Czy jako osoba nie prowadząca działalności gospodarczej i nie będąca płatnikiem VAT Wnioskodawca (...)

UZASADNIENIE

W dniu 4 lutego 2014r. wpłynął ww. wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie obowiązku zwrotu VAT-u od odzyskanych należności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

W roku 2012 Wnioskodawca wystąpił do urzędu skarbowego o zwrot VAT-u z powodu "złych długów" z art. 89a ust. 3 ustawy o VAT. Urząd Skarbowy zwrócił Wnioskodawcy wnioskowaną kwotę VAT.

Wnioskodawca wystąpił również do sądu o wydanie nakazu zapłaty wobec dłużnika, na podstawie którego wystąpił do komornika o odzyskanie należności.

Dnia 31sierpnia 2012 roku Wnioskodawca wyrejestrował działalność gospodarczą i przestał być płatnikiem VAT.

W wyniku działań komorniczych Wnioskodawca odzyskał część należności już po wyrejestrowaniu działalności.

Od odzyskanej kwoty Wnioskodawca wpłacił VAT do urzędu skarbowego z odpowiednim wyjaśnieniem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy jako osoba nie prowadząca działalności gospodarczej i nie będąca płatnikiem VAT Wnioskodawca ma obowiązek zwrotu VAT-u od odzyskanych należności?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca uważa, że nie będąc płatnikiem VAT nie jest zobowiązany do zapłaty VAT-u od odzyskanych należności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zasady rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności zostały określone w przepisach art. 89a i art. 89b ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT.

Z dniem 1 stycznia 2013r. na podstawie art. 11 ustawy z dnia 16 listopada 2013r., o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012r., poz. 1342), uległy zmianie, m. in., przepisy art. 89a i 89b ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, przy czym art. 89a ust. 2 pkt 2, 4, 6 i ust. 6 oraz art. 89b ust. 3 i 5 zostały uchylone.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy z dnia 16 listopada 2012r., do wierzytelności powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy art. 89a i art. 89b ustawy zmienianej w art. 11, w brzmieniu dotychczasowym, z zastrzeżeniem ust. 2.

Zgodnie zaś z ust. 2 tegoż artykułu, art. 89a i art. 89b ustawy zmienianej w art. 11, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się również do wierzytelności powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, których nieściągalność została, zgodnie z art. 89a ust. 1a ustawy zmienianej w art. 11, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, uprawdopodobniona po dniu 31 grudnia 2012r.

Mając na względzie przedstawione we wniosku okoliczności sprawy należy na wstępie wskazać, że do sprawy tej mają zastosowanie przepisy art. 89a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012r.

I tak, zgodnie z art. 89a ust. 1 ww. ustawy o VAT podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Natomiast, w myśl. art. 89a ust. 1a ww. ustawy, nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

W świetle art. 89a ust. 2 ustawy, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:

1. dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
2. wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;
3. wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;
4. wierzytelności nie zostały zbyte;
5. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;
6. wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.
   
   

Zgodne z art. 89a ust. 3 ww. ustawy o VAT, korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa ust. 2 pkt 6.

W przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części (art. 89a ust. 4 ustawy).

Z kolei zgodnie z art. 89a ust. 5 ww. ustawy, podatnik obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego określonej w ust. 1, zawiadomić o korekcie, o której mowa w ust. 1, właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego.

Podatnik w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty podatku należnego wymienionej w ust. 1 obowiązany jest również zawiadomić dłużnika o tej czynności. Kopia zawiadomienia jest przesyłana do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego (ust. 6 art. 89a ustawy).

Zgodnie natomiast z art. 89a ust. 7 ww. ustawy, przepisów ust. 1-6 nie stosuje się, jeżeli pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4.

Powołane wyżej przepisy dopuszczają zatem możliwość dokonania przez podatnika korekty podatku należnego, który powstał w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług na terytorium kraju, w sytuacji gdy nabywca towaru bądź usługi, nie dokonał zapłaty na rzecz dostawcy. Aby jednak podatnik mógł dokonać korekty określonej w ww. przepisach, warunki określone w art. 89a ustawy muszą być spełnione łącznie. Brak któregokolwiek z wymienionych warunków stanowi przesłankę do utraty takiego prawa.

Należy wskazać, że na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2013r.), działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Natomiast zgodnie z ww. przepisem, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013r., działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy). Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że w roku 2012 Wnioskodawca wystąpił do urzędu skarbowego o zwrot VAT-u z powodu "złych długów" z art. 89a ust. 3 ustawy o VAT. Urząd Skarbowy zwrócił Wnioskodawcy wnioskowaną kwotę VAT.

Wnioskodawca wystąpił również do sądu o wydanie nakazu zapłaty wobec dłużnika, na podstawie którego wystąpił do komornika o odzyskanie należności.

Dnia 31sierpnia 2012 roku Wnioskodawca wyrejestrował działalność gospodarczą i przestał być płatnikiem VAT.

W wyniku działań komorniczych Wnioskodawca odzyskał część należności już po wyrejestrowaniu działalności.

Od odzyskanej kwoty Wnioskodawca wpłacił VAT do urzędu skarbowego z odpowiednim wyjaśnieniem.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi to czy jako osoba nie prowadząca działalności gospodarczej i nie będąca płatnikiem VAT ma obowiązek zwrotu VAT-u od odzyskanych należności.

Odnosząc się do ww. kwestii należy na wstępie wskazać, że jak wynika z powołanych przepisów w sytuacji, gdy podatnik otrzyma należność, której nieściągalność została wcześniej uprawdopodobniona i względem której została dokonana korekta podatku w ramach ?ulgi na złe długi?, to ma on obowiązek odpowiednio zwiększyć podatek należny. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Korekta podatku należnego nie jest zatem ostateczna. Jeśli bowiem podatnik otrzyma należność, która wcześniej została odpisana, jako nieściągalna i względem, której została dokonana korekta podatku w ramach ?ulgi na złe długi?, wówczas ma on obowiązek, na mocy powołanego przepisu, odpowiednio zwiększyć podatek należny.

Obowiązek zwiększenia podatku należnego, w takim przypadku, wynika wprost z przepisu art. 89a ust. 4 ustawy.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w momencie dokonania czynności opodatkowanej, za którą nabywca nie uiścił kwoty należnej, Wnioskodawca był czynnym i zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług. Skoro zatem Wnioskodawca skorzystał z ?ulgi za złe długi? będąc czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, to pomimo, że w momencie uregulowania przez dłużnika części należności, Wnioskodawca nie posiadał już statutu podatnika podatku VAT czynnego, ma obowiązek dokonać rozliczenia (zwrotu) podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym sporna należność została uregulowana. Należy bowiem podkreślić, że otrzymana kwota jest należną kwotą z tytułu sprzedaży towarów/usług, wyświadczonych przez Wnioskodawcę w okresie, w którym występował jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Tym samym, przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy, że nie jest zobowiązany do zapłaty VAT-u od odzyskanej należności, należało uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii prawidłowości skorzystania z ulgi określonej w art. 89a ust. 1 ustawy, gdyż nie przedstawiono w tym zakresie stanowiska i nie zadano pytania, a fakt skorzystania z tej ulgi przyjęto jako element stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.