Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej (...)

Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2, § 5 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 29 kwietnia 2009r., sygn. akt I SA/Op 79/09 (data wpływu do tut. organu prawomocnego wyroku 15 października 2012r.) oraz wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2012r. sygn. akt I FSK 865/12, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 sierpnia 2008r. (data wpływu 28 sierpnia 2008r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 stycznia 2013r. L. dz. 399/2013 (data wpływu 15 stycznia 2013r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy nabycie wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 sierpnia 2008r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy nabycie wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza nabyć na podstawie umowy cesji wierzytelności ? przeterminowaną i trudno egzekwowalną wierzytelność. Zarówno Wnioskodawca (cesjonariusz) jak i zbywca wierzytelności (cedent) są podatnikami podatku od towarów i usług. Wnioskodawca ma zamiar nabyć wierzytelność w cenie niższej od wartości nominalnej. Po nabyciu wierzytelności nabywca (cesjonariusz) wejdzie w prawa zbywcy (cedenta), a cel jego działania związany z nabytą wierzytelnością będzie zmierzał do egzekucji zakupionej wierzytelności na własny rachunek i we własnym imieniu o ile egzekucja taka będzie możliwa. Cesjonariusz nie wyklucza również możliwości sprzedaży wierzytelności lub też wykorzystania jej do innych celów prawno ? gospodarczych. Po dokonanym przelewie wierzytelności między zbywcą a nabywcą nie będą istnieć żadne dodatkowe zobowiązania z tytułu dokonanej cesji wierzytelności, gdyż wszelkie wzajemne roszczenia wygasną wraz ze spełnieniem warunków umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany we wniosku stan przyszły należy zakwalifikować jako świadczenie usług pośrednictwa finansowego gdzie indziej niesklasyfikowane, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz załącznikiem nr 4 do wskazanej ustawy, a tym samym zwolnione z tegoż podatku.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Z powyższej definicji wynika, iż cesja wierzytelności nie jest towarem, a zatem można ją rozpatrywać wyłącznie w kategorii świadczenia usług. W stanie przyszłym opisanym we wniosku usługa ta polegać będzie na tym, że Wnioskodawca uwolni podmiot zbywający wierzytelność z konieczności dochodzenia swojej należności na własną rękę, a dodatkowo przenosi na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług opisaną we wniosku czynność należy zaklasyfikować jako usługi pośrednictwa finansowego gdzie indziej niesklasyfikowane, a tym samym zwolnione z podatku. Usługa ta często mylnie kwalifikowana jest jako usługa ściągania długów, a to z tego powodu, iż brak jej kilku podstawowych elementów, aby o takiej klasyfikacji można mówić. Po pierwsze między stronami umowy przelewu wierzytelności nie ma zobowiązania do działania po stronie Wnioskodawcy polegającego na ściąganiu długu na rzecz innego podmiotu, gdyż jak zostało wskazane powyżej Wnioskodawca nabywa wierzytelności na swoją rzecz i w swoim imieniu. Po drugie opisywana we wniosku usługa nie zawiera decydującego elementu tj. odpłatności, gdyż sama zapłata ceny za zakup wierzytelności nie może być traktowana jako usługa.

Kwestią sporną w doktrynie jak i orzecznictwie jest możliwość uznania dyskonta, tj. różnicy między wartością nominalną wierzytelności a ceną, którą nabywca zapłacił za tę wierzytelność, za rodzaj wynagrodzenia za świadczoną usługę. W ocenie Wnioskodawcy uznanie dyskonta jako podstawy opodatkowania skutkowałoby naruszeniem zasady pewności i równości opodatkowania. Podatnik w takim wypadku nie ma żadnej gwarancji czy wymagalny podatek od kwoty dyskonta, będzie adekwatny do wysokości wyegzekwowanej sumy. Wysokość dyskonta jest w przedmiotowej sprawie elementem charakteryzującym się dużym stopniem niepewności. Przy wierzytelnościach przeterminowanych trudno jednoznacznie i pewnie wskazać wysokość kwoty jaką uda się wyegzekwować od dłużnika, co skutkuje niemożnością określenia należnej kwoty zobowiązania podatkowego z tego tytułu.

W dniu 12 listopada 2008r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający z upoważnienia Ministra Finansów, wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację znak: IBPP2/443-785/08/JJ uznając stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 27 listopada 2008r. L. dz. 8062/2008 (data wpływu 1 grudnia 2008r.) - złożonym na podstawie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wnioskodawca wezwał tut. organ do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego z dnia 12 listopada 2008r. znak: IBPP2/443-785/08/JJ.

W odpowiedzi na ww. wezwanie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, pismem z dnia 19 grudnia 2008r. znak: IBPP2/443W-91/08/JJ, stwierdził brak podstaw do zmiany ww. interpretacji indywidualnej.

Wnioskodawca, na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 12 listopada 2008r. znak: IBPP2/443-785/08/JJ, złożył, kierowaną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, skargę z dnia 21 stycznia 2009r. L. dz. 616/2009. (data wpływu 29 stycznia 2009r.), w której wniósł o uchylenie zaskarżonej interpretacji.

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2009r. sygn. akt I SA/Op 79/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

W ww. wyroku Sąd stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Oceniając zaskarżone rozstrzygnięcie z uwzględnieniem kryterium jego legalności Sąd stwierdził, że przy jego wydaniu doszło do naruszenia prawa materialnego w sposób mający wpływ na wynik sprawy.

Sąd wskazał, że istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym sprawy, polegającym na nabyciu wierzytelności za cenę niższą od jej wartości nominalnej w celu jej windykacji lub dalszej odsprzedaży, tego rodzaju czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a jeżeli tak, to czy usługa taka jest zwolniona z opodatkowania tym podatkiem - jako usługa pośrednictwa finansowego gdzie indziej niesklasyfikowanego.

Zdaniem Sądu, w pierwszej kolejności wymaga zatem rozstrzygnięcia kwestia, czy tego rodzaju czynność opisana we wniosku mieści się w przedmiotowym zakresie tego opodatkowania podatkiem VAT. Sąd stwierdził, że dla potrzeb kontrolowanej sprawy należy ocenić, czy jest ona usługą w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, bowiem jak stanowi art. 5 pkt 1 tej ustawy, przedmiotem opodatkowania jest m.in. odpłatne świadczenie usług. Sąd wskazał, że organ podatkowy trafnie przyjął, że skoro wierzytelność nie jest towarem, to obrót wierzytelnościami może być rozpatrywany jedynie w kategorii świadczenia usług. Zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.t.u. usługą jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Zatem świadczenie usług podlega opodatkowaniu wówczas, gdy ma charakter odpłatny, z zastrzeżeniem odnoszącym się do czynności zrównanych przez ustawodawcę z odpłatnym świadczeniem usług (wskazana we wniosku czynność nabycia wierzytelności w celu jej windykacji lub odsprzedaży nie mieści się w kategorii usług nieodpłatnych, zrównanych z odpłatnymi, które zostały wymienione w art. 8 ust. 2 u.p.t.u.).

Sąd nie podzielił zarzutu skarżącej, że nabycie wierzytelności w celu jej windykacji lub dalszej odsprzedaży co do zasady nie może być uznane za świadczenie usług.

Sąd wskazał, iż obrót wierzytelnościami definiuje się najczęściej jako zakup wierzytelności w celu ich windykacji lub dalszej odsprzedaży. W tak ujmowanej usłudze obrotu wierzytelnościami mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesja) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy. Usługę świadczy w tym przypadku zbywca na rzecz zbywającego (Leksykon VAT 2007, t. l, str. 711).

Mając na względzie stanowisko sądów administracyjnych oraz poglądy wyrażone w doktrynie (por. wyrok WSA we Wrocławiu l SA/Wr 213/07 z dnia 16 maja 2007r., III SA/Wa 3927/06 z dnia 6 lutego 2007r.), zdaniem Sądu, organ zasadnie przyjął, że sama sprzedaż wierzytelności własnej nie jest świadczeniem usług przez zbywcę, a więc po jego stronie nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. To jednak nie oznacza, że ta czynność nie jest elementem usługi świadczonej przez inny podmiot ? nabywcę wierzytelności. Jeżeli zatem dany podmiot dokonuje zakupu wierzytelności w celu jej wykorzystania do operacji gospodarczych (windykacja, odsprzedaż), to świadczy na rzecz sprzedawcy tej wierzytelności usługę pośrednictwa finansowego, której zasadniczym celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru jej egzekwowania (wyrok WSA w Warszawie III SA/Wa 3887/06 z dnia 2.02.2007r., III SA/Wa 4194/06 z dnia 1.03.2007r., III SA/Wa 1202/07 z dnia 15.10.2007r., III SA/Wa 3927/06 z dnia 6.02.2007r., J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2007, t. l str. 715). Sąd stwierdził, iż samo nabycie wierzytelności w drodze cesji jest jednym z elementów usługi obrotu wierzytelnościami, co do zasady zaliczanych ? co w sprawie nie jest kwestionowane ? do usług pośrednictwa finansowego. Usługa obrotu wierzytelnościami składa się zazwyczaj z co najmniej dwóch czynności: nabycia wierzytelności na własny rachunek w drodze cesji i zbycia tej nabytej wierzytelności na rzecz kolejnego nabywcy lub windykacji we własnym imieniu. Dopiero te dwie czynności składają się na czynność główną kwalifikowaną jako obrót wierzytelnościami (por. wyrok WSA z dnia 17.05.2007r. I SA/Wr 213/07, wyrok NSA z dnia 17.12.2008r. II FSK 1318/07). Zatem wbrew twierdzeniom skarżącej podmiot nabywający wierzytelność świadczy usługę na rzecz zbywcy - ten jest jej beneficjentem wskutek tego, że zostaje uwolniony od ciężaru jej egzekwowania, zostaje mu zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takiej wierzytelności, zostaje niejako "wyręczony" w czynnościach podejmowanych dla dochodzenia długu. Do zaistnienia usługi finansowej dochodzi już w momencie zakupu wierzytelności, gdyż taki zakup jest wręcz koniecznym warunkiem wykonania usługi na rzecz sprzedawcy (por. wyrok WSA w Warszawie: z dnia 7.03.2007r., III SA/Wa 2208/06, z dnia 11.05.2007r., III SA/Wa 2260/06, J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2006r. t. l s. 681-682). Zatem kupno wierzytelności stanowi element usługi obrotu wierzytelnościami a świadczenie tego rodzaju usługi następuje już w momencie nabycia wierzytelności.

Zdaniem Sądu te ogólne uwagi charakteryzujące usługi obrotu wierzytelnościami, których elementem koniecznym jest zakup wierzytelności, muszą być odniesione do istotnej cechy każdej usługi, jaką dla potrzeb opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest jej odpłatność (art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.). Sąd wskazał, iż w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku strona podała jedynie, że nabycie w drodze cesji nastąpi po cenie niższej od ceny nominalnej, co oznacza, że nabycie następuje z wystąpieniem tzw. dyskonta rozumianego jako różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną jej nabycia. Z treści wniosku nie wynika przy tym, aby wystąpiły między stronami cesji wierzytelności jakiekolwiek inne świadczenia stanowiące wynagrodzenie za usługę, np. prowizje czy odsetki. Mając zatem na względzie specyfikę postępowania interpretacyjnego wyrażającą się w niemożności dokonywania innych ustaleń niż te, które wynikają z treści wniosku, zdaniem Sądu, należało przyjąć, że skarżąca poza zapłatą ceny nie uzyskała wynagrodzenia za usługę. Sąd wskazał, że organ podatkowy na tle tak przedstawionego stanu faktycznego stwierdził, że cała wartość wierzytelności nabytej w drodze umowy przelewu jest wynagrodzeniem za usługę świadczoną przez cesjonariusza.

W ocenie Sądu stanowisko powyższe nie jest trafne.

Sąd wskazał, że w orzecznictwie i doktrynie dostrzegana jest istotna trudność dotycząca kwestii, co jest wynagrodzeniem za świadczoną przez nabywcę wierzytelności usługę (por. cyt. wyrok WSA we Wrocławiu l SA/Wr 213/07, J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2007, t. l str. 716). Skoro istotą i celem tej usługi jest uwolnienie zbywcy od ciężaru dochodzenia wierzytelności, a dla przyjęcia odpłatności świadczenia koniecznym jest ustalenie ekwiwalentu za wykonanie usługi, to niezbędnym staje się odpowiednie "zwartościowanie" tak zdefiniowanej usługi. Jak słusznie zarzuciła skarżąca, takim ekwiwalentem z całą pewnością nie może być zapłata ceny za nabytą wierzytelność. Sąd w składzie tu orzekającym podzielił wyrażane w piśmiennictwie i orzecznictwie poglądy, że w przypadku tego rodzaju usług formą wynagrodzenia jest dyskonto - różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną jej nabycia (wyrok WSA z dnia 16.05.2007r. l SA/Wr 213/07, podobnie to zagadnienie ujęto w wyroku NSA z dnia 12.05.1995r. III SA 1125/94). Sąd wskazał, iż jak wskazuje J. Zubrzycki (op. cit., str. 717) zasadnym jest odpowiednie stosowanie zasad określających podstawę opodatkowania przy usługach factoringu. Problematyka wynagrodzenia za usługę factoringu, zbliżoną do obrotu wierzytelnościami (każda usługa obrotu wierzytelnościami mieści się w pojęciu usługi factoringu, choć usługami factoringowymi są jedynie te usługi obrotu wierzytelnościami, które wyróżniają się stałymi, ciągłymi powiązaniami prawnymi między faktorantem a faktorem ? tak J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2007, str. 712) była przedmiotem orzeczeń TSWE. W wyroku z dnia 26.06.2003r. C-305/01 Trybunał jednoznacznie stwierdził, że w przypadku factoringu właściwego podstawę opodatkowania stanowi płatność klienta odpowiadająca różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności cedowanej na faktora a kwotą, jaką zapłacił mu faktor (czyli dyskonto). Dyskonto stanowi podlegające opodatkowaniu wynagrodzenie faktora z tytułu przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika. Zarówno Trybunał, jak i podatkowe służby Komisji Europejskiej uznają, że wykonanie umów factoringu skutkujące powstaniem obowiązku podatkowego następuje już z chwilą cesji wierzytelności na rzecz faktora, gdyż z tym momentem faktor zwalnia swojego klienta (przedsiębiorcę cedenta) od windykacji wierzytelności.

Zdaniem Sądu, należy jednakże w tym miejscu podkreślić, iż zaistnienie odpłatności w formie tzw. dyskonta dotyczy wynagrodzenia z tytułu świadczenia usługi factoringu i tylko w takim wypadku można by uznać, że wynagrodzenie takie podlegałoby opodatkowaniu, gdyż ta kategoria usług pośrednictwa finansowego, została expressis verbis wyłączona przez ustawodawcę spod ogólnej zasady zwolnienia usług pośrednictwa finansowego przewidzianej w art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ustawy.

Sąd wskazał, iż takich zresztą twierdzeń, iż w opisanym we wniosku stanie faktycznym mamy do czynienia z usługą factoringu nie zawarł także końcowo organ w udzielonej interpretacji, aczkolwiek poczynił także na tym tle liczne rozważania prawne.

Zdaniem Sądu czynności opisanych we wniosku nie można również zakwalifikować, jak uczynił to ostatecznie organ w swojej interpretacji, jako usługi ściągania długów.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym pod poz. 3 wymienione są usługi pośrednictwa finansowego sekcja J, symbol PKWiU 65-67. Jednakże z treści tego załącznika wynika, że od powyższej zasady są wyjątki. Usługi wyraźnie wymienione w punktach od 1 do 9 zostały wyłączone ze zwolnienia spośród ogółu usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanych w sekcji J symbol 65-67. W punkcie 5 mowa jest o usługach ściągania długów oraz factoringu.

W tym miejscu Sąd w składzie orzekającym w pełni zaaprobował pogląd wyrażony w powołanym przez skarżącą wyroku WSA z dnia 3 września 2008r., sygn. akt III SA/Wa 783/08 zgodnie z którym usługa ściągania długów zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie.

Sąd wskazał, iż sytuacja opisana we wniosku skarżącej nie przewidywała takich relacji pomiędzy nim, tj. nabywcą wierzytelności, a zbywcą tej wierzytelności. Transakcja zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. W żadnym razie z wniosku nie wynika natomiast, że skarżąca zobowiązała się do jakichkolwiek działań polegających na ściąganiu długu na rzecz innego podmiotu. Jest to zresztą logiczne, skoro nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe podatnik wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Z tą chwilą wykonana zostaje transakcja pomiędzy cedentem a cesjonariuszem. Dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Ewentualne podjęcie przez podatnika działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem. Istniejący nadal dług podatnik będzie ściągał dla siebie, a nie dla innego podmiotu. Niewykluczone, że decydując się na takie kroki podatnik zawrze kolejną transakcję z innym podmiotem, który zobowiąże się do ściągnięcia długu na rzecz podatnika (aktualnego wierzyciela), ale wtedy będzie to inna transakcja, a wykonawcą usługi ściągania długu (usługodawcą) będzie ten inny podmiot, zobowiązany do opodatkowania świadczonej usługi. Również, co należy podkreślić, w ramach złożonego wniosku, skarżąca Spółka nie wykluczyła też możliwości gospodarczego wykorzystania nabytej wierzytelności. Możliwe jest zatem dokonanie realizacji posiadanej wierzytelności np. w drodze potrącenia (kompensaty).

Zatem, zdaniem Sądu, wskazane wyżej okoliczności świadczą o tym, że organ podatkowy niezasadnie uznał typową umowę przelewu wierzytelności jako usługę ściągania długu, na co słusznie wskazuje skarżąca.

Sąd wskazał, że taki pogląd prezentowany jest również w orzecznictwie sądów administracyjnych (vide: wyrok: WSA z dnia 19.05.2008r., sygn. akt III SA/Wa 252/08, z dnia 27.02.2007r, sygn. akt l SA/Łd 1239/06, z dnia 37.04.2007r.) w tym także w orzecznictwie tut. Sądu (vide wyrok z dnia 17.12.2008r, sygn. akt I SA/Op 346/08).

Zdaniem Sądu, w związku z powyższym należało uznać, że zaskarżona interpretacja została wydana z naruszeniem art. 8 ust. 1 i art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z treścią załącznika nr 4 do ustawy, które to naruszenie polegające na błędnej interpretacji tych przepisów miało wpływ na wynik sprawy i uzasadnia uchylenie zaskarżonego aktu na podstawie art. 146 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przy ponownym rozpatrywaniu wniosku skarżącej o udzielenie interpretacji indywidualnej organ podatkowy zobowiązany jest uwzględnić stanowisko Sądu wyrażone powyżej.

Równocześnie końcowo Sąd podkreślił, że wyrażone powyżej stanowisko odnosi się wyłącznie do stanu faktycznego zakreślonego przez samą skarżącą w pierwotnym wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej. Zastrzeżenie to ma o tyle istotne znaczenie w niniejszej sprawie, że stan faktyczny przedstawiony został dość lakonicznie, a mając na uwadze specyfikę instytucji interpretacji podatkowej, twierdzenia wnioskodawcy nie podlegały weryfikacji co do ich prawdziwości. Zresztą, jak zaznaczał sam wnioskodawca, stan faktyczny dotyczył zdarzenia przyszłego. Każda zatem istotna zmiana stanu faktycznego, jaka końcowo zaistnieje po realizacji cesji, jeżeli będzie odbiegać od stanu hipotetycznego na tle którego doszło do wydania zaskarżonej interpretacji, może uczynić nieaktualnym obecne stanowisko Sądu wyrażone w niniejszej sprawie.

Od powyższego wyroku Minister Finansów, reprezentowany przez pełnomocnika, złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Wyrokiem tego Sądu z dnia 28 sierpnia 2012r. sygn. akt l FSK 865/12 skarga kasacyjna została oddalona.

NSA stwierdził, iż skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżone orzeczenie odpowiada prawu.

Odnosząc się do zarzutów skargi kasacyjnej sformułowanych na tle niniejszej sprawy, w której sporne jest zagadnienie opodatkowania VAT nabywania wierzytelności na własny rachunek, zdaniem NSA, stwierdzić należy, że istotnymi dla rozstrzygnięcia tej sprawy są wyroki: Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: "TSUE") z dnia 27 października 2011r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG oraz NSA (7) z 19 marca 2012r. w sprawie I FPS 5/11.

NSA wskazał, iż w wyroku z 27 października 2011r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, TSUE orzekł, że art. 2 pkt 1 i art. 4 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej Dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

Trybunał w orzeczeniu tym przypomniał, że jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT. W tym świetle świadczenie usługi następuje "odpłatnie" w rozumieniu art. 2 pkt 1 VI Dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy.

Dalej TSUE stwierdził, że w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring (C-305/01) Trybunał orzekł, że czynność faktora, polegająca na gwarancji wobec faktoranta spłaty wierzytelności i przejęciu ryzyka niewypłacalności dłużników należy uznać za wykorzystywanie własności dóbr celem stałego osiągania zysku w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, jeżeli czynność ta jest wykonywana za wynagrodzeniem i przez określony czas. W tamtej sprawie cesjonariusz wierzytelności zobowiązywał się świadczyć wobec cedenta usługę faktoringu, w zamian za co otrzymywał wynagrodzenie, to jest prowizję oraz premię del credere.

Natomiast w odniesieniu do sprawy GFKL Financial Services AG Trybunał zauważył, że odmiennie niż w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, w której zapadł ww. wyrok, cesjonariusz wierzytelności nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia od cedenta, w związku z czym nie dokonuje czynności z zakresu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, ani nie świadczy usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej Dyrektywy.

