Czy umorzenie akcji/udziałów w Spółkach kontrolowanych przez wnioskodawcę bez wynagrodzenia, w trybie (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 08 stycznia 2010r. (data wpływu do tut. Biura 14 stycznia 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m. in. skutków podatkowych umorzenia akcji oraz udziałów w spółkach kapitałowych bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 stycznia 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m. in. skutków podatkowych umorzenia akcji oraz udziałów w spółkach kapitałowych bez wynagrodzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest właścicielem akcji/udziałów w spółkach kapitałowych (dalej Spółki). Akcje i udziały, których jest właścicielem mają zostać umorzone.

Umorzenie zostanie przeprowadzone w trybie przewidzianym w art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych w przypadku akcji i art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych w przypadku udziałów. Z cytowanych przepisów wynika, że za zgodą wspólników umorzenie akcji/udziałów może nastąpić bez wynagrodzenia.

Umorzenie może być też przeprowadzone za wypłatą wynagrodzenia, przy czym wartość ta może być niższa od rynkowej wartości umarzanych akcji/udziałów. Umorzenie przeprowadzone będzie jako umorzenie dobrowolne.

Proces umarzania należących do wnioskodawcy akcji/udziałów w Spółkach może jednocześnie zbiec się w czasie z przystąpieniem do Spółek, których akcje/udziały będą umarzane osoby prawnej z siedzibą w Unii Europejskiej, w której to osobie prawnej wnioskodawca posiadać będzie znaczący pakiet udziałów/akcji.

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie:

Czy umorzenie akcji/udziałów w Spółkach kontrolowanych przez wnioskodawcę bez wynagrodzenia, w trybie przewidzianym w art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych w przypadku spółki akcyjnej i art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spowoduje po jego stronie powstanie dochodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem wnioskodawcy w związku z nieodpłatnym umorzeniem akcji/udziałów w Spółce nie powstanie po jego stronie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie wnioskodawcy, pomimo faktu, iż w przypadku powstania obowiązku podatkowego w związku z umorzeniem akcji/udziałów Spółka pełnić będzie rolę płatnika zobowiązanego do poboru podatku, przysługuje mu prawo, jako podatnikowi podmiotowi zainteresowanemu, w rozumieniu art. 14b Ordynacji podatkowej (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), do wystąpienia z wnioskiem o wiążącą interpretację przepisów w opisanym wyżej stanie faktycznym. Powstanie obowiązku podatkowego w powyższej sytuacji będzie miało wpływ na przyszłe decyzje dotyczące planowanego umorzenia. Ciężar ekonomiczny podatku spoczywać będzie bowiem na podatniku, czyli na akcjonariuszu Spółki.

Zgodnie z art. 24 ust. 5. pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji/udziałów).

Z powyższego przepisu wynika, iż dochód z umorzenia akcji/udziałów jest na gruncie przepisów ww. ustawy opodatkowany na zasadach przewidzianych dla dochodów (przychodów) z udziału w zyskach osób prawnych. Z przepisu tego wynika ponadto, iż opodatkowaniu podlega dochód faktycznie uzyskany przez podatnika. Na gruncie powołanego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zatem stwierdzić, iż w sytuacji, gdy w wyniku umorzenia w trybie przewidzianym w art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2000r. Nr. 94, poz. 1037, ze zm.) bądź art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych, nie jest wypłacane wynagrodzenie na rzecz akcjonariusza/udziałowca, którego akcje/udziały są umarzane, po stronie tego akcjonariusza/udziałowca nie dojdzie do powstania dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca nie otrzymuje bowiem w związku z umorzeniem wynagrodzenia, zgodnie zaś z powołanym przepisem, w przypadku umorzenia akcji/udziałów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód faktycznie uzyskany.

Wymaga podkreślenia, iż w omawianej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 19 ww. ustawy, przyznający prawo organom podatkowym do szacowania dochodu podatnika. Zgodnie z tym przepisem, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Omawiany przepis ma zastosowanie nie tylko do określania wysokości dochodu w przypadku zbycia rzeczy i praw majątkowych, o których mowa jest w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 17 ust. 2 ww. ustawy, przepis ten ma także zastosowanie w przypadku opodatkowania określonych przychodów z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie z cyt. powyżej art. 17 ust. 2, zasady określania dochodów zawarte w art. 19, znajdują zastosowanie do opodatkowania następujących przychodów z kapitałów pieniężnych:

• przychody z majątku likwidowanej spółki,
• przychody z tytułu zbycia udziałów oraz papierów wartościowych,
• przychody z odpłatnego zbycia praw poboru,
• przychody w związku z wniesieniem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej,
• przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych.
  
  

Dochody z tytułu zbycia akcji/udziałów celem ich umorzenia są, w świetle omawianego art. 17, traktowane jako dochody z udziałów w zyskach osób prawnych (art. 17 ust. 1 pkt 4). Wspomniany art. 17 ust. 2 ustawy, określając kategorie dochodów do których zastosowanie znajduje art. 19, nie wymienia dochodów z tytułu zbycia akcji/udziałów celem ich umorzenia. Zgodnie z art. 17 ust. 2, przepis ten odwołuje się wyłącznie do jednego rodzaju dochodów z tytułu w zyskach osób prawnych, a mianowicie do przychodów z majątku likwidowanej spółki.

Na gruncie omówionych wyżej przepisów należy zatem stwierdzić, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje możliwości szacowania dochodów w przypadku zbycia akcji/udziałów celem ich umorzenia. Stanowisko, zgodnie z którym w przypadku nieodpłatnego umorzenia akcji/udziałów po stronie podatnika będącego osobą fizyczna nie dochodzi do powstania dochodu, znajduje potwierdzenie w pismach organów podatkowych.

W interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu dnia 22 kwietnia 2009r. Znak ILPB1/415-171/09-2/AMN został wyrażony następujący pogląd:

?Z literalnego brzmienia cytowanego powyżej przepisu jednoznacznie wynika, że dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów na rzecz spółki w celu ich umorzenia.

Zgodnie z przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego zbycie udziałów na rzecz spółki w celu ich umorzenia, nastąpi nieodpłatnie, tj. wnioskodawca nie uzyska z tego tytułu wynagrodzenia W ten sposób nieodpłatne zbycie udziałów nie wiąże się z konkretnym przysporzeniem majątkowym po stronie wnioskodawcy. Tym samym w przedmiotowej sprawie nie sposób mówić o dochodzie z umorzenia udziałów w spółce mającej osobowość prawną jakim jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny (art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)'.

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawca powołał:

• interpretację indywidualną wydaną w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 czerwca 2009r. Znak: IPPB2/415-258/09-2/MK;
• interpretację indywidualną wydaną w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 maja 2009r. Znak: IPPB2/415-147/09-2/MK;
• interpretację indywidualną wydaną w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 grudnia 2008r. Znak: ILPB1/415-777/08-5/AMN;
• interpretację indywidualna wydaną w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 listopada 2008r. Znak: IBPB3/423-698/08/PC.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych umorzenia akcji oraz udziałów w spółkach kapitałowych bez wynagrodzenia.

Ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych umorzenia akcji oraz udziałów w spółkach kapitałowych za wynagrodzeniem została zawarta w odrębnej interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. W związku z powyższym, organy podatkowe mimo, iż w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami, które zapadły w tożsamych sprawach, nie stosują jednak wprost tych rozstrzygnięć także z tego powodu, iż nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Referencje

ITPB1/415-808a/10/IG, interpretacja indywidualna

ITPB1/415-809a/10/IG, interpretacja indywidualna

ITPB1/415-810a/10/IG, interpretacja indywidualna