Czy spłata kredytu stanowi wydatek na własne cele mieszkaniowe?

30.8.2011

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. Biura w dniu 30 maja 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia od podatku dochodowego przychodu ze sprzedaży mieszkania przeznaczonego na całościową spłatę kredytu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2011r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania przeznaczonego na całościową spłatę kredytu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w sierpniu 2006r. nabył spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Mieszkanie zakupił przed zawarciem związku małżeńskiego. Mieszkanie zostało sprzedane w styczniu 2011r. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie upłynął w tym czasie jeszcze termin 5 lat od zakupu (licząc od końca roku kalendarzowego). Wnioskodawca zaznaczył, iż przed zawarciem związku małżeńskiego w dniu 03 marca 2008r. nabył wspólnie ze swoją obecną żoną działkę budowlaną. Zakup został sfinansowany częściowo kredytem. Kredyt ma charakter bezudziałowy tzn. nie jest przypisana suma kredytu do poszczególnej osoby. Kredyt od początku spłacany jest ze wspólnego rachunku. Związek małżeński wnioskodawca zawarł w maju 2008r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w przypadku włączenia przez żonę do majątku wspólnego części działki budowlanej całościowa spłata kredytu będzie mogła stanowić wydatek na cele wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r. lit.a)-e) a środki pieniężne pozyskane ze sprzedaży mieszkania włączone do majątku wspólnego i wydatkowane na spłatę tego kredytu będą wolne od 10% podatku dochodowego...

Zdaniem wnioskodawcy, wydatki poniesione na spłatę kredytu zaciągniętego z żoną na zakup działki budowlanej będą wolne od 10% podatku dochodowego. Kredyt został udzielony bezudziałowo. W umowie kredytowej nie jest oznaczone jaka część kredytu przypada na wnioskodawcą a jaka na jego żonę. Oznacza to, że w przypadku braku jego spłaty przez żonę wnioskodawcy, wnioskodawca ponosi cały ciężar spłaty należności wobec banku. W przypadku włączenia części majątku żony w postaci udziałów w działce budowlanej do majątku wspólnego powstaje wspólność majątkowa zarówno w nieruchomości jak i w zobowiązaniach.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że wspólność małżeńską, która jest współwłasnością łączną cechuje bezudziałowy charakter. Spełniony jest również warunek, aby kredyt został zaciągnięty przed uzyskaniem przychodów ze sprzedaży nieruchomości. Kredyt na zakup działki od początku spłacany jest ze wspólnego rachunku bankowego więc z majątku wspólnego. Włączenie udziału żony do majątku wspólnego ze zobowiązaniem z niego wynikającym byłoby tylko regulacją obecnych stosunków majątkowych. Ponadto wnioskodawca zaznaczył, że włączenie części majątku żony w postaci udziałów w działce budowlanej do majątku wspólnego nie jest uregulowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu do dnia 31 grudnia 2006r. Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Jest to umowa której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego miedzy małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Cytowany powyżej przepis formułuje generalną zasadę, iż sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie ? nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z uwagi na fakt, iż w sprawie której dotyczy przedmiotowy wniosek, nabycie przez wnioskodawcę spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nastąpiło w 2006r. a sprzedaży dokonano w 2011r. tj. przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, to sprzedaż ta stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust.

1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dokonując oceny skutków podatkowych zbycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588 ze zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r.

I tak w myśl art. 28 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r. podatek z odpłatnego zbycia m.in. nieruchomości ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Stosownie do art. 19 ust. 1 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Podatek ten jest płatny w terminie 14 dni od daty sprzedaży, z wyjątkiem sytuacji, gdy podatnik złoży oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży wyda na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r. wolne od podatku są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) w części wydatkowanej nie później niż w okresie dwóch lat od sprzedaży:

na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
na rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację - na cele mieszkalne - własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. e) ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a w części wydatkowanej nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży:

na spłatę kredytu lub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych na cele, o których mowa w lit. a), w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym również na spłatę kredytu lub pożyczki oraz odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych przed dniem uzyskania tych przychodów.

Stosownie do art. 21 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisy ust. 1 pkt 32 i 32a nie mają zastosowania, jeżeli:

budowa i sprzedaż budynków i lokali oraz sprzedaż gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów jest przedmiotem działalności gospodarczej podatnika,
przychód ze sprzedaży lub zamiany jest wydatkowany na:

nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, modernizację, adaptację lub remont budynku albo jego części

przychód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu art. 14 ust. 2 pkt 1.

Natomiast w myśl przepisu art. 21 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2007r. przepis art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. e) nie ma zastosowania do podatników, którzy odsetki od kredytu lub pożyczki odliczali lub odliczają na podstawie art. 26b.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub e) ustawy o podatku dochodowym - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r. jest fakt wydatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) na cele i w terminie określonym w ustawie. Bez wątpienia spłata kredytu lub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych na cele, o których mowa w lit. a) tj. m.in. na nabycie gruntu lub udziału w gruncie przeznaczonego pod budowę budynku mieszkalnego w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym również na spłatę kredytu lub pożyczki oraz odsetek od tego kredytu lub pożyczki zaciągniętych przed dniem uzyskania tych przychodów stanowi cel mieszkaniowy.

Dokonując jednakże analizy powołanych wyżej przepisów w oparciu o przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy istotna będzie kwestia ustalenia, czy kwota uzyskana ze sprzedaży lokalu mieszkalnego zakupionego przez wnioskodawcę przed zawarciem związku małżeńskiego włączona do majątku wspólnego może podlegać zwolnieniu z opodatkowania, jeśli przeznaczona będzie na spłatę kredytu zaciągniętego wspólnie z obecną żoną przed zawarciem związku małżeńskiego w przypadku włączenia przez żonę wnioskodawcy do majątku wspólnego części działki budowlanej.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą rozporządzać udziałami, nie mogą też żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu). Jak wynika z art. 33 pkt 1 Kodeksu, do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej.

Mając zatem na względzie opisane powyżej uregulowania prawne jak i ujęte we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że wnioskodawcy nie przysługuje prawo do zwolnienia z opodatkowania całości przychodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania przeznaczonego na spłatę kredytu zaciągniętego przez wnioskodawcę i jego obecną żonę przed zawarciem związku małżeńskiego. W niniejszej sprawie istotny jest fakt, że nabycie gruntu nastąpiło przed zawarciem związku małżeńskiego.

To oznacza, że udziały w nieruchomości wnioskodawca i jego ówczesna przyszła żona nabyli do majątków odrębnych. Kredyt, który zatem zaciągnęli wspólnie służył nabyciu udziału w nieruchomości przez każdego z nich, do majątków odrębnych. Tym samym oczywistym jest, że celem zaciągniętego kredytu nie było tylko nabycie udziału przez wnioskodawcę, ale również nabycie udziału przez osobę trzecią ? przyszłą żonę. W chwili zaciągania kredytu był on zaciągany na realizację również cudzych potrzeb mieszkaniowych a nie tylko potrzeb mieszkaniowych wnioskodawcy. Zawarcie związku małżeńskiego i umowy rozszerzającej wspólność ustawową na udział żony absolutnie w żadnym stopniu nie zmieni celu, na jaki zawierana była umowa kredytowa. Umowa bezwzględnie zaś zawarta była na realizację celów mieszkaniowych nie tylko wnioskodawcy. Włączenie do majątku wspólnego udziału żony w niczym nie zmienia celu udzielenia kredytu ani tym bardziej nie spowoduje konwalidacji uchybienia.

Tym samym jakiekolwiek rozporządzenia majątkowe jakich dokonają małżonkowie nie mogą już zmienić faktu, że wnioskodawca chce dokonać spłaty kredytu udzielonego na realizację własnego celu mieszkaniowego i cudzego celu mieszkaniowego. Cel mieszkaniowy zostanie zatem spełniony jedynie w odniesieniu do kwoty wydatkowanej na spłatę kredytu zaciągniętego przez wnioskodawcę przed zawarciem związku małżeńskiego na nabycie udziału w działce budowlanej w takiej części jaka proporcjonalnie odpowiada jego udziałowi określonemu w umowie sprzedaży z dnia 03 marca 2008r. Organ nie kwestionuje, iż do spłaty kredytu wnioskodawca zobowiązany jest w takim samym stopniu jak jego obecna żona. Wynika to jednak z solidarnej odpowiedzialności dłużnikowi i bynajmniej nie powoduje zmian w celu na jaki udzielono kredytu. Wnioskodawca może więc spłacić kredyt w całości, ale nie ma prawa twierdzić, że spłacił kredyt zaciągnięty na realizację tylko swojego celu mieszkaniowego. Kredyt realizował w chwili jego zaciągania także cudzy cel mieszkaniowy i tej okoliczności nie da się konwalidować żadną umową majątkową.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.