Czy wnioskodawczyni sprzedając w 2012 roku odrębną własność lokalu mieszkalnego nr 2, stanowiącego (...)

Czy wnioskodawczyni sprzedając w 2012 roku odrębną własność lokalu mieszkalnego nr 2, stanowiącego jej wyłączną własność oraz udział w wysokości ½ w odrębnej własności lokalu mieszkalnym nr 3, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży w/w lokali?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 07 lipca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 23 lipca 2012 r.), uzupełnionym w dniu 19 września 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 lipca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi, pismem z dnia 06 września 2012 r. Znak: IBPBII/2/415-965/12/MZa wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 19 września 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni wraz z mężem dnia 15 czerwca 2004r. nabyła nieruchomość, składającą się z dwóch działek, za pieniądze pochodzące ze wspólnego majątku dorobkowego. Jedna z działek zabudowana była domem mieszkalnym. Tym samym, małżonkowie nabyli nieruchomość, która weszła do ich wspólności majątkowej małżeńskiej. Dnia 26 października 2006r. wnioskodawczyni wraz z byłym mężem zawarli w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską wyłączającą ich wspólność ustawową i wprowadzili ustrój rozdzielności majątkowej na wszelkie prawa i przedmioty nabyte przez nich z jakiegokolwiek tytułu. Wartość majątku dorobkowego wycenili na 352.000,00 zł. Strony oświadczyły, iż z tytułu zawarcia niniejszej umowy nie dochodzi między nimi do żadnych spłat i dopłat.

Na podstawie w/w umowy, małżonkowie dokonali podziału majątku dorobkowego w ten sposób, iż stali się współwłaścicielami nieruchomości wartej 300.000,00 zł zabudowanej domem mieszkalnym jednorodzinnym, parterowym w częściach równych. Podatniczce ponadto przypadły na wyłączną własność wszystkie rzeczy ruchome znajdujące się w opisanym powyżej budynku o wartości 2.000,00 zł. Natomiast jej były mąż otrzymał na wyłączną własność prowadzone przez niego przedsiębiorstwo o wartości 50.000,00 zł.

Dnia 16 grudnia 2010r. wnioskodawczyni wraz z byłym mężem zawarli przed notariuszem umowę ustanowienia odrębnej własności lokali, zniesienia współwłasności oraz ustanowienia służebności. Przedmiotem tej umowy nie był podział majątku dorobkowego małżonków. Przedmiotową umową dokonali wydzielenia z nieruchomości, której byli współwłaścicielami w częściach równych samodzielnych lokali mieszkalnych nr 1, 2, 3. Ustanowienie odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych znajdujących się na zakupionej w 2004r. nieruchomości nastąpiło bez spłat i dopłat w ten sposób, iż:

  • lokal mieszkalny nr 1 - dwukondygnacyjny, składający się z trzech pokoi i kuchni na parterze budynku oraz trzech sypialni i łazienki na poddaszu budynku o łącznej powierzchni użytkowej 139,92 m2, a także dwóch przynależnych piwnic nabył w całości mąż wnioskodawczyni,
  • lokal mieszkalny nr 2 - jednokondygnacyjny, składający się z pokoju dziennego z aneksem kuchennym, łazienki, hallu i sypialni o powierzchni użytkowej 43,79 m2 na parterze budynku, a także przynależnej piwnicy nabyła w całości wnioskodawczyni. Lokal ten został wyceniony przez rzeczoznawcę majątkowego na dzień 07 grudnia 2010r. na 223.357,00 zł w stanie wolnym od obciążeń prawnych i majątkowych,
  • lokal mieszkalny nr 3 - jednokondygnacyjny, składający się z pokoju, kuchni, łazienki, hallu i sypialni o powierzchni użytkowej 52,17 m2, na poddaszu budynku, a także przynależnej piwnicy nabyli po połowie wnioskodawczyni i jej były mąż. Lokal ten został wyceniony na kwotę 459.867,00 zł.

Z własnością wydzielanych lokali połączone są udziały w nieruchomości wspólnej, na którą składają się: części wspólne budynku, z którego lokale te zostały wydzielone i urządzenia, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali (m.in. jak mury konstrukcyjne, klatka schodowa, wszelkie instalacje, więźba dachowa z pokryciem dachu, elewacje, przewody wentylacyjne itd.) oraz nieruchomość gruntowa ? działka, na której budynek mieszkalny się znajduje. Udziały w nieruchomości wspólnej wynoszą dla lokalu mieszkalnego nr 1 - 21456/35340 części, dla lokalu mieszkalnego nr 2 (którego właścicielką jest wnioskodawczyni) - 6629/35340 części oraz dla lokalu mieszkalnego nr 3, którego w połowie właścicielką jest wnioskodawczyni - 7255/35340 części.

Wartość rynkowa nieruchomości będącej przedmiotem umowy ustanowienia odrębnej własności lokali na dzień 16 grudnia 2010 r. wyniosła 1.311.000,00 zł. Z tytułu tej umowy nie doszło między wnioskodawczynią i jej byłym mężem do żadnych spłat czy dodatkowych rozliczeń finansowych lub rzeczowych.

Wnioskodawczyni wraz z byłym mężem jako współwłaściciele zabudowanej działki ustanowili na niej nieodpłatną służebność gruntową polegającą na prawie przejazdu i przechodu po istniejącym już na gruncie pasie drogowym o szerokości 3-4 m na rzecz każdoczesnych właścicieli działki niezabudowanej budynkiem mieszkalnym, której właścicielem na podstawie umowy z dnia 16 grudnia 2010 r. stał się były maż wnioskodawczyni. Strony ustaliły, iż wartość ustanowionej służebności wynosi 1.000,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawczyni sprzedając w 2012 roku odrębną własność lokalu mieszkalnego nr 2, stanowiącego jej wyłączną własność oraz udział w wysokości ½ w odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr 3, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży w/w lokali?

Zdaniem wnioskodawczyni zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a) - c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 51, poz. 307) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit a) - c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust 1 pkt 8 lit a) - c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze m).

Jednak z uwagi na treść art. 7 ust. 1 powołanej wyżej ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. do odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

W myśl art. 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a) - c) nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł. Podatek od przychodu, o którym wyżej mowa, ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10 % uzyskanego przychodu.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przedstawionym stanie faktycznym dla zastosowania zasad opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości istotne znaczenie ma data nabycia przedmiotowej nieruchomości.

Zdaniem podatniczki niewątpliwe jest, iż datą nabycia własności w/w nieruchomości jest dzień 15 czerwca 2004 r. i od końca tego roku liczy się okres 5 lat, którego upływ warunkuje brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tytułu tego zbycia.

Wnioskodawczyni uważa, że dla ustalenia ewentualnego obowiązku podatkowego nie ma natomiast znaczenia ustanowienie na rzecz wnioskodawczyni i jej męża prawa odrębnej własności lokali, dokonane 16 grudnia 2010 r. W opinii wnioskodawczyni jest to bowiem wyłącznie przekształcenie formy władania nieruchomości, której własność wnioskodawczyni i jej były mąż nabyli wcześniej.

Zgodnie z art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 94 ze zm.), nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Budynki trwale z gruntem związane są częścią składową nieruchomości. Oznacza to, że własność nieruchomości gruntowej rozciąga się na budynki wybudowane na tym gruncie. Budynek trwale związany z gruntem, jako część składowa gruntu, nie może być przedmiotem odrębnej własności. Zatem, istotnym z podatkowego punktu widzenia jest moment nabycia gruntu wraz z posadowionym na nim budynkiem, który w niniejszym stanie faktycznym nastąpił 15 czerwca 2004 r.

Wnioskodawczyni powołała interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Znak: IPTPB2/415-566/11-2/AK z dnia 15 listopada 2011 r., w której pisze, iż ?ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu powoduje, że osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości wspólnej. Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności oznacza tylko zmianę formy prawnej prawa do tego lokalu i nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych?.

Odrębna własność lokalu stanowi nieruchomość lokalową, która po wyodrębnieniu z dotychczasowej zabudowanej nieruchomości macierzystej może stanowić odrębny przedmiot własności. Wyodrębnienie lokali umożliwia np. obrót prawny nimi, który w innej sytuacji nie byłby możliwy. Jednakże ustanowienie przez właściciela (współwłaściciela nieruchomości) na własną rzecz odrębnej własności lokali ma tylko ten skutek, iż umożliwia mu w przyszłości zbycie wyodrębnionych fizycznie części budynku - zamiast zbywania udziałów w budynku. Wobec powyższego, ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego oraz przeniesienie prawa własności nie jest zdarzeniem prawnopodatkowym, które należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przynależnego do tego lokalu mieszkalnego gruntu jest tylko inną formą własności, a nie nowym nabyciem. Właściciel działa w ramach i w granicach posiadanego już tytułu do nieruchomości w postaci jej własności. Tak więc na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, datę nabycia lokalu mieszkalnego wraz z przynależnym do tego lokalu gruntem, należy utożsamiać z chwilą pierwotnego nabycia prawa do nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, w którym następnie wydzielono odrębną własność tego lokalu, tj. z datą nabycia nieruchomości dnia 15 czerwca 2004 r. Identyczne zasady należy odnieść do udziału w lokalu.

Zatem, zdaniem wnioskodawczyni, w przedstawionym stanie faktycznym ustanowienie odrębnej własności i zniesienie współwłasności w 2010 r. w istocie było tylko przekształceniem formy prawnej władania rzeczą a nie nowym nabyciem. Dlatego też w sytuacji, w której wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła w 2004 r. nieruchomość zabudowaną domem mieszkalnym, a następnie nastąpiło wyodrębnienie lokali w tym budynku, za datę nabycia każdego z lokali, od której liczony jest pięcioletni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy przyjąć datę nabycia nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym, czyli 2004 r.

Wnioskodawczyni na poparcie własnego stanowiska przywołuje również interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Znak: IPPB2/415-1068/10-4/MS1, w której pisze, iż ?ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nie jest zdarzeniem prawnopodatkowym, które należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże ustanowienie odrębnej własności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału posiadanego przed jej ustanowieniem. W przypadku, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu musi być traktowany w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego?.

Wynika z tego, iż jeżeli w wyniku ustanowienia odrębnej własności nieruchomości udział w niej się zwiększa, tj. przekracza udział nabyty uprzednio, to data ustanowienia odrębnej własności będzie również datą nabycia tej części nieruchomości, o którą zwiększył się udział w niej po jej ustanowieniu.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym sprawy wskazano, iż w wyniku zniesienia współwłasności i ustanowienia odrębnej własności lokali w 2010 r. udziały wnioskodawczyni posiadane w nieruchomości nie wzrosły albowiem była ona współwłaścicielką nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym w ½ zaś po ustanowieniu odrębnej własności lokali jej udział w nieruchomości wyniósł 10256/35540, czyli niecałą 1/3.

W konsekwencji, zdaniem wnioskodawczyni, mając na uwadze przedstawiony powyżej stan faktyczny oraz powołane przepisy prawne, sprzedaż przedmiotowego lokalu mieszkalnego z przynależnym mu udziałem w gruncie oraz sprzedaż udziału we wspólnym lokalu w 2012 r. nie będzie stanowić źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust 1 pkt 8 ww. ustawy, gdyż zdarzenie to nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca 2004 r., w którym faktycznie nastąpiło nabycie nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym. Zatem, wnioskodawczyni nie będzie zobligowana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia lokalu mieszkalnego wraz z udziałem we współwłasności gruntu, który związany jest z tym lokalem oraz udziału we wspólnym lokalu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku sprzedaży nieruchomości istotne znaczenie ma data nabycia nieruchomości i udziałów oraz podstawa jej nabycia.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast w myśl art. 501 zdanie pierwsze ww. Kodeksu w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

  • podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
  • wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa - w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, ale tylko wówczas, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanych przez byłego małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości lub prawa, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat). Bowiem wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (prawem) ? jak też stan jej majątku osobistego. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność nieruchomość lub prawo przekracza wartość udziału w majątku wspólnym, podatnik niewątpliwie nabywa prawo własności w rozumieniu analizowanego przepisu. Przez pojęcie ?nabycie? użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Zatem nie ma wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości lub praw w drodze podziału majątku wspólnego, w przypadku gdy wartość otrzymanego majątku jest nieekwiwalentna lub przekracza udział, jaki przysługiwał małżonkowi w majątku wspólnym, zawiera się w pojęciu ?nabycie?, jakim posługuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że wnioskodawczyni wraz z mężem w dniu 15 czerwca 2004 r. nabyła nieruchomość składającą się z dwóch działek. Natomiast w dniu 26 października 2006 r. wnioskodawczyni wraz mężem zawarli w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską wyłączającą ich wspólność ustawową wprowadzającą ustrój rozdzielności majątkowej na wszelkie nabyte prawa i przedmioty. Z tytułu zawarcia niniejszej umowy nie doszło do żadnych spłat i dopłat. Na podstawie ww. umowy małżonkowie dokonali podziału majątku dorobkowego. Wartość majątku dorobkowego została oszacowana na kwotę 352.000,00 zł. Tę kwotę stanowi suma nieruchomości wartej 300.000,00 zł, w której wnioskodawczyni przypadł udział ½ , rzeczy ruchomych znajdujących się w budynku o wartości 2.000,00 zł, które otrzymała wnioskodawczyni oraz wartość 50.000,00 zł, jaką stanowi przedsiębiorstwo prowadzone przez męża wnioskodawczyni, które otrzymał na wyłączną własność.

Podział majątku dorobkowego małżeńskiego w przedstawionej sprawie nie był jednak ekwiwalentny, większą część tego majątku otrzymał bowiem mąż wnioskodawczyni. O ekwiwalentnym podziale w naturze mówić można jedynie wówczas, gdy w wyniku podziału majątku dorobkowego, każdy z małżonków otrzymuje na wyłączną własność majątek tej samej wartości. Z opisanego we wniosku zdarzenia wynika natomiast, iż wnioskodawczyni przypadła niższa wartość dorobku małżeńskiego, a zatem wartość otrzymanej przez wnioskodawczynię połowy nieruchomości oraz ruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki jej przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie, podział dokonany w 2006 r. nie będzie stanowił nabycia w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo, uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości.

Ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nie jest zdarzeniem prawnopodatkowym, które należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego jest tylko inną formą własności, a nie nowym nabyciem. Jednakże ustanowienie odrębnej własności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału posiadanego przed jej ustanowieniem. W przypadku, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu musi być traktowany w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Jeżeli w wyniku ustanowienia odrębnej własności nieruchomości udział w niej się zwiększa, tj. przekracza udział nabyty uprzednio, to data ustanowienia odrębnej własności będzie również datą nabycia tej części nieruchomości, o którą zwiększył się udział w niej po jej ustanowieniu.

W myśl art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) współwłasność istnieje wówczas, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Istota współwłasności polega bowiem na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, a nie o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Każdy ze współwłaścicieli ma jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 Kodeksu cywilnego). W momencie nabycia udziału w prawie własności każdy ze współwłaścicieli staje się współwłaścicielem całej nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności, a więc każdego metra kwadratowego tej nieruchomości.

Zgodnie z art. 210 i nast. Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Zniesienie współwłasności to fizyczny podział rzeczy wspólnej, polegający na przyznaniu każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej rzeczy wspólnej, a wielkość tej części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności. Stąd zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy tylko wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Natomiast gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat), to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością) jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, która po dokonanym podziale przekracza udział jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Zatem jeżeli przy dokonaniu zniesienia współwłasności wystąpiło przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności oznacza, to że dla części nieruchomości nabytej w drodze zniesienia współwłasności dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności. Wobec powyższego dla celów podatku dochodowego bieg terminu pięcioletniego dla udziału w nieruchomości, nabytego ponad udział we współwłasności należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie w drodze zniesienia współwłasności.

W dniu 16 grudnia 2010 r. wnioskodawczyni wraz z byłym mężem zawarli umowę ustanowienia odrębnej własności lokali, zniesienia współwłasności oraz ustanowienia służebności. Przedmiotową umową dokonano wydzielenia z nieruchomości samodzielnych trzech lokali. W wyniku tego wnioskodawczyni stała się wyłączną właścicielką lokalu nr 2, o wartości 223.357,00 zł, z którym związany jest udział w nieruchomości wspólnej w wysokości 6629/35340 części jak również otrzymała połowę lokalu nr 3 wycenionego na kwotę 459.867,00 zł, z którym związany jest udział nieruchomości wspólnej w wysokości 3627/35340 części. Wartość połowy lokalu nr 3 należącej do wnioskodawczyni wynosi 229.933,50 zł. Wartość całej nieruchomości wynosiła 1.311.000,00 zł, co oznacza, że wnioskodawczyni we współwłasności przysługiwał udział o wartości 655.500,00 zł. W wyniku zniesienia współwłasności wnioskodawczyni otrzymała lokal o wartości 223.357,00 zł i połowę lokalu o wartości 459.867,00 zł (½ to 229.933,50 zł) czyli łącznie otrzymała prawa warte 453.290,50 zł co odpowiada udziałowi procentowemu w całej nieruchomości w wysokości około 34,58%.

Jak zaznaczyła wnioskodawczyni ustanowienie odrębnej własności i zniesienia współwłasności odbyło się bez żadnych spłat i dodatkowych rozliczeń finansowych lub rzeczowych. Sprzedaży przedmiotowych lokali/udziałów w nieruchomości wnioskodawczyni planuje dokonać w 2012 r.

Mając powyższe na uwadze, w przedstawionym zdarzeniu ustanowienie odrębnej własności lokali oraz przeniesienie prawa własności w 2010 r. w istocie było tylko przekształceniem formy prawnej władania rzeczą, a nie nowym nabyciem. Dlatego też w sytuacji, w której wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła w 2004 r. nieruchomość, a następnie w wyniku ustanowienia odrębnej własności lokali, zniesienia współwłasności oraz ustanowienia służebności, nastąpiło przeniesienie własności tych lokali, za datę nabycia lokali, od której liczony jest 5-letni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy przyjąć datę nabycia nieruchomości, czyli 2004 r.

W wyniku zniesienia współwłasności i ustanowienia odrębnej własności lokali w 2010 r. udziały wnioskodawczyni posiadane w nieruchomości nie wzrosły albowiem była ona współwłaścicielką udziału 50% nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym a po ustanowieniu odrębnej własności lokali jej udział w nieruchomości wyniósł około 34,58%.

Reasumując, mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawne, stwierdzić należy, iż sprzedaż w 2012 r. odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr 2, stanowiącego wyłączną własność oraz udział w wysokości ½ w odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr 3 nie będzie stanowić źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż sprzedaż ta nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca 2004 roku, w którym faktycznie nastąpiło nabycie nieruchomości. Zatem wnioskodawczyni nie będzie zobligowana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia lokalu mieszkalnego nr 2 oraz udziału w wysokości ½ w odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr 3.

W związku z powyższym, stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez wnioskodawczynię interpretacji oraz postanowień organów podatkowych wskazać należy, iż orzeczenia te dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym czy zdarzeniu przyszłym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące, zwłaszcza, że wydane zostały w innym stanie prawnym. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika