W zakresie opodatkowania ustanowienia nieodpłatnej służebności drogi koniecznej

W zakresie opodatkowania ustanowienia nieodpłatnej służebności drogi koniecznej

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 20 lutego 2014 r. (data wpływu 25 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia nieodpłatnej służebności drogi koniecznej ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 25 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia nieodpłatnej służebności drogi koniecznej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółdzielnia Mieszkaniowa w zakresie działalności statutowej wybudowała w latach 1970-75 na działce oddanej jej w użytkowanie wieczyste budynek wielorodzinny, w którym członkowie spółdzielni otrzymali przydziały lokali mieszkalnych o statusie praw spółdzielczych lokatorskich lub spółdzielczych własnościowych. Z czasem przedmiotową nieruchomość zabudowywano garażami, które zostały przydzielone członkom Spółdzielni na warunkach spółdzielczych własnościowych praw do garaży. Spółdzielnia Mieszkaniowa w większości przydzieliła garaże na warunkach spółdzielczych własnościowych praw w roku 1985. Z uwagi na zbywalność spółdzielczych własnościowych praw do lokali od roku 1985 niektóre z garaży stały się przedmiotem obrotu na rynku wtórnym. Aktualnie spośród dziesięciu garaży siedem posiada status spółdzielczych własnościowych praw do garaży, trzy garaże zajmowane są przez członków na warunkach odrębnej własności. W roku 2009 Spółdzielnia Mieszkaniowa realizując ustawowy obowiązek, o którym mowa w art. 40-42 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, geodezyjnie podzieliła opisaną powyżej nieruchomość (zabudowaną budynkiem wielorodzinnym oraz garażami) na nieruchomości jednobudynkowe oraz wydzielono osobną działkę, na której urządzona została wewnętrzna droga osiedlowa. Z drogi osiedlowej korzystają zarówno mieszkańcy budynku mieszkalnego, jak i garaży. O ile przejazd do garaży jest niezakłócony, o tyle w sensie prawnym dysponenci garaży nie posiadają tytułu prawnego do dokonywania przejazdu po gruncie, który faktycznie stanowi własność Spółdzielni. Aktualnie Spółdzielnia chce uregulować kwestię dojazdu do garaży obciążając grunt Spółdzielni nieodpłatną służebnością drogi koniecznej na rzecz każdoczesnych właścicieli i użytkowników nieruchomości, na których znajdują się garaże spółdzielcze własnościowe oraz trzy garaże o statusie samodzielnych nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ustanowienie służebności gruntowej o charakterze nieodpłatnym dla osób, które dysponują garażami o statusie spółdzielczych własnościowych praw oraz o statusie odrębnych własności lokali będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ustanowienie służebności w celu umożliwienia właścicielom lokali garażowych dostępu do drogi koniecznej ma ścisły związek z podstawową działalnością gospodarczą Spółdzielni, w związku z czym nieodpłatne ustanowienie służebności nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 145 § 1 - 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121) jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy.

Służebność jest obciążeniem cudzej nieruchomości, mającym na celu zwiększenie użyteczności innej nieruchomości albo zaspokojenie określonych potrzeb oznaczonej osoby fizycznej. Służebność gruntową definiuje art. 285 § 1 ustawy Kodeks cywilny. Z przepisu tego wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.


W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.


Niezależnie od powyższego wskazać przy tym należy, iż na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

  1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
  2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.


Uwzględniając powyższe zauważyć należy, że służebność drogi koniecznej, o której mowa we wniosku, stanowi usługę o charakterze nieodpłatnym zgodnie z powołanym wcześniej przepisem art. 8 ust. 2 ustawy. Jednakże, aby świadczenie to podlegało opodatkowaniu muszą zostać spełnione kumulatywnie określone w tym przepisie warunki, a mianowicie:

  1. świadczenie musi być wykonane na potrzeby osobiste (i jedynie takie) podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług,
  2. usługa ta nie jest związana z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
  3. podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.


Z opisu sprawy wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa w 2009 r. realizując ustawowy obowiązek, o którym mowa w art. 40-42 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, geodezyjnie podzieliła nieruchomość (zabudowaną budynkiem wielorodzinnym oraz garażami) na nieruchomości jednobudynkowe oraz wydzielono osobną działkę, na której urządzona została wewnętrzna droga osiedlowa, a więc ww. czynności mają związek z działalnością Spółdzielni Mieszkaniowej. Jednocześnie ustanowienie służebności drogi koniecznej na rzecz każdoczesnych właścicieli i użytkowników nieruchomości będzie nieodpłatnie. Ponadto w związku z nabyciem gruntów, na których będzie ustanowiona służebność drogi koniecznej Spółdzielni Mieszkaniowej nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, gdyż jak wskazał Wnioskodawca budynek wielorodzinny wybudował w latach 1970-1975 na działce oddanej w użytkowanie, a więc w okresie kiedy jeszcze nie obowiązywał podatek od towarów i usług.


Z powyższego opisu wynika, że udostępnienie gruntu dla ustanowienia służebności drogi koniecznej do garaży pozostaje ściśle w związku z prowadzoną działalnością Spółdzielni. Jednocześnie Wnioskodawcy przy nabyciu nieruchomości będącej przedmiotem nieodpłatnego korzystania nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.


Zatem w przedmiotowej sprawie nie zostaną spełnione łącznie warunki określone przez normę art. 8 ust. 2 cyt. ustawy, tym samym nieodpłatne świadczenie usługi związanej z ustanowieniem służebności drogi koniecznej w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu.


Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika