Skutki podatkowe nieodpłatnego udostępnienia udziału w nieruchomości do używania stryjowi w 2008 (...)

Skutki podatkowe nieodpłatnego udostępnienia udziału w nieruchomości do używania stryjowi w 2008 r. i w 2009 r.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) po ponownym rozpatrzeniu, w związku z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 2116/10 oraz prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 08 czerwca 2010 r. sygn. akt I SA/Gl 272/10, wniosku z dnia 09 sierpnia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 14 sierpnia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 14 września 2009 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione w ww. wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego udostępnienia udziału w nieruchomości do używania w 2008 r. i 2009 r. - jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 14 sierpnia 2009 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego udostępnienia udziału w nieruchomości do używania w 2008 r. i 2009 r.

W dniu 27 października 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów wydał indywidualną interpretację Znak: IBPB II/2/415-832/09/MM, w której uznał stanowisko wnioskodawczyni za nieprawidłowe w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego udostępnienia udziału w nieruchomości do używania w 2008r. stwierdzając, iż nie znajdują zastosowania okoliczności wyłączające ustalenie przychodu z nieruchomości wymienione w art. 16 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r. W związku z powyższym, oddanie udziału w nieruchomości w bezpłatne używanie stryjowi spowodowało, iż u wnioskodawczyni wystąpił w 2008 r. przychód równy wartości czynszowej, czyli wartości czynszu jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy odpłatnej.

Natomiast w części dotyczącej skutków podatkowych nieodpłatnego udostępnienia udziału w nieruchomości do używania w 2009 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko wnioskodawczyni za prawidłowe, ponieważ z dniem 1 stycznia 2009 r. uchylono art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym od 2009 r. nie powstanie u wnioskodawczyni przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym z tytułu użyczenia udziału w nieruchomości.

Pismem z dnia 06 listopada 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 13 listopada 2009 r.) wniesiono wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, na które udzielono odpowiedzi pismem z dnia 08 grudnia 2009 r. Znak: IBPB II/2/415W-96/09/MM odmawiając zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa skutecznie doręczono w dniu 15 grudnia 2009 r.

Pismem z dnia 13 stycznia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura ? 20 stycznia 2010 r.) wniesiono skargę na ww. interpretację indywidualną.

Pismem z dnia 16 lutego 2010 r. Znak: IBPB II/2/4160-4/10/MM, IBRP/007-19/10 Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów udzielił odpowiedzi na skargę przesyłając ją wraz z aktami sprawy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

W wyniku rozpatrzenia skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 08 czerwca 2010 r. sygn. akt I SA/Gl 272/10 uchylił zaskarżoną interpretację.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając z upoważnienia Ministra Finansów złożył skargę kasacyjną od ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 2116/10 oddalił skargę kasacyjną. Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wraz z aktami sprawy wpłynął do tut. Biura w dniu 18 czerwca 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest właścicielką 1/4 części w nieruchomości gruntowej o powierzchni 2 hektary 50 arów. Jest to nieruchomość rolna, częściowo zalesiona. W dniu 03 listopada 2008 r. zawarła ze swoim stryjem ? bratem rodzonym ojca wnioskodawczyni ? umowę użyczenia wzmiankowanego udziału w nieruchomości. Przedmiotem umowy jest bezpłatne używanie przez stryja nieruchomości do dnia 31 grudnia 2015 r. Biorący do używania zobowiązał się do ponoszenia kosztów i opłat związanych z eksploatacją przedmiotu użyczenia, w tym podatków i innych ciężarów związanych z posiadaniem gruntu w okresie używania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z faktem zawarcia umowy użyczenia wnioskodawczyni jest obowiązana sporządzić zeznanie podatkowe za rok 2008 i 2009, na jakiej podstawie i jakiego rodzaju?

Zdaniem wnioskodawczyni, w związku z zawarciem w dniu 03 listopada 2008 r. umowy użyczenia nieruchomości gruntowej, w myśl której odstąpiła bezpłatnie swojemu stryjowi do używania nieruchomość gruntową nie uzyskuje żadnego przychodu, bowiem rzeczywiście nie osiąga żadnych kwot pieniężnych, wartości pieniężnych, jak również innych świadczeń. Użyczenie to jest czynione pod tytułem darmym. Wobec faktu nieuzyskiwania przez wnioskodawczynię z racji zawartej umowy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a tym samym niepodleganiu ustawie o podatku dochodowym, nie jest zobowiązania do sporządzenia zeznania podatkowego zarówno za rok 2008, jak również za rok 2009.

W indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 27 października 2009 r. Znak: IBPB II/2/415-832/09/MM Organ uznał stanowisko wnioskodawczyni za nieprawidłowe w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego udostępnienia stryjowi udziału w nieruchomości do używania w 2008 r. stwierdzając, iż stryj w świetle art. 111 § 3 Ordynacji podatkowej nie jest członkiem rodziny, o którym mowa w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z powyższym nie znajdują zastosowania okoliczności wyłączające ustalenie przychodu z nieruchomości wymienione w art. 16 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r. Tym samym oddanie udziału w nieruchomości w bezpłatne używanie stryjowi spowodowało, iż u wnioskodawczyni wystąpił w 2008 r. przychód równy wartości czynszowej, czyli wartości czynszu jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy odpłatnej.

Natomiast w części dotyczącej skutków podatkowych nieodpłatnego udostępnienia udziału w nieruchomości do używania w 2009 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko wnioskodawczyni za prawidłowe, ponieważ z dniem 01 stycznia 2009 r. uchylono art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym od 2009 r. nie powstanie u wnioskodawczyni przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym z tytułu użyczenia udziału w nieruchomości.

Wnioskodawczyni zaskarżyła, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, ww. interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach zarzucając, iż jest ona niezgodna z prawem.

W wyniku rozpatrzenia skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 08 czerwca 2010 r. sygn. akt I SA/Gl 272/10 uchylił zaskarżoną interpretację.

Od ww. wyroku tut. Organ wniósł skargę kasacyjną. W wyniku rozpatrzenia skargi kasacyjnej Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 2116/10 oddalił skargę kasacyjną.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach podzielił zarzut naruszenia przez organ podatkowy art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a więc nie podzielił stanowiska Organu w zakresie, w jakim odnosiło się ono do stanu prawnego obowiązującego w 2008 r. Zdaniem Sądu Organ w interpretacji indywidualnej nie wyjaśnił dlaczego odwołał się do definicji członka rodziny sformułowanej w art. 111 § 3 Ordynacji podatkowej, jak również nie wyjaśnił czy użyte w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sformułowanie "jeżeli właściciel nieruchomości używa jej [...] na potrzeby członków rodziny..." obejmuje sytuację, w której właściciel oddaje nieruchomość do korzystania członkowi rodziny na podstawie umowy użyczenia. W ocenie Sądu odwołanie się do art. 111 § 3 Ordynacji podatkowej było o tyle niezasadne, że reguluje on kwestię odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatkowe, co wyjaśnia przyczynę wąskiego ujęcia terminu "członek rodziny". Sąd wskazał, że za powyższym przemawiają również wykładnia systemowa art. 111 § 3 Ordynacji podatkowej ? gdyby definicja ta miała znaleźć szersze zastosowanie powinna była zostać umieszczona w Dziale I Przepisy ogólne. Ponieważ art. 16 ust. 2 nie zawiera definicji pojęcia "członek rodziny" i nie zawiera odesłania do innych przepisów, należy rozumieć je tak jak ma to miejsce na gruncie języka potocznego.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie jak również treść art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 270), który stanowi, iż ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, rozpatrując ponownie wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 09 sierpnia 2009 r. stwierdza, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 03 listopada 2008 r. wnioskodawczyni zawarła ze stryjem umowę użyczenia posiadanego udziału w nieruchomości gruntowej. Aby określić czy w związku z powyższym u wnioskodawczyni powstał przychód w 2008 r. i w 2009 r. należy dokonać analizy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. i w 2009 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r., źródłem przychodów podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych są nieruchomości lub ich części.

W myśl art. 16 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub części do używania innym osobom fizycznym i prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Nie jest jednak przychodem wartość czynszowa lokali lub budynków mieszkalnych udostępnionych osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi ona nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1.

Z kolei z art. 16 ust. 2 wynika, że jeżeli właściciel nieruchomości używa jej na własne potrzeby lub potrzeby członków rodziny albo oddał bezpłatnie nieruchomość lub jej część do użytku na cele działalności naukowej, naukowo - technicznej, oświatowej, oświatowo - wychowawczej, kulturalnej, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zdrowotnej i społecznej inwalidów, kultu religijnego oraz związkom zawodowym, nie ustala się wartości czynszowej tej nieruchomości lub części, a wydatki związane z nieruchomością nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie ?jeżeli właściciel nieruchomości używa jej (?) na potrzeby członków rodziny? obejmuje również sytuację, w której właściciel nieruchomości oddaje ją do korzystania członkowi rodziny na podstawie umowy nieodpłatnego użyczenia.

Ponieważ art. 16 ust. 2 nie zawiera definicji pojęcia ?członek rodziny? i nie zawiera odesłania do innych przepisów, należy pojęcie to rozumieć tak, jak ma to miejsce na gruncie języka potocznego.

W języku potocznym przez rodzinę zazwyczaj rozumie się rodziców (małżeństwo lub konkubinat) oraz dzieci będące pod ich wspólna opieką. W szerszym rozumieniu rodzinę tworzą również inni krewni i powinowaci (dziadkowie, wujostwo, teść, szwagier, brat cioteczny itp.).

Jako rodzinę w języku potocznym uznaje się także osoby bliżej lub dalej spokrewnione ze strony obojga współmałżonków np. dziadkowie, kuzyni itd.

W świetle powyższego należy uznać, że stryj jest członkiem rodziny, o którym mowa w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, w zaistniałym stanie faktycznym (do końca 2008 r.) przychód z nieodpłatnego udostępnienia stryjowi udziału w gruncie, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 16 ust. 1 nie powstał ze względu na zastosowanie okoliczności wyłączającej ustalenie przychodu z nieruchomości wymienionej w art. 16 ust. 2 powołanej ustawy.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych nieodpłatnego udostępnienia udziału w nieruchomości do używania w 2009 r., stwierdza się co następuje.

Z dniem 01 stycznia 2009 r. ustawą z dnia 06 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) uchylono art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, od 2009 r. nie powstanie u wnioskodawczyni przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym z tytułu użyczenia udziału w nieruchomości.

Stanowisko wnioskodawczyni uznano w całości za prawidłowe, ponieważ zgodnie z powyższym należy stwierdzić, że nieodpłatne użyczenie wujowi udziału w gruncie przez wnioskodawczynię nie spowodowało powstania przychodu po jej stronie w 2008 r. i w 2009 r. Tym samym wnioskodawczyni z tytułu zawarcia umowy użyczenia nie była zobowiązania sporządzić zeznania podatkowego.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Z tej przyczyny treść załączonego dokumentu nie mogła podlegać analizie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika