Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług transakcji nabycia w drodze cesji wierzytelności

28.3.2013

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2012r. (data wpływu do tut. organu 20 grudnia 2012r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 marca 2013r. (data wpływu 18 marca 2013r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji nabycia w drodze cesji wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2012r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji nabycia w drodze cesji wierzytelności.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 marca 2013r. (data wpływu 18 marca 2013r), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 5 marca 2013r. znak: IBPP2/443-1266/12/RSz.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Planuje w przyszłości nabywać na własny rachunek i we własnym imieniu wierzytelności, których przedmiotem świadczenia jest świadczenie pieniężne (dalej zwane jako ?wierzytelności pieniężne?) za określoną cenę, przejmując tym samym ryzyko niewypłacalności dłużnika. Wierzytelności te będą nabywane w celu:

egzekwowania (windykacji) nabytych wierzytelności pieniężnych na własny rachunek i we własnym imieniu;
dalszego odpłatnego rozporządzania (dalszej odsprzedaży) nimi na rzecz osób trzecich.

Wnioskodawca zamierza nabywać wspomniane wierzytelności pieniężne zarówno od pierwotnych dłużników jak też od innych osób uprawnionych do rozporządzania wspomnianymi wierzytelnościami.

Wspomniane wyżej transakcje, Wnioskodawca będzie wykonywać, z różną, nieznaną w tej chwili częstotliwością, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Umowy przelewu wierzytelności, jakie planuje zawrzeć Wnioskodawca, będą miały charakter definitywny, a zapłata przez cesjonariusza cedentowi będzie niezależna od tego, czy dłużnik zapłaci. Celem tych umów jest samo nabycie wierzytelności pieniężnej. Nie jest natomiast celem jej windykacja na rzecz cedenta. Wspomniane wierzytelności pieniężne będą nabyte w celu ich dalszej odsprzedaży lub windykacji na własny rachunek i we własnym imieniu Wnioskodawcy, z zaangażowaniem jego własnych środków finansowych. Zawierane umowy przelewu wierzytelności będą dotyczyć albo jednej konkretnej wierzytelności, określonej części jednej wierzytelności lub większej liczby wierzytelności wymienionych w cesji, nabywanych w tzw. pakietach. Wnioskodawca zamierza nabywać wierzytelności w drodze przelewu na podstawie umowy sprzedaży lub umowy zamiany jako umów zobowiązujących do przeniesienia wierzytelności na nabywcę.

Pismem z dnia 14 marca 2013r. Wnioskodawca uzupełnił przedmiotowy wniosek:

I. Wnioskodawca doprecyzował przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, w części dotyczącej podatku od towarów i usług, adekwatnie do zadanego pytania, oznaczonego we wniosku jako pytanie nr 1, w szczególności poprzez udzielenie odpowiedzi na zadane pytania:

Różnica między wartością nominalną wierzytelności, którą Wnioskodawca planuje nabyć na własny rachunek i we własnym imieniu a ceną jej sprzedaży będzie odzwierciedlała wartość ekonomiczną wierzytelności w chwili sprzedaży, ustaloną pomiędzy Wnioskodawcą o zbywcą wierzytelności.
Cena nabycia wierzytelności nie zawiera w ogóle wynagrodzenia, bowiem Wnioskodawca będzie nabywać wierzytelność we własnym imieniu i na własny rachunek, i z tytułu nabycia wierzytelności nie będzie mu przysługiwać jakiekolwiek wynagrodzenie. Ewentualnym, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, dochodem Wnioskodawcy może być różnica pomiędzy ceną nabycia wierzytelności a większą kwotą uzyskaną przez Wnioskodawcę w związku z prowadzoną przeciwko Dłużnikowi wierzytelności windykacją.
Wnioskodawca nie otrzyma od zbywcy wierzytelności jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia), ponieważ wierzytelność będzie nabywana przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek.
Pomiędzy cedentem wierzytelności a Spółką nie istnieje odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.
Nabyte wierzytelności będą stanowić w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne.
Nabyte wierzytelności są wierzytelnościami z tytułu sprzedaży towarów lub świadczenia usług. Przedmiotem zawieranych w przyszłości przez Wnioskodawcę jako nabywcę, umów cesji wierzytelności, mogą być również wierzytelności, które były wcześniej windykowane w drodze postępowań egzekucyjnych oraz mogą to być również wierzytelności objęte postępowaniami upadłościowymi.
W zdecydowanej większości przypadków nabywane przez Wnioskodawcę wierzytelności będą stanowić tzw. ?wierzytelności trudne", to jest wierzytelności, co do których istnieje poważna wątpliwość, czy zostaną zaspokojone.
W żadnych umowach zawieranych przez Wnioskodawcę nie będą zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny wierzytelności w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności.

Wnioskodawca ponadto wskazuje, iż udzielone powyżej odpowiedzi odnoszą się do każdej z wierzytelności, które zamierza nabywać w przyszłości, niezależnie od tego, czy będą one nabywane pojedynczo, czy w tzw. ?pakietach".

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy transakcja przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz wnioskodawcy (cesjonariusza), na podstawie umowy sprzedaży lub umowy zamiany od zbywcy (cedenta), będącej pierwotnym dłużnikiem lub też innej osoby uprawnionej do rozporządzenia tą wierzytelnością, jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Czy transakcja przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz wnioskodawcy (cesjonariusza), na podstawie umowy sprzedaży lub umowy zamiany od zbywcy (cedenta), będącej pierwotnym dłużnikiem lub też innej osoby uprawnionej do rozporządzenia tą wierzytelnością, jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Jeżeli odpowiedź na pytanie 2 jest pożywna ,to kto jest podatnikiem od podatku od czynności cywilnoprawnych, co stanowi podstawę opodatkowania opisanych w pytaniu nr 1 oraz pytaniu nr 2 czynności i w jakiej wysokości powinna być ustalona stawka opodatkowania?

Zdaniem Wnioskodawcy, należy zbadać czy wspomniane czynności stanowią świadczenie usługi w rozumieniu przepisów UoVAT oraz czy wierzytelność pieniężna stanowi "towar" w rozumieniu przepisów UoVAT. Przedmiot opodatkowania podatku od towarów i usług określa art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535), tj. z dnia 29 lipca 2011r. (Dz. U. Nr 177, poz. 1054, zwanej dalej "UoVAT"). W myśl treści art. 5 ust. 1 pkt 1 UoVAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej zwany "podatkiem VAT") podlega m.in.: odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług należy rozumieć, zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 pkt 1 UoVAT, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 UoVAT, w tym również przeniesienie praw od wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Czynności nabywania wierzytelności na własny rachunek i we własnym imieniu, które Wnioskodawca planuje dokonywać w drodze przelewu (cesji) wierzytelności uregulowana jest przepisami ustawy - Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 roku (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), dalej zwaną "k.c.". Zgodnie z przepisem art. 509 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przepis art. 510 § 1 k.c. stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Takie uregulowanie instytucji umowy przelewu prowadzi do wniosku, że przelew ma charakter umowy rozporządzającej. Tak więc, Wnioskodawca nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe, w drodze przelewu, ?uzyskuje" ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, a ponadto "wchodzi" na miejsce dotychczasowego wierzyciela.

W tym miejscu Wnioskodawca przywołuje pogląd wyrażony przez siedmioosobowy skład NSA w wyroku z dnia 19 marca 2012r. (sygn. akt. I FPS 5/11): "Jeżeli nabywca wyegzekwuje nabyty dług od dłużnika na swoją rzecz (...) trudno jest uznać, iż takie ściągniecie długu konstytuuje jakakolwiek usługę. Egzekwowanie własnych wierzytelności na swoją rzecz jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego i usługi nie tworzy".

W konsekwencji, w sytuacji gdy Wnioskodawca nabywa wierzytelności w celu ich windykacji na własny rachunek i we własnym imieniu, czy też w celu ich dalszej "odsprzedaży", nie może być mowy o świadczeniu przez niego usługi ściągania długów na rzecz zbywcy owej wierzytelności. Z usługą ściągania długów, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 i art. 43 ust. 15 pkt 1 UoVAT, będziemy mieli do czynienia wtedy, gdy dwa podmioty zawrą taką transakcję, której przedmiotem będzie zobowiązanie się jednego z tych podmiotów do wykonania usługi ściągnięcia wierzytelności przysługującej drugiemu z podmiotów, co oznacza, że usługodawca windykuje tę wierzytelność nie na własny rachunek, a na rachunek usługobiorcy (zleceniodawcy).

Również Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 26 czerwca 2003r. w sprawie C-305/01, podkreślił, że usługa ściągnięcia długu związana jest nie tylko z przelewem wierzytelności, ale i z jednoczesnym wynagrodzeniem (prowizją) za tę usługę. Wobec tego, jeżeli Wnioskodawca nabyłby, w drodze przelewu, wierzytelność pieniężną za cenę niższą od jej wartości nominalnej, różnica ta nie mogłaby być traktowana jako wynagrodzenie, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, tak z kolei jednoznacznie orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-93/10 z dnia 27 października 2011 roku. W przywołanym wyroku wydanym w trybie prejudycjalnym dotyczącym wykładni art. 2 pkt 1, art. 4, art. 11 część A ust. 1 lit. a) oraz art. 13 część B lit. d) pkt 2 i 3 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. L 145, s. 1) (zwanej dalej "szóstą dyrektywą"), Trybunał orzekł, że: ?(...) podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy. NSA w wyroku z dnia 19 marca 2012r. (sygn. akt. I FPS 5/11), mając na uwadze treść powyższego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE uznał, za możliwe stwierdzenie, na gruncie UoVAT, że ?nabycie wierzytelności pieniężnej, co wymaga podkreślenia, na własne ryzyko, w celu windykacji w swoim imieniu i na swoją rzecz, nie jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, tym samym art. 8 ust. 1 UoVAT, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży?. Zgodnie z treścią powołanego powyżej wyroku NSA ?podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji (w tym wypadku nabycia wierzytelności - dop. Wnioskodawcy) za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. W dalszej części wspomnianego wyroku NSA stwierdza: "Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna - sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę".

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność pieniężną na podstawie umowy przelewu (cesji) wierzytelności albo też dokona zbycia nabytej uprzednio wierzytelności pieniężnej na rzecz osoby trzeciej w drodze przelewu (cesji), w sytuacji kiedy występuje jedynie zapłata ceny przez Wnioskodawcę na wierzytelność lub zapłata ceny na rzecz Wnioskodawcy za zbytą wierzytelność, nie sposób uznać, że dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 UoVAT. Zatem, w obu tych przypadkach nie dochodzi do powstania obowiązku zapłaty podatku VAT.

Wnioskodawca wskazuje, iż pozostałą do rozstrzygnięcia kwestią, jest ustalenie, czy "wierzytelność pieniężna", będąca przedmiotem wyżej opisanych transakcji, stanowi "towar" w rozumieniu przepisów UoVAT, a sprzedaż czy zamiana wierzytelności pieniężnej "dostawę towaru", zgodnie z art. 7 ust. 1 UoVAT, a zatem czynność również opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z treścią przepisu art. 2 pkt 6 UoVAT przez "towar" rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Sama UoVAT nie definiuje pojęcia rzeczy, pozostawiając to innym przepisom. Definicję legalną rzeczy zawiera Kodeks cywilny w przepisie art. 45, który stanowi. iż "rzeczami są tylko przedmioty materialne". Z treści tego przepisu, wynika zatem dość jednoznaczny wniosek, iż wierzytelność pieniężna nie jest "rzeczą", w konsekwencji nie może też być uznana za "towar". Wykluczonym jest również uznanie, z oczywistych względów, wierzytelności pieniężnej za postać energii. Można wysnuć wniosek, że rzeczami są tylko i wyłącznie przedmioty materialne. Co prawda, UoVAT opodatkowuje także określone czynności "zbycia praw", jednak określa je w szczegółowy sposób, nie wymieniając czynności zbycia praw majątkowych w postaci wierzytelności pieniężnych, jako tych, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, również mając na uwadze pojęcie użytego przez ustawodawcę słowa "towar", Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż także z tego punktu widzenia, transakcje zbycia lub zamiany wierzytelności pieniężnych, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, w zakresie podatku od towarów i usług, uznaje się za prawidłowe.

Na wstępnie wskazać należy, że niniejsza interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Z kolei w świetle art. 45 Kodeksu cywilnego, rzeczami są tylko przedmioty materialne. Oznacza to, że prawa majątkowe (np. wierzytelności) nie są postrzegane jako ?towar? dla potrzeb podatku VAT.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W orzecznictwie TSUE jest utrwalony pogląd, że świadczenie usług dokonywane odpłatnie wymaga bezpośredniego związku miedzy wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem. W wyroku z dnia 29 października 2009r. w sprawie C-246/08 TSUE przypomniał, że jeżeli działalność usługodawcy polega wyłącznie na świadczeniu usług bez bezpośredniego świadczenia wzajemnego, brak jest podstawy opodatkowania i usługi te nie podlegają tym samym podatkowi VAT (teza 43). Świadczenie usług tylko wtedy dokonywane jest odpłatnie w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy, jeżeli pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (teza 44). Kwestia odpłatności i bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem była wielokrotnie podnoszona w orzecznictwie Trybunału. (por wyrok z dnia 8 marca 1988r. w sprawie 102/86, wyrok z dnia 26 czerwca 2003r. w sprawie C-305/01, wyrok z dnia 3 marca 1994r. w sprawie C-16/93).

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Planuje w przyszłości nabywać na własny rachunek i we własnym imieniu wierzytelności, za określoną cenę, przejmując tym samym ryzyko niewypłacalności dłużnika. Wnioskodawca zamierza nabywać wierzytelności w drodze przelewu na podstawie umowy sprzedaży lub umowy zamiany, jako umów zobowiązujących, do przeniesienia wierzytelności na nabywcę, z zaangażowaniem jego własnych środków finansowych.

Wnioskodawca zamierza nabywać wspomniane wierzytelności pieniężne zarówno od pierwotnych dłużników jak też od innych osób uprawnionych do rozporządzania wspomnianymi wierzytelnościami. Wymienione transakcje, Wnioskodawca będzie wykonywać, z różną, nieznaną w tej chwili częstotliwością, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Umowy przelewu wierzytelności, jakie planuje zawrzeć Wnioskodawca, będą miały charakter definitywny, a zapłata przez cesjonariusza cedentowi będzie niezależna od tego, czy dłużnik zapłaci. Celem tych umów jest samo nabycie wierzytelności pieniężnej. Nie jest natomiast celem jej windykacja na rzecz cedenta.

Wnioskodawca w piśmie z dnia 14 marca 2013r. doprecyzował przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, w części dotyczącej podatku od towarów i usług, i wyjaśnił, że:

Różnica między wartością nominalną wierzytelności, którą Wnioskodawca planuje nabyć na własny rachunek i we własnym imieniu a ceną jej sprzedaży będzie odzwierciedlała wartość ekonomiczną wierzytelności w chwili sprzedaży, ustaloną pomiędzy Wnioskodawcą o zbywcą wierzytelności.
Cena nabycia wierzytelności nie zawiera w ogóle wynagrodzenia, bowiem Wnioskodawca będzie nabywać wierzytelność we własnym imieniu i na własny rachunek, i z tytułu nabycia wierzytelności nie będzie mu przysługiwać jakiekolwiek wynagrodzenie.
Wnioskodawca nie otrzyma od zbywcy wierzytelności jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia), ponieważ wierzytelność będzie nabywana przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek.
Pomiędzy cedentem wierzytelności a Spółką nie istnieje odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.
Nabyte wierzytelności będą stanowić w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne.
Nabyte wierzytelności są wierzytelnościami z tytułu sprzedaży towarów lub świadczenia usług. Przedmiotem zawieranych w przyszłości przez Wnioskodawcę jako nabywcę, umów cesji wierzytelności, mogą być również wierzytelności, które były wcześniej windykowane w drodze postępowań egzekucyjnych oraz mogą to być również wierzytelności objęte postępowaniami upadłościowymi.
W zdecydowanej większości przypadków nabywane przez Wnioskodawcę wierzytelności będą stanowić tzw. ?wierzytelności trudne", to jest wierzytelności, co do których istnieje poważna wątpliwość, czy zostaną zaspokojone.
W żadnych umowach zawieranych przez Wnioskodawcę nie będą zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny wierzytelności w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności.

Wnioskodawca ponadto wskazał, iż udzielone powyżej wyjaśnienia odnoszą się do każdej z wierzytelności, które zamierza nabywać w przyszłości, niezależnie od tego, czy będą one nabywane pojedynczo, czy w tzw. ?pakietach".

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 tej ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usługi dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże, jak wskazano na wstępie, ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

W kwestii nabycia wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku Nr 77/388/EWG (Dz. Urz. UE L Nr 145 str. 1, ze zm.) należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

W ślad za ww. orzeczeniem TSUE, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku podjętym w składzie siedmiu sędziów z dnia 19 marca 2012r. sygn. akt I FPS 5/11 stwierdził , iż ?nabycie wierzytelności pieniężnej, co wymaga podkreślenia, na własne ryzyko, w celu windykacji w swoim imieniu i na swoją rzecz, nie jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, tym samym art. 8 ust. 1 u.p.t.u., jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.?

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca zamierza nabywać na własny rachunek i we własnym imieniu wierzytelności, za określoną cenę. Cena nabycia wierzytelności nie zawiera w ogóle wynagrodzenia. Wnioskodawca wskazał przy tym, że nie jest mu należne wynagrodzenie z tytułu tych transakcji.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie, w sytuacji gdy ustalona przez strony umowy cesji cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności,

a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności

w chwili sprzedaży, Wnioskodawca nie będzie dokonywał czynności, które na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlegają opodatkowaniu.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku, skoro, jak wskazał Wnioskodawca,

cena, jaką zapłaci cedentowi wierzytelności będzie odzwierciedlała wartość ekonomiczną wierzytelności w chwili sprzedaży, ustaloną pomiędzy Wnioskodawcą o zbywcą wierzytelności,
w związku z zawarciem umowy przelewu (cesji) wierzytelności, cena nabycia wierzytelności nie zawiera w ogóle wynagrodzenia,
z tytułu nabycia wierzytelności nie będzie mu przysługiwać jakiekolwiek wynagrodzenie

to w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

W zaistniałej sytuacji, Wnioskodawca nie dokona również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, podlegającym opodatkowaniu, bowiem treść wniosku nie wskazuje, by nabywane przez niego wierzytelności miały służyć do celów innych niż jego działalność gospodarcza.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto informuje się, iż ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca zagadnienia objętego pytaniem nr 2 i nr 3, w części dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych jest przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Inne kwestie przedstawione w piśmie uzupełniającym z dnia 14 marca 2013r. dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być ? zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej ? rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.