Czy fakt posiadania przez małżonka Wnioskodawcy połowy działki oraz domu otrzymanego w drodze darowizny (...)

UZASADNIENIE

W dniu 2 października 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej zwrotu osobom fizycznym niektórych wydatków poniesionych w związku z budową pierwszego własnego mieszkania w zakresie ustalenia prawa do ubiegania się o zwrot.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wraz z małżonkiem zamierza skorzystać z programu Mieszkanie dla Młodych tj. ma zamiar ubiegać się o zwrot części wydatków na zakup materiałów budowlanych poniesionych w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych (art. 20 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi).

Małżonkowie planują jedną z inwestycji wskazanych w art. 20 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, którą chcą zrealizować systemem gospodarczym na działce, której aktualnie właścicielami są rodzice małżonka Wnioskodawcy.

Na powyższej działce znajduje się drewniano-murowany parterowy dom jednorodzinny, w którym Wnioskodawca z małżonkiem mieszkają wraz z rodzicami małżonka oraz budynki gospodarcze. Dom jednorodzinny, w którym zamieszkują ma powierzchnię użytkową poniżej 100 m² i jest jednym mieszkaniem. Składa się z trzech pokoi, łazienki, kuchni w korytarzu, ganku i kotłowni. Rodzice małżonka Wnioskodawcy oraz Wnioskodawca z małżonkiem wspólnie korzystają ze wszystkich pomieszczeń domu. Dom ten z uwagi na metraż i rozkład pomieszczeń nie ma możliwości podziału na osobne lokale mieszkalne. Rodzice małżonka Wnioskodawcy chcą mu podarować połowę działki oraz połowę domu i umożliwić małżonkom zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych poprzez przebudowę budynku gospodarczego na cele mieszkalne, rozbudowę obecnie zamieszkanego przez nich domu lub budowę osobnego domu.

Planowana inwestycja będzie spełniała wymogi wskazane w art. 20 ust. 2 i 3 (uzyskane zostanie pozwolenie na budowę oraz powierzchnia użytkowa nie przekroczy limitów). Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, że wraz z małżonkiem będzie spełniać warunek określony w art. 20 ust. 4 czyli do końca roku kalendarzowego, w którym zostanie wydane pozwolenie na budowę lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego nie ukończą 36 lat. Wnioskodawca żadnych wydatków na zakup materiałów budowlanych jeszcze nie poniósł. Między Wnioskodawcą a jego małżonkiem istnieje małżeńska wspólność majątkowa. Na dzień dzisiejszy żadne z nich nie jest właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, żadnemu z nich nie przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny oraz żadne z nich nie jest właścicielem lub współwłaścicielem budynku, w którym ich udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny.

Podsumowując powyższe okoliczności Wnioskodawca wskazał, że planuje z małżonkiem realizację powyższej inwestycji na działce, której po połowie będzie współwłaścicielem małżonek Wnioskodawcy oraz jego rodzice. Jednocześnie małżonek Wnioskodawcy będzie współwłaścicielem wraz z rodzicami połowy domu, w którym nie można wydzielić osobnych dwóch lub więcej lokali mieszkalnych.

W związku z powyższym zdarzeniem przyszłym zadano następujące pytanie.

Czy fakt posiadania przez małżonka Wnioskodawcy połowy działki oraz domu otrzymanego w drodze darowizny uprawnia małżonków (przy spełnieniu pozostałych warunków) do skorzystania z programu Mieszkanie dla Młodych w zakresie określonym w art. 20 ust. 1 tj. do otrzymania zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w celu zaspokojenia własnych celów mieszkaniowych?

Zdaniem Wnioskodawcy, darowizna połowy domu i działki nie wyklucza małżonków z programu Mieszkanie dla Młodych tj. nie spowoduje braku uprawnień do otrzymania określonego w art. 20 ust. 1 zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Wnioskodawca dodał, że jeśli jego małżonek stanie się współwłaścicielem połowy budynku, to jego udział w przypadku zniesienia współwłasności nie obejmie odrębnego lokalu mieszkalnego i nie pozwoli zapewnić im własnych potrzeb mieszkaniowych.

Budynek, którego małżonek Wnioskodawcy stałby się współwłaścicielem jest domem o powierzchni do 100 m², składa się z trzech pokoi, łazienki, kuchni w korytarzu, ganku i kotłowni. W domu tym z uwagi na metraż i rozkład pomieszczeń nie ma możliwości wyodrębnienia dwóch lub więcej osobnych lokali mieszkalnych.

W przypadku zniesienia współwłasności 50% udział współmałżonka Wnioskodawcy w domu nie obejmie nawet jednego lokalu mieszkalnego w związku z czym małżonkowie będą mieć prawo (przy spełnieniu pozostałych warunków) do skorzystania ze zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja indywidualna wydana została wyłącznie dla Wnioskodawcy. Natomiast małżonek Wnioskodawcy ? jako odrębny podatnik ? winien zwrócić się z odrębnym wnioskiem o wydanie interpretacji w swojej indywidualnej sprawie, jeżeli jest zainteresowany jej uzyskaniem. Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej ? minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Nie ma zatem możliwości wydania indywidualnej interpretacji dla dwóch zainteresowanych osób na podstawie jednego wniosku nawet jeśli osobami tymi są małżonkowie. Każdy z małżonków jest bowiem odrębnym podatnikiem. Z tego samego powodu nie ma również możliwości analizowania w jednej interpretacji przesłanek dotyczących jednego małżonka, jeśli nie mają one wpływu na uprawnienia przysługujące drugiemu małżonkowi. Z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpatrywanej sprawie.

Zgodnie z art. 38 i art. 39 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz.U. z 2013 r. poz. 1304 ze zm.) ? z dniem 1 stycznia 2014 r. straciła moc ustawa z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz.U. Nr 177, poz. 1468 ze zm.) regulująca zasady zwrotu osobom fizycznym części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych przez te osoby w związku z budową i remontem budynku mieszkalnego lub jego części.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 ww. ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi ? osoba fizyczna, która po dniu 1 stycznia 2014 r. poniosła wydatki na zakup materiałów budowlanych, ma prawo ubiegać się o zwrot części tych wydatków, zwany dalej ?zwrotem wydatków?.

Ponadto ? zgodnie z art. 20 ust. 3 pkt 1-5 ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi ? o zwrot wydatków można się ubiegać, jeżeli:

1. wydatki zostały poniesione w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych w związku z:
   
   1. budową domu jednorodzinnego albo
      
   2. nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny;
2. przedsięwzięcie, o którym mowa w pkt 1, było realizowane na podstawie pozwolenia na budowę wydanego po dniu 1 stycznia 2014 r.;
   
3. powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, o których mowa w pkt 1, nie przekracza odpowiednio:
   
   1. ok. 75 m² i 100 m²,
      
   2. 85 m² i 110 m² ? w przypadku gdy osoba fizyczna w dniu wydania pozwolenia na budowę, o którym mowa w pkt 2, wychowywała przynajmniej troje dzieci spełniających warunki, o których mowa w art. 7 ust. 2;
4. osoba fizyczna do końca roku kalendarzowego, w którym wydano pozwolenie na budowę domu jednorodzinnego, nie ukończyła 36 lat;
   
   
5. do dnia złożenia wniosku o zwrot wydatków osoba fizyczna nie była:
   
   1. właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego,
      
   2. osobą, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego
      przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny,
      
   3. właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli jego udział w przypadku
      zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny
? z wyłączeniem domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego, o którym mowa w pkt 1.

Zgodnie z art. 21 ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi ? zwrot wydatków dotyczy wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, które do dnia 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7%, a od dnia 1 maja 2004 r. są opodatkowane podatkiem VAT, udokumentowanych fakturami wystawionymi dla osoby fizycznej od dnia wydania pozwolenia na budowę, o którym mowa w art. 20 ust. 3 pkt 2, do dnia 30 września 2018 r.

Stosownie do art. 22 pkt 1 ww. ustawy ? prawo do zwrotu wydatków przysługuje pod warunkiem, że osoba fizyczna lub jej małżonek nie dokonywali czynności, o których mowa w art. 20 ust. 1, jako podatnicy podatku od towarów i usług, w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. W przypadku osoby fizycznej pozostającej w związku małżeńskim w roku kalendarzowym, w którym wydano pozwolenie na budowę lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, warunek, o którym mowa w art. 20 ust. 3 pkt 4, dotyczy młodszego z małżonków, a warunek, o którym mowa w art. 20 ust. 3 pkt 5, dotyczy obojga małżonków (art. 22 pkt 2 ww. ustawy).

Z literalnej treści wskazanych przepisów wynika, że ustawa daje prawo, po spełnieniu określonych w niej warunków, do otrzymania zwrotu od Skarbu Państwa niektórych wydatków poniesionych w związku z budową pierwszego własnego mieszkania.

Tymczasem z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że rodzice małżonka Wnioskodawcy chcą mu darować połowę domu oraz połowę działki a tym samym umożliwić małżonkom zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. W związku z tym Wnioskodawca planuje z małżonkiem realizację jednej z inwestycji wskazanych w art. 20 ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi na działce, której współwłaścicielem będzie małżonek Wnioskodawcy oraz jego rodzice.

Wyjaśnić zatem należy w pierwszej kolejności, że zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.) ? z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. W myśl art. 33 pkt 2 Kodeksu ? do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

Przedmiotem darowizny, co wynika wprost z wniosku, zostanie obdarowany wyłącznie małżonek Wnioskodawcy, a to oznacza że prawo współwłasności nabyte w darowiźnie stanowi wyłącznie majątek odrębny małżonka Wnioskodawcy. W rezultacie tylko małżonek Wnioskodawcy będzie dysponował prawem współwłasności do gruntu i budynków, które znajdują się na tym gruncie.

Tymczasem Rozdział 4 zawarty w ustawie o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi zatytułowany jest ?Zwrot osobom fizycznym niektórych wydatków poniesionych w związku z budową pierwszego własnego mieszkania?. Głównym założeniem ustawodawcy było zatem stworzenie prawa osobom fizycznym o ubieganie się o zwrot niektórych wydatków w związku z budową pierwszego własnego mieszkania. Poprzedzenie słowa mieszkanie przymiotnikiem ?własnego? świadczy o tym, że ustawodawca dopisując ten przymiotnik przesądził, że celem nadrzędnym ustawy jest budowa pierwszego własnego mieszkania, czyli takiego, do którego podatnik będzie posiadał prawo własności. W rozpatrywanej sprawie realizacja inwestycji przez Wnioskodawcę czy to poprzez przebudowę budynku gospodarczego na cele mieszkalne, rozbudowę obecnie zamieszkiwanego domu czy też budowę osobnego domu nie spełni elementarnych zamierzeń ustawodawcy jakim jest warunek budowy własnego mieszkania. Wnioskodawca jakkolwiek ponosiłby wkład finansowy na realizację jednej ze wskazanych powyżej inwestycji ich współwłaścicielem nie będzie pomimo panującej pomiędzy małżonkami wspólności majątkowej. Współwłaścicielem będzie małżonek Wnioskodawcy, gdyż to on otrzyma darowiznę udziału w nieruchomości a jak wcześniej wyjaśniono istnienie wspólności małżeńskiej pomiędzy małżonkami w żadnym wypadku nie oznacza, że przedmioty majątkowe nabyte w drodze darowizny przez jednego z małżonków stają się automatycznie majątkiem wspólnym małżonków. Przedmioty majątkowe nabyte w drodze darowizny stanowią majątek odrębny obdarowanego małżonka i nie są objęte wspólnością ustawową. Co istotne również, z regulacji prawa cywilnego wynika, że właścicielem budynków wzniesionych na danym gruncie jest właściciel gruntu. Innymi słowy Wnioskodawca planuje ponosić wydatki w związku z budową mieszkania będącego własnością małżonka i jego rodziców. Nie będzie to zatem dla Wnioskodawcy budowa ?własnego? mieszkania, o której mowa w tytule Rozdziału 4 ustawy.

Wobec powyższych argumentacji prawnych fakt posiadania przez małżonka Wnioskodawcy prawa do działki oraz domu, które otrzyma w drodze darowizny nie uprawnia Wnioskodawcy do otrzymania zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, gdyż o zwrot wydatków stosownie do założeń ustawodawcy może się ubiegać osoba fizyczna, która poniosła wydatki w związku z budową pierwszego własnego mieszkania.

Potwierdzenie powyższej wykładni można znaleźć również w art. 20 ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi.

Ustawodawca poza wskazaniem w art. 20 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy katalogu wydatków poniesionych w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych w ust. 5 tegoż artykułu zawarł zastrzeżenie, z którego wynika, że warunkiem jest aby osoba fizyczna ubiegająca się o zwrot wydatków do dnia złożenia wniosku nie była m.in. właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego ? z wyłączeniem domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego, o którym mowa w pkt 1. Użyty przez ustawodawcę zwrot ?z wyłączeniem domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego? oznacza, że osoba fizyczna do dnia złożenia wniosku o zwrot wydatków na zakup materiałów budowlanych nigdy wcześniej ma nie posiadać prawa własności do domu lub lokalu mieszkalnego poza własnością budynku lub lokalu, który buduje w związku z zaspokojeniem własnych potrzeb mieszkaniowych. Wnioskodawca aby mógł skorzystać z prawa do ubiegania się o zwrot wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych musi być więc właścicielem (współwłaścicielem) realizowanej inwestycji. Skoro inwestycja planowana jest na nieruchomości będącej wyłączną własnością małżonka Wnioskodawcy i jego rodziców, to w tym przypadku Wnioskodawca nie spełni zasadniczego warunku określonego w ustawie. W niniejszej sprawie jak wyjaśniono powyżej w przypadku Wnioskodawcy nie zostanie spełniony elementarnym warunek wynikający z ustawy a mianowicie budowa pierwszego własnego mieszkania. Stąd analizowanie kolejnych warunków jest już bezprzedmiotowe.

Stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie ? w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.