W zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków (...)

W zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych

W związku z otrzymaną w dniu 14 marca 2014 r. skargą P z 10 marca 2014 r. (przesłaną za pośrednictwem Poczty ? data stempla pocztowego 11 marca 2014 r.) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z 27 grudnia 2013 r. znak: IBPP2/443-901/13/KO w przedmiocie podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, doręczoną 30 grudnia 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów w trybie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) w związku z art. 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2015 r., poz. 658) oraz na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) w związku z § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U Nr 112, poz. 770 ze zm.) i § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), uwzględnia skargę w całości, w związku z czym zmienia zaskarżoną interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z 27 grudnia 2013 r. znak: IBPP2/443-901/13/KO, uznając stanowisko Wnioskodawcy w całości za prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, wydał na wniosek P z 17 września 2013 r. (data wpływu 27 września 2013 r.), uzupełniony pismem z 12 grudnia 2013 r. (data wpływu 19 grudnia 2013 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, zaskarżoną interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z 27 grudnia 2013 r. znak: IBPP2/443-901/13/KO stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

We wniosku z 17 września 2013 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym zamieszczono delegację do wydania przez organy stanowiące/radę powiatu - uchwały w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania z nich. Następnie zaś w art. 16 ust. 4 tejże ustawy wskazano, że za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty winna zostać uchwalona w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad. W oparciu o powyższe Rada Powiatu zamierza podjąć uchwałę w związku z inicjatywą uchwałodawczą Zarządu Powiatu - gdzie wskazane będzie, iż korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Powiat - będzie odpłatne. Nadto zaś stawka opłaty za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym wymienionym wyżej wynosić będzie 0,05 zł.

W tym stanie rzeczy na potrzeby podjęcia uchwały kluczowym również staje się określenie - czy powołana opłata jest wartością netto, bądź też brutto - w kontekście możliwości potraktowania jej jako opłaty o charakterze cywilnoprawnym - stąd podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym i w powołanym stanie faktycznym należy ocenić zastosowanie w sprawie przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, który brzmi:

?Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych?.

Pismem z 12 grudnia 2013 r. uzupełniono zdarzenie przyszłe następująco:

ad. 1

Wnioskodawcą jest Powiatowy Zarząd Dróg - będący jednostką organizacyjną nie mającą osobowości prawnej. Niemniej jest to jednostka organizacyjna - jednostka budżetowa Powiatu (jednostki samorządu terytorialnego), który we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność wykonuje czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych.

Tym samym Wnioskodawca jest w ujęciu organizacyjnym i budżetowym częścią jednostki samorządu terytorialnego - a w obrocie cywilno - prawnym działania imieniem samorządu powiatowego (osoby prawnej), korzysta z jego zdolności prawnej.

ad. 2

Wnioskodawca w drodze uchwały Rady Powiatu został wskazany i upoważniony do zarządzania przystankami zlokalizowanymi przy drogach powiatowych Powiatu. Tym samym to wskazana jednostka organizacyjna imieniem Powiatu będzie odpowiedzialna za pobieranie opłat z tytułu korzystania przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych.

Wnioskodawca jako organizator transportu zamierza w imieniu Powiatu dysponującego osobowością prawną pobierać stosowne opłaty i traktować je jako należności publicznoprawne. Łącznie zatem ocenia się, iż traktowanie ww. opłaty w ten sposób wyklucza jej ustalanie i dochodzenie dalej w oparciu o umowy cywilnoprawne.

ad. 3

Wskazane opłaty zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym stanowić będą dochód Powiatu jako właściwej jednostki samorządu terytorialnego - zaś fizycznie wpłacane będą na rachunek Wnioskodawcy, który jako jednostka budżetowa zgodnie z ustawą o finansach publicznych wszelkie pobrane dochody dalej odprowadza na rachunek Powiatu.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zatem opłata za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Powiat posiada charakter cywilnoprawny stąd podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadzie art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku odpowiedzi negatywnej - opłata zatem nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - bowiem będzie traktowana jako opłata ze sfery prawa administracyjnego w związku z administracyjną zgodą na korzystanie z przystanków lub za określenie warunków korzystania z przystanków - stąd dalej w sprawie zastosowanie znajdzie cytowany wyżej przepis ustawy o podatku od towarów i usług - bowiem zrealizowane byłyby jego przesłanki podmiotowo - przedmiotowe.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepisy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług definiują pojęcie dostawy towarów i świadczenia usług za wynagrodzeniem.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wnioskodawca jako organizator transportu zamierza w imieniu Powiatu dysponującego osobowością prawną - po podjęciu powołanej wyżej uchwały przez Radę Powiatu - pobierać od przewoźników opłaty za korzystanie z przystanków i traktować je jak należności publicznoprawne - osiągane w ramach realizacji obowiązków, do których jednostka samorządu terytorialnego została powołana.

Stąd od opłat, o których mowa w art. 16 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, które pobierane będą w przyszłości od przewoźników i operatów w stawkach określonych w uchwale Rady Powiatu w sprawie ustalenia stawek opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem albo zarządzającym jest Powiat, nie jest zatem uzasadnionym naliczanie podatku VAT. Uzasadnieniem tego stanowiska jest okoliczność, że pomimo mało klarownego stanowiska ustawodawcy w kwestii charakteru prawnego opłat za korzystanie z przystanków przeważają argumenty świadczące o publicznoprawnym charakterze tych opłat.

Tak Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 marca 2013 r. I FSK 687/12 - gdzie argumentuje:

W konsekwencji powyższych wywodów uznać zatem należy, że Wnioskodawca jako jednostka budżetowa, w przedstawionym we wniosku zakresie, spełnia obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 U.p.t.u. Pobieranie przez samorząd opłat (daniny publicznej) za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd i organizowanie lokalnego transportu zbiorowego oraz transportu aglomeracyjnego, przy wykonywaniu tych czynności, działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Organ taki, co istotne, pobiera należność o charakterze daniny publicznej, zaś dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym.

W dniu 27 grudnia 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną znak: IBPP2/443-901/13/KO (skutecznie doręczona w dniu 30 grudnia 2013 r.) uznając stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych za nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z ww. interpretacją Wnioskodawca pismem z 13 stycznia 2014 r. (data nadania w urzędzie pocztowym 13 stycznia 2014 r., data wpływu 16 stycznia 2014 r.), wezwał do usunięcia naruszenia prawa poprzez jej uchylenie.

Tut. organ udzielił odpowiedzi na ww. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa pismem z 7 lutego 2014 r. znak: IBPP2/4432-4/14/KO (data doręczenia 10 lutego 2014 r.).

Pismem z 10 marca 2014 r. Skarżący, wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na interpretację indywidualną z 27 grudnia 2013 r. znak: IBPP2/443-901/13/KO.

W złożonej skardze z 10 marca 2014 r. Skarżący zarzucił:

  1. naruszenie prawa procesowego - a to art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa - poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodowej związane z dokonaniem ustaleń przyjętych za podstawę wydania zaskarżonej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego - prowadzących do błędnego ustalenia, iż w stanie faktycznym powołanym przez Skarżącego - opłaty, które mają być pobierane od przewoźników i operatorów za korzystanie z przystanków komunikacyjnych objęte są swobodą kontraktowania typową dla stosunków cywilnoprawnych - stąd pobierając taką opłatę Skarżący wykonywałby czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej.
  2. naruszenie prawa procesowego - a to art. 187 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - poprzez wybiórcze i pobieżne poddanie ocenie zgromadzonego w sprawie materiału - chociażby związanego z faktem, iż ww. opłaty ustali w drodze uchwały organ jednostki samorządu terytorialnego - Rada Powiatu.
  3. naruszenie prawa materialnego tj. art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - polegające na jego błędnym nie zastosowaniu w stanie faktycznym będącym przedmiotem ww. interpretacji podatkowej wydanej w sprawie indywidualnej - gdzie jego prawidłowe zastosowanie prowadziłoby do oceny zgodnej ze stanowiskiem skarżącego, iż ?od opłat, o których mowa w art. 16 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, które pobierane będą w przyszłości od przewoźników i operatorów w stawkach określonych w uchwale Rady Powiatu w sprawie ustalenia stawek opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Powiat nie jest uzasadnionym naliczanie podatku VAT.
  4. w związku z zarzutem podniesionym w pkt 3 - naruszenie prawa materialnego tj. § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - polegające na jego błędnym nie zastosowaniu w stanie faktycznym będącym przedmiotem ww. interpretacji podatkowej wydanej w sprawie indywidualnej - gdzie jego prawidłowe zastosowanie winno prowadzić do oceny organu uprawnionego do wydania indywidualnej interpretacji prawa podatkowego - o treści jak opisana w pkt 3 przedmiotowej skargi.

Stosownie do art. 54 § 3 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w brzmieniu obowiązującym do dnia 14 sierpnia 2015 r., organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy, przy czym, co wynika z art. 2 cyt. ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, do postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie tej ustawy ma zastosowanie przepis art. 54 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w brzmieniu dotychczasowym.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, po rozpatrzeniu przedmiotowej skargi z 10 marca 2014 r. uwzględnia skargę w całości i stwierdza, że stanowisko Skarżącego przedstawione we wniosku z 17 września 2013 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepisy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy definiują pojęcie dostawy towarów i świadczenia usług za wynagrodzeniem.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania VAT ? jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług.

Istotą stosunku świadczenia jest każde zachowanie się na rzecz innej osoby (podmiotu). Świadczenie jest zatem dwustronnym stosunkiem prawnym i wymaga podmiotu pełniącego rolę odbiorcy (konsumenta świadczenia, nabywcy usługi) oraz podmiotu świadczącego (wykonującego czynności, świadczącego usługę). Tak więc określone ustawą ?świadczenie na rzecz? obejmuje świadczenie na rzecz skonkretyzowanych, a nawet zindywidualizowanych podmiotów (ostatecznych konsumentów).

Nie każda jednak czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ? (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011r. Nr 5, poz. 13 ze zm.) organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej ?organizatorem?, właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest:

  1. gmina:
    1. na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,
    2. której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie;
  2. związek międzygminny - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin tworzących związek międzygminny;
  3. powiat:
    1. na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w powiatowych przewozach pasażerskich,
    2. któremu powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między powiatami - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w powiatowych przewozach pasażerskich, na obszarze powiatów, które zawarły porozumienie;
  4. związek powiatów - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w powiatowych przewozach pasażerskich, na obszarze powiatów tworzących związek powiatów;
  5. województwo:
    1. na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w wojewódzkich przewozach pasażerskich oraz w transporcie morskim,
    2. właściwe ze względu na najdłuższy odcinek planowanego przebiegu linii komunikacyjnej, w uzgodnieniu z województwami właściwymi ze względu na przebieg tej linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich przewozach pasażerskich,
    3. któremu powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między województwami właściwymi ze względu na planowany przebieg linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w wojewódzkich przewozach pasażerskich, na obszarze województw, które zawarły porozumienie;
  6. minister właściwy do spraw transportu - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym.



W myśl art. 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym do zadań organizatora należy:

  1. planowanie rozwoju transportu;
  2. organizowanie publicznego transportu zbiorowego;
  3. zarządzanie publicznym transportem zbiorowym.

Jak stanowi przepis art. 15 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na zapewnieniu odpowiednich warunków funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie:

  1. standardów dotyczących przystanków komunikacyjnych oraz dworców,
  2. korzystania z przystanków komunikacyjnych oraz dworców,
  3. funkcjonowania zintegrowanych węzłów przesiadkowych,
  4. funkcjonowania zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego,
  5. systemu informacji dla pasażera.

Określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania, o których mowa w ust. 1 pkt 6, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego (art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym).

Stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty.

Stawki opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców oraz standardy, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 3 lit. a, są ustalane w drodze negocjacji między gminą, na obszarze której jest usytuowany przystanek komunikacyjny lub dworzec, i właścicielem albo zarządzającym przystankiem komunikacyjnym lub dworcem (art.16 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym).

Z art. 16 ust. 3 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym wynika, że stawki opłat, o których mowa w ust. 2, powinny być ustalane z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad dla wszystkich operatorów i przewoźników wykonujących publiczny transport zbiorowy na obszarze właściwości organizatora.

W art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym ustanowiono, że za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.

Stosownie do treści art. 16 ust. 5 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stawka opłaty, o której mowa w ust. 4, nie może być wyższa niż:

  1. 0,05 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym;
  2. 1 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu.

Natomiast na podstawie art. 16 ust. 7 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:

  1. utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, o których mowa w ust. 4, oraz
  2. realizację zadań określonych w art. 18 - w przypadku gdy organizatorem jest gmina.

W przypadku więc, gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, opłatę za korzystanie z przystanków, jednym z warunków korzystania z tych obiektów określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2 ww. ustawy, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty w wysokości wynikającej z pomnożenia opłaty przez liczbę zatrzymań wynikającą z rozkładu jazdy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Rada Powiