Prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT wystawionej przez dostawcę, który (...)

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT wystawionej przez dostawcę, który po dokonaniu transakcji z Wnioskodawcą i rozliczeniu przez Wnioskodawcę podatku VAT wykazanego na powyższej fakturze, okazał się firmantem, przy czym wskazana dostawa towarów miała w rzeczywistości miejsce i jest stosownie udokumentowana fakturą VAT, dokumentami odbioru i kwitami wagowymi.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2012r. (data wpływu 9 lutego 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT wystawionej przez dostawcę, który po dokonaniu transakcji z Wnioskodawcą i rozliczeniu przez Wnioskodawcę podatku VAT wykazanego na powyższej fakturze, okazał się firmantem, przy czym wskazana dostawa towarów miała w rzeczywistości miejsce i jest stosownie udokumentowana fakturą VAT, dokumentami odbioru i kwitami wagowymi ? jest nieprawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 9 lutego 2012r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT wystawionej przez dostawcę, który po dokonaniu transakcji z Wnioskodawcą i rozliczeniu przez Wnioskodawcę podatku VAT wykazanego na powyższej fakturze, okazał się firmantem, przy czym wskazana dostawa towarów miała w rzeczywistości miejsce i jest stosownie udokumentowana fakturą VAT, dokumentami odbioru i kwitami wagowymi.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej dostarcza towary opodatkowane podatkiem VAT. Dla powyższych czynności wystawia odpowiednio faktury VAT. Na fakturach i w odpowiednich rejestrach sprzedaży wykazuje stosownie do obowiązujących przepisów prawa kwoty podatku VAT dotyczące dostawy tych towarów. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca nabywa jednocześnie towary od podatników VAT udokumentowane przez dostawców tych towarów stosownymi fakturami VAT. Faktury za nabyte towary Wnioskodawca wykazuje odpowiednio w rejestrach zakupów. O wykazany na tych fakturach podatek VAT, jako o podatek naliczony, Wnioskodawca obniża kwotę podatku należnego, zgodnie z art. 86 ust 1 ustawy o VAT, wykazując powyższe w stosownych deklaracjach. Aby skorzystać z możliwości obniżenia podatku należnego jak wyżej, Wnioskodawca analizuje podstawy faktyczne realizowanych na jego rzecz dostaw. W szczególności, Wnioskodawca dochowując należytej staranności sprawdza, czy jego potencjalni dostawcy są podatnikami w zakresie podatku VAT. W tym celu przed nawiązaniem współpracy wymaga, by dostawcy oświadczyli, że są podatnikami podatku VAT oraz przedstawili Wnioskodawcy odpowiednie dokumenty na potwierdzenie powyższego, jak odpowiednio, zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, odpisy z Krajowego Rejestru Sądowego, zaświadczenia o nadaniu NIP, REGON. Tylko w przypadku, gdy przy tak rozumianym dochowaniu należytej staranności Wnioskodawca pozytywnie zweryfikuje dostawcę jako podatnika VAT i jednocześnie nie są Wnioskodawcy wiadome żadne okoliczności budzące wątpliwości co do wiarygodności dostawcy oraz co do pochodzenia nabywanych towarów, Wnioskodawca korzysta z możliwości obniżenia swojego podatku zgodnie z art. 86 ust 1 Ustawy. Przy czym każda dostawa udokumentowana jest nie tylko fakturą VAT wystawioną przez dostawcę, ale i innymi dokumentami ? jak dokumenty dostawy, kwity wagowe.

Przy zachowaniu powyższych warunków Wnioskodawca w 2008 roku nabył towary od dostawcy na podstawie faktury VAT i o wykazany na tych fakturach podatek VAT, jako o podatek naliczony, obniżył kwotę podatku należnego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, wykazując powyższe w stosownych deklaracjach. Długo po realizacji powyższej transakcji i rozliczeniu podatku VAT j.w. przez Wnioskodawcę, dostawca okazał się firmantem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca był uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT wystawionej przez dostawcę w 2008 roku, który po dokonaniu transakcji z Wnioskodawcą i rozliczeniu przez Wnioskodawcę podatku VAT wykazanego na powyższej fakturze, okazał się firmantem, przy czym wskazana dostawa towarów miała w rzeczywistości miejsce i jest stosownie udokumentowana fakturą VAT, dokumentami odbioru i kwitami wagowymi. Jednocześnie Wnioskodawca nie wiedział i nie mógł wiedzieć przy zachowaniu należytej staranności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, że dostawa była zrealizowana i faktura VAT została wystawiona przez firmanta?

Zdaniem Wnioskodawcy, miał on prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy wykazanego na fakturze wystawionej przez dostawcę, który po dokonaniu transakcji z Wnioskodawcą i rozliczeniu przez Wnioskodawcę podatku VAT wykazanego na powyższej fakturze, okazał się firmantem, przy czym wskazana dostawa towarów miała w rzeczywistości miejsce i jest udokumentowana fakturą VAT, dokumentami odbioru i kwitami wagowymi, a Wnioskodawca nie wiedział i nie mógł wiedzieć przy zachowaniu należytej staranności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, że dostawa była zrealizowana i faktura VAT została wystawiona przez firmanta. Dochowanie należytej staranności przez Wnioskodawcę ? podatnika oznacza sprawdzenie przez niego, czy jego ewentualni kontrahenci są podatnikami w zakresie podatku VAT, a to poprzez zażądanie od ewentualnego kontrahenta oświadczenia, że jest podatnikiem podatku VAT i udowodnienia tego faktu poprzez przedłożenie odpowiednich dokumentów: zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego, zaświadczenia o nadaniu NIP, REGON. Taka weryfikacja powinna zostać uznana za wystarczającą, gdyż w istocie podatnik nie ma możliwości sprawdzenia w inny sposób statusu prawno-podatkowego swojego potencjalnego dostawcy ani rzeczywistego pochodzenia nabywanego towaru. Nie istnieją mechanizmy prawne ani faktyczne środki techniczne, które pozwoliłyby podatnikowi w ramach prowadzenia działalności gospodarczej inaczej zweryfikować dostawcę i źródło pochodzenia towarów a w szczególności stwierdzić, że dostawca jest w rzeczywistości firmantem.

Wobec powyższego, w przypadku, gdy przy tak rozumianym dochowaniu należytej staranności Wnioskodawca pozytywnie zweryfikował dostawcę jako podatnika VAT i jednocześnie nie były Wnioskodawcy wiadome żadne okoliczności budzące wątpliwości co do wiarygodności dostawcy czy faktycznego pochodzenia nabywanych towarów, w szczególności żadne okoliczności wskazujące, iż dostawca jest firmantem, Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia swojego podatku VAT zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy. Następcze ? tj. dokonane już po rozliczeniu przez Wnioskodawcę podatku VAT jak wyżej ? stwierdzenie, iż dostawca okazał się firmantem nie ma żadnego znaczenia dla dokonanej transakcji dla Wnioskodawcy i jego prawa do obniżenia swojego podatku VAT zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług jest cechą charakterystyczną podatku VAT jako podatku od wartości dodanej, zgodnie z regulacją ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U.05.8.60 j.t. ze zm.) oraz regulacją prawa wspólnotowego ? Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE serii L Nr 347 ze zm.). Statuowana w Dyrektywie zasada neutralności podatkowej sprzeciwia się wprowadzeniu zróżnicowania między transakcjami legalnymi a nielegalnymi, co oznacza, że sama kwalifikacja zachowania jako karalnego nie powoduje wyłączenia z opodatkowania. Co za tym idzie okoliczność, że nabywany przez podatnika towar pochodzi z nielegalnego źródła, czy że dostawca okazał się firmantem, nie jest wystarczająca dla pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku VAT. Uprawnienie to uzależnione jest natomiast od tego, czy podatnik, który z takiego uprawnienia chce skorzystać, wiedział lub mógł wiedzieć, że nabywane przez niego towary pochodzą z nielegalnego źródła. Tylko wtedy, gdy podatnik o takim fakcie wiedział lub mógł wiedzieć, pozbawiony będzie możliwości odliczenia podatku VAT. W przedmiotowym przypadku Wnioskodawca w momencie realizacji transakcji i rozliczania przez niego podatku VAT wynikającego z rzeczywiście realizowanej i właściwie udokumentowanej dostawy nie wiedział i przy zachowaniu należytej staranności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie mógł wiedzieć, że dostawca jest w rzeczywistości firmantem. Następcze stwierdzenie takiej okoliczności nie może mieć wpływu dla prawa Wnioskodawcy do wcześniejszego obniżenia swojego podatku VAT zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

  1. z tytułu nabycia towarów i usług,
  2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
  3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

? z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

W przedmiotowej sprawie należy zwrócić uwagę, że podstawą do odliczenia podatku naliczonego na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT jest faktura dokumentująca nabycie towaru lub usług. Samo nabycie towaru nie jest wystarczającą przesłanką do przyznania podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z nabycia towaru lub usługi.

W tym kontekście należy zwrócić uwagę, kto jest obowiązany do wystawienia faktury VAT i co wystawiona faktura winna dokumentować.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z powyższego wynika zatem, że celem faktury VAT jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, pełni ona bowiem szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, co oznacza, iż nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy nie wskazuje ona zaistniałego zdarzenia gospodarczego. Jeżeli więc faktura zawiera pomyłki dotyczące jakiejkolwiek pozycji powinna zostać skorygowana, w ten sposób, aby odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję między podmiotami gospodarczymi.

Zasadą jest, że dla odliczenia podatku naliczonego nie wystarcza posiadanie faktury, ale muszą istnieć dowody, że czynności wymienione w fakturze zostały dokonane. Faktura musi odzwierciedlać dokonanie czynności pomiędzy podmiotami gospodarczymi w niej wykazanymi. Uprawnienie do odliczenia podatku daje tylko taka faktura, która dokumentuje rzeczywisty obrót gospodarczy. Faktura nieodzwierciedlająca rzeczywiście dokonanej czynności przez jej wystawcę, która rodziłaby u niego obowiązek podatkowy, nie daje odbiorcy tej faktury prawa do odliczenia wykazanego w niej podatku, nawet gdy pozostaje on w dobrej wierze, sądząc, że wszedł w posiadanie towaru, czy też nabył usługę, wykazaną w fakturze na podstawie skutecznej czynności cywilnoprawnej mającej miejsce pomiędzy nim a wystawcą faktury. Przyznanie bowiem prawa do odliczenia podatku w takim przypadku oznaczałoby, że prawo do odliczenia przysługuje z tytułu samego posiadania faktury z wykazanym podatkiem, który nie jest należny od podmiotu, który fakturę taką wystawił, jako nierealizującym czynności opisanej w tej fakturze.

Z analizy przywołanych regulacji prawnych dotyczących przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż podatek od towarów i usług ze względu na jego konstrukcję, tzn. opodatkowanie wartości dodanej na poszczególnych etapach obrotu gospodarczego, jest podatkiem sformalizowanym i prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest nieograniczone. Podstawę do odliczenia podatku naliczonego mogą stanowić bowiem wyłącznie dokumenty wymienione w ustawie, przy czym dokumenty te muszą spełniać wymogi określone w ustawie i rozporządzeniu wykonawczym do niej. Podstawowym dokumentem wystawianym, zgodnie z art. 106 ustawy o VAT, przez podatników podatku od towarów i usług są faktury. Są one dokumentami, którymi czynni podatnicy tego podatku dokumentują swoją sprzedaż, przez, którą stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie jest jednak związane tylko z otrzymaniem faktury, choćby od strony formalnej poprawnej, bowiem przysługuje ono w związku z nabyciem towarów i usług. Uprawnienie to może dotyczyć wyłącznie tych czynności, które faktycznie zostały dokonane. Samo posiadanie faktury nie tworzy bowiem prawa do odliczenia podatku na niej wykazanego. Przysługuje ono tylko wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Niewątpliwie w przedmiotowej sprawie czynność nabycia towaru od firmanta, o czym nabywca nie wiedział, jest czynnością faktycznie dokonaną. Niemniej jednak faktura dokumentująca tą transakcję nie odzwierciedla a tym samym nie dokumentuje rzeczywiście dokonanej czynności przez jej wystawcę, bowiem w przedmiotowej sprawie wystawca faktury będąc firmantem, nie jest sprzedawcą towaru. Wystawca firmuje swoją nazwą inny podmiot tj. sprzedawcę towaru. Jak wskazano wyżej podstawą do odliczenia podatku naliczonego jest faktura otrzymana przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Przedmiotowa faktura nie dokonuje nabycia od wskazanego w niej podmiotu bowiem jak podał Wnioskodawca podmiot ten jest firmantem. W tym stanie rzeczy faktura nie stanowi podstaw do odliczenia podatku naliczonego.

Kwestia zachowania należytej staranności, o której Wnioskodawca zapewnia w przedstawionym stanie faktycznym, w zakresie sprawdzenia, czy jego potencjalni dostawcy są podatnikami w zakresie podatku VAT, nie stanowi uprawnienia Wnioskodawcy do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT wystawionej przez dostawcę ? firmanta. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie uzależniają prawa do odliczenia podatku naliczonego od dochowania przez podatnika należytej staranności.

Należy także zauważyć, iż faktyczna ocena wypełnienia przez Wnioskodawcę wymogów określonych przepisami może być zweryfikowana tylko w toku prowadzonego postępowania kontrolnego lub podatkowego na podstawie odpowiednich przepisów proceduralnych, gdyż jedynie takie czynności mogłyby dowieść czy Wnioskodawca wiedział lub powinien był wiedzieć w jakiego rodzaju transakcji uczestniczy.

Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej, stosownie do treści art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, opiera się jedynie na interpretacji prawa podatkowego. Podkreśla się także, iż tut. Organ przy wydawaniu interpretacji nie dysponuje odpowiednimi narzędziami, w tym określonymi w Dziale IV ustawy Ordynacja podatkowa, umożliwiającymi przeprowadzenie postępowania.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy prawa oraz opis sprawy stwierdzić należy, iż faktura VAT wystawiona przez podmiot, który w rzeczywistości okazał się firmantem, nie może stanowić podstawy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika