Zwolnienie od podatku czynności stanowiących elementy usługi udzielania pożyczek pod zastaw na rzeczach (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2012r. (data wpływu 31 stycznia 2012r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 lutego 2012r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie zwolnienia od podatku czynności stanowiących elementy usługi udzielania pożyczek pod zastaw na rzeczach ruchomych ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2012r. został złożony ww. wniosek, uzupełnionym pismem z dnia 21 lutego 2012r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie zwolnienia od podatku czynności stanowiących elementy usługi udzielania pożyczek pod zastaw na rzeczach ruchomych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie lombardów. Udziela pożyczek pod zastaw przedmiotów swoich klientów, które to przedmioty do momentu zapłaty całości pożyczki przez klienta są w przechowaniu Wnioskodawcy. Składnikami kwot zwrotu pożyczki są:

• wartość pożyczki,
• opłata manipulacyjna (koszt przygotowania umowy),
• ustawowe odsetki,
• opłata za przechowanie przedmiotu.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wszystkie składniki kwoty zwrotu pożyczki tzn.

• opłata manipulacyjna,
• ustawowe odsetki,
• opłata za przechowanie

są zwolnione z VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, składniki zwrotu pożyczki tj. koszty manipulacyjne, odsetki oraz usługa przechowania towarów podlegają zwolnieniu z podatku VAT ponieważ:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Co do zasady, stosownie do art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a ustawy o VAT, stawka podatku w okresie od 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2013r. wynosi 23%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f.

Przy czym ustawodawca od powyższej zasady ustanowił szereg wyjątków, a jednym z nich jest zwolnienie od podatku uslug w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy).

Natomiast stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W myśl art. 43 ust. 14 ustawy o VAT, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Tak samo twierdzi Ministerstwo Finansów w następujących interpretacjach:

IBPP3/443-189/11/PH, IBPP3/443-172/11/PH, IBPP2/443-84/11-5/IG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stawka podatku, zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od podatku możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ww. ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

I tak, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Według art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Ponadto należy wskazać, iż według art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, str. 1 ze zm.).

Zgodnie bowiem z art. 135 ust. 1 pkt b) tej Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

W tym kontekście wskazać należy ? co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ? że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie VAT nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione od VAT zgodnie

z Dyrektywą VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT

w poszczególnych państwach członkowskich. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ?pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 szóstej dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Jak wynika z przytoczonych przepisów, w wyłączeniach ze zwolnienia nie wymieniono działalności lombardów, tak jak to miało miejsce w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010r. Zatem od 1 stycznia 2011r. usługi udzielania pożyczek pieniężnych świadczone przez lombardy zwolnione są od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Ze zwolnienia korzystają również usługi pomocnicze stanowiące element usługi lombardowej, które same stanowią odrębną całość, pod warunkiem, że są niezbędne do świadczenia usługi udzielenia pożyczki.

Obecnie w polskim systemie prawnym brak przepisów szczególnych regulujących funkcjonowanie zakładów zastawniczych, czyli lombardów.

Jednak należy wskazać, że jednym z dwu podstawowych elementów umowy lombardowej jest pożyczka. Dochodzi bowiem do przeniesienia na pożyczkobiorcę własności określonej ilości pieniędzy oraz zobowiązania się pożyczkobiorcy do zwrotu tej samej ilości pieniędzy wraz z odsetkami. Zatem w umowach tych zawarte są przedmiotowo istotne składniki umowy pożyczki, przewidziane w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Drugim elementem jest upoważnienie pożyczkodawcy do sprzedaży rzeczy ruchomych wydanych mu jako zabezpieczenie i zaspokojenie się z uzyskanej ceny. Zabezpieczeniem, które w praktyce lombardów występuje najczęściej, jest umowa powiernicza, tzw. przewłaszczenie na zabezpieczenie, które występuje w kilku wariantach. Przewłaszczenie zawsze jednak polega na przeniesieniu własności rzeczy na wierzyciela, który ? w razie spłacenia pożyczki przez dłużnika ? jest zobowiązany do powrotnego przeniesienia nań własności. W przypadku braku spłaty, wierzyciel (tj. właściciel lombardu) może rzecz sprzedać i zaspokoić się z ceny, albo zamiast zapłaty zachować rzecz dla siebie. Tego rodzaju zabezpieczenie, choć nie regulowane w przepisach funkcjonuje w praktyce, i ? przynajmniej w odniesieniu do rzeczy ruchomych ? jest akceptowane przez orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz doktrynę (por. uchwałę Izby Cywilnej SN z 10 maja 1948r., OSN 1948r., nr 11, poz. 58, orzeczenie SN z 19 listopada 1992r., OSNCP 1993, nr 3, poz. 89). Innego rodzaju zabezpieczenie przyjmowane przez lombardy, to upoważnienie prowadzącego lombard przez pożyczkobiorcę do sprzedaży rzeczy pozostawionej w lombardzie i zaspokojenie się z ceny. Ten sposób zabezpieczenia opiera się albo na konstrukcji pełnomocnictwa, gdy pożyczkodawca działa w imieniu i na rzecz pożyczkobiorcy, albo na konstrukcji umowy komisu, gdy pożyczkodawca działa w imieniu własnym, ale na rachunek pożyczkobiorcy.

Z powyższego wynika, że jednym z istotniejszych elementów umowy lombardowej jest fizyczne przekazanie przedmiotu zastawu udzielającemu pożyczki, jako faktycznej realizacji zabezpieczenia zobowiązania nałożonego na pożyczkobiorcę.

Z przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie lombardów. Wnioskodawca udziela pożyczek pod zastaw przedmiotów swoich klientów, które to przedmioty do momentu zapłaty całości pożyczki przez klienta są w przechowaniu Wnioskodawcy. Składnikami kwot zwrotu pożyczki są wartość pożyczki, opłata manipulacyjna (koszt przygotowania umowy), ustawowe odsetki, opłata za przechowanie przedmiotu.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku zaistniały stan faktyczny stwierdzić należy, że zabezpieczenie rzeczowe, jakie realizuje Wnioskodawca przyjmując towar jako zabezpieczenie udzielanej pożyczki ? m. in. poprzez jego przechowywanie ? samo stanowi odrębną całość, a jednocześnie jest właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi głównej ? udzielania pożyczek pieniężnych ? usługi zwolnionej od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. A zatem koszty związane z przechowywaniem zastawionej rzeczy, stanowiące koszty zabezpieczenia umowy pożyczki są związane z czynnościami zwolnionymi od podatku na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 w związku z art. 43 ust. 13 ww. ustawy. Analogicznie należy przyjąć w sytuacji pobieranych przez Wnioskodawcę opłat manipulacyjnych. Natomiast w kwestii odsetek zaznaczyć należy, iż stanowią one należne wynagrodzenie z tytułu usługi udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki pod zastaw, która korzysta ze zwolnienia od podatku, w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy.

Reasumując, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie usługi przechowywania oraz usługi związane z przygotowaniem umowy pożyczki pod zastaw wykonywane w ramach świadczonych przez Wnioskodawcę czynności, polegających na udzielaniu pożyczek pod zastaw, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, przewidzianego w dyspozycji art. 43 ust. 1 pkt 38 w zw. z art. 43 ust. 13 tej ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy korzysta przedmiotowa pożyczka, z tytułu której wynagrodzenie stanowić będą pobierane przez Wnioskodawcę odsetki.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.