Skutki podatkowe otrzymania spłaty w związku z działem spadku

Skutki podatkowe otrzymania spłaty w związku z działem spadku

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 sierpnia 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 22 sierpnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 22 sierpnia 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

We wskazanym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 14 maja 2012 r. spadek po zmarłym w dniu 21 kwietnia 2012 r. ojcu wnioskodawcy na podstawie ustawy nabyli żona spadkodawcy oraz trzej synowie, w tym wnioskodawca, wszyscy po 1/4 części.

Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 20 lipca 2012 r. spadek po zmarłej w dniu 09 lipca 2012 r. matce wnioskodawcy na podstawie ustawy nabyli jej trzej synowie, w tym wnioskodawca, wszyscy po 1/3 części.

Do spadku wchodzi m.in. nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym. Spadkobiercy otrzymali zaświadczenie z Urzędu Skarbowego, że od obu spadków nie należy się podatek, zgodnie z przepisem art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż spadkobiercy złożyli odpowiednie oświadczenia w terminie.

W przyszłości spadkobiercy chcą przeprowadzić dział spadku w ten sposób, aby jednemu ze spadkobierców została przyznana wyłączna własność opisanej wyżej nieruchomości, zaś na rzecz pozostałych spadkobierców nastąpiłaby spłata. Wnioskodawca byłby spadkobiercą, który otrzymałby spłatę.

Spłata, która należałaby się spadkobiercom wynosiłaby po 1/3 wartości nieruchomości, zgodnie z wysokością udziału przypadającą spadkobiercom w spadku.

Spadkobiercy są zgodni co do wartości przedmiotu spadku, a także co do wysokości spłat, które będą przysługiwały wnioskodawcy oraz drugiemu ze spadkobierców.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytanie:

Czy spłata jaką wnioskodawca otrzyma z tytułu działu spadku, która nie przekracza udziału w spadku, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem wnioskodawcy, spłata z tytułu zgodnego działu spadku nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn w przypadku nabycia spadku. Wnioskodawca nabył spadek po zmarłych rodzicach, zgłosił tę okoliczność, w związku z czym otrzymał z Urzędu Skarbowego odpowiednie zaświadczenia, w których zgodnie z przepisem art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzono, że ?Od nabycia ww. spadku podatek nie należy się?. Opodatkowanie otrzymanej przez wnioskodawcę spłaty w przypadku działu spadku oznaczałoby faktycznie podwójne opodatkowanie tego samego przychodu, który na podstawie przepisów innej ustawy został już zwolniony od podatku. Taka sytuacja powoduje, że niezgodne jest opodatkowanie spłaty z tytułu działu spadku podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Opodatkowanie spłaty podatkiem dochodowym od osób fizycznych doprowadziłoby wręcz do naruszenia przepisów Konstytucji, która w art. 84 stanowi, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych ustawą, ale tylko wówczas, gdy ustawa taki podatek od określonego przychodu przewiduje. W przedstawionej sprawie przychód jaki wnioskodawca otrzymał przy nabyciu spadku, a który to przychód został zwolniony od podatku, jest tym samym przychodem, jaki wnioskodawca otrzyma w przypadku działu spadku. W związku z powyższym nie jest możliwe podwójne opodatkowanie tego samego przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw do dnia odpłatnego zbycia upłynęło 5 lat, zbycie nie podlega w ogóle opodatkowaniu. Przy czym pod pojęciem ?odpłatnego zbycia? należy rozumieć każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub praw (lub udziału w nich) za wynagrodzeniem.

Stosownie do art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawca nabył spadek po rodzicach: ojcu zmarłym w dniu 21 kwietnia 2012 r. oraz matce zmarłej w dniu 09 lipca 2012 r. Do spadku wchodzi m.in. nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym. W przyszłości spadkobiercy chcą przeprowadzić dział spadku w ten sposób, aby jednemu ze spadkobierców została przyznana wyłączna własność opisanej wyżej nieruchomości, zaś na rzecz pozostałych spadkobierców nastąpiłaby spłata. Wnioskodawca byłby spadkobiercą, który otrzymałby spłatę. Spłata, która należałaby się spadkobiercom wynosiłaby po 1/3 wartości nieruchomości, zgodnie z wysokością udziału przypadającą spadkobiercom w spadku.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania stwierdzić należy, że otrzymanie przez wnioskodawcę w wyniku działu spadku kwoty nie przekraczającej wartości posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczy wartości przysługującego wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna zostanie dokonana wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji, na wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym spłata z tytułu zgodnego działu spadku nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, uznać należało zatem za prawidłowe.

Należy jednak wyjaśnić, że przyczyną braku opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych spłaty w niniejszym przypadku nie jest to, że nabycie spadku podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Brak powstania przychodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości wynika wyłącznie z faktu otrzymania w wyniku działu spadku kwoty ekwiwalentnej do udziału w spadku. Sam fakt, że nabycie spadku podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn nie wyłącza bowiem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości (udziału w nieruchomości).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika