Czy faktury wystawione dla kontrahenta, który nie miał prawa zawierać z Wnioskodawcą umowy na wykonywane (...)

Czy faktury wystawione dla kontrahenta, który nie miał prawa zawierać z Wnioskodawcą umowy na wykonywane roboty budowlano-montażowe, a w stosunku do którego złożono ?Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu? a tym samym wystawione faktury zostały wystawione dla błędnego odbiorcy tj. podmiotu nieuprawnionego do zamawiania i wykonania prac na cudzej nieruchomości, może być anulowana poprzez wystawienie faktur korekt, jeżeli istnieje inna metoda korekty to jaka?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 lipca 2012 r. (data wpływu 3 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty faktur ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 3 sierpnia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty faktur.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka) wykonywał roboty budowlano-montażowe na budowie budynku produkcyjno-magazynowego L w W.
Roboty te były wykonywane na zlecenie firmy Grupa C. na podstawie umowy zawartej w dniu 1 września 2011 r., w której zlecający oświadczył, że jest Generalnym Wykonawcą robót, co oznaczało, że jest uprawniony do zamawiania robót realizowanych na nieruchomości stanowiącej własność osoby trzeciej tj. L. SA. Wykonany zakres robót został zafakturowany przez Wnioskodawcę na rzecz Firmy Grupa C. Wszystkie wystawione faktury nie zostały zapłacone, pomimo że firma Grupa C. VAT odliczyła i wystąpiła o jego zwrot do Urzędu Skarbowego(...).

Przed podpisaniem odbioru końcowego wyżej wymieniona firma odstąpiła od umowy stwierdzając że nie ma środków na zapłatę.

W dniu 9 grudnia 2012 r. spółka L. SA (Inwestor) poinformowała Wnioskodawcę, że na wykonywane przez Wnioskodawcę roboty nie zawarła umowy z firmą Grupa C. (pismo w załączeniu). Z dalszej korespondencji pomiędzy firmą Grupa C. a L. SA wynika, że umowa ta nie została podpisana.

Spółka Grupa C. zawarła z Wnioskodawcą umowę o wykonanie robót na budowie L. nie mając zawartej umowy o wykonanie robót z Inwestorem Firmą L. SA, informacja ta wynika z pisma z dnia 21 lutego 2012 r. do Prokuratury Rejonowej, o czym został poinformowany Wnioskodawca na podstawie kopii do prokuratury dopiero dnia 23 lutego 2012 r. Zakres robót został ukończony do dnia 21 grudnia 2011 roku.

Dalsza korespondencja i rozmowy z Prezesem Firmy Grupa C. oraz pismo do Prokuratury Rejonowej upewniły Wnioskodawcę, że zawarta umowa o roboty na obiekcie L. została złożona pod wpływem błędu.

Wnioskodawca w dniu 4 czerwca 2012 r. złożył firmie Grupa C. oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (w załączeniu), a tym samym wystawione faktury zostały wystawione dla błędnego odbiorcy tj. podmiotu nieuprawnionego do zamawiania i wykonania prac na cudzej nieruchomości. Złożone oświadczenie spowodowało konieczność anulowania wystawionych faktur dla firmy Grupa C.

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nie przewiduje anulowania faktur, dlatego Wnioskodawca wystawił faktury korekty na wykonane roboty dla firmy Grupa C., a równocześnie wystawiła fakturę na właściciela nieruchomości tj. firmę L. SA. Firma L. SA fakturę zapłaciła.

Dla Firmy Grupa C. zostały wystawione faktury korekty, przesłane za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, faktury zostały odebrane a następnie zwróciła nam faktury korekty bez podpisu. Wszystkie operacje miały miejsce w miesiącu czerwcu 2012 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy faktury wystawione dla kontrahenta GRUPA C, który nie miał prawa zawierać z Wnioskodawcą umowy na wykonywane roboty budowlano-montażowe, a w stosunku do którego złożono ?Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu? a tym samym wystawione faktury zostały wystawione dla błędnego odbiorcy tj. podmiotu nieuprawnionego do zamawiania i wykonania prac na cudzej nieruchomości, może być anulowana poprzez wystawienie faktur korekt, jeżeli istnieje inna metoda korekty to jaka?

Sprawa pilna ze względu na termin wystawienia faktur korekt w miesiącu czerwcu 2012 roku.

Zdaniem Wnioskodawcy, skorygowanie błędnie wystawionym faktur (wynikające z błędnych oświadczeń odbiorcy robót budowlanych), może nastąpić tylko poprzez fakturę korektę. Nie można anulować faktur pierwotnych, bo Wnioskodawca zapłacił VAT w roku 2011, a firma GRUPA C. VAT ten odliczyła, również w roku 2011.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2012 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumnie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?) ? art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Stosownie do art. 29 ust. 4 ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Na podstawie art. 29 ust. 4a ustawy, w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Natomiast w myśl art. 29 ust. 4b ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się w:

  1. eksporcie towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów;
  2. dostawie towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju;
  3. sprzedaży energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;
  4. pozostałych przypadkach, jeżeli w wystawionej fakturze, do której odnosi się korekta, nie wykazano kwoty podatku.

Przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia korekty faktury do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna (art. 29 ust. 4c ustawy).

W myśl art. 106 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Jak wynika z treści przytoczonych przepisów, podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi. Faktura VAT jest zatem dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług) i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego.

Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura VAT jedynie sporządzona, a nie wprowadzona do obrotu prawnego (nie została doręczona adresatowi), nie jest zatem fakturą wystawioną w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu prawnego i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku w niej wykazanego w trybie art. 108 ust. 1 ustawy.

W praktyce zdarzają się jednakże sytuacje, gdy po wystawieniu faktury VAT następują zdarzenia gospodarcze mające wpływ na treść pierwotnej faktury lub faktura zawiera błędy. W takiej sytuacji ustawodawca wskazuje na możliwość skorygowania takiej faktury VAT poprzez wystawienie faktury korygującej.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur VAT i innych dokumentów z nimi zrównanych uregulowane zostały w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), zwanego dalej rozporządzeniem, wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 pkt 1 ustawy.

W § 13 i § 14 ww. rozporządzenia ustawodawca przewidział procedury korygowania błędów w fakturach VAT.

Na mocy § 13 ust. 1 rozporządzenia, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą.

Według § 13 ust. 2 rozporządzenia, w przypadku gdy podatnik udziela rabatu w odniesieniu do jednej lub więcej dostaw towarów lub usług, faktura korygująca powinna zawierać co najmniej:

  1. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
  2. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
    1. określone w § 5 ust. 1 pkt 1-4,
    2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych rabatem;
  3. kwotę i rodzaj udzielonego rabatu;
  4. kwotę zmniejszenia podatku należnego.

Faktury korygujące powinny zawierać wyraz ?KOREKTA? albo wyrazy ?FAKTURA KORYGUJĄCA? (§ 13 ust. 8 rozporządzenia).

Natomiast w świetle § 14 ust. 1 rozporządzenia, fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Zgodnie z brzmieniem § 14 ust. 2 rozporządzenia, faktura korygująca dotycząca podwyższenia ceny powinna zawierać co najmniej:

  1. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
  2. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
    1. określone w § 5 ust. 1 pkt 1-4,
    2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych podwyżką ceny;
  3. kwotę podwyższenia ceny bez podatku;
  4. kwotę podwyższenia podatku należnego.

Z przepisu § 14 ust. 3 rozporządzenia wynika, iż faktura korygująca wystawiana w przypadku pomyłek, o których mowa w ust. 1, zawiera dane określone w ust. 2 pkt 1 i pkt 2 lit. a, kwoty podane w omyłkowej wysokości oraz kwoty w wysokości prawidłowej.

Faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur. Z przywołanych uregulowań wynika, iż celem ich wystawienia, jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości.

Z brzmienia powołanych przepisów wynika, że konieczne jest, aby faktury VAT, jako dokumenty potwierdzające rzeczywiste transakcje gospodarcze, zawierały nazwy określające strony transakcji, ich adresy, a także numery identyfikacji podatkowej. Podkreślić należy, że prawidłowe oznaczenie tych treści faktury VAT jest bardzo istotne, bowiem posługiwanie się błędnie wystawioną fakturą rodzi określone konsekwencje prawno-podatkowe.

W praktyce, przy dokumentowaniu obrotu gospodarczego przez podatników podatku od towarów i usług, zdarzają się pomyłki. W celu ich korekty ustawodawca przewidział dokumenty faktur korygujących.

Prawidłowość materialno-prawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, co oznacza, iż nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy wskazuje ona, co prawda zaistniałe zdarzenie gospodarcze, ale które wystąpiło między innymi podmiotami. Jeżeli więc faktura zawiera pomyłki dotyczące jakiejkolwiek pozycji powinna zostać skorygowana w ten sposób, aby odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję między ściśle określonymi podmiotami gospodarczymi.

Pod pojęciem ?wystawienia faktury VAT? należy rozumieć sporządzenie tego dokumentu oraz przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. W przypadku sporządzenia faktury na okoliczność transakcji, która nie doszła do skutku, podatnik ma prawo anulować taką fakturę pod warunkiem, że nie została wprowadzona do obiegu prawnego. Natomiast w przypadku wprowadzenia do obrotu prawnego dokumentów potwierdzających dokonanie sprzedaży, pozostaje jedynie możliwość wystawienia korekt faktur VAT na zasadach przewidzianych przepisami prawa.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca wykonywał roboty budowlano-montażowe na budowie budynku produkcyjno-magazynowego L w W. Roboty te były wykonywane na zlecenie firmy Grupa C. na podstawie umowy zawartej w dniu 1 września 2011 r., w której zlecający oświadczył, że jest Generalnym Wykonawcą robót, co oznaczało, że jest uprawniony do zamawiania robót realizowanych na nieruchomości stanowiącej własność osoby trzeciej tj. L. SA. Wykonany zakres robót został zafakturowany przez Wnioskodawcę na rzecz Firmy Grupa C. Wszystkie wystawione faktury nie zostały zapłacone, pomimo że firma Grupa C. VAT odliczyła i wystąpiła o jego zwrot do Urzędu Skarbowego. Przed podpisaniem odbioru końcowego wyżej wymieniona firma odstąpiła od umowy stwierdzając, że nie ma środków na zapłatę. Jak okazało się później firma Grupy C. zawarła z Wnioskodawcą umowę o wykonanie robót na budowie L. nie mając zawartej umowy o wykonanie robót z Inwestorem Firmą L. SA. Dalsza korespondencja i rozmowy z Prezesem Firmy Grupa C. oraz pismo do Prokuratury Rejonowej upewniły Wnioskodawcę, że zawarta umowa o roboty na obiekcie L została złożona pod wpływem błędu. Wnioskodawca złożył firmie Grupa C. oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, a tym samym wystawione faktury zostały wystawione dla błędnego odbiorcy tj. podmiotu nieuprawnionego do zamawiania i wykonania prac na cudzej nieruchomości.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz analizę przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, że wystawione faktury odzwierciedlają transakcję, która nie doszła do skutku. Wnioskodawca świadczył co prawdę usługę na rzecz kontrahenta, z którym miał podpisaną umowę, jednakże kontrahent ten przed podpisaniem protokołu odbioru robót zerwał tę umowę, a ponadto okazało się, że kontrahent Wnioskodawcy nie miał prawa zawierać umowy o wykonanie robót.

W związku z faktem, iż Wnioskodawca wystawił faktury na rzecz kontrahenta, które weszły do obrotu prawnego, to zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy o VAT miał obowiązek zapłaty podatku w niej wykazanego. Jednakże Wnioskodawca ma prawo wystawić korektę tych faktur VAT na zasadach przewidzianych ww. przepisami prawa. Wnioskodawca wystawiając fakturę korygującą do faktury pierwotnej będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, pod warunkiem zachowania warunków określonych w art. 29 ust. 4a ustawy o VAT.

Reasumując należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie może anulować przedmiotowych faktur, wystawionych dla kontrahenta, bowiem weszły one już do obiegu prawnego (zostały odebrane przez kontrahenta Wnioskodawcy). Jednakże ma prawo do skorygowania błędnie wystawionych faktur poprzez ich korektę, tj. wystawienie faktury korygującej ?do zera? fakturę pierwotną. Ponadto należy pamiętać, ze Wnioskodawca winien wystawić fakturę, dokumentującą opisaną czynność, wykonaną dla inwestora, którym była L. S.A.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać prawidłowe. Jednakże należy zauważyć. iż brak możliwości anulowania przedmiotowych faktur nie wynika z faktu, że Wnioskodawca zapłacił VAT, a kontrahent ten VAT odliczył.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Dodatkowo należy zauważyć, iż Wnioskodawca w opisie zaistniałego stanu faktycznego wskazał, że dołączył do przedmiotowego wniosku oświadczenie woli, jednakże oprócz potwierdzenia dokonania zapłaty przedmiotowy wniosek nie zawierał żadnych innych załączników.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika