ? w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 41, są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, roczne deklaracje, według ustalonego wzoru.

Przy czym stosownie do art. 45 ust. 3b cyt. ustawy ? w zeznaniu, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 1a, wykazuje się należny podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29-30a, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że obowiązek wykazania przez Wnioskodawcę podatku z tytułu odsetek od pożyczki w zeznaniu rocznym i odprowadzenia tego podatku powstaje więc jedynie w sytuacji, gdy podatek ten nie zostanie pobrany przez płatnika wymienionego w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi tego poboru.

Jak wskazano w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) ? płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Skoro więc przepisy prawa podatkowego określają, że w konkretnym przypadku powodującym powstanie obowiązku podatkowego, pobór podatku jest obowiązkiem płatnika, to prawidłowy pobór podatku następuje w ten sposób, że płatnik oblicza podatek, pobiera go od podatnika i przekazuje do kasy właściwego urzędu skarbowego.

Należy zauważyć, że odpowiedzialność majątkowa płatnika i inkasenta jest odpowiedzialnością samoistną i odrębną od odpowiedzialności podatkowej podatnika (Wnioskodawcy). To oznacza, że podatnik nie ma podstaw, aby uchylić się od zastosowania art. 45 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z tego przepisu wynika, że w zeznaniu rocznym podatnik, w zależności, które z zeznań składa, wykazuje należny podatek dochodowy m.in. z tytułu odsetek od pożyczki, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika. Innymi słowy, kiedy podatnik otrzymuje kwotę przychodu w całości, bez pomniejszenia go o podatek dochodowy przez płatnika, to będzie zobowiązany do wykazania go w składanym zeznaniu rocznym i wykazania należnego, lecz niepobranego wcześniej podatku. Brak poboru podatku przez płatnika (pożyczkobiorcy) sprawia, że obowiązek podatkowy z tytułu przychodu z odsetek od pożyczki ciążyć będzie na podatniku (Wnioskodawcy jako pożyczkodawcy). Odpowiedzialność podatkowa płatnika kreuje jego obowiązek spełnienia świadczenia pieniężnego obejmującego zarówno należność płatniczą, jak i odsetki.

Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego nie jest uzależnione od zapłaty zobowiązania przez płatnika, lecz od wpłaty. Dodatkowo odpowiedzialność płatnika nie uchyla odpowiedzialności podatnika. Tym samym jeżeli płatnik nie pobierze podatku, to nie można już od niego dochodzić nie pobranego podatku od tych odsetek. Przepis art. 45 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przerzuca odpowiedzialności na podatnika a jest jedynie uregulowaniem jego obowiązków z tytułu jego zobowiązania podatkowego, za które nie przestał ponosić odpowiedzialności tylko dlatego, że w sprawie występuje płatnik. W takiej sytuacji zobowiązanie do zapłaty pozostaje więc zobowiązaniem podatnika. Stąd regulacja art. 45 ust. 3b ww. ustawy, aby zapobiec sytuacji, kiedy żadna ze stron ? podatnik ani płatnik ? nie będzie się poczuwała do odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe podatnika. Ustawodawca zabezpieczył się na wypadek takiej sytuacji wprowadzając art. 45 ust. 3b do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nakładając na podatnika obowiązek wykazania podatku w zeznaniu rocznym w przypadku, kiedy podatek nie został pobrany przez płatnika. Chodzi przy tym o każdą sytuację, kiedy nie pobrano podatku, a więc zarówno kiedy miało to miejsce w związku z winą lub jej brakiem po stronie płatnika, a także, gdy obowiązek nałożony na płatnika nie został wypełniony.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca podpisał 26 lutego 2014 r. umowę pożyczki z osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Zgodnie z umową pożyczki odsetki wpłynęły na konto Wnioskodawcy. W związku z tym faktem Wnioskodawca ma wątpliwość na kim w takiej sytuacji ciąży obowiązek odprowadzenia podatku dochodowego.

Odpowiadając na zadane przez Wnioskodawcę we wniosku pytanie należy jeszcze raz powtórzyć, że odsetki od pożyczki stanowią przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowany 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym sposób w jaki następuje zapłata podatku dochodowego od takiego przychodu jednoznacznie wynika z przepisów prawa. Podmiotem zobowiązanym do poboru podatku z tego źródła przychodu jest płatnik, którym w rozpatrywanej sprawie jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, i to na nim zgodnie z przepisami prawa ciąży obowiązek poboru należnego podatku, jego przekazania na rachunek właściwego urzędu skarbowego oraz złożenia deklaracji PIT-8AR. Jedynie w przypadku, gdy płatnik nie potrąci podatku, obowiązek wykazania w zeznaniu rocznym i odprowadzenia podatku z tego tytułu ciążyć będzie na Wnioskodawcy zgodnie z art. 45 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W takim przypadku Wnioskodawca zobowiązany będzie nie tylko do złożenia zeznania o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym uzyskał przychód (art. 45 ust. 1 ww. ustawy), ale także w tym samym terminie do zapłaty należnego podatku dochodowego wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy). Pamiętać należy, że w przypadku braku pobrania przez płatnika podatku należnego Wnioskodawca w zeznaniu nie wykazuje kwoty przychodu z tytułu uzyskanych odsetek, lecz powinien sam obliczyć wysokość 19% podatku dochodowego od uzyskanych w trakcie roku podatkowego odsetek i kwotę tę wykazać jednorazowo w zeznaniu rocznym odpowiednim ze względu na rodzaj pozostałych przychodów, które podlegają opodatkowaniu za dany rok podatkowy.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie ? w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.