Opodatkowanie podatkiem VAT oddania instalacji kolektorów słonecznych mieszkańcom w bezpłatne użytkowanie.

Opodatkowanie podatkiem VAT oddania instalacji kolektorów słonecznych mieszkańcom w bezpłatne użytkowanie.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2012r. (data wpływu do tut. organu 10 maja 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oddania instalacji kolektorów słonecznych mieszkańcom w bezpłatne użytkowanie ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 maja 2012r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, m.in. w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oddania instalacji kolektorów słonecznych mieszkańcom w bezpłatne użytkowanie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

  1. Wnioskodawca (Gmina) w partnerstwie ze Związkiem Gmin /?/ i 19 Gminami, wspólnie tworzącymi ww. Związek, planuje przystąpić do realizacji projektu pn. ?Instalacja systemów energii odnawialnej na budynkach użyteczności publicznej oraz domach prywatnych na terenie gmin należących do Związku Gmin /?/?. Projekt ma być realizowany z dofinansowaniem ze środków Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Wniosek Aplikacyjny wraz z Kompletną Propozycją Projektu został złożony we Władzy Wdrażającej Programy Europejskie. Aktualnie trwa ocena dokumentacji aplikacyjnej. Wnioskowane dofinansowanie ? 75% wydatków kwalifikowanych.
  2. Celem projektu jest ochrona środowiska, w szczególności spełnienie norm jakości powietrza atmosferycznego, poprzez redukcję niskiej emisji zanieczyszczeń i wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

    Szczegółowe cele projektu, łącznie w odniesieniu do Gmin w nim uczestniczących, to:
    • redukcja niskiej emisji dwutlenku węgla o 5.597,99 t/rok,
    • redukcja emisji równoważnej zanieczyszczeń o 56,21 t/rok,
    • ilość wyeliminowanej energii nieodnawialnej ? 17.167,59 MWh/rok,
    • wsparcie procesu zwiększania udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym kraju,
    • dywersyfikacja źródeł energii,
    • poprawa jakości życia mieszkańców poprzez umożliwienie im egzystencji w czystym i zdrowym środowisku,
    • ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego jako dziedzictwa przyszłych pokoleń ze szczególnym uwzględnieniem terenów cennych przyrodniczo oraz turystycznych,
    • podniesienie świadomości i wiedzy ekologicznej mieszkańców.

  3. Cele projektu mają być osiągnięte poprzez wykonanie i wykorzystywanie instalacji kolektorów słonecznych na obiektach użyteczności publicznej oraz na budynkach mieszkalnych osób fizycznych i układów fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej. Instalacje układów kolektorów słonecznych (układów solarnych) mają służyć pozyskiwaniu energii słonecznej do celów podgrzewania wody użytkowej ? w przypadku budynków mieszkalnych osób fizycznych tylko w zakresie potrzeb gospodarstw domowych. Układy fotowoltaiczne mają służyć wytwarzaniu energii elektrycznej na potrzeby basenów stanowiących własność niektórych z Gmin uczestniczących w projekcie. W całym projekcie zaplanowana jest instalacja układów solarnych na 117 obiektach użyteczności publicznej i układów fotowoltaicznych na 4 basenach. Zaplanowana liczba gospodarstw domowych z zainstalowanymi w ramach projektu układami solarnymi ? 4.266. Na chwilę obecną nie ma jeszcze ostatecznej decyzji o ilości kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych, zaplanowanej do wykonania na terenie każdej z Gmin. Łączna powierzchnia planowanych układów solarnych ? 22.653m2, łączna powierzchnia układów fotowoltaicznych ? 2.500m2. Osiąganie celów projektu, w szczególności efektu ekologicznego, w trakcie realizacji projektu i po jego zakończeniu będzie ściśle monitorowane.
  4. Gmina, planując przystąpienie do realizacji projektu, wypełnia swoje ustawowe zadania. W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 w/w ustawy do zakresu działania gmin należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy sprawy ochrony środowiska i przyrody należą do zadań własnych gmin. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2008r., Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), art. 403 ust. 2, w związku z art. 400a ust. 1 pkt 21 i pkt 22, finansowanie ochrony środowiska w zakresie przedsięwzięć związanych z ochroną powietrza i wspomagania wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii określa jako zadanie własne gmin. Z kolei, zgodnie z treścią art. 216 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.), wydatki budżetów gmin mogą być przeznaczone na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 w/w ustawy. Środki Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy są środkami o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych.
  5. Wdrożenie projektu zaplanowane jest poprzez realizację następujących kontraktów: Kontrakt na roboty:
    • wykonanie instalacji kolektorów słonecznych i układów fotowoltaicznych z materiałów wykonawcy, zgodnie z warunkami kontraktowymi Y.F. (wg formuły ?zaprojektuj i wybuduj"),

    Kontrakty usługowe:
    • usługi Inżyniera Kontraktu sprawującego w imieniu Inwestora nadzór nad realizacją Inwestycji,
    • szkolenia mające na celu podniesienie świadomości i wiedzy ekologicznej mieszkańców,
    • promocja projektu i jego celów zgodnie z wymogami Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.

  6. Termin zakończenia projektu upływa z dniem 29 lutego 2016r., a zakończenie robót związanych z wykonywaniem instalacji kolektorów słonecznych i układów fotowoltaicznych zaplanowane jest do dnia 31 grudnia 2015r.
  7. Zgodnie z nazewnictwem stosowanym w ramach projektów Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, Związek Gmin /?/ ma pełnić funkcję Instytucji Realizującej ? podpisującej z Instytucją Pośredniczącą Umowę w sprawie realizacji projektu (charakter umowy o dofinansowanie), zarządzającej realizacją projektu oraz odpowiedzialną za efekty projektu i ich trwałość przed instytucjami krajowymi i stroną szwajcarską.
  8. Za realizację projektu na terenie danej Gminy odpowiedzialność ponosi dana Gmina i Związek Gmin /?/. Gminy, każda w zakresie zadań realizowanych na jej terenie, zobowiązane będą do finansowania projektu. Majątek wytworzony w ramach projektu na terenie i ze środków danej Gminy, będzie własnością tej Gminy. Faktury za roboty i usługi wykonane w ramach w/w kontraktów na terenie danej Gminy wystawiane będą na tę Gminę. Gmina będzie dokonywać płatności na rzecz wykonawców poszczególnych kontraktów.
  9. Na podstawie pełnomocnictw udzielonych przez wszystkie Gminy uczestniczące w projekcie Związek Gmin /?/ przeprowadzi postępowania przetargowe i w imieniu własnym i wszystkich Gmin Partnerskich podpisze umowy z wykonawcami kontraktów.
  10. Beneficjentem środków Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy jest Związek Gmin /?/, który w imieniu wszystkich Gmin uczestniczących w projekcie i własnym będzie składać wnioski o płatności, rozliczać otrzymane środki i przekazywać je Gminom ponoszącym refundowane wydatki.
  11. Zasady współpracy, prawa i obowiązki Związku Gmin /?/ i Gmin, zwanych w projekcie Gminami Partnerskimi, określone zostały w podpisanej Umowie partnerskiej w sprawie wspólnej realizacji projektu.
  12. Zasady uczestnictwa w projekcie mieszkańców Gmin, na budynkach których zainstalowane zostaną układy kolektorów słonecznych, prawa i obowiązki stron w okresie realizacji kontraktów oraz po zakończeniu projektu, w okresie jego trwałości przez kolejne 5 lat, określone zostaną w Regulaminie uczestnictwa w Projekcie i Umowie na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń i uruchomieniem układu w ramach uczestnictwa w Projekcie, planowanej do podpisania pomiędzy każdym z mieszkańców danej Gminy uczestniczącym w projekcie, a tą Gminą. Relacje z mieszkańcami w każdej z Gmin Partnerskich mają być kształtowane według tych samych zasad. Uczestnictwo mieszkańców w projekcie jest dobrowolne.
  13. Zgodnie z wymogami Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, w okresie trwałości projektu, tj. 5 lat od daty jego zakończenia, układy kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych mają być własnością poszczególnych Gmin. W tym czasie mieszkańcy zobowiązani będą do użytkowania układów solarnych zgodnie z przeznaczeniem, utrzymania instalacji w należytym stanie i zapewnienia jej sprawnego działania, udostępnienia budynku dla przeprowadzenia kontroli ze strony Gminy lub innych uprawnionych przedstawicieli w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.
    Mieszkańcom postawione będą ograniczenia w dysponowaniu instalacjami kolektorów słonecznych. W szczególności mieszkańcy zobowiązani będą do zaniechania dokonywania jakichkolwiek zmian lub przeróbek układu solarnego bez wiedzy i zgody Gminy ? właściciela instalacji. W przypadku zbycia budynku zobowiązani będą do przejęcia przez nabywcę praw i obowiązków wynikających z ww. umowy z Gminą. Użytkowanie układów solarnych, stanowiących własność Gmin, przez mieszkańców będzie nieodpłatne. Również mieszkańcy nieodpłatnie udostępnią część powierzchni dachu i pomieszczeń, celem zamontowania instalacji kolektorów słonecznych. Po upływie 5 lat od zakończenia projektu instalacje kolektorów zostaną przekazane na własność mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane. Równocześnie mieszkańcy zobowiązani będą do dalszego korzystania z tego układu lub innych urządzeń, zapewniających co najmniej takie same parametry z punktu widzenia ochrony środowiska, przez okres kolejnych 5 lat. Całokształt działań, w tym kształtowanie relacji z mieszkańcami, ma zapewnić realizacje celów projektu, jakim jest ochrona środowiska, w szczególności ochrona powietrza atmosferycznego. Planowane do podpisania umowy z mieszkańcami oraz realizacja projektu zgodnie z regulaminem uczestnictwa w projekcie nie przewidują uzyskania przez Gminy korzyści finansowych z tytułu realizacji projektu.
  14. Umowa na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń i uruchomieniem układu w ramach uczestnictwa w Projekcie jest umową nienazwaną, jednak w części dotyczącej bezpłatnego użytkowania przez mieszkańców układów kolektorów słonecznych najbardziej zbliżona jest do charakteru umowy użyczenia, a części wykonania instalacji i późniejszego przeniesienia prawa własności, uwzględniając regulaminowy wymóg wpłaty mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie, najbardziej zbliżona jest do charakteru umowy sprzedaży usługi.
  15. Warunkiem uczestnictwa mieszkańca w projekcie i podpisania z nim umowy będzie dokonanie wpłaty na rachunek bankowy Gminy. Wpłaty z tego tytułu mają być ujęte w klasyfikacji budżetowej jako środki na dofinansowanie własnych inwestycji gmin pozyskane z innych źródeł ? współfinansowanie innych środków bezzwrotnych. Wpłaty dokonywane mają być za pośrednictwem banku, poczty lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Mieszkańcy zostaną poinformowani o konieczności dokładnego opisywania dowodu wpłaty. Wpłaty mieszkańców dokumentowane będą poprzez wystawienie faktur VAT. Do chwili obecnej mieszkańcy nie dokonywali żadnych wpłat w związku z projektem. Czas dokonywania koniecznych wpłat to początek okresu wdrożenia projektu, przed rozpoczęciem robót. Planowany termin ? do końca 2012r. Kwota wymaganej wpłaty ma być podana do wiadomości mieszkańców jako jedna wartość. Wysokość wpłaty mieszkańca zostanie wyliczona po rozstrzygnięciu przetargów i ma wynosić 25% kosztów układu solarnego, planowanego do zainstalowania na budynku mieszkańca. Koszt ten ma obejmować wykonanie układu solarnego w ramach kontraktu na roboty oraz nadzór Inżyniera Kontraktu dotyczący instalacji kolektorów słonecznych na budynku mieszkańca. Koszt ten nie będzie obejmował kosztów promocji i szkoleń, ze względu na adresatów powyższych działań. Szkolenia skierowane będą do ogółu mieszkańców Gmin Związku Gmin /?/, w szczególności do dzieci i młodzieży. Promocja projektu i jego celów skierowana będzie do ogółu społeczeństwa. Wkład krajowy (25% kosztów kwalifikowanych) w kosztach kontraktów na szkolenia i promocję sfinansują Gminy z własnych środków, podobnie jak 25% kosztów wykonania instalacji kolektorów słonecznych i układów fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej wraz z nadzorem Inżyniera Kontraktu nad ich wykonaniem.
  16. Z czynnością wydania instalacji kolektorów słonecznych mieszkańcom do użytkowania, a później przekazaniem prawa własności, nie będzie wiązał się obowiązek uiszczania dodatkowych płatności na rzecz Gminy.
  17. Zgodnie z założeniami projektu. Gminy w ramach jednego kontraktu na roboty, realizowane według warunków kontraktowych Y.F. ? dla robót inżynieryjnych i budowlanych projektowanych przez wykonawcę, zakupią u jednego wykonawcy usługę montażu instalacji kolektorów słonecznych z wykorzystaniem towarów wykonawcy, niezbędnych do jej wykonania. Instalacja kolektorów słonecznych służy do konwersji energii promieniowania słonecznego na ciepło. Zakupiona usługa wykonania instalacji kolektorów słonecznych jest więc usługą budowlaną polegającą na instalacji urządzeń grzewczych z materiałów wykonawcy. Usługa sklasyfikowana jest w dziale 43 ? roboty budowlane specjalistyczne w grupowaniu 43.22.1 ? roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych według PKWiU 2008 (wprowadzonej rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 października 2008r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1283 z późn. zm.). Zgodnie z warunkami kontraktu usługa wykonywana będzie m.in. w budynkach osób fizycznych, które to osoby związane będą umową z Gminą. Gmina wejdzie w rolę świadczącego w/w usługę na rzecz mieszkańców. W skład instalacji kolektorów słonecznych wchodzi zestaw kolektorów słonecznych usytuowany na dachu budynku oraz zestaw elementów układu ? zbiorniki, stacje pompowe, orurowanie ? rozmieszczonych wewnątrz budynku, zazwyczaj w pomieszczeniu kotłowni. Obok montażu elementów instalacji kolektorów słonecznych zostanie zapewnione wykonanie robót pozwalających na wpięcie systemu do istniejącej instalacji, wykonanie izolacji, przeprowadzenie prób szczelności właściwe ustawienie systemu i uruchomienie układu solarnego. Całość wykonanych prac pozwoli na podniesienie wartości użytkowej budynku mieszkalnego. Charakter świadczonej usługi pozwala na zaklasyfikowanie jej jako termomodernizacji obiektów budowlanych. Zgodnie z art. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 223, poz. 1459 z późn. zm.) przedsięwzięciem termomodernizacyjnym jest całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji. Wykonanie instalacji kolektorów słonecznych jest zamianą dotychczasowego konwencjonalnego źródła energii cieplnej na źródło odnawialne ? energię słoneczną.
  18. Budynki mieszkalne osób fizycznych, na których zainstalowane zostaną kolektory słoneczne to generalnie domy jednorodzinne, choć możliwa jest instalacja układów solarnych również w budynkach o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowych. Mają to być budynki stałego zamieszkania. Zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych zaliczone do działu 11. Jeżeli więc powierzchnia użytkowa poszczególnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych nie przekracza 300m2, a lokali mieszkalnych ? 150m2, stanowią one obiekty budownictwa mieszkaniowego objęte społecznym programem mieszkaniowym, o którym mowa w art. 41 ust. 12a ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).
  19. Z zasady kolektory słoneczne mają być zainstalowane na dachach budynków mieszkalnych. W jednostkowych przypadkach, gdy instalacja kolektorów na dachach budynków mieszkalnych będzie nieuzasadniona lub niemożliwa dopuszcza się zainstalowanie kolektorów zakotwionych do ściany budynku lub na wolnostojących konstrukcjach w terenie, w bezpośrednim sąsiedztwie budynku.
    Kolektory słoneczne zainstalowane na dachach i zakotwione do ściany budynku stanowią instalacje wykonywane w obrysie budynku mieszkalnego. Kolektory zainstalowane na wolnostojących konstrukcjach powiązane są z budynkiem systemem przewodów, rur.
  20. Na obecnym etapie Gminy zebrały, złożone przez zainteresowanych mieszkańców, Wnioski o umożliwienie uczestnictwa w projekcie. Elementem wniosku jest informacja o ilości zamieszkujących w budynku mieszkalnym osób oraz powierzchni użytkowej obiektu.
  21. Szwajcarsko-Polski Program Współpracy jest formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię Polsce i 9 innym państwom członkowskim Unii Europejskiej, które przystąpiły do niej 1 maja 2004r. Na mocy umów międzynarodowych, zawartych w dniu 20 grudnia 2007r. w Bernie, ponad 1 mld franków szwajcarskich został przeznaczony dla 10 nowych państw członkowskich, w tym dla Polski blisko połowa tych środków (ok. 489 min CHF). Wdrożenie Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy służyć ma celom zmniejszenia różnic społeczno-gospodarczych w obrębie rozszerzonej Unii Europejskiej.

    W szczególności finansowane obszary tematyczne to:
    • bezpieczeństwo, stabilność i wsparcie reform,
    • środowisko i infrastruktura,
    • wspieranie sektora prywatnego,
    • rozwój społeczny i zasobów ludzkich.

    Projekt ?Instalacja systemów energii odnawialnej na budynkach użyteczności publicznej oraz domach prywatnych na terenie gmin należących do Związku Gmin /?/" ma być realizowany w ramach Celu 2, zmierzającego do zwiększenia efektywności energetycznej i redukcji emisji, w szczególności gazów cieplarnianych i niebezpiecznych substancji poprzez wprowadzenie systemów energii odnawialnej.
  22. W ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy mogą być dofinansowane wydatki projektu w wartościach brutto, czyli łącznie z podatkiem VAT, jednak pod warunkiem, że Instytucja Realizująca lub Gmina Partnerska nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku VAT (odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego z Urzędu Skarbowego).
  23. Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Składa deklaracje VAT-7.


W związku z powyższym zadano, m.in., następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 2):

Czy oddanie przez Gminę instalacji kolektorów słonecznych, stanowiących jej własność, mieszkańcom w bezpłatne użytkowanie, w okresie 5 lat od zakończenia projektu, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT? Jeśli tak, to według jakiej stawki podatkowej? Jeśli tak, to co jest podstawą opodatkowania?

Stanowisko Wnioskodawcy (oznaczone we wniosku nr 2):

Oddanie przez Gminę instalacji kolektorów słonecznych w bezpłatne użytkowanie mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane w ramach projektu, w okresie 5 lat od jego zakończenia, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Nie stanowi bowiem odpłatnego świadczenia na rzecz mieszkańców. Nie podlega również opodatkowaniu jako nieodpłatne świadczenie usług, gdyż nie stanowi użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika ani nieodpłatnego świadczenia usług, do celów innych niż działalność podatnika, czyli nie spełnia kryteriów określonych w art. 8 ust. 2 pkt 1 czy pkt 2 ustawy. Oddanie instalacji kolektorów słonecznych w bezpłatne użytkowanie mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane w ramach projektu, w okresie 5 lat od jego zakończenia, służy realizacji zadań własnych Gminy w zakresie ochrony środowiska, w szczególności ochrony powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami.

Nawet jeżeli Gmina nie jest wprost producentem, handlowcem lub usługodawcą, których działalność stanowi działalność gospodarczą (art. 15 ust. 2 ustawy), to zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osób trzecich, bierze udział w świadczeniu usług i przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

  1. Gmina jednoznacznie interpretuje, że oddanie instalacji kolektorów słonecznych w bezpłatne użytkowanie mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane w ramach projektu, w okresie 5 lat od jego zakończenia, jest nieopodatkowane podatkiem VAT, wobec czego pytanie o stawkę podatku VAT jest bezprzedmiotowe. Jeśli jednak Izba Skarbowa ma odmienne stanowisko, to Gmina nie znajduje podstawy do zastosowania innej niż 23-procentowa stawka podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 1, z uwzględnieniem art. 146a pkt 1 ustawy.
  2. Ponieważ Gmina jednoznacznie interpretuje, że oddanie instalacji kolektorów słonecznych w bezpłatne użytkowanie mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane w ramach projektu, w okresie 5 lat od jego zakończenia, nie stanowi czynności opodatkowanej, pytanie nie powinno być postawione. Jeśli jednak Izba Skarbowa ma odmienne stanowisko, to zdaniem Gminy podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez Gminę, obejmujący koszt amortyzacji i inne, poniesione w związku z funkcjonowaniem przedmiotu własności Gminy, koszty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują zadania w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca w partnerstwie ze Związkiem Gmin /?/ i 19 Gminami wspólnie tworzącymi ww. Związek planuje przystąpić do realizacji projektu pn. ?Instalacja systemów energii odnawialnej na budynkach użyteczności publicznej oraz domach prywatnych na terenie gmin należących do Związku Gmin /?/?. Cele projektu mają być osiągnięte poprzez wykonanie i wykorzystywanie instalacji kolektorów słonecznych na obiektach użyteczności publicznej oraz na budynkach mieszkalnych osób fizycznych i układów fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej. Majątek wytworzony w ramach ww. projektu, na terenie i ze środków danej Gminy, będzie własnością tej Gminy.

Warunkiem uczestnictwa mieszkańca w projekcie i podpisania z nim umowy będzie dokonanie wpłaty na rachunek bankowy Gminy. Wpłaty mieszkańców dokumentowane będą poprzez wystawienie faktur VAT. Wysokość wpłaty mieszkańca zostanie wyliczona po rozstrzygnięciu przetargów i ma wynosić 25% kosztów układu solarnego, planowanego do zainstalowania na budynku mieszkańca. Koszt ten ma obejmować wykonanie układu solarnego w ramach kontraktu na roboty oraz nadzór Inżyniera Kontraktu dotyczący instalacji kolektorów słonecznych na budynku mieszkańca.

W okresie trwałości projektu, tj. 5 lat od daty jego zakończenia, układy kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych mają być własnością poszczególnych Gmin. Użytkowanie układów solarnych stanowiących własność Gmin przez mieszkańców będzie nieodpłatne. Również mieszkańcy nieodpłatnie udostępnią część powierzchni dachu i pomieszczeń, celem zamontowania instalacji kolektorów słonecznych. Po upływie 5 lat od zakończenia projektu, instalacje kolektorów zostaną przekazane na własność mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane. Z czynnością wydania instalacji kolektorów słonecznych mieszkańcom do użytkowania, a później przekazaniem prawa własności, nie będzie wiązał się obowiązek uiszczania dodatkowych płatności na rzecz Gminy.

W przedmiotowej sprawie wyjaśnienia wymaga, m.in., kwestia czy oddanie przez Gminę instalacji kolektorów słonecznych, stanowiących jej własność, mieszkańcom w bezpłatne użytkowanie, w okresie 5 lat od zakończenia projektu stanowi czynność odpłatną w rozumieniu art. 8 ust. 2 cyt. ustawy, a w konsekwencji czy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odnosząc się do powyższej kwestii należy na wstępie wskazać, iż nieodpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

I tak, zgodnie z art. 8 ust. 2 ww. ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

  1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
  2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższego wynika, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego. Aby daną czynność uznać za odpłatną muszą być spełnione łącznie obydwie przesłanki. Wystarczy, że jedna z przesłanek nie zostanie spełniona czynności takiej nie można uznać za czynność odpłatną podlegającą opodatkowaniu. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Jak już wcześniej wskazano w oparciu o przepisy ustawy o samorządzie gminnym zadania własne Wnioskodawcy obejmują między innymi zadania w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Z wniosku wynika, że celem Gminy przystępującej do realizacji projektu jest ochrona środowiska wpisująca się w zadanie własne.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, iż podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach projektu czynności mieszczą się w celu prowadzonej przez podatnika (Gminę) działalności gospodarczej (w szczególności w zakresie ochrony środowiska). Zatem pierwsza przesłanka wynikająca z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT nie zostanie spełniona, co wyklucza uznanie tej czynności za odpłatną w świetle ww. przepisu.

W konsekwencji powyższego należy uznać, że w okresie trwałości projektu, tj. pięciu lat od daty zakończenia projektu Gmina będzie świadczyła na rzecz swoich mieszkańców usługę przy użyciu wytworzonego w ramach projektu majątku należącego w tym okresie do Gminy. Czynność tą Gmina będzie wykonywała nieodpłatnie. Zatem czynność oddania przez Gminę instalacji kolektorów słonecznych (majątku Gminy) do bezpłatnego użytkowania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na niewypełnienie przesłanek zawartych w 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT. Bowiem nieodpłatne świadczenie usług odbywało się będzie w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie zadań własnych).

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, że oddanie przez Gminę instalacji kolektorów słonecznych w bezpłatne użytkowanie mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane w ramach projektu, w okresie 5 lat od jego zakończenia, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług należało uznać za prawidłowe.


W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż udzielenie odpowiedzi na pytanie według jakiej stawki podatkowej podlega nieodpłatne przekazanie w użytkowanie instalacji kolektorów słonecznych oraz co jest podstawą opodatkowania tego przekazania, jest bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. organ pragnie zauważyć, iż kwestie objęte pytaniami oznaczonymi we wniosku nr 1, nr 3, nr 4, nr 5 i nr 6 będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika