Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT RR przy przedłużonym terminie płatności wpisanym (...)

17.1.2012

Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT RR przy przedłużonym terminie płatności wpisanym na fakturze oraz ustnie umówionym po wystawieniu faktury

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2011r. (data wpływu 17 października 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

możliwości odliczenia od podatku VAT kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku w sytuacji, gdy Wnioskodawca zawarł z rolnikiem umowę dłuższą niż 14 dni (np. 21 dni), co zostało wpisane na fakturze VAT RR i potwierdzone jego własnoręcznym podpisem, przy zachowaniu pozostałych wymogów ustawy uprawniających do skorzystania z takiego odliczenia ? jest prawidłowe;
możliwości odliczenia zryczałtowanego podatku zapłaconego rolnikowi ryczałtowemu z faktury VAT RR w sytuacji, gdy Wnioskodawca nie dotrzymuje terminu zapłaty nie ze swojej winy, zachowując jednocześnie pozostałe warunki dające prawo do odliczania takiego podatku i ustalenia, czy umowa zawarta z rolnikiem ryczałtowym o późniejszy termin zapłaty (po przekroczeniu 14 dni od dnia zakupu) musi mieć formę pisemną, czy też może to być umowa ustna (telefoniczna)? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości i warunków odliczenia podatku wynikającego z faktur VAT RR.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie skupu i sprzedaży zwierząt rzeźnych. Zakupu żywych zwierząt Wnioskodawca dokonuje wyłącznie od rolników ryczałtowych i jest ono związane z dostawą opodatkowaną. Za zakupiony towar Wnioskodawcawystawia faktury VAT RR rolnikom ryczałtowym zawsze w dniu zakupu towaru i od tej zasady nie robi wyjątków. Zapłata za zakupiony towar następuje na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego w terminie nie później niż 14 dni, licząc od dnia zakupu. Zapłata należności przesłana rolnikowi ryczałtowemu zawsze obejmuje również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku. W dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne, Wnioskodawca podaje numer i datę wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów. Każdy taki dokument Wnioskodawca dołącza do faktury VAT RR potwierdzającej zakup. Tak więc Wnioskodawca wypełnia wymogi dające mu prawo do skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT.

Zdarzają się jednak sytuacje, że już w momencie zakupu płodów rolnych, jeszcze przed wystawieniem faktury VAT RR, Wnioskodawca zawiera z rolnikiem ryczałtowym umowę określającą dłuższy niż 14-dniowy termin zapłaty. Dłuższy termin Wnioskodawca wpisuje na fakturze VAT RR, co rolnik ryczałtowy potwierdza własnoręcznym podpisem. W takiej sytuacji Wnioskodawca również dokonuje zapłaty należności za produkty rolne, obejmujące również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, na rachunek bankowy dotrzymując określonego w tej umowie terminu.

Zdarza się również tak, że z rolnikiem ryczałtowym została zawarta 14-dniowa umowa o zapłatę za zakupione towary, ale w dniu zapłaty (tj. 14-tego dnia od zakupu produktów rolnych) okazuje się, że:

rolnik ryczałtowy podał niewłaściwy numer rachunku bankowego,
odbiorca produktów rolnych nie dotrzymał terminu zapłaty i pieniądze nie wpłynęły na konto bankowe Wnioskodawcy,

co oznacza, że nie z winy Wnioskodawcy, nie może on dotrzymać ustawowego terminu zapłaty. Opóźnienie w zapłacie za produkty rolne wynosi wówczas ok. 2-3 dni, ponieważ Wnioskodawca musi szukać numeru telefonu do rolników, by ustalić właściwy numer konta bankowego (zakupów produktów rolnych Wnioskodawca dokonuje w odległości ok. 300 km od siedziby zakładu), bądź egzekwować od odbiorcy należne pieniądze.

W opisanej sytuacji Wnioskodawca jedzie ? jeśli to jest możliwe ? do rolnika ryczałtowego i zawiera z nim umowę o przedłużony termin płatności. Jeśli jest to niemożliwe ze względu na odległość i koszty, to Wnioskodawca dzwoni do niego prosząc go o zgodę ustną na późniejszy termin zapłaty. W takim wypadku zawsze Wnioskodawca płaci całość w ustalonym, nowym terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy Wnioskodawca może odliczyć od podatku VAT kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku w sytuacji, gdy zawarł z rolnikiem umowę dłuższą niż 14 dni (np. 21 dni), co zostało wpisane na fakturze VAT RR i potwierdzone jego własnoręcznym podpisem, przy zachowaniu pozostałych wymogów ustawy uprawniających do skorzystania z takiego odliczenia...
Czy Wnioskodawca może odliczyć zryczałtowany podatek zapłacony rolnikowi ryczałtowemu z faktury VAT RR w sytuacji, gdy nie dotrzymuje terminu zapłaty nie ze swojej winy, zachowując jednocześnie pozostałe warunki dające prawo do odliczania takiego podatku i czy umowa zawarta z rolnikiem ryczałtowym o późniejszy termin zapłaty (po przekroczeniu 14 dni od dnia zakupu) musi mieć formę pisemną, czy też może to być umowa ustna (telefoniczna)...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1. Zgodnie z art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT, Wnioskodawca ma prawo do odliczania podatku z faktur VAT RR przy dłuższym niż 14-dniowym terminie zapłaty. Wnioskodawcy wydaje się, że nie musi zawierać dodatkowych umów, wystarczy sama faktura VAT RR, na której wpisano dłuższy termin zapłaty, która jest jakby umową kupna-sprzedaży i ona określa wszystkie warunki tej umowy, także termin zapłaty rolnikowi ryczałtowemu. Rolnik wyraża zgodę na zawarte w fakturze VAT RR warunki własnoręcznym podpisem. Kodeks cywilny daje prawo każdej ze stron umowy do korzystania ze swobody umów.

Ad.

2. Wnioskodawca uważa, że w przypadku, gdy nie dotrzymuje 14-dniowego terminu zapłaty z przyczyn od niego niezależnych, nie traci prawa do zwrotu podatku VAT jeśli rolnik, rozumiejąc jego sytuację, wyrazi na to zgodę. Nie ma też znaczenia kiedy rolnik wyrazi zgodę na późniejszy termin zapłaty ? czy w dzień zakupu, czy później. Ważny jest tutaj sam fakt zgody rolnika ryczałtowego i uzgodnienie nowego terminu zapłaty.

Wnioskodawcy wydaje się, że wystarczy również zgoda ustna na przekroczenie terminu zapłaty, ponieważ ustawodawca nie powiedział wprost jaka ma być forma umowy ? ustna czy pisemna i kiedy ma być ona zawierana.

Rozumowanie Wnioskodawcy potwierdza też prawomocny wyrok WSA w Szczecinie z dnia 2 września 2009r. sygn. akt I SA/Sz 393/09. Sąd stosując reguły wykładni gramatycznej przepisu art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT stwierdził, że ustawodawca w tym przepisie nie sprecyzował jaką formę powinna mieć umowa z rolnikiem ryczałtowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

prawidłowe ? w zakresie możliwości odliczenia od podatku VAT kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku w sytuacji, gdy Wnioskodawca zawarł z rolnikiem umowę dłuższą niż 14 dni (np. 21 dni), co zostało wpisane na fakturze VAT RR i potwierdzone jego własnoręcznym podpisem, przy zachowaniu pozostałych wymogów ustawy uprawniających do skorzystania z takiego odliczenia;
nieprawidłowe ? w zakresie możliwości odliczenia zryczałtowanego podatku zapłaconego rolnikowi ryczałtowemu z faktury VAT RR w sytuacji, gdy Wnioskodawca nie dotrzymuje terminu zapłaty nie ze swojej winy, zachowując jednocześnie pozostałe warunki dające prawo do odliczania takiego podatku i ustalenia, czy umowa zawarta z rolnikiem ryczałtowym o późniejszy termin zapłaty (po przekroczeniu 14 dni od dnia zakupu) musi mieć formę pisemną, czy też może to być umowa ustna (telefoniczna).

Zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, rolnikowi ryczałtowemu dokonującemu dostawy produktów rolnych dla podatnika podatku, który rozlicza ten podatek, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych tym podatkiem. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku jest wypłacana rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych.

Stosownie do postanowień art. 116 ust. 1 tej ustawy, podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentująca nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy. Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako ?Faktura VAT RR? i zawierać co najmniej elementy wskazane w ust. 2 tego artykułu, w tym kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych ? art. 116 ust. 2 pkt 10 ustawy. Faktura VAT RR, o której mowa w ww. art. 116 potwierdza sprzedaż produktów rolnych dokonaną przez rolnika ryczałtowego na rzecz podatnika podatku od towarów i usług.

Zasadniczym uprawnieniem, jakie przysługuje nabywcom produktów rolnych od rolników ryczałtowych, jest możliwość odzyskania kwoty zryczałtowanego podatku płaconej rolnikowi przez podatnika.

W świetle art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 3 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6.

Na podstawie art. 116 ust. 6 ustawy o VAT, zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:

nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;
zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności;
w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.

Stosownie do art. 116 ust. 7 powołanej ustawy, za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana.

Z cytowanego wyżej przepisu art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT nie wynika, aby przedmiotowa umowa określająca dłuższy termin płatności wymagała szczególnej formy jej sporządzenia.

Mając na względzie przepisy prawa cywilnego należy stwierdzić, że pod pojęciem umowy rozumieć należy dwustronną czynność prawną (zgodne oświadczenie woli zmierzające do wywołania skutków prawnych), będącą powszechnie przyjętym sposobem nawiązywania więzi gospodarczych przez podmioty prawa (jest instrumentem wymiany dóbr i usług w formie towarowo-pieniężnej). Ponadto umowa stanowi podstawowe źródło powstania stosunku cywilnoprawnego (zobowiązaniowego) pomiędzy stronami, które ją zawarły.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że sytuacja, w której już w momencie zakupu płodów rolnych, jeszcze przed wystawieniem faktury VAT RR, Wnioskodawca zawiera z rolnikiem ryczałtowym umowę określającą dłuższy niż 14-dniowy termin zapłaty i termin ten Wnioskodawca wpisuje na fakturze VAT RR, co rolnik ryczałtowy potwierdza własnoręcznym podpisem ? spełnia warunki do uznania jej za zgodne oświadczenie woli obu stron transakcji.

Zachowanie takie wypełnia przesłanki umowy pomiędzy kontrahentami i spełnia warunek zawarty w przepisie art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT. W związku z powyższym Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT w miesiącu, w którym dokonano zapłaty.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie uznano za prawidłowe.

Ponadto, nabywca produktów rolnych, przy spełnieniu warunków określonych w art. 116 ust. 6 ustawy o VAT, ma prawo do zwiększenia podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty. Za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana. Uiszczenie całej należności będzie uprawniać podatnika do odliczenia zryczałtowanego zwrotu podatku.

Z wniosku wynika, że w przypadku Wnioskodawcy zdarza się również tak, że z rolnikiem ryczałtowym zostaje zawarta 14-dniowa umowa o zapłatę za zakupione towary, ale w dniu zapłaty (tj. 14-tego dnia od zakupu produktów rolnych) okazuje się, że:

rolnik ryczałtowy podał niewłaściwy numer rachunku bankowego,
odbiorca produktów rolnych nie dotrzymał terminu zapłaty i pieniądze nie wpłynęły na konto bankowe Wnioskodawcy,

co oznacza, że nie może on dotrzymać ustawowego terminu zapłaty. Opóźnienie w zapłacie za produkty rolne wynosi wówczas ok. 2-3 dni, ponieważ Wnioskodawca musi szukać numeru telefonu do rolników, by ustalić właściwy numer konta bankowego (zakupów produktów rolnych Wnioskodawca dokonuje w odległości ok. 300 km od siedziby zakładu), bądź egzekwować od odbiorcy należne pieniądze.

Przedstawione powyżej przepisy ustawy o VAT przewidują, że zapłata na rachunek rolnika ryczałtowego powinna nastąpić w terminie 14 dni licząc od dnia zakupu. Istnieje możliwość zastrzeżenia w umowie, że termin płatności zostanie wydłużony. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie określają wprawdzie ścisłych ram dla udokumentowania takiej umowy, jednak z całą pewnością dla celów dowodowych powinna to być umowa zawarta w formie pisemnej i to już w momencie wystawienia faktury VAT RR, bądź też po wystawieniu faktury VAT RR, ale przed upływem terminu 14-dniowego ustawowego terminu płatności. Jeśli bowiem nabywca produktów, przed upływem ustawowego terminu płatności, nie zawrze z rolnikiem umowy na wydłużony termin płatności, to należy uznać, że obowiązuje go ustawowy termin płatności.

Dodatkowo należy zauważyć, że 14-dniowy termin jest terminem maksymalnym, nie stoi on zatem na przeszkodzie wcześniejszemu wypełnieniu warunku dokonania zapłaty za zakupione produkty rolnikowi ryczałtowemu. Jednocześnie przepisy prawa podatkowego nie uzależniają braku zapłaty od winy nabywcy lub jej braku. W związku z tym nie ma możliwości przyznania nabywcy prawa do odliczenia z powodu uchybienia terminowi nawet jeśli uchybienie to powstało nie z jego winy.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić w sytuacji, gdy należność za produkty nabywane od rolnika ryczałtowego zostanie zapłacona po ustalonym terminie, to nie zostaną wypełnione warunki wynikające z art. 116 ust. 6 ustawy o VAT, wówczas podatek VAT naliczony zawarty w fakturach VAT RR nie zwiększa kwoty podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 2 ww. ustawy, czyli nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Reasumując, Wnioskodawca będzie miał prawo do powiększenia kwoty podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku zawartego w wystawionych fakturach VAT RR oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty, jeśli z umowy z rolnikiem ryczałtowym, będącym dostawcą produktów rolnych, wynika dłuższy niż 14-dniowy termin zapłaty za nabyty towar, a umowa przedłużająca ten termin zostanie zawarta w momencie wystawienia faktury, zawierania transakcji, bądź też przed upływem ustawowego 14-dniowego terminu płatności. Jednakże jeśli umowa taka zostanie zawarta po upływie ustawowego terminu płatności, wówczas Wnioskodawca uchybi terminowi płatności i utraci prawo do zwiększenia podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku wypłaconego rolnikowi, wynikającego z faktury dokumentującej dokonaną transakcję.

Ponadto, jak już wspomniano, umowa winna być zawarta w formie pisemnej dla celów dowodowych.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego, bądź zmiany stanu prawnego.

Należy podkreślić także, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie może wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenie WSA w Szczecinie, bowiem stanowi ono rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.