prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT związanych z realizacją zadania (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Urzędu Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 20 września 2007r. (data wpływu 24 września 2007r.), uzupełnionym pismem, które wpłynęło do tut. organu dnia 21 grudnia 2007r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT związanych z realizacją zadania pn. ?Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie P. M. znajdującym się na terenie Gminy Ś.? w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 września 2007r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT związanych z realizacją zadania pn. ?Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie P. M. znajdującym się na terenie Gminy Ś.? w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Wniosek ten uzupełniono pismem, które wpłynęło do tut. organu dnia 21 grudnia 2007r., będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu znak: BPP1/443-232/07/MS z dnia 12 grudnia 2007r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina Ś. 7 lipca 2005r. jako beneficjent podpisała umowę z Wojewodą Ś. jako instytucją pośredniczącą o dofinansowanie projektu pn. 'Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie P. M. znajdującym się na terenie gminy Ś.' w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR)) na lata 2004-2006, uzupełnioną aneksem nr 1 z dnia 21 października 2005r. zamykającą się następującymi wartościami:
- całkowite wydatki kwalifikowalne - 2 917 552.59zł. - w tym:

1. środki funduszu - 2 188 164.44zł. - stanowiące 75% dofinansowania
2. środki budżetu państwa - 291 755.26zł. - stanowiące 10% dofinansowania
3. środki własne - 437 632.86zł. - 15%
   
   

Ponadto Gmina Ś. zobowiązała się pokryć z własnych środków wszelkie wydatki niekwalifikowalne w ramach projektu. Wydatki kwalifikowalne obejmowały naliczony podatek VAT. Zadanie zostało zakończone zgodnie z umową w dniu 31 lipca 2006r. a naliczony podatek VAT został faktycznie poniesiony i zapłacony ze środków kwoty dofinansowania oraz środków własnych. Gmina Ś. nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, nie posiada odrębnego NIP-u, natomiast status podatnika podatku VAT oraz NIP posiada Urząd Gminy.

Faktury związane z wykonaniem umowy nie mogły być wystawiane na Gminę tylko na Urząd Gminy, ponieważ w obecnym stanie prawnym nie ma rachunkowości dla gminy tylko dla jednostek budżetowych w tym urzędu gminy. Po zakończeniu zadania urząd gminy pobiera od mieszkańców opłaty za wyprowadzenie ścieków do oczyszczalni miejskiej - Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Ż. i reguluje płatności za pobrane ścieki rozliczając z urzędem skarbowym należny i naliczony tylko w tym zakresie podatek VAT.

Po zakończeniu budowy całości kanalizacji w Gminie planuje się utworzyć zakład komunalny do obsługi ww. zadania.

Ponadto w uzupełnieniu, które wpłynęło do tut. organu dnia 21 grudnia 2007r. stwierdzono, że: budowa kanalizacji sanitarnej realizowana jest w kilku etapach. Pojęcie ?zakończenie zadania? zostało zastosowane w odniesieniu do zakończenia I etapu budowy. Pojęcie ?zakończenie budowy całości kanalizacji w Gminie? odnosi się do zakończenia realizacji wszystkich etapów budowy kanalizacji w Sołectwie P. M..Całość obiektu (dot. P. M.) planuje się nieodpłatnie przekazać w użytkowanie zakładowi komunalnemu po zakończeniu inwestycji (planowany termin zakończenia inwestycji ? 2008r.).

Urząd Gminy Ś. pobiera opłaty za wyprowadzenie ścieków do oczyszczalni miejskiej opodatkowane podatkiem VAT od mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej zakończonego pierwszego etapu budowy.Urząd Gminy Ś. nie obniżył podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur VAT dokumentujących wydatki związane z budową sieci kanalizacyjnej w Sołectwie P. M..

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gmina Ś. realizując zadanie miała prawo jako Urząd Gminy na bieżąco obniżać podatek należny o podatek naliczony z płaconych faktur za budowę kanalizacji pomimo, iż w tym okresie jeszcze nie pobierano opłat od mieszkańców Sołectwa P. M. za wyprowadzanie ścieków do kanalizacji...
Należy w tym miejscu zauważyć, że składając uzupełnienie do złożonego wniosku Strona dokonała również przeformułowania zapytania, które przybrało formę jak wyżej i do którego odniesiono się wydając niniejszą interpretację.

Zdaniem Wnioskodawcy prawo do odliczenia i odzyskania podatku naliczonego VAT, związanego z budową kanalizacji sanitarnej nie przysługiwało Gminie, ponieważ Gmina jako organ władzy publicznej do którego zakresu działania należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty - nałożonych m.in. ustawą o samorządzie gminnym takich jak: budowa kanalizacji sanitarnej nie jest w związku z tą właśnie czynnością stroną umów cywilnoprawnych, ponieważ sama budowa nie stanowi sprzedaży usług, dlatego Gmina nie może być w tym wypadku uznana za podatnika podatku VAT.

Gmina Ś. nie jest zarejestrowanym podatnikiem dla celów VAT, lecz obsługujący ją od strony organizacyjno-technicznej Urząd Gminy, a art. 88 ust. 4 ustawy o VAT mówi, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe dane składające się na interpretację Wnioskodawcy, podpisując jako Gmina umowę na dofinansowanie budowy kanalizacji sanitarnej uznano, że poniesiony VAT stanowi koszt kwalifikowany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gmina, powiat czy województwo są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie ma do nich zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), lecz korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.).

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ww. kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

• wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy).
  
  

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z przepisem § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wprawdzie Gmina nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług i nie posiada własnego numeru identyfikacji podatkowej, jednakże w jej imieniu działa jednostka organizacyjna, jaką jest Urząd Gminy. Jak wynika z wniosku podmiot ten posiada NIP i jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, tym samym dokonuje w imieniu Gminy czynności opodatkowanych podatkiem VAT i rozlicza go w urzędzie skarbowym.

W stanie faktycznym wskazano, że Gmina w ramach swoich zadań własnych zrealizowała zadanie, dofinansowywane w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, p.n. ?Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie P. M. znajdującym się na terenie Gminy Ś.'. Budowa kanalizacji sanitarnej realizowana jest w kilku etapach z czego I etap budowy został już zrealizowany.

Faktury dokumentujące wydatki poniesione w związku z realizacją tego zadania wystawione zostały na Urząd Gminy, jako podatnika podatku VAT, który następnie, od mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej zakończonego pierwszego etapu budowy, pobiera opłaty za wyprowadzanie ścieków do oczyszczalni miejskiej, które to opłaty podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Urząd Gminy rozlicza z tego tytułu należny i naliczony podatek VAT. Jednak z faktur związanych z I etapem budowy kanalizacji Urząd Gminy odliczenia podatku naliczonego nie dokonał.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że po zakończeniu budowy całości kanalizacji planowane jest utworzenie w Gminie zakładu komunalnego, któremu zostanie nieodpłatnie przekazana do użytkowania całość obiektu. Zakończenie całości inwestycji planowane jest na rok 2008.

Odnosząc zatem powyższe do przedstawionego stanu prawnego stwierdzić należy, że Gmina, w której imieniu działa Urząd Gminy, świadcząc odpłatnie na rzecz mieszkańców, na podstawie umów cywilnoprawnych, usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, działa w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. W przedmiotowej sytuacji nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT.

A zatem poniesione przez Gminę wydatki, udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na działający w jej imieniu Urząd Gminy, związane z I etapem budowy sieci kanalizacyjnej są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, a tym samym podmiotowi działającemu w charakterze podatnika podatku VAT, zarejestrowanemu jako podatnik VAT czynny, przysługiwało na bieżąco prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi wydatkami na podstawie wskazanego art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, bowiem w momencie ponoszenia przez Gminę wydatków przewidywała ona pobieranie we własnym zakresie opłat (opodatkowanych podatkiem VAT) do momentu zakończenia całości inwestycji i późniejszego nieodpłatnego jej przekazania zakładowi komunalnemu. Nie ma przy tym znaczenia z jakich środków (własnych czy obcych) pokryto poniesione wydatki.

Mając jednak na uwadze fakt, że w przyszłości, po zakończeniu realizacji całego zadania (budowy całości kanalizacji), planowane jest nieodpłatnie przekazanie tego obiektu do użytkowania zakładowi komunalnemu, a zatem Wnioskodawca zaprzestanie wykorzystywać sieć kanalizacyjną do wykonywania czynności opodatkowanych, zastosowanie znajdzie art. 91 ust. 7 ustawy o VAT, o ile do czasu faktycznego dokonania tego przekazania nie nastąpi zmiana obecnie obowiązujących przepisów prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent).

W myśl art. 33 ust. 1 cytowanej powyżej ustawy o samorządzie gminnym, Wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy.

Jak wynika z powyższego, urząd gminy nie jest jednostką organizacyjną w rozumieniu art. 9 ustawy o samorządzie gminy. Jest wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy organowi administracyjnemu. Urząd gminy jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy oraz obsługi techniczno organizacyjnej gminy. Biorąc pod uwagę nierozerwalne i nie podzielne powiązania podmiotowe gminy i urzędu gminy, również na gruncie podatku od towarów i usług należy stwierdzi, iż nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu gminy. Zatem Urząd Gminy działając w imieniu Gminy realizuje zadania własne Gminy i w tym zakresie jest podmiotowo zwolniony z podatku od towarów i usług.

Zatem Gmina (jednostka samorządu terytorialnego) jest podmiotem podatku od towarów i usług. Fakt, iż jest reprezentowana przez swój organ nie ma wpływu na prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacją inwestycji.

Nadmienia się ponadto, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Mogą one jedynie dokonać oceny czy podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług, w okolicznościach wskazanych przez samego podatnika, może zostać przez niego odliczony lub zwrócony w trybie przewidzianym przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, co też w przedmiotowej sprawie tut. organ uczynił. Pojęcie kosztu kwalifikowanego należy rozumieć zgodnie z przepisami regulującymi zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszego postanowienia mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu kwalifikacji, czy podatek VAT w tej sytuacji może być kosztem kwalifikowanym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.