Czy sprzedaż udziału w lokalu użytkowym nabytym w czasie trwania związku małżeńskiego będzie (...)

Czy sprzedaż udziału w lokalu użytkowym nabytym w czasie trwania związku małżeńskiego będzie skutkowała powstaniem przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2009r. (data wpływu do tut. Biura 21 września 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży udziału w lokalu użytkowym ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 września 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży udziału w lokalu użytkowym.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wraz z mężem w 2000r. wybudowała lokal użytkowy. Pozwolenie na budowę zostało wydane przez właściwy organ nadzoru budowlanego na firmę prowadzoną przez małżonka wnioskodawczyni w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Nieruchomość ta wchodziła w skład majątku wspólnego małżonków ( z uwagi na występowanie między nimi wspólności majątkowej małżeńskiej). Od 2000r. była ona wykorzystywana w działalności gospodarczej męża wnioskodawczyni, stanowiła środek trwały. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej męża, nieruchomość ta była wynajmowana osobom trzecim. Wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej.

W marcu 2009r. w następstwie rozwodu dokonano podziału majątku (w formie aktu notarialnego). W następstwie ww. podziału wnioskodawczyni otrzymała część przedmiotowej nieruchomości (lokal użytkowy) ? odpowiadająca 50% udziałowi. Od marca 2009r. wnioskodawczyni wynajmuje przypadającą jej część nieruchomości, w ramach tzw. najmu prywatnego ? nie świadczonego w wykonywaniu działalności gospodarczej (przedmiot najmu nie jest związany z działalnością gospodarczą). W najbliższym czasie wnioskodawczyni zamierza jednak dokonać sprzedaży należącej do niej części nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych sprzedaż, po wcześniejszym podziale majątku wspólnego, nieruchomości wykorzystywanej uprzednio w działalności gospodarczej męża wnioskodawczyni będzie stanowić dla niej przychód podlegający opodatkowaniu...

Zdaniem wnioskodawczyni, przy analizie przedstawionego zdarzenia przyszłego należy wziąć pod uwagę art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r., Nr 14, poz. 176 ze zm. ? dalej ?ustawa o PIT?). Zgodnie z nim źródłem przychodu jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie (?).

W myśl art. 10 ust. 2 ustawy o PIT, nie stosuje się powołanych wyżej przepisów do odpłatnego zbycia :

  1. na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy,
  2. w formie wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki lub spółdzielni środków obrotowych, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,
  3. składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Z kolei art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, do którego odsyła art. 10 ust. 2, stanowi, że do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się także przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących:

  1. środkami trwałymi,
  2. składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1.500 zł,
  3. wartościami niematerialnymi i prawnymi

-ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b), spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Mając na uwadze wyżej powołane artykuły ustawy o PIT, aby można było mówić o powstaniu przychodu z odpłatnego zbycia części nieruchomości (jako odrębnego źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8) podlegającemu opodatkowaniu podatkiem PIT muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

  1. zbycie nieruchomości musi mieć charakter odpłatny,
  2. zbycie nie może następować w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej ? gdyż przychód z takiej czynności rozporządzającej będzie traktowany jako przychód z tej działalności gospodarczej;
  3. składniki majątku, w analizowanym przypadku ? część nieruchomości, ani w momencie zbycia, ani przed ich zbyciem, nie mogą być związany z działalnością gospodarczą, chyba że upłynął już 6 letni okres liczony od początku miesiąca następującego po miesiącu wycofania składnika majątku z działalności gospodarczej;
  4. odpłatne zbycie musi zostać dokonane przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości.

Przedstawione przesłanki powinny być spełnione łącznie.

Zbycie posiadanej części nieruchomości przez wnioskodawczynię będzie miało charakter odpłatny. Dokonanie takiej czynności nie będzie jednak odbywać się w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni nie prowadziła ani nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej na własne nazwisko oraz jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej. Jednorazowa czynność sprzedaży nieruchomości nie będzie także spełniać przesłanek z definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 5a pkt 6 ustawy o PIT. W myśl ww. artykułu pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

  1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
  2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
  3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

-prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9. Przede wszystkim jednorazowej czynności sprzedaży nie można traktować jako wykonywanej w sposób zorganizowany, a tym bardziej ciągły. Z kolei wynajem części nieruchomości dokonywany jest przez wnioskodawczynię w ramach tzw. najmu prywatnego, nie zaś prowadzenia działalności gospodarczej.

Należy uznać, że uzyskana przez nią część nieruchomości nie była związana z działalnością gospodarczą i przychód uzyskany z jej sprzedaży nie powinien być traktowany jako przychód ze źródła działalność gospodarcza. Fakt wykorzystywania majątku wspólnego w działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie przez jednego z małżonków nie może oznaczać automatycznej kwalifikacji przychodów uzyskanych z jego sprzedaży jako przychodów z działalności gospodarczej również dla drugiego małżonka. Taka kwalifikacja przychodów byłaby ewidentnym przykładem wykładni rozszerzającej stosowania prawa podatkowego, która jest zabroniona. Przychód ze sprzedaży takiego majątku może być traktowany jako przychód z działalności gospodarczej tylko dla osoby, która faktycznie prowadziła taką działalność i wykorzystywała w niej przedmiotową nieruchomość. Wnioskodawczyni nie posiada obecnie statusu przedsiębiorcy (w latach poprzednich również go nie posiadała) i brak jest jakichkolwiek podstaw by przez całkowicie nieuzasadnioną ewentualną kwalifikację przychodów ze sprzedaży części nieruchomości ? jako przychodów z działalności gospodarczej ? przyznać (nadać) jej taki status.

W przypadku zbycia części nieruchomości, czynność ta będzie dokonana po upływie 5 lat od końca roku, w którym nieruchomość ta została wybudowana (tj. 2000r.). Mimo że w następstwie rozwodu marcu 2009r. został dokonany podział majątku pomiędzy byłych małżonków nie powinien być on traktowany jako moment nabycia części nieruchomości przez wnioskodawczynię, który wyznaczałby bieg pięcioletniego terminu z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Jak zostało wskazane we wniosku nieruchomość została wybudowana w 2000r., z uwagi na ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej istniejący wówczas między wnioskodawczynią i jej małżonkiem, weszła ona w skład majtku wspólnego (objętego współwłasnością łączną przysługującą obojgu małżonkom). W związku z powyższym wnioskodawczyni nabyła własność nieruchomości w momencie jej wybudowania i objęcia współwłasnością łączną, nie zaś w chwili dokonania podziału nieruchomości w następstwie rozwodu. Prezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach przepisów prawa podatkowego wydawanych przez organy podatkowe. Na poparcie własnego stanowiska wnioskodawczyni powołuje interpretację wydaną przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z dnia 21 czerwca 2007r., nr RO-XV/415/PDOF-280/US/07 oraz interpretację Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z dnia 16 marca 2006r., nr PD-2/415/02/06.

W analogicznym duchu, jak wskazuje wnioskodawczyni, wypowiada się Naczelny Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 09 kwietnia 1997r., podkreślając, że: ?za datę nabycia nieruchomości (?), w przypadku sprzedaży nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.? Według wnioskodawczyni sprzedaż przypadającej jej części nieruchomości należy traktować jako dokonana po upływie 5 lat, licząć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej wybudowanie.

Reasumując zdaniem wnioskodawczyni w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, sprzedaż przedmiotowej części nieruchomości otrzymanej w wyniku podziału majątku małżeńskiego nie będzie skutkować powstaniem obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu. Jak zostało wskazane powyżej nie są bowiem spełnione łącznie wszystkie przesłanki do opodatkowania przychodu z takiej sprzedaży na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) i b) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłem przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego, jeżeli nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z powyższego wynika, iż w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment jej nabycia. Przychody uzyskane z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zatem w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu), ma moment jej nabycia.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy w kontekście zapytania ujętego w przedmiotowym wniosku należy określić od jakiego momentu należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy - czy od daty kiedy wybudowano przedmiotowy lokal użytkowy (tj. 2000r.), czy też od daty umowy o podział majątku dorobkowego małżonków (tj. 2009r.).

Mając powyższe na uwadze wyjaśnia się, iż stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa, obejmująca ich dorobek (wspólność ustawowa) i ma ona charakter współwłasności łącznej (bezudziałowej). Stosownie do treści art. 32 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dorobkiem małżeńskim są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub jednego z nich. Ustanie współwłasności małżeńskiej powoduje przekształcenie współwłasności bezudziałowej we współwłasność w częściach ułamkowych i od tego momentu dopuszczalne jest zniesienie współwłasności.

Zgodnie z ogólną zasadą uregulowaną w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności majątkowej małżeńskiej jest prawomocne orzeczenie o rozwodzie.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

  • podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
  • wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa - w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku ustania małżeństwa w drodze prawomocnego orzeczenia o rozwodzie, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku ustania małżeństwa mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez byłego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział byłego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni wraz z mężem w 2000r. wybudowała lokal użytkowy, który był wykorzystywany przez męża wnioskodawczyni w działalności gospodarczej. Lokal ten wchodził w skład współwłasności majątkowej małżeńskiej. W marcu 2009r. w następstwie rozwodu między wnioskodawczynią a jej mężem ustała ustawowa wspólność małżeńska oraz został dokonany (w formie aktu notarialnego) podział majątku wspólnego małżonków w ten sposób, iż wnioskodawczyni nabyła prawo do połowy przedmiotowego lokalu użytkowego.

Ponadto wnioskodawczyni wskazała we wniosku, że udział wynoszący 50% w przedmiotowym lokalu użytkowym został przez nią nabyty w dacie jego wybudowania (tj. 2000r.), a nie w dacie podziału majątku dorobkowego małżonków, bowiem jak twierdzi wnioskodawczyni przyznanie jej na wyłączną własność udziału w przedmiotowym lokalu użytkowym w wyniku podziału majątku wspólnego nie stanowi nabycia jeśli podział taki był ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty.

Jeżeli zatem w istocie wartość otrzymanego przez wnioskodawczynię udziału w lokalu użytkowym mieści się w udziale jaki przysługiwał jej w majątku dorobkowym małżeńskim to datą nabycia zbywanej nieruchomości jest 2000r. Tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w przedmiotowym lokalu użytkowym nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż zbycie nastąpiłoby po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło wybudowanie.

Tym samym stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika