Czy dokonanie cesji wierzytelności z tytułu pożyczki i odsetek od tej pożyczki podlegać będzie (...)

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług m.in. w zakresie opodatkowania zbycia wierzytelności.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 7 marca 2013 r. (data wpływu 13 marca 2013 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 28 lutego 2013 r. znak: IBPP2/443-1259/12/IK.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, podlegającą opodatkowaniu od całych swoich dochodów na terytorium Polski.

Wnioskodawca jest wyłącznym właścicielem 20 udziałów spółki W., stanowiących łącznie 20 % kapitału zakładowego W. Udziały w W. zostały pokryte przez Wnioskodawcę wkładem pieniężnym. Właścicielem pozostałych 80 udziałów, stanowiących 80% kapitału zakładowego W. jest spółka M. S.A. z siedzibą na terytorium Portugalii.

Wnioskodawca posiada również wierzytelności przysługujące mu względem W. z tytułu pożyczki udzielonej W. oraz z tytułu odsetek od tej pożyczki.

Aktualnie Wnioskodawca rozważa zbycie posiadanych przez niego 20 udziałów spółki W. na rzecz M. S.A. Umowa zbycia przez Wnioskodawcę przedmiotowych udziałów zostanie zawarta w Portugalii. Cena zbycia przedmiotowych udziałów będzie równa wartości nominalnej tych udziałów. Po dokonaniu tej transakcji M. S.A. będzie jedynym udziałowcem W. posiadającym 100% udziałów w kapitale zakładowym W. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu udziałami, akcjami i innymi instrumentami finansowymi.

Wnioskodawca planuje również wraz ze zbyciem udziałów, zbyć na rzecz M. S.A. wierzytelność przysługującą mu względem W. z tytułu pożyczki i odsetek od tej pożyczki udzielonej przez Wnioskodawcę spółce W. Umowa zbycia przedmiotowej wierzytelności, na którą składa się kwota należności głównej pożyczki oraz kwota odsetek od tej pożyczki zawarta zostanie w Portugalii. Cena zbycia przedmiotowej wierzytelności ustalona będzie w wysokości nominalnej (kwota kapitału głównego pożyczki wraz z kwotą naliczonych odsetek). Skutkiem tej transakcji, Wnioskodawca przestanie być wierzycielem W. Spółka M. S.A. nabędzie natomiast przedmiotowe wierzytelności na własne ryzyko, bez prawa regresu. Nabywca wierzytelności, tj. spółka M. S.A. poza zapłatą ceny zakupu za przedmiotową wierzytelność nie będzie obowiązana do żadnego świadczenia wzajemnego na rzecz Wnioskodawcy. Po dokonaniu cesji, spółka W. będzie zobowiązana do spłaty wierzytelności z tytułu pożyczki oraz odsetek od pożyczki na rzecz M. S.A. Spłata nastąpi prawdopodobnie na rachunek M. S.A. prowadzony w banku portugalskim. Możliwe jest również, że spłata nastąpi w drodze potrącenia wzajemnych wierzytelności.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że:

1. W związku z zawarciem umowy sprzedaży wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy względem W. na rzecz M. S.A., Kupujący, tj. M. S.A. nie otrzyma od Wnioskodawcy żadnego przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia).
   
2. Cena zbycia wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy względem W. ustalona zostanie w wartości nominalnej (kwota kapitału głównego pożyczki wraz z kwotą naliczonych odsetek). Cena ta w momencie zbycia wierzytelności będzie odzwierciedlać rzeczywistą ekonomiczną wartość tej wierzytelności.
   
3. W związku ze zbyciem wierzytelności przez Wnioskodawcę na rzecz M. SA. nie dojdzie do przekazania żadnego wynagrodzenia na rzecz Kupującego. Wynagrodzenie będzie przysługiwać jedynie zbywcy wierzytelności z tytułu zapłaty ceny za przedmiotowe zbycie.
   
4. W żadnych umowach, które Wnioskodawca zawrze z M. S.A., nie będą zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umownej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności.
   
5. Pomiędzy Wnioskodawcą a M. S.A. nie będzie istniał żaden odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.
   
6. Umowa zbycia wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy nie będzie ustanawiać upoważnienia dla Kupującego, tj. M. SA. do występowania wobec dłużnika -W., po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek Wnioskodawcy. Kupujący będzie egzekwował wierzytelność na własny rachunek.
   
7. Kupujący, tj. M. S.A. nabędzie wierzytelności przysługujące Wnioskodawcy we własnym imieniu, na własny rachunek i na własne ryzyko.
   
8. Zbywane przez Wnioskodawcę wierzytelności w dacie ich zbycia nie będą stanowić wierzytelności wymagalnych.
   
9. Umowa zbycia wierzytelności nie będzie zawierać zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności. Jak Wnioskodawca wskazywał w opisie zdarzenia przyszłego, nie będzie mu przysługiwać prawo regresu.
   
10. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
    
11. Wnioskodawca nie uczestniczy w zarządzaniu spółką, w której posiada udziały. W szczególności nie świadczy na rzecz spółki, w której posiada udziały, usług zarządzania, finansowych, administracyjnych, księgowych, itp.
    
12. Wnioskodawca nie prowadzi działalności maklerskiej i brokerskiej. Sprzedaż udziałów spółki W. przez Wnioskodawcę nie będzie odbywać się w ramach tej działalności.
    
13. Posiadanie i zbycie udziałów w spółce W. nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Jest to działalność uboczna względem działalności podstawowej.
    
14. Nabywca wierzytelności, tj. M. S.A. nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.
    
    

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 2):

Czy dokonanie cesji wierzytelności z tytułu pożyczki i odsetek od tej pożyczki podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Transakcja polegająca na zbyciu spółce M. S.A. wierzytelności przysługującej Wnioskodawcy względem W. z tytułu pożyczki udzielonej przez Wnioskodawcę spółce W. oraz z tytułu odsetek od tej pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W ocenie Wnioskodawcy w przypadku gdy w ramach transakcji sprzedaży wierzytelności pieniężnej nabywca wierzytelności zobowiązany Jest Jedynie do zapłaty ceny za nabywaną wierzytelność, nie można uznać takiej transakcji za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W takiej sytuacji nabywca wierzytelności, nie jest obowiązany bowiem do spełnienia żadnego świadczenia wzajemnego na rzecz zbywcy. W szczególności nie można wywodzić Istnienia tego świadczenia z taktu wystąpienia ewentualnej różnicy pomiędzy wartością nominalną zbywanej wierzytelności a zapłaconą na rzecz zbywcy ceną zakupu (dyskonto). Różnica ta odzwierciedlać może bowiem jedynie wartość nabywanej wierzytelności. To ile nabywca wierzytelności zapłaci za wierzytelność nie ma zatem wpływu na uznanie czy w danym przypadku występuje lub też nie występuje odpłatne świadczenie usług.

Podkreślić należy również, że w przypadku gdy nabywca poza zapłatą ceny zakupu nie jest obowiązany do żadnego świadczenia wzajemnego wobec zbywcy trudno mówić o jakimkolwiek odpłatnym świadczeniu nabywcy na rzecz zbywcy wierzytelności. Z chwilą dokonania cesji nabywca przejmuje na siebie całe ryzyko związane z dochodzeniem roszczenia, a z kolei zbywca przestaje być zainteresowany jego dochodzeniem.

O świadczeniu usług można by było mówić jedynie w przypadku gdyby oprócz zapłaty ceny za nabywane wierzytelności, nabywca był obowiązany również do spełnienia na rzecz zbywcy świadczenia wzajemnego, za które przysługiwałobym u bezpośrednio wynagrodzenie.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie TSUE a także w orzecznictwie polskich sadów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu TSUE z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 wskazano, że świadczenie usługi następuje ?odpłatnie?, a w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem TSUE, świadczenie usług dokonywane odpłatnie wymaga również bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą, a otrzymanym wynagrodzeniem (por. wyrok TSUE z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08).

Warto również przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego wydany w składzie siedmiu sędziów dnia 19 marca 2012 r.

sygn. I FPS 5/11. W wyroku tym wskazano, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatne świadczenie usług, a więc czynność opodatkowaną VAT, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. NSA zwrócił uwagę, że konieczne z tego względu jest ustalenie, czy obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz Jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym przez nabywcę. W wyroku wskazano, że w sytuacji gdy następuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że dochodzi do świadczenia odpłatnej usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy. Wobec powyższego NSA stwierdził, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, pocenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona odpłatnie przez nabywcę usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy zbycie wierzytelności opisanych w zdarzeniu przyszłym przysługujących Wnioskodawcy względem W. na rzecz M. S.A. nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Pod pojęciem towaru rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.

Należy zauważyć, iż świadczenie usługi następuje ?odpłatnie? w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje ? w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego ? na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

W kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych ? wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

O ile więc, ustalona przez strony umowy cesji, cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

TSUE w wyroku z dnia 27 października 2011 r. już w punkcie wyjścia zastrzegł, że opodatkowaniu w ramach systemu VAT podlegają tylko takie transakcje, które przewidują zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie (pkt 17 ww. wyroku).

Natomiast NSA w wyroku z dnia 19 marca 2012 r. sygn. akt I FPS 5/11 rozważał okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę, ustalając, czy po stronie kupującego-cesjonariusza wystąpiło wynagrodzenie bezpośrednio związane z nabyciem wierzytelności, rzeczywiście otrzymane (bądź należne), jako świadczenie wzajemne za wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę, stającą się tym samym usługą odpłatną czyli czynnością opodatkowaną. Wyraził w tym zakresie pogląd, że ?poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy". Stwierdził zarazem, że trzeba odpowiedzieć na pytanie, ?czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę". W jego ocenie przy tym w ?sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi".

Z przedstawionego opisu zdarzenia wynika, że Wnioskodawca planuje wraz ze zbyciem udziałów, zbyć na rzecz M. S.A. wierzytelność przysługującą mu względem W. z tytułu pożyczki i odsetek od tej pożyczki udzielonej przez Wnioskodawcę spółce W. Umowa zbycia przedmiotowej wierzytelności, na którą składa się kwota należności głównej pożyczki oraz kwota odsetek od tej pożyczki zawarta zostanie w Portugalii. Cena zbycia przedmiotowej wierzytelności ustalona będzie w wysokości nominalnej (kwota kapitału głównego pożyczki wraz z kwotą naliczonych odsetek).

Skutkiem tej transakcji, Wnioskodawca przestanie być wierzycielem W. Spółka M. S.A. nabędzie natomiast przedmiotowe wierzytelności na własne ryzyko, bez prawa regresu. Nabywca wierzytelności, tj. spółka M. S.A. poza zapłatą ceny zakupu za przedmiotową wierzytelność nie będzie obowiązana do żadnego świadczenia wzajemnego na rzecz Wnioskodawcy. Po dokonaniu cesji, spółka W. będzie zobowiązana do spłaty wierzytelności z tytułu pożyczki oraz odsetek od pożyczki na rzecz M. S.A. Spłata nastąpi prawdopodobnie na rachunek M. S.A. prowadzony w banku portugalskim. Możliwe jest również, że spłata nastąpi w drodze potrącenia wzajemnych wierzytelności. W związku z zawarciem umowy sprzedaży wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy względem W. na rzecz M. S.A., Kupujący, tj. M. S.A. nie otrzyma od Wnioskodawcy żadnego przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia). Cena zbycia wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy względem W. ustalona zostanie w wartości nominalnej (kwota kapitału głównego pożyczki wraz z kwotą naliczonych odsetek). Cena ta w momencie zbycia wierzytelności będzie odzwierciedlać rzeczywistą ekonomiczną wartość tej wierzytelności. W związku ze zbyciem wierzytelności przez Wnioskodawcę na rzecz M. SA. nie dojdzie do przekazania żadnego wynagrodzenia na rzecz Kupującego. Wynagrodzenie będzie przysługiwać jedynie zbywcy wierzytelności z tytułu zapłaty ceny za przedmiotowe zbycie. W żadnych umowach, które Wnioskodawca zawrze z M. S.A., nie będą zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umownej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności. Pomiędzy Wnioskodawcą a M. S.A. nie będzie istniał żaden odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności. Umowa zbycia wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy nie będzie ustanawiać upoważnienia dla Kupującego, tj. M. S.A. do występowania wobec dłużnika -W., po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek Wnioskodawcy. Kupujący będzie egzekwował wierzytelność na własny rachunek. Kupujący, tj. M. S.A. nabędzie wierzytelności przysługujące Wnioskodawcy we własnym imieniu, na własny rachunek i na własne ryzyko.

W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności w formie cesji wierzytelności (przelewu wierzytelności) na osobę trzecią najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi.

Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż.

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew. W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle powołanych wcześniej przepisów stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).

Natomiast z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usługi dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności. Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że transakcja, której przedmiotem jest sprzedaż wierzytelności własnych nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Pozostaje ona zatem poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Jednakże w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi.

Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku ? rozumie się przez to:

1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędąca podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ww. ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Należy zauważyć, że co do zasady, w stosunku do usług świadczonych na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT miejsce świadczenia usług przenosi się do miejsca, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, chyba, że usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej ? wówczas miejscem świadczenia jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2).

Przez import usług, zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, rozumie się natomiast świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 17 ust. 3, przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97.

Co do zasady, usługi świadczone przez podatnika (usługodawcę) nie posiadającego ani siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski dla miejsca siedziby działalności bądź stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika (usługobiorcy) znajdującego się w Polsce, podlegają opodatkowaniu w Polsce.

W świetle powyższych uregulowań, w opisanym zdarzeniu przyszłym usługi związane z nabyciem wierzytelności będą świadczone przez M. S.A. (nie posiadająca ani siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski) na rzecz Wnioskodawcy (posiadającego w Polsce swoją siedzibę). Jednakże z uwagi na fakt, iż M. S.A. (usługodawca) nie otrzyma od Wnioskodawcy (usługobiorcy) jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia) transakcja sprzedaży wierzytelności pozostanie poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Dodatkowo informuje się, że ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 zostanie wydana w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.