Opodatkowanie otrzymanego ze Stanów Zjednoczonych zgromadzonego przez zmarłego brata wkładu na podstawie (...)

Opodatkowanie otrzymanego ze Stanów Zjednoczonych zgromadzonego przez zmarłego brata wkładu na podstawie umowy o świadczenie renty dożywotniej zawartej w towarzystwie ubezpieczeniowym (tzw. ?Annuity?).

W odpowiedzi na wezwanie Pana z dnia 17 kwietnia 2009r. (data wpływu do tut. Biura 21 kwietnia 2009r.), do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę indywidualnej pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie sposobu opodatkowania uzyskanych z zagranicy kwot wkładu zgromadzonego na koncie rentownym powstałym w oparciu o umowę świadczenia renty dożywotniej (tzw. ?Annuity?) z dnia 06 kwietnia 2009r. Znak IBPBII/2/415-124/09/HS, złożone na podstawie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów wyjaśnia, co następuje:

W wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, znaleziono podstawy do zmiany w/w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie, w jakim dotyczy ona interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Treść zarzutów zawartych w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa.

Wnioskodawca w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa wzywa Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego w imieniu Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa w związku z wydaną w dniu 06 kwietnia 2009r. interpretacją indywidualną przepisów prawa podatkowego Znak: IBPB2/415-124/09/HS poprzez zmianę przedmiotowej interpretacji.

Zdaniem wnioskodawcy, interpretacja indywidualna jest nieprawidłowa i niespójna w zakresie, w jakim odnosi się do analizy wyżej powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pozostałym zakresie, tj. w części zastosowania przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jest interpretacją zgodną prawem.

Wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach interpretacji zarzucił, że nie jest logiczne wnioskowanie, iż skoro zastosowania w niniejszej sprawie nie znajduje przepis art. 24 ust.15 ? stanowiący wyjątek od art. 24 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy (ten ostatni przepis statuuje zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych) i przewidujący obowiązek podatkowy od wskazanych w przepisie tym źródeł dochodu ? to również zastosowania nie znajduje sam wyjątek przewidziany w art. 24 ust. 1 pkt 4 ustawy. Interpretacja taka jest interpretacją contra legem, albowiem interpretujący winien raczej rozstrzygnąć, czy wyjątek wskazany w art. 24 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy znajduje w ogóle zastosowanie, aby móc dokonywać wykładni odstępstw od tego przepisu.

Wzywający dodatkowo podniósł, iż interpretacja indywidualna wydana co do identycznego zdarzenia przyszłego przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy na rzecz jego brata odbiega od interpretacji wydanej w jego sprawie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w zakresie jakim dotyczy wykładni przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W pozostałym zakresie, tj. w części dotyczącej możliwości zaliczenia na rzecz podatku dochodowego kwot pobranych tytułem podatku dochodowego w Stanach Zjednoczonych celem unikania podwójnego opodatkowania, interpretacje te są zgodne.

Wzywający podkreślił, iż okoliczności w wyniku których do dokonywania indywidualnej interpretacji podatkowej upoważnieni zostali Dyrektorzy czterech Izb Skarbowych na terenie kraju nie wyłączają faktu, iż organem właściwym do dokonywania tejże interpretacji podatkowej jest ciągle ? stosownie do art. 14b ust. 1 Ordynacji podatkowej ? Minister Finansów. Stosownie natomiast do art. 14a Ordynacji podatkowej Minister ten winien ?dążyć do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe (?)?. Co za tym idzie wnioskodawca uważa, iż nie może dojść do sytuacji, iż interpretacje w zakresie identycznego stanu faktycznego pochodzące od jednego organu są ze sobą sprzeczne ? to bowiem pociąga za sobą naruszenie konstytucyjnej zasady równego traktowania obywateli wobec prawa (art. 32 Konstytucji).

Mając powyższe na uwadze, za licznymi orzeczeniami Naczelnego Sądu Administracyjnego, wzywający zaznacza, iż odmienne traktowanie takich samych świadczeń przez organy podatkowe w stosunku do dwóch podatników należy uznać za naruszające zasadę zaufania do organów podatkowych (art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej), nie odpowiadające zasadom demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) oraz naruszające zasadę równości obywateli wobec prawa (art. 32 Konstytucji). Co więcej, zdaniem wzywającego, jeżeli w zakresie przepisów podatkowych występują wątpliwości ? o których istnieniu w niniejszej sprawie świadczyć może wydanie przez jeden organ dwóch odmiennych interpretacji dotyczących identycznego zdarzenia ? nie mogą być one tłumaczone na korzyść urzędu, a winny być tłumaczone na korzyść podatnika.

We wniosku z dnia 12 stycznia 2009r. uzupełnionym w dniu 26 lutego 2009r. wnioskodawca przedstawił następujące zdarzenie przyszłe:

Brat wnioskodawcy, będący obywatelem USA i na stałe zamieszkujący w USA, zmarł w dniu 09 października 2008r. Prócz testamentu pozostawił po sobie umowę ubezpieczenia na życie oraz trzy umowy tzw. ?Annuity' (w towarzystwach ubezpieczeniowych A. i O.l), w których zadysponował sumą ubezpieczenia (w przypadku umowy ubezpieczenia na życie) oraz zgromadzonym wkładem (w przypadku umowy ?Annuity') na wypadek śmierci, wskazując wnioskodawcę i jego drugiego brata jako osoby uprawnione (beneficjentów) do otrzymania tychże środków finansowych (po 50% wartości tych środków).

Wiadomość o tym fakcie wnioskodawca uzyskał telefonicznie; oficjalny list z tą informacją od wykonawcy testamentu miał zostać dopiero wysłany ze Stanów Zjednoczonych.

?Annuity' w tłumaczeniu na język polski według ?Słownika terminologii prawniczej i ekonomicznej Angielsko - Polski' J. Jaślan i H. Jaślan, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 2001, oznacza ?renta dożywotnia?. ?Annuity agrement' winno być więc rozumiane jako umowa o świadczenie renty dożywotniej.

Umowa o świadczenie renty dożywotniej oznacza, iż osoba uprawniona zbiera środki pieniężne na swoim indywidualnym koncie, a towarzystwo ubezpieczeniowe, z którym umowa ta zostaje zawarta zobowiązuje się do wypłaty świadczeń okresowych w chwili przejścia osoby uprawnionej na emeryturę.

Takie świadczenia okresowe płatne są co miesiąc i opiewają na pewną określoną kwotę pieniężną, wypłacaną do końca życia osoby uprawnionej (dożywotnio). Kwota ta pomniejsza sumę środków zebranych. Osoba uprawniona może również zadysponować zgromadzonym wkładem na wypadek śmierci wskazując osobę (osoby) uprawnione do otrzymania wkładu zgromadzonego na koncie rentowym (tzw. beneficjentów).

Na mocy wyżej opisanej umowy o świadczenie renty dożywotniej brat wnioskodawcy zadysponował wkładem zgromadzonym na koncie rentowym na wypadek swojej śmierci ustanawiając wnioskodawcę i drugiego ze swoich braci beneficjentami, a więc uprawnionymi do uzyskania tego wkładu, po 50% jego wartości. Uczynił tak w stosunku do trzech podobnych umów.

Podobnie ustanowieni oni zostali beneficjentami umowy ubezpieczenia na życie, po 50% sumy ubezpieczenia.

O otrzymanie tych środków wnioskodawca i jego brat będą w przyszłości ubiegać się w Stanach Zjednoczonych, przy złożeniu odpowiednich dokumentów. W Stanach Zjednoczonych będą zobowiązani do zapłaty 30% podatku dochodowego (tzw. income tax) od środków uzyskanych jako beneficjenci każdej z tych umów.

Środków tych do dnia złożenia wniosku o interpretację prawa podatkowego zarówno wnioskodawca jak i jego brat nie otrzymali, jednak spodziewają się, że otrzymają je w najbliższej przyszłości.

Zdaniem wnioskodawcy, środki uzyskane przez beneficjenta na wypadek śmierci strony umowy o świadczenie renty dożywotniej przy uwzględnieniu, że beneficjent podlega polskiej jurysdykcji podatkowej, a środki finansowe przekazane zostaną z terytorium USA ? będą mogły podlegać na terytorium Polski podatkowi dochodowemu lub podatkowi od spadków i darowizn.

Zobowiązanie podatkowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie albo całkowicie wyłączone albo ograniczone.

1.W sytuacji, gdy polskie prawo podatkowe przewiduje, że środki uzyskane przez beneficjenta wskazanego w umowie o świadczenie renty dożywotniej po śmierci strony tych umów, podlegają opodatkowaniu w ramach podatku dochodowego:

W niniejszej sprawie znaleźć mogą zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), a to:

  • art. 3 ust. 1 stosownie do którego osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swych dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów;
  • art. 21 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy przewidujący jednak, iż wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych,
  • Przepis ten przewiduje jednak wyjątek dotyczący dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15, a więc dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej; dochodem tym w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy;
  • art. 30a ust. 1 pkt 5 w/w ustawy przewiduje, iż od w/w dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a,
  • art. 52a ust. 1 pkt 3 w/w ustawy zwalnia jednak od podatku dochodowego dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001r.;

Ponadto na poparcie swego stanowiska wnioskodawca przywołuje treść pisma Ministerstwa Finansów Dyrektora Departamentu Podatków Bezpośrednich i Opłat z dnia 18 marca 1996 r. Nr PO 5/6-1109/0249/96, publ. w LexPolonica nr 309724, w którym stwierdza się, że: ?Renty wypłacane przez instytucje ubezpieczeniowe należy zaliczyć do ubezpieczeń osobowych na życie. W związku z powyższym korzystają one ze zwolnienia od podatku na podstawie powołanego przepisu' (przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym)?.

Ponadto, nawet jeśli uznać, iż kwoty uzyskane tytułem zapisu na wypadek śmierci w umowie o świadczenie renty dożywotniej podlegałyby opodatkowaniu, należałoby mieć na względzie okoliczność, iż od otrzymanych środków pieniężnych potrącony zostanie podatek dochodowy na terytorium Stanów Zjednoczonych.

W takim przypadku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty jedynie różnicy pomiędzy podatkiem od połączonych źródeł dochodów (uzyskanych na terytorium Polski i w państwie obcym), a podatkiem już zapłaconym w państwie obcym (przy uwzględnieniu zaliczenia proporcjonalnego).

Powyższe twierdzenie oparte jest na następujących przepisach:

  • stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od fizycznych (Dz. U. 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium RP, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swych dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów;
  • art. 4a w/w ustawy przewiduje, iż powyższy przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska;
  • art. 27 ust. 9 ww. ustawy statuuje tzw. metodę zaliczania proporcjonalnego, dotyczącą sytuacji, w której podatnik uzyskuje dochody ze źródeł przychodów znajdujących się w Polsce i za granicą, przy czym państwa te łączy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania; w państwie, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania obejmuje on podatkiem wszystkie swoje dochody - zarówno te osiągnięte w kraju, jak i te osiągnięte w innym państwie i tam objęte opodatkowaniem u źródła; następnie od takiej sumy dochodów oblicza się podatek; w następnej kolejności od tak obliczonego podatku odejmuje podatek zapłacony (potrącony) w innym państwie, a ewentualna różnica podlega zapłacie na terytorium RP jako podatek dochodowy; odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym;
  • powyższą metodę zaliczania przewiduje art. 20 ust. 1 Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania (...), podpisanej w Waszyngtonie 8 października 1974r. (Dz. U. z 1976r. Nr 31, poz. 178), która m.in. odnosi się do podatku dochodowego.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem wnioskodawcy kwoty uzyskane z tytułu umów o świadczenie renty dożywotniej winny być albo całkowicie zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, albo podatek ten będzie naliczony z uwzględnieniem sumy podatku już zapłaconego w Stanach Zjednoczonych.

2.W sytuacji, gdy polskie prawo przewiduje, że środki uzyskane przez beneficjenta wskazanego w umowie o rentę dożywotnią po śmierci strony tych umów, podlegają opodatkowaniu w ramach podatku od spadków i darowizn.

Jeżeli strona umowy o świadczenie renty dożywotniej zadysponowała wkładem zgromadzonym na indywidualnym koncie rentowym na wypadek śmierci, poprzez wskazanie swojego brata (podlegającego polskiej jurysdykcji podatkowej) jako osoby uprawnionej do otrzymania 50% wartości tego wkładu, będzie on zwolniony od zapłaty podatku od spadków i darowizn, bowiem suma uzyskana z tego tytułu traktowana może być jako jednorazowe świadczenie nieodpłatnej renty.

Takie twierdzenie poparte jest, zdaniem wnioskodawcy, treścią:

  • art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.), który wymienia tytuły nabycia podlegające ww. podatkowi i zalicza do nich w pkt 6 nieodpłatną rentę oraz
  • art. 2 w/w ustawy, który stwierdza, iż nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą (...) podlega ww. podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium RP (co niewątpliwie ma miejsce w przedmiotowej sprawie) jednakże:
  • art. 4a ww. ustawy zwalnia z tego podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez członków najbliższej rodziny osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe, w tym m.in. rodzeństwo; jeżeli prawidłowo dokonają oni zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Mając powyższe na uwadze, przy założeniu, że od środków finansowych uzyskanych jako beneficjent umowy o świadczenie renty dożywotniej w Polsce obowiązuje podatek od spadków i darowizn, przy prawidłowym zgłoszeniu uzyskania takiej jednorazowej nieodpłatnej renty, beneficjent (jako brat osoby dokonującej dyspozycji środkami zgromadzonymi w ramach takiej umowy na wypadek śmierci) będzie zwolniony od zapłaty tego podatku.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego Dyrektor Izby skarbowej w Katowicach uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe stwierdzając, że w części dotyczącej zastosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest prawidłowe, w pozostałym zakresie ? jest nieprawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów zmienia swoje stanowisko zawarte w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 06 kwietnia 2009r. znak IBPB II/2/415-124/09/HS w zakresie, w jakim dotyczy ono interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i stwierdza, co następuje.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż zmarły w 2008r. brat wnioskodawcy, będący obywatelem Stanów Zjednoczonych i na stale tam zamieszkały, zostawił po sobie oprócz testamentu umowę ubezpieczenia na życie oraz trzy umowy, tzw. ?Annuity?, w amerykańskich towarzystwach ubezpieczeniowych.

Wnioskodawca otrzyma m.in. zgromadzony przez swego zmarłego brata wkład na koncie rentowym w trzech towarzystwach ubezpieczeniowych (tzw. ?Annuity?). Wkładem tym zgromadzonym na podstawie umowy o świadczenie renty dożywotniej zmarły brat wnioskodawcy zadysponował na wypadek swojej śmierci ustanawiając wnioskodawcę i drugiego ze swoich braci osobami uprawnionymi do uzyskania tego wkładu, po 50% jego wartości.

Wkład ten na mocy umowy o świadczenie renty dożywotniej zawartej przez zmarłego brata wnioskodawcy w oparciu o pozostawioną przez niego dyspozycję nie będzie jednak podlegał, wbrew stanowisku wnioskodawcy, podatkowi od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2004 Nr 142, poz. 1514 ze zm.). Nie obejmuje go bowiem dyspozycja art. 1 ustawy o tym podatku. Wprawdzie art. 1 przedmiotowej ustawy wymienia w pkt 6 nieodpłatną rentę jako jeden z tytułów nabycia przez osoby fizyczne własności, ale dotyczy on nabycia rzeczy lub praw majątkowych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 2 tej ustawy stanowi z kolei, iż podatkowi podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wyklucza to więc zakwalifikowanie przyszłego dochodu, tj. wkładu otrzymanego na mocy umowy o świadczenie renty dożywotniej zawartej przez zmarłego brata wnioskodawcy w oparciu o pozostawioną przez niego dyspozycję, jako otrzymanego w drodze spadku. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że środki te wnioskodawca otrzyma poza testamentem, w drodze dyspozycji; nie jest to więc nabycie w drodze spadku ani darowizny, o którym stanowi art. 2 przedmiotowej ustawy. Nie może więc podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Otrzymany przez wnioskodawcę wkład będzie zatem podlegał przepisom ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176, ze zm.).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W myśl art. 5 ust. 1 umowy z dnia 8 października 1974 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz.U. z 1976 r. Nr 31, poz.178) osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł drugiego Umawiającego się Państwa i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w niniejszej Umowie.

W świetle powyższego, dochód uzyskany przez wnioskodawcę ze Stanów Zjednoczonych z tytułu wypłaty sumy ubezpieczenia z polisy ubezpieczeniowej na życie, a także wkładu zgromadzonego na indywidualnym koncie rentowym prowadzonym przez towarzystwo ubezpieczeniowe na podstawie umowy o świadczenie renty dożywotniej podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i Stanach Zjednoczonych. Jednakże w celu wyeliminowania podwójnego opodatkowania należy zastosować metodę unikania podwójnego opodatkowania przewidzianą w art. 20 ust. 1 umowy (metoda zaliczenia).

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. umowy zgodnie z postanowieniami prawa polskiego i z zachowaniem przewidzianych w nim ograniczeń (z uwzględnieniem dokonywanych zmian bez naruszenia podstawowych zasad) Polska zezwoli osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce na zaliczenie na poczet należnych w Polsce podatków odpowiednich kwot podatków, zapłaconych w Stanach Zjednoczonych.

Jednocześnie jednak stosownie do art. 5 ust. 2 ww. umowy postanowienia niniejszej Umowy nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez:

  1. prawo jednego z Umawiających się Państw przy określeniu podatków pobieranych przez to Umawiające się Państwo lub
  2. przez każdą inną umowę zawartą pomiędzy Umawiającymi się Państwami.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

  1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
  2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Aby zatem stwierdzić, czy otrzymany przez wnioskodawcę dochód może podlegać zwolnieniu określonemu powołanym wyżej przepisem, w pierwszej kolejności należy ustalić jaki charakter ma świadczenie pieniężne, które będzie otrzymane ze Stanów Zjednoczonych w przyszłości.

W tym miejscu należy stwierdzić, że otrzymany przez wnioskodawcę wkład mieści się w zakresie omawianego zwolnienia, gdyż umowa ?Annuity? jest formą ubezpieczenia osobowego, które przewiduje wypłatę ubezpieczonemu renty dożywotniej a uposażonemu, w razie śmierci ubezpieczonego, jednorazowego świadczenia w wysokości zgromadzonego wkładu.

Powyższe oznacza, iż zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki przedmiotowe świadczenia pieniężne mogą podlegać opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w Stanach Zjednoczonych.

Jednocześnie, do dochodów z tytułu świadczeń otrzymanych ze Stanów Zjednoczonych może mieć zastosowanie zwolnienie przedmiotowe określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile przedmiotowe ubezpieczenia nie były ubezpieczeniami związanym z funduszami kapitałowymi i nie obejmują dochodów z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z takimi ubezpieczeniami. Wyjątek taki przewiduje bowiem art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle przepisu art. 24 ust. 15 wyłączającego możliwość zastosowania przedmiotowego zwolnienia ustawy dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia, a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Przepis art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie miał jednak zastosowania w niniejszym przypadku, ponieważ to nie wnioskodawca inwestował składkę ubezpieczeniową, tylko jego zmarły w 2008r. brat. Dyspozycja przepisu jasno wskazuje, że ów szczególny sposób ustalenia dochodu do opodatkowania dotyczy osób, które były inwestorami składek na podstawie zawartej przez siebie umowy. O inwestowaniu składki nie może być natomiast mowy w przypadku wnioskodawcy, gdyż on otrzyma jedynie wkład na podstawie cudzej dyspozycji. Skutkuje to tym, że zgromadzony wkład nie stanowi dla wnioskodawcy dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi.

Oznacza to, że przepis art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który uniemożliwia zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 4 nie dotyczy wnioskodawcy.

W świetle powyższego, otrzymany przez wnioskodawcę wkład wolny jest od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. art. 21 ust. 1 pkt 4.

Bez wpływu na powyższe rozstrzygnięcie pozostaje stanowisko Ministerstwa Finansów wyrażone w piśmie z dnia 18 marca 1996 r., Nr PO 5/6-1109-0249/96 (dotyczyło ono nie tylko odmiennego świadczenia, ale również zostało podjęte w innym stanie prawnym).

Reasumując: otrzymany wkład na podstawie dyspozycji zmarłego brata nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn - nie jest objęty jego dyspozycją, będzie natomiast objęty dyspozycją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym za zasadny należało uznać zarzut wnoszącego wezwanie, iż w interpretacji z dnia 06 kwietnia 2009r. znak: IBPB II/2/415-124/09/HS Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach dokonał niewłaściwej interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Na zmienioną niniejszym aktem pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie w dniu 6 kwietnia 2009r. Znak: IBPB II /2/415-124/09/HS z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenie niniejszej odpowiedzi (art. 53 § 2 ww. ustawy) za pośrednictwem organu, który wydał interpretację (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika