Czy sprzedaż gruntu rolnego przez podatnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności (...)

UZASADNIENIE

W dniu 13 września 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży gruntu rolnego i lasu.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 22 października 2010r., Znak: IBPBII/2/415-981/10/MMa wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano w dniu 02 listopada 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 22 lipca 2008r. na podstawie aktu notarialnego m.in. wnioskodawczyni nabyła grunty rolne o powierzchni 1.64 ha. W skład ww. gruntów wchodziły grunty VI klasy oraz las o powierzchni 0.0500 ha. Łączna wartość działki to 110.000 zł. Nieruchomość ta jest w całości objęta podatkiem od gruntów rolnych. W dniu 08 kwietnia 2010r. wnioskodawczyni wraz z pozostałymi współwłaścicielami dokonała sprzedaży części gruntów ornych wraz z obszarem leśnym o łącznej powierzchni 3.000 m#178; za 98.000 zł. Działka ta nadal w ewidencji gruntów stanowi 2.525 m#178; gruntów ornych i 475 m#178; lasu. W dalszym ciągu będzie objęta podatkiem rolnym i leśnym.

Wnioskodawczyni nadmienia, że nie posiada wiedzy na temat dalszego użytkowania nabytych przez kupującego gruntów. Jednocześnie wskazuje, że w akcie notarialnym nie jest to dokładnie sprecyzowane.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy sprzedaż gruntu rolnego przez podatnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej będzie zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawczyni, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli nie nastąpiło w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Jednocześnie na mocy art. 21 ust. 1 pkt 28 wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego.

Zdaniem wnioskodawczyni ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, iż nie trzeba sprzedawać całej nieruchomości aby ze zwolnienia skorzystać. Ma ono zastosowanie zarówno w przypadku sprzedaży całego gospodarstwa jak i tylko jego części. W opinii wnioskodawczyni ustawodawca nie wskazuje jaka powinna być minimalna powierzchnia sprzedanego gruntu.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Nabywca działki rolnej nie będzie prowadził działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni uważa, że w ww. sytuacji grunt rolny nie utracił swojego charakteru rolnego i spełnia wszystkie przesłanki do tego, aby skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w dniu 22 lipca 2008r.

na podstawie aktu notarialnego m.in. wnioskodawczyni dokonała nabycia gruntów rolnych VI klasy o powierzchni 1,64 ha oraz lasu o powierzchni 0,05 ha. W dniu 08 kwietnia 2010r. wnioskodawczyni wraz z pozostałymi właścicielami sprzedała część gruntów ornych o powierzchni 2.525 m#178; i część obszaru leśnego o powierzchni 475 m#178;. Łączna powierzchnia sprzedanej działki wynosiła 3.000 m#178;. Wnioskodawczyni wskazała, że sprzedana działka nadal będzie objęta podatkiem rolnym i leśnym, jednakże nie posiada wiedzy na temat jej dalszego użytkowania przez nowego nabywcę. Stosowny zapis nie został również zawarty w akcie notarialnym.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 06 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 01 stycznia 2007r. do dnia 31 grudnia 2008r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Natomiast stosownie do art. 22 ust. 6c ww. ustawy koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Wysokość ww. nakładów, stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy wolne od podatku są przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego; przy czym zwolnienie to nie dotyczy przychodu uzyskanego ze sprzedaży gruntów, które w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny lub leśny.

Ilekroć w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest mowa o gospodarstwie rolnym oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym (t. j. Dz. U. z 2006r. Nr 136, poz. 969 ze zm.). W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Szczegółowe określenie, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego (co decyduje o zakresie zwolnienia od podatku dochodowego przychodu ze sprzedaży takich gruntów), wymaga odniesienia się do klasyfikacji zawartej w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454) oraz załącznika nr 6 do tego rozporządzenia.

Stosownie do § 68 ust. 1 ww. rozporządzenia użytki rolne dzielą się na:

1. grunty orne,
2. sady,
3. łąki trwałe,
4. pastwiska trwałe,
5. grunty rolne zabudowane,
6. grunty pod stawami,
7. rowy.
   
   

Natomiast zgodnie z § 68 ust. 2 ww. rozporządzenia grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione dzielą się na:

1. lasy,
2. grunty zadrzewione i zakrzewione.
   
   

Z powyższego wynika, że zarówno lasy oraz grunty zadrzewione i zakrzewione nie zostały wymienione jako grunty wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, tj. nie zostały sklasyfikowane jako użytki rolne. Zatem w przypadku sprzedaży takiej nieruchomości przedmiotowe zwolnienie określone art. 21 ust. 28 nie znajduje zastosowania, a sprzedaż udziału w części przypadającej na las oraz grunty zadrzewione i zakrzewione, podlega opodatkowaniu według zasad określonych w ww. art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W stanie faktycznym wskazano, że sprzedaży podlegały zarówno grunty orne jak i las.

Jak wynika z powyższego zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy uzależnione zostało od wystąpienia następujących przesłanek:

1. zbywane grunty muszą być zakwalifikowane jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych,
2. muszą stanowić gospodarstwo rolne (tj. będący własnością osoby fizycznej obszar gruntów o łącznej powierzchni co najmniej 1 ha) lub jego część składową,
3. grunty nie mogą utracić wskutek sprzedaży rolnego charakteru.
   
   

Z powołanego wyżej przepisu jednoznacznie wynika, że dla zaistnienia zwolnienia w nim przewidzianego muszą zaistnieć łącznie powyższe przesłanki. Musi zatem nastąpić sprzedaż całości lub części gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego oraz nie może nastąpić utrata charakteru rolnego tych gruntów w związku z ich sprzedażą. Sprzedaż całości lub części gospodarstwa rolnego nastąpi wyłącznie w sytuacji gdy łącznie wszyscy współwłaściciele sprzedają przedmiotowy grunt. Natomiast dla oceny czy dokonana transakcja skutkuje utratą charakteru rolnego gruntu decydujący jest cel jego nabycia, faktyczny zamiar nabywcy co do przeznaczenia nieruchomości, bądź inne okoliczności faktyczne. Cel ten może wynikać bezpośrednio z aktu notarialnego, z charakteru nabywcy, jak również z innych okoliczności związanych z daną transakcją.

Całokształt tych okoliczności może wskazywać na utratę charakteru rolnego nabywanego gruntu nawet wówczas, gdy nieruchomość taka umiejscowiona jest w planie zagospodarowania przestrzennego jako nieruchomość położona na terenach upraw rolnych. Tak więc dla oceny utraty charakteru rolnego gruntu znaczenie mają okoliczności faktyczne związane z faktycznym utrzymaniem rolniczego charakteru użytkowania gruntu, a nie formalnoprawne związane z charakterem gruntu w momencie jego zakupu i zbycia wynikające z zapisów ewidencji gruntów i budynków czy też z faktu opodatkowania danego gruntu podatkiem rolnym.

Okoliczność czy dana nieruchomość w wyniku sprzedaży nie utraciła charakteru rolnego podlega weryfikacji przez organ podatkowy w toku ewentualnego postępowania podatkowego. Zatem obowiązek udowodnienia zaistnienia tej okoliczności ciąży na podatniku, tj. osobie, która zamierza skorzystać ze zwolnienia. Organy podatkowe rozstrzygając prawo podatnika do zwolnienia od podatku przychodu uzyskanego ze sprzedaży biorą pod uwagę wszystkie okoliczności związane z daną transakcją a decydującymi w tym względzie są okoliczności faktyczne, takie jak zamiar nabywcy co do jej wykorzystywania. Chodzi bowiem o faktyczną, a nie jedynie prawną utratę charakteru rolnego przez nieruchomość.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz cytowane powyżej przepisy, stwierdzić należy, że nie zostały spełnione warunki uprawniające wnioskodawczynię do skorzystania z ulgi na mocy art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z jednej bowiem strony przedmiotem sprzedaży oprócz użytków rolnych był las, który nie tworzy zgodnie z definicją ustawy o podatku rolnym ? gospodarstwa rolnego. Z drugiej natomiast strony na podstawie tak przedstawionego stanu faktycznego Organ nie ma podstaw do potwierdzenia, że nie nastąpiła utrata charakteru rolnego gruntu, przy czym chodzi o charakter faktyczny a nie jedynie prawny. Wnioskodawczyni odpowiadając na zapytanie Organu jasno wskazała, że nie ma wiedzy na temat dalszego użytkowania gruntu przez nabywcę. Dla Organu nie jest zatem wiadome czy nabywca dokonał zakupu ww. gruntów w celu prowadzenia lub powiększenia swojego gospodarstwa rolnego. Zaznaczyć bowiem należy, że chcąc skorzystać z ww. ulgi, to w interesie sprzedającego jest dopełnienie wszystkich niezbędnych formalności uprawniających do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia ? tj. otrzymania stosownego oświadczenia lub zapisu od nabywcy, że sprzedane grunty rolne będą użytkowane rolniczo, jeżeli w rzeczywistości nabycia dokonano w celu prowadzenia lub powiększenia gospodarstwa rolnego. Skoro wnioskodawczyni pisze, że nie dysponuje żadnymi informacjami co do dalszego sposobu użytkowania ulgi to Organ podatkowy nie mógł potwierdzić prawidłowości jej stanowiska o przysługującym prawie do zwolnienia z opodatkowania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.