Dostawa dzieł sztuki - używanie w myśl art. 43 ust. 2 ustawy o VAT

UZASADNIENIE

W dniu 1 grudnia 2008r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji dostawy obrazów i przedmiotów rzemiosła artystycznego.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 29 stycznia 2009r. (data wpływu 5 lutego 2009r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu Nr IBPP1/443-1747/08/AS z dnia 26 stycznia 2009r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest właścicielem obrazów i przedmiotów rzemiosła artystycznego (dalej zwanych również: Kolekcja). Wartość Kolekcji została wyceniona przez muzeum na kwotę x mln zł. Obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego stanowiące Kolekcję zostały zakupione przez Spółkę pomiędzy marcem a lipcem 1991 roku. Nabycie Kolekcji jest potwierdzone rachunkami. Kolekcja znajduje się w księgach rachunkowych Spółki na koncie - inwestycje długoterminowe.

W sierpniu 1991 roku Kolekcja została bezprawnie zabrana przez jednego z prezesów Spółki. W 1992 roku, po postawieniu Spółki w stan likwidacji, likwidator zwrócił się o zwrot bezprawnie zabranej Kolekcji, a Urząd Ochrony Państwa zabezpieczył obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego. Kolekcja została przekazana do przechowania do Muzeum, gdzie pozostaje do dnia dzisiejszego. W wyniku zakończonych procesów karnych ostatecznie prawo własności Kolekcji zostało potwierdzone wyrokami Sądu z dnia xxx sygn. akt xxx/94, z dnia xxx sygn. akt xxx/00, postanowieniami Sądu z dnia xxx, z dnia xxx i z dnia xxx sygn. akt xxx/00 w przedmiocie zwrotu dowodów rzeczowych.

Spółka jest dłużnikiem Banku i planuje wydanie Kolekcji swojemu wierzycielowi w zamian za spłatę zadłużenia. Transakcja przekazania Kolekcji zostanie dokonana na podstawie odpowiedniej umowy i potwierdzona fakturą VAT, wystawioną przez Spółkę.

Spółka zakupiła obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego (Kolekcja ) w okresie od 18 marca do 22 lipca 1991 roku. Obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego znajdowały się w rezydencji zarządu Spółki w P. i były użytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem - stanowiły element wyposażenia pomieszczeń (wisiały na ścianach lub były eksponowane na meblach).

W dniu 1 sierpnia 1991r. z rezydencji zarządu Spółki w P. bezprawnie zagarnięto Kolekcję. Zgodnie z informacjami zawartymi we wniosku ORD-IN z dnia 24 listopada 2008 roku, od roku 1992 likwidator spółki usiłował odzyskać bezprawnie zagarnięte mienie Spółki. W dniu xxx Urząd Ochrony Państwa dokonał przeszukania posiadłości osoby podejrzanej o zabór mienia i w wyniku tego kolekcja została zabezpieczona jako dowód rzeczowy i oddana na przechowanie jako depozyt w Muzeum. Wyrokiem z xxx sygn. akt xxx/94 Sąd Okręgowy w P. po rozpatrzeniu sprawy z powództwa Spółki o zapłatę i ustalenie własności potwierdził, iż Spółka jest właścicielem obrazów oraz wszystkich wyrobów rzemiosła artystycznego. Sąd Karny postanowił zwrócić większość kolekcji Spółce (wyrok z dnia xxx), a zwrot pozostałej części został rozstrzygnięty postanowieniami z xxx, z dnia xxx oraz z dnia xxx. Od tego czasu Spółka znowu jest w posiadaniu Kolekcji. Likwidator podjął decyzję o dalszym przechowywaniu obrazów w Muzeum.

Decyzja o dalszym przechowywaniu obrazów w Muzeum spowodowana jest brakiem możliwości przechowywania w aktualnych pomieszczeniach Spółki będącej w likwidacji (brak wystarczającej powierzchni, brak możliwości odpowiedniego zabezpieczenia antywłamaniowego oraz brak możliwości zapewnienia odpowiednich warunków do przechowywania dzieł sztuki w dostosowany do poszczególnych dzieł sztuki sposób jak również mniejszy koszt ubezpieczenia). Od momentu nabycia - wartość Kolekcji (traktowanej przez Spółkę jako rezerwę finansową na spłatę zobowiązań) wzrosła znacząco, a Spółka planuje wydanie kolekcji swoim wierzycielom w zamian za zwolnienie z długu.

Spółka ponownie podkreśla, iż:

1. kolekcja została nabyta przed wprowadzeniem podatku VAT w Polsce i znajduje się w księgach Spółki (ewidencja środków trwałych),
2. kolekcja była we władaniu (a co za tym idzie użytkowaniu) Spółki ponad 6 miesięcy.
   
   

Wnioskodawca przedstawił również wykaz obrazów i przedmiotów rzemiosła artystycznego wraz z datami zakupu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jaką stawką podatku VAT powinna zostać opodatkowana transakcja przekazania (dostawy) obrazów i przedmiotów rzemiosła artystycznego... Czy transakcja powinna podlegać zwolnieniu od podatku VAT, czy też może podlegać procedurze szczególnej dotyczącej dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków (art. 120 ustawy o VAT)....

Zdaniem Wnioskodawcy, dostawa Kolekcji (wydanie Kolekcji w miejsce świadczenia pieniężnego) podlega zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, od podatku zwolniona jest dostawa towarów używanych, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ustawa o VAT definiuje towary używane jako towary, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku. Dzieła sztuki i przedmioty kolekcjonerskie spełniają definicję towarów w rozumieniu Ustawy o VAT, co w konsekwencji oznacza, iż mogą również stanowić towary używane.

Takie stanowisko potwierdza też interpretacja prawa podatkowego, sygnatura 40/VAT/1733/2006/ADB z 3 października 2006r., w której Urząd Skarbowy Warszawa-Wola stwierdza, iż: 'przedmiotowy obraz (dzieło sztuki), spełnia warunki do uznania go przez Fundację za towar używany, gdyż jego okres używania przez Wnioskodawcę wynosi powyżej pół roku (zakupiony w 2000r.), oraz przy jego zakupie Stronie nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (był to towar zwolniony, Fundacja nie była podatnikiem podatku od towarów i usług). A zatem sprzedaż ww. obrazu będzie podlegała zwolnieniu od podatku, na mocy wyżej cytowanego art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług.'

Planowana przez Wnioskodawcę dostawa Kolekcji spełnia warunki niezbędne, zgodnie z ustawą o VAT, do jej objęcia zwolnieniem przedmiotowym, tj.:

1. dzieła sztuki i przedmioty rzemiosła artystycznego zostały zakupione w 1991 roku i od roku 1991 znajdują się w księgach Spółki, co oznacza, iż są używane przez Spółkę przynajmniej pół roku,
2. przy nabyciu Kolekcji nie przysługiwało Spółce odliczenie podatku naliczonego - w roku 1991 nie obowiązywał w Polsce podatek VAT.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm., ostatnia zmiana Dz. U z 2008r. Nr 209, poz. 1320), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W świetle art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 2 ustawy o VAT, przez towary używane, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel.

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest właścicielem obrazów i przedmiotów rzemiosła artystycznego. Wartość Kolekcji została wyceniona przez muzeum na kwotę x mln zł. Obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego stanowiące Kolekcję zostały zakupione przez Spółkę pomiędzy marcem a lipcem 1991 roku. Nabycie Kolekcji jest potwierdzone rachunkami. Kolekcja znajduje się w księgach rachunkowych Spółki na koncie - inwestycje długoterminowe.

Spółka zakupiła obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego (Kolekcja) w okresie od 18 marca do 22 lipca 1991 roku. Obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego znajdowały się w rezydencji zarządu Spółki w P. i były użytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem - stanowiły element wyposażenia pomieszczeń (wisiały na ścianach lub były eksponowane na meblach).

W dniu 1 sierpnia 1991r. z rezydencji zarządu Spółki w P. bezprawnie zagarnięto Kolekcję. W 1992 roku, po postawieniu Spółki w stan likwidacji, likwidator zwrócił się o zwrot bezprawnie zabranej Kolekcji, a Urząd Ochrony Państwa zabezpieczył obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego. Kolekcja została przekazana do przechowania do Muzeum, gdzie pozostaje do dnia dzisiejszego. W wyniku zakończonych procesów karnych ostatecznie prawo własności Kolekcji zostało potwierdzone wyrokami Sądu z dnia xxx sygn. akt xxx/94, z dnia xxx sygn. akt xxx/00, postanowieniami Sądu z dnia xxx, z dnia xxx i z dnia xxx sygn. akt xxx/00 w przedmiocie zwrotu dowodów rzeczowych.

Spółka jest dłużnikiem Banku i planuje wydanie Kolekcji swojemu wierzycielowi w zamian za spłatę zadłużenia. Transakcja przekazania Kolekcji zostanie dokonana na podstawie odpowiedniej umowy i potwierdzona fakturą VAT, wystawioną przez Spółkę.

Odnosząc przedstawione wyżej zdarzenie przyszłe do powołanych w sprawie przepisów stwierdzić należy, iż dostawa (wydanie) przedmiotowej Kolekcji, w wyniku której nastąpi przeniesienie prawa do rozporządzeniami towarami jak właściciel w ramach spłaty zadłużenia wobec banku, nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 43 ust. 2 ustawy o VAT.

Mimo, iż w stosunku do tych towarów Wnioskodawcy dokonującemu ich dostawy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w przedmiotowej sprawie nie będą miały zastosowania przepisy dotyczące zwolnienia z opodatkowania dostawy tej kolekcji, gdyż okres używania Kolekcji przez podatnika dokonującego jej dostawy nie wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. Kolekcja zakupiona bowiem została w okresie od 18 marca do 22 lipca 1991 roku i po zakupie obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego znajdowały się w rezydencji zarządu Spółki w P. i jak Spółka wskazała we wniosku były użytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem - stanowiły element wyposażenia pomieszczeń (wisiały na ścianach lub były eksponowane na meblach). Jednak w dniu 1 sierpnia 1991r. z rezydencji zarządu Spółki bezprawnie Kolekcję zagarnięto.

Z powyższego wynika, że okres używania kolekcji przez Wnioskodawcę był krótszy niż 6 miesięcy. Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem Spółki, iż dzieła sztuki i przedmioty rzemiosła artystycznego znajdują się w księgach Spółki, a zatem są używane przez Spółkę przynajmniej pół roku. Zwrócić bowiem należy uwagę, iż po bezprawnym zabraniu Kolekcji przez jednego z prezesów Spółki w dniu 1 sierpnia 1991r. nie była ona już przez Wnioskodawcę używana. Kolekcja wprawdzie na podstawie wyroków Sądów, została zwrócona Spółce, jednak likwidator podjął decyzję o dalszym przechowywaniu obrazów w Muzeum.

Wyrażony w cytowanym wyżej przepisie 43 ust. 2 ustawy o VAT, wymóg używania ruchomości odnosi się bezpośrednio do zbywcy i dotyczy faktycznego używania towaru. Przez używanie, w myśl Słownika języka polskiego, należy rozumieć posługiwanie się, wykorzystywanie czegoś w charakterze narzędzia. Nie jest zatem wystarczające samo tylko posiadanie danego towaru, czy też prawa własności do towaru, przez wskazany przepisem czas. Jeśli posiadaniu nie będzie towarzyszyć faktyczne wykorzystywanie towaru, to wówczas nie może być on uznany za używany. Okres, w którym Kolekcja znajdowała się w bezprawnym posiadaniu jednego z prezesów Spółki oraz okres, w którym Kolekcja znajduje się w Muzeum, nie może być zatem wliczany do okresu używania towaru, o którym mowa w art. 43 ust. 2 ustawy o VAT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odnośnie kwestii związanych z zastosowaniem procedury szczególnej opodatkowania tej dostawy stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 174 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w art. 120, procedura polegająca na opodatkowaniu marży ma zastosowanie do dostaw towarów nabytych lub uprzednio importowanych przez podatników, o których mowa w art. 120 ust. 4 i 5, po dniu 30 kwietnia 2004r.

Z wniosku wynika, iż obrazy i przedmioty rzemiosła artystycznego stanowiące Kolekcję zostały zakupione przez Spółkę pomiędzy marcem a lipcem 1991 roku. Nabycie Kolekcji jest potwierdzone rachunkami. W świetle cytowanego zatem art. 174 ustawy o VAT, Wnioskodawca nie ma prawa do opodatkowania dostawy Kolekcji na podstawie przepisów art. 120 ustawy o VAT, gdyż Kolekcja nabyta został przed dniem 1 maja 2004r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.