Istnieje wprawdzie różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży. Jednakże, odmiennie niż prowizja z tytułu faktoringu i premia del credere, które w sporze w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring otrzymywał faktor, w sprawie przed sądem odsyłającym, różnica ta nie stanowi bezpośredniego wynagrodzenia z tytułu usługi świadczonej przez nabywcę cedowanych wierzytelności.

Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników.

Natomiast w wyroku NSA (7) z 19 marca 2012r. w sprawie I FPS 5/11, uwzględniając powyższe orzeczenie TSUE orzeczono, że transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 u.p.t.u., ze względu na fakt, że w takim przypadku nie mamy do czynienia z zobowiązaniem się przez usługodawcę do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie.

Zdaniem NSA z orzeczeń tych wynika, że w przypadku umów cesji (obrotu) wierzytelnościami, gdy dochodzi do nabycia przez cesjonariusza wierzytelności od cedenta za umówioną cenę ? niższą niż nominalna wartość tej wierzytelności ? i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tak określonej usługi nabycia długu, czynność ta, jeżeli umowa jest zawarta na własne ryzyko cesjonariusza (nabywcy), nie stanowiąc odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u., nie podlega opodatkowaniu. Wynagrodzeniem cesjonariusza z tytułu tego rodzaju czynności nie jest w szczególności różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży, która odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży i jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników.

Bez znaczenia jest w takim przypadku również, że cesjonariusz wierzytelności nabywa je w celu ich ściągnięcia, gdyż w momencie realizacji tej czynności czyni to na własny rachunek i ryzyko, a nie na rachunek i ryzyko cedenta wierzytelności.

NSA wskazał, iż należy przy tym podkreślić, że z zawartego w wyroku TSUE z dnia 27 października 2011r., w sprawie C-93/10 GFKL Financial Services AG, zwrotu że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie należy wywodzić, że końcowa część tej tezy oznacza konieczność analizowania, czy różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży faktycznie odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

Z zawartego bowiem w tezie 25 tego wyroku stwierdzenia:

"Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników"

-wynika, że TSUE przyjmuje, że w każdym przypadku, jeżeli cena nabytych wierzytelności uzależniona jest "od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników", "różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży" (nie stanowiąc wynagrodzenia za tego rodzaju usługę) "odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży".

Jednocześnie, zdaniem NSA, podnieść należy, że z orzeczeń ETS z 26 czerwca 2003r. (C-305/01) MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring oraz TSUE z 27 października 2011r., (C-93/10) GFKL Financial Services AG - można wywieść wnioski, że Trybunał w orzeczeniach tych ? mimo braku jednoznacznego zapisu w Dyrektywie 2006/112/WE ? uważa, że czynności faktoringu właściwego (bez prawa regresu przeciwko klientowi w przypadku niewypłacalności dłużnika ? czyli na własne ryzyko) za wynagrodzeniem faktora w formie prowizji i premii del credere stanowi usługę odpłatną, a zatem opodatkowaną VAT, gdyż tego rodzaju faktoring służy windykacji wierzytelności, wyłączonej ze zwolnienia (tak w orzeczeniu MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, C-305/01).

Natomiast powyższe orzeczenia Trybunału nie odnoszą się bezpośrednio do faktoringu niewłaściwego, przy którym faktor nie nabywa wierzytelności definitywnie (nieodwołalnie), w przypadku bowiem niewypłacalności dłużnika, wierzytelność będąca przedmiotem faktoringu powraca od faktora do przedsiębiorcy, jak również nie dotyczą cesji wierzytelności o takim charakterze ? czyli cesji na ryzyko sprzedawcy (cedenta), a nie nabywcy wierzytelności, do którego wierzytelność w razie niewypłacalności dłużnika może powrócić. W takim przypadku -działania nabywcy wierzytelności nie na własne ryzyko, lecz jej zbywcy - należy analizować, czy charakter takiej umowy nie ma na celu realizacji usługi ściągnięcia długu (windykacji) i nie zawarto w niej ustaleń co do wynagrodzenia cesjonariusza (faktora) za uzyskany efekt w tej postaci (ściągnięcia długu). Należy tym samym zbadać, czy poprzez cesję wierzytelności cesjonariusz nie podejmuje się ? za ustalonym wynagrodzeniem ? odzyskania wierzytelności na rachunek wierzyciela, przez co zwalnia go od zadań, które ? gdyby nie jego czynności ? musiałby sam realizować jako wierzyciel.

Jednakże w rozpatrywanej sprawie spornym jest zagadnienie opodatkowania VAT nabywania wierzytelności na własny rachunek, czyli ryzyko cesjonariusza, bez wskazania, że czynności te wykonywane są za określonym wynagrodzeniem cesjonariusza w formie prowizji, czy premii del credere, z czego należy wnosić, że do tego rodzaju cesji wierzytelności zastosowanie znajdą ww. wyroki: TSUE z 27 października 2011r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG oraz NSA (7) z 19 marca 2012 r. w sprawie I FPS 5/11.

Zdaniem NSA, z tych też względów nie zasługuje na uwzględnienie sformułowany w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 8 ust. 1 pkt 1 i art. 43 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. w związku z treścią poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4 do ustawy, gdyż zaskarżone orzeczenie Sądu pierwszej instancji, odpowiada prawu w zakresie, w jakim eliminuje z obrotu prawnego zaskarżoną do tego Sądu interpretację indywidualną, z uwagi na treść ww. orzeczeń TSUE z 27 października 2011r. oraz NSA (7) z 19 marca 2012r.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność była przedmiotem zaskarżenia.

Należy zauważyć, iż jak wykazano wyżej w ww. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 29 kwietnia 2009r. sygn. akt I SA/Op 79/09 Sąd stwierdził, iż stan faktyczny został przedstawiony lakonicznie.

Mając na względzie powyższe tut. organ pismem z dnia 31 grudnia 2012r. znak: IBPP2/443-1186/12/BW wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedstawionego we wniosku opisu sprawy.

W odpowiedzi na ww. wezwanie Wnioskodawca przesłał pismo z dnia 11 stycznia 2013r. L. dz. 399/2013 (data wpływu do tut. organu 15 stycznia 2013r.), w którym wskazał, iż:

  1. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest w głównej mierze handel materiałami budowlanymi oraz działalność deweloperska. Wnioskodawca w żadnym zakresie nie zajmuje się profesjonalnym ściąganiem długów czy też innymi rodzajami działalności powiązanymi pośrednio w tymże (np. factoring). Na powyższe wskazuje przedmiot działalności opisany w odpisie z Krajowego Rejestru Sądowego.
  2. Wnioskodawca w wyniku zawartej umowy przelewu wierzytelności nie otrzyma od zbywcy wierzytelności wynagrodzenia pod żadną postacią, gdyż jak tenże wskazał bezpośrednio w treści wniosku zawarta umowa jest klasyczną postacią umowy przelewu wierzytelności uregulowaną przez art. 509 i nast. K.c., a jedynym obowiązkiem nabywcy wierzytelności (wnioskodawcy) pozostanie zapłata ceny. Po przejściu wierzytelności na nabywcę i zapłacie ceny uzgodnionej w umowie łączący stosunek zobowiązaniowy wygaśnie poprzez jego wykonanie.
  3. Zawarta przez strony umowa przelewu wierzytelności nie będzie rodziła po stronie nabywcy dodatkowych obowiązków na rzecz zbywcy wierzytelności poza zapłatą umówionej ceny.
  4. Wnioskodawca ponownie wskazuje również, iż w cenie określonej przez strony umowy nie będzie zawarty żaden rodzaj wynagrodzenia, a więc na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług czynność nabywcy wierzytelności pozbawiona będzie elementu odpłatności.
  5. Należy jednoznacznie podkreślić, iż Wnioskodawca zamierza nabyć wierzytelność wymagalną. Co więcej wierzytelność będzie najprawdopodobniej przeterminowana (tj. termin płatności upłynie w okresie znacznie poprzedzającym dzień nabycia wierzytelności), a tym samym najprawdopodobniej trudno ściągalną ? egzekwowalną.

Mając na uwadze ocenę prawną wyrażoną przez Sąd obu instancji oraz stan prawny mający w sprawie zastosowanie, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, zaś w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Stosownie do brzmienia ust. 2 powyższego artykułu, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

  1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
  2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 tej ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Zakup wierzytelności w celu ich odzyskania we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży, mieści się niewątpliwie w zakresie usług pośrednictwa finansowego ? sklasyfikowanego według PKWiU w sekcji J ex (65-67).

Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy (Sekcja J ex 65-67), z wyłączeniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tej pozycji. W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz factoringu (poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4 do ustawy), przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii

W kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011r.

, w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych ? wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, Wnioskodawca zamierza nabyć na podstawie umowy cesji wierzytelności ? przeterminowaną i trudno egzekwowalną wierzytelność. Zarówno Wnioskodawca (cesjonariusz) jak i zbywca wierzytelności (cedent) są podatnikami podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca wskazał, iż:

  • Ma zamiar nabyć wierzytelność w cenie niższej od wartości nominalnej.
  • W wyniku zawartej umowy przelewu wierzytelności nie otrzyma od zbywcy wierzytelności wynagrodzenia pod żadną postacią.
  • W cenie określonej przez strony umowy nie będzie zawarty żaden rodzaj wynagrodzenia,
  • Zawarta przez strony umowa przelewu wierzytelności nie będzie rodziła po jego stronie (nabywcy wierzytelności) dodatkowych obowiązków na rzecz zbywcy wierzytelności poza zapłatą umówionej ceny.
  • Po nabyciu wierzytelności wejdzie w prawa zbywcy (cedenta), a cel jego działania związany z nabytą wierzytelnością będzie zmierzał do egzekucji zakupionej wierzytelności na własny rachunek i we własnym imieniu o ile egzekucja taka będzie możliwa. Wnioskodawca nie wyklucza również możliwości sprzedaży wierzytelności lub też wykorzystania jej do innych celów prawno ? gospodarczych.
  • Po przejściu wierzytelności na Wnioskodawcę i zapłacie ceny uzgodnionej w umowie łączący stosunek zobowiązaniowy wygaśnie poprzez jego wykonanie.

Należy ponownie wskazać, iż w ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 29 kwietnia 2009r. sygn. akt I SA/Op 79/09 Sąd podkreślił, iż zaistnienie odpłatności w formie tzw. dyskonta dotyczy wynagrodzenia z tytułu świadczenia usługi factoringu i tylko w takim wypadku możnaby uznać, że wynagrodzenie takie podlegałoby opodatkowaniu, gdyż ta kategoria usług pośrednictwa finansowego, została expressis verbis wyłączona przez ustawodawcę spod ogólnej zasady zwolnienia usług pośrednictwa finansowego przewidzianej w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy. Sąd stwierdził także, iż opisanych w przedmiotowym wniosku czynności nie można zakwalifikować jako usługi ściągania długów.

Z kolei, w ww. wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2012r. sygn. akt l FSK 865/12, NSA, powołując się, na orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE, w tym, m.in., na orzeczenie z dnia 27 października 2011r. w sprawie C-93/10, wskazał, że w przypadku umów cesji (obrotu) wierzytelnościami, gdy dochodzi do nabycia przez cesjonariusza wierzytelności od cedenta za umówioną cenę ? niższą niż nominalna wartość tej wierzytelności ? i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tak określonej usługi nabycia długu, czynność ta, jeżeli umowa jest zawarta na własne ryzyko cesjonariusza (nabywcy), nie stanowiąc odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u., nie podlega opodatkowaniu.

Zdaniem NSA w rozpatrywanej sprawie zastosowanie znajdzie ww. wyrok TSUE z dnia 29 października 2011r. w sprawie C-93/10.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy, treść powołanych przepisów oraz ocenę prawną wyrażoną w ww. orzeczeniach WSA w Opolu oraz NSA w Warszawie należy stwierdzić, iż w tym konkretnym przypadku, skoro ? jak wskazał Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego ? ma zamiar nabyć wierzytelność po cenie niższej od wartości nominalnej, a w wyniku zawartej umowy przelewu wierzytelności nie otrzyma od zbywcy wierzytelności pod żadną postacią wynagrodzenia, to w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Opisana we wniosku transakcja dotyczyć będzie jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. Nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność Wnioskodawca wejdzie w miejsce dotychczasowego wierzyciela, natomiast dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją.

Wnioskodawca nie dokona również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, podlegającego opodatkowaniu, bowiem treść wniosku nie wskazuje by nabywane przez niego wierzytelności miały służyć do celów innych niż jego działalność gospodarcza.

W konsekwencji powyższego, należy stwierdzić, iż w opisanej we wniosku sytuacji Wnioskodawca nie będzie dokonywał czynności, które na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlegają opodatkowaniu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, że opisany we wniosku stan przyszły należy zakwalifikować jako świadczenie usług pośrednictwa finansowego, gdzie indziej niesklasyfikowane, które zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz załącznikiem nr 4 do wskazanej ustawy są zwolnione od podatku, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji uchylonej wyrokiem WSA w Opolu z dnia 29 kwietnia 2009r. sygn. akt I SA/Op 79/09, tj. w dniu 12 listopada 2008r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika