prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dot. prowizji za świadczone (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2007r. (data wpływu 20 września 2007r. oraz 21 września 2007r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczeń wynikających z zawarcia umowy faktoringu właściwego - jest prawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

W dniu 20 września 2007r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczeń wynikających z zawarcia umowy faktoringu właściwego.
Ponadto wniosek o identycznej treści został przesłany do tut. Organu za pismem Naczelnika Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu z dnia 17 września 2007r. znak PSUS/SO-P/0801/1099/07/AS/105256 (data wpływu 21 września 2007r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest Spółką, której przedmiotem działalności jest produkcja oraz sprzedaż wyrobów żeliwnych i stalowych. Klientami są podmioty krajowe i zagraniczne. Spółka dokonuje wyłącznie sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (sprzedaż zwolniona nie przekroczyła w 2006r. oraz w pierwszym półroczu 2007r. ? 0,0015 obrotu). Ustalone z odbiorcami terminy płatności powodują, że na zapłatę należności z tytułu sprzedanych produktów Spółka musi czekać od kilkunastu do kilkudziesięciu dni.

Wnioskodawca (Spółka) rozważa zawarcie umowy faktoringu, na mocy której jedna z istniejących na rynku spółek faktoringowych (Faktor) nabywałaby od niej powstające na skutek sprzedaży produktów wierzytelności. Byłaby to umowa faktoringu właściwego, na mocy której Faktor zobowiązywałby się do ciągłego i bieżącego nabywania wierzytelności spełniających z góry ustalone kryteria i powstających względem oznaczonych odbiorców w okresie obowiązywania Umowy, przejmując jednocześnie ryzyko wypłacalności tych Odbiorców. Umowa zostałaby zawarta na okres jednego roku, z możliwością przedłużenia na kolejne okresy. Wynagrodzenie Faktora ustalone byłoby jako prowizja, odsetki oraz inne opłaty związane ze świadczoną usługą, przy czym wszystkie składniki tego wynagrodzenia byłyby wyszczególnione na fakturze VAT i obciążone 22% podatkiem od towarów i usług (dalej elementy wynagrodzenia Faktora określane są łącznie jako prowizja).

W zamian za nabywane wierzytelności Faktor płaciłby na rzecz Spółki ich wartość nominalną, przy czym w dwu ratach: zasadniczą część w dacie przeniesienia własności wierzytelności, natomiast pozostała część w terminie późniejszym. Na mocy Umowy, wszelkie obowiązki związane z obsługą płatności, w tym windykacja przechodziłyby na Faktora. Ponieważ Faktor w ramach swojej działalności podzleca usługi windykacyjne innym podmiotom oraz w ramach Umowy będzie miał prawo do podzlecania usług obsługi płatności w tym windykacji wierzytelności, Spółka nie wyklucza, ze na podstawie umowy zawartej z podmiotem trzecim (podmiotem świadczącym usługi na rzecz Faktora), za wynagrodzeniem mogłaby podjąć się tych usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na otrzymanych od Faktora fakturach VAT, obejmujących jego prowizję...
Czy zbycie wierzytelności w ramach Umowy nie stanowi usługi w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, a zatem nie wpłynie na obliczanie przez Spółkę proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, istnieją dwa potencjalne warianty zdarzeń przyszłych:


1. Spółka zawrze Umowę, lecz nie zawrze odrębnej umowy na mocy której Spółka dokonywałaby obsługi płatności, w tym wierzytelności.
2. Spółka zawrze Umowę oraz zawrze odrębną umowę z podmiotem trzecim, na mocy której będzie odpłatnie dokonywała obsługę płatności, w tym windykację wierzytelności.
   
   

Zdaniem Spółki, przedstawione poniżej stanowisko odnośnie pytań będzie poprawne w każdym z powyższych wariantów. Zawarcie odrębnej umowy z podmiotem trzecim, na mocy której Spółka za wynagrodzeniem dokonywałaby obsługi płatności, w tym windykacji wierzytelności nie wpływa na sposób rozliczenia Umowy zawartej z Faktorem.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pierwszej części zapytania Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na otrzymanych od Faktora fakturach VAT, obejmujących jego prowizję na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT i z prowadzonej działalności gospodarczej uzyskuje wyłącznie przychody podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem usługa faktoringu służy finansowaniu działalności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Natomiast w odniesieniu do drugiej części zapytania, zdaniem Wnioskodawcy, zbycie wierzytelności na rzecz Faktora w ramach Umowy stanowi integralną część jednej transakcji, jaką jest faktoring. Bez przeniesienia wierzytelności usługa faktoringu nie mogłaby być wykonana. Faktoring jest usługą świadczoną przez Faktora na rzecz Spółki i podlega 22% VAT liczonemu od obrotu ? który równy jest łącznej wartości należności stanowiących wynagrodzenie Faktora. Ponieważ zbycie wierzytelności następuje w ramach faktoringu, który jest usługą świadczoną przez Faktora na rzecz Spółki, przeniesienie wierzytelności nie powinno być rozpatrywane w kategoriach usługi świadczonej przez Spółkę i jako takie wpływać na sposób obliczania przez Spółkę proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym, zbycie wierzytelności w ramach Umowy nie stanowi usługi w rozumieniu przepisów o VAT, a zatem nie wpłynie na obliczanie przez Spółkę proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 14, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Jednocześnie, zgodnie z ust. 2 pkt 1 lit. a) cytowanego powyżej artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego uregulowania wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje jedynie podatnikom w związku z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Czynności te zostały wymienione w art. 5 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Czynnościami tymi są:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
• eksport towarów,
• import usług,
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
  
  

Do realizacji ww. czynności mają być wykorzystywane towary i usługi od których podatek naliczony może zostać odliczony od podatku należnego, przy czym ustawodawcy chodzi w tym przypadku o takie czynności opodatkowane, które generują podatek należny, a nie takie, które należą do kategorii czynności opodatkowanych, lecz w konkretnych warunkach korzystają ze zwolnienia od tego podatku. Wskazana zatem zasada wyłącza możliwość dokonywania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Jednocześnie należy podkreślić, iż realizacja prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony jest obostrzona ograniczeniami zawartymi w dziale IX cytowanej ustawy o VAT. Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, np. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Jedno z takich ograniczeń wskazano w art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku VAT, zgodnie z którym obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika, towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Zauważa się, że Wnioskodawca zwrócił się również z zapytaniem w zakresie możliwości zaliczenia prowizji Faktora do kosztów uzyskania przychodów. Odpowiedź na powyższe zapytanie została zawarta w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 17 grudnia 2007r. znak IBPB 3/423-150/07/JD; IBPB 3/423-159/07/JD. Zgodnie z ww. interpretacją indywidualną wydatki Spółki w związku z realizacją umowy factoringu (prowizja na rzecz Faktora) będą poniesione w celu uzyskania przychodu, zatem ich wartość będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w kwocie netto.

W świetle powyższego, Wnioskodawca będąc czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług będzie nabywał usługę faktoringu, która będzie służyć wykonywaniu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i wydatki Spółki w związku z realizacją umowy faktoringu będą zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Zatem Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem usługi factoringu.W odniesieniu do drugiej części zapytania związanej z zawarciem Umowy faktoringu dotyczącej zbycia wierzytelności na rzecz Faktora stwierdza się co następuje:

Faktoring należy do tzw. umów nienazwanych, co do zasady polegających na nabywaniu przez faktora wierzytelności przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży towarów i usług. Oprócz nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się również do świadczenia na rzecz faktoranta usług dodatkowych, takich jak przejmowanie ryzyka niewypłacalności dłużnika (przy faktoringu właściwym), windykacja należności, finansowanie przez dyskonto itp.

Natomiast wierzytelność jest prawem jednego podmiotu (wierzyciela) do żądania od drugiego podmiotu (dłużnika) pewnego zachowania się, zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym przez świadczenie usług należy rozumieć, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o VAT, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

W przypadku rozpatrywania zbycia wierzytelności z punktu widzenia pojęcia ?usługi?, nacisk położony jest na nabycie wierzytelności, a nie na jego zbycie, gdyż w tym przypadku usługę świadczy nabywca, a jej beneficjentem jest zbywający. To nabywanie wierzytelności jest odpłatnym świadczeniem usług objętym zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc powyższe do zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, że czynność polegająca na zbyciu wierzytelności na rzecz Faktora w ramach zawartej Umowy faktoringu, nie będzie podlegać w Spółce opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W sytuacji takiej to nabywca wierzytelności świadczy na rzecz Wnioskodawcy usługę, polegającą na uwolnieniu go od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia.

Tak więc zbycie wierzytelności w ramach umowy faktoringu, nie będzie powodować u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego, bowiem to nabywca tej wierzytelności, czyli Faktor w istocie będzie świadczyć usługę na rzecz Wnioskodawcy.

Reasumując, zbycie wierzytelności w ramach zawartej umowy factoringu nie stanowi usługi świadczonej przez Wnioskodawcę, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług u Wnioskodawcy, lecz jest opodatkowane po stronie Faktora, czyli świadczącego usługę na rzecz zbywcy. Tym samym nie wpłynie również na obliczanie przez Wnioskodawcę w proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że w sytuacji, gdy Spółka podejmie się jako podwykonawca świadczenia usług obsługi płatności w tym windykacji wierzytelności, będzie już odpłatnie świadczyć usługę objętą zakresem przedmiotowym ustawy o VAT.

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Referencje

IBPB3/423-150/07/JD, interpretacja indywidualna

IBPP2/443-594/10/BW, interpretacja indywidualna

IBPP2/443-721/10/RSz, interpretacja indywidualna

IPPP3-443-882/10-4/JF, interpretacja indywidualna