Roboty projektowe wykonywane przez małżonka Wnioskodawcy oraz usługi wykonywane przez projektantów (...)

UZASADNIENIE

W dniu 21 stycznia 2010r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawienia faktur VAT za roboty projektowe wykonywane przez małżonka Wnioskodawcy łącznie z fakturami wystawionymi przez projektantów branżowych.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 31 marca 2010r. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 7 kwietnia 2010r. (data wpływu 8 kwietnia 2010r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest emerytem (lat 64), małżonek jest również emerytem (67 lat). Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek na podstawie zaświadczenia o wpisie do ewidencji gospodarczej wydanego przez Burmistrza nr ewidencyjny xxx.

Wnioskodawca jest płatnikiem podatku dochodowego na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zatrudnia 4 osoby, małżonek Wnioskodawcy nie jest formalnie związany z firmą Wnioskodawcy (nie jest współwłaścicielem, pracownikiem ani też nie jest związany żadną umową), lecz wykonuje usługi projektowe pod szyldem firmy Wnioskodawcy. Dodatkowy przychód w działalności Wnioskodawcy stanowią roboty projektowe w zakresie architektury, konstrukcji, inwentaryzacji, nadzorów budowlanych małżonka Wnioskodawcy, który posiada odpowiednie wykształcenie i przygotowanie zawodowe do wykonywania tego typu projektów budowlanych. Ponadto projekty branżowe wod.-kan., c.o., elektryczne, skomplikowane projekty konstrukcyjne Wnioskodawca zleca projektantom odpowiednich specjalności, którzy po wykonaniu projektu i przyjęciu przez zamawiającego wystawiają dla firmy Wnioskodawcy faktury.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT od 2000r. na mocy ustawy.

Małżonek Wnioskodawcy nie posiada odrębnego wpisu, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie wystawia faktur VAT. Małżonek nie jest osobą współpracującą. Małżonek Wnioskodawcy wykonuje usługi projektowe nie wystawiając rachunku na rzecz firmy Wnioskodawcy.

Wnioskodawca ma zgłoszone w prowadzonej działalności wykonywanie usług projektowych w zakresie architektury, konstrukcji, inwentaryzacji, nadzorów budowlanych. Wnioskodawca nie posiada uprawnień do wykonywania projektów budowlanych, posiada je tylko małżonek Wnioskodawcy.

Projektanci branżowi wystawiają rachunki na firmę Wnioskodawcy, a firma Wnioskodawcy wystawia na ich podstawie i opracowania małżonka Wnioskodawcy rachunek dla zleceniodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy firma Wnioskodawcy może wystawić faktury dla zleceniodawców za roboty projektowe wykonywane przez małżonka Wnioskodawcy łącznie z fakturami przedłożonymi przez projektantów branżowych... Wątpliwość Wnioskodawcy wynika z tego, że biuro rachunkowe prowadzące księgowość Wnioskodawcy twierdzi, że mąż musiałby prowadzić własną działalność gospodarczą, natomiast urząd skarbowy na powyższe zapytanie odpowiada, że wystawienie faktur przez firmę Wnioskodawcy za prace projektowe jego małżonka i projektantów jako refaktury projektów branżowych jest prawidłowa.

Zdaniem Wnioskodawcy, firma Wnioskodawcy może wystawiać rachunki w zakresie projektowania łącznie z projektami branżowymi, które są rachunkami na jego firmę, a następnie są refakturowane na zleceniodawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepisy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług definiują pojęcie dostawy towarów i świadczenia usług za wynagrodzeniem.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Stosownie do art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Przytoczone przepisy realizują postulat powszechności opodatkowania wyrażony w art. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1 ze zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. To pozwala stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu ww. przepisów ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Podstawowy obowiązek dokumentowania sprzedaży dla potrzeb podatku od towarów i usług fakturami VAT przez podatników tego podatku został określony w art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl ww. przepisu podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl ust. 4 powołanego wyżej przepisu podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Szczegółowe zasady regulujące kwestię wystawiania faktur, danych, które powinny zawierać, oraz sposobu i okresu przechowywania faktur VAT dokumentujących otrzymywanie zaliczek regulują przepisy Rozdziału 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. (które weszło w życie z dniem 1 grudnia 2008r.) w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 ze zm.).

I tak, zgodnie z § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia z dnia 28 listopada 2008r., zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami ?FAKTURA VAT?.

W myśl § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11;
3. numer kolejny faktury oznaczonej jako ?FAKTURA VAT?;
4. dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury, a w przypadku, gdy data ta różni się od daty sprzedaży, również datę sprzedaży; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury;
5. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
6. miarę i ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług;
7. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
8. wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
9. stawki podatku;
10. sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
11. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
12. kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem.

Stosownie do § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek na podstawie zaświadczenia o wpisie do ewidencji gospodarczej wydanego przez Burmistrza. Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT od 2000r. na mocy ustawy.

Wnioskodawca zatrudnia 4 osoby, małżonek Wnioskodawcy nie jest formalnie związany z firmą Wnioskodawcy (nie jest współwłaścicielem, pracownikiem, ani też nie jest związany żadną umową), lecz wykonuje usługi projektowe pod szyldem firmy Wnioskodawcy.

Dodatkowy przychód w działalności Wnioskodawcy stanowią roboty projektowe w zakresie architektury, konstrukcji, inwentaryzacji, nadzorów budowlanych małżonka Wnioskodawcy, który posiada odpowiednie wykształcenie i przygotowanie zawodowe do wykonywania tego typu projektów budowlanych. Ponadto projekty branżowe wod.-kan., c.o., elektryczne, skomplikowane projekty konstrukcyjne Wnioskodawca zleca projektantom odpowiednich specjalności, którzy po wykonaniu projektu i przyjęciu przez zamawiającego wystawiają dla firmy Wnioskodawcy faktury.

Małżonek Wnioskodawcy nie posiada odrębnego wpisu, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie wystawia faktur VAT. Małżonek nie jest osobą współpracującą. Małżonek Wnioskodawcy wykonuje usługi projektowe nie wystawiając rachunku na rzecz firmy Wnioskodawcy.

Wnioskodawca ma zgłoszone w prowadzonej działalności wykonywanie usług projektowych w zakresie architektury, konstrukcji, inwentaryzacji, nadzorów budowlanych. Wnioskodawca nie posiada uprawnień do wykonywania projektów budowlanych posiada je tylko małżonek Wnioskodawcy.

Projektanci branżowi wystawiają rachunki na firmę Wnioskodawcy, a firma Wnioskodawcy wystawia na ich podstawie i opracowania małżonka Wnioskodawcy rachunek dla zleceniodawcy.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje usługi na rzecz zleceniodawców, występując w odniesieniu do przedmiotowych czynności w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, wykonującego samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 tegoż przepisu. W celu wykonania przedmiotowych usług Wnioskodawca zleca projektantom odpowiednich specjalności wykonanie skomplikowanych projektów konstrukcyjnych (odpowiednio: projektów branżowych wod.-kan., c.o., elektrycznych), którzy po wykonaniu projektu i przyjęciu przez zamawiającego wystawiają dla firmy Wnioskodawcy faktury. Wnioskodawca korzysta również z opracowań małżonka, wykonującego roboty projektowe w zakresie architektury, konstrukcji, inwentaryzacji, czy nadzorów budowlanych. Następnie firma Wnioskodawcy wystawia na podstawie faktur projektantów branżowych i opracowania małżonka Wnioskodawcy fakturę dla zleceniodawcy.

Z powyższego wynika, iż Wnioskodawca w celu realizacji usługi kompleksowej na rzecz zleceniodawcy, nabywa od innych podmiotów czy osób trzecich usługi cząstkowe, bez których wykonanie jego usługi nie byłoby możliwe.

Zauważyć należy, iż ani w przepisach ustawy o VAT, ani przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca nie zaznaczył, że czynności wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej muszą być wykonywane osobiście przez podatnika. Podatnik może bowiem do celów prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wykorzystywać inne podmioty, tj. zlecać im wykonanie określonych czynności.

W tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 29 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Należy zauważyć, że w przypadku, gdy jeden podmiot przyjmuje do wykonania określone zlecenie, tj. wykonanie usługi kompleksowej, i w tym celu sam zleca wykonanie poszczególnych prac podwykonawcom, to przedmiotem sprzedaży przez głównego zleceniobiorcę na rzecz zleceniodawcy jest konkretna kompleksowa usługa, a nie zbiór dowolnie wyodrębnionych w jej ramach usług czy też części. Zatem w świetle powołanego powyżej przepisu art. 29 ust. 1 ustawy kwota należna obejmuje wszystkie elementy kosztów związanych z dostawą towarów czy świadczeniem usługi kształtujące cenę, której sprzedawca żąda od nabywcy. Tak skalkulowana kwota należności powinna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej dla danego towaru czy świadczonej usługi.

W rozpatrywanej sprawie, zarówno usługi projektowe wykonywane przez projektantów odpowiednich specjalności, jak również projekty sporządzone przez małżonka Wnioskodawcy, są ściśle związane ze świadczoną przez Wnioskodawcę usługą na rzecz zleceniodawców, i zostały nabyte właśnie w celu prawidłowego wykonania usługi kompleksowej przez Wnioskodawcę.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż czynności wykonane przez projektantów branżowych czy też małżonka Wnioskodawcy stanowią element kalkulacyjny ceny za świadczenie skonkretyzowanej usługi kompleksowej, które kształtują kwotę żądaną od nabywcy. W konsekwencji zgodnie z art. 29 ust. 1 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, wydatki związane z nabyciem usług od innych podmiotów (niezależnie od tego kim te podmioty są i jakie łączą je z Wnioskodawcą zasady rozliczeniowe) stanowią element podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem roboty projektowe wykonywane przez małżonka Wnioskodawcy oraz usługi wykonywane przez projektantów branżowych uznać należy za element cenotwórczy usługi świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz zleceniodawców, występującego dla tej usługi w charakterze podatnika, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT. Tym samym Wnioskodawca, będący zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, obowiązany jest do udokumentowania świadczonej przez siebie usługi, zgodnie z przepisem art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, poprzez wystawienie faktury dokumentującej zaistniałe zdarzenie gospodarcze (za wyjątkiem sytuacji wskazanej w art. 106 ust. 4 ustawy), nie zaś ? jak wskazał Wnioskodawca ? do ?refakturowania na zleceniodawcę? poszczególnych usług składających się w istocie na całość wykonywanej przez Wnioskodawcę usługi kompleksowej.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego należało uznać za nieprawidłowe.

Należy w tym miejscu podkreślić, że tut. organ przyjął (i przy takim założeniu wydał niniejszą interpretację), że Wnioskodawca pod pojęciem ?rachunku? użytym we własnym stanowisku rozumie ?fakturę VAT?. Tut. organ pozwolił sobie na przyjęcie takiego założenia, gdyż z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca używa pojęć ?rachunek? i ?faktura? zamiennie. Trzeba jednakże zaznaczyć, że nie są to tożsame dokumenty, gdyż uprawnionym do wystawienia faktury VAT jest co do zasady zarejestrowany podatnik VAT czynny, natomiast rachunki wystawiają co do zasady podmioty niebędące podatnikami VAT czynnymi, a kwestię tę regulują przepisy art. 87-88 ustawy Ordynacja podatkowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga w kwestii prawidłowości sposobu postępowania małżonka Wnioskodawcy, dotyczy jedynie możliwości wystawienia faktur VAT przez Wnioskodawcę za roboty projektowe wykonywane przez małżonka Wnioskodawcy oraz za usługi wykonane przez projektantów branżowych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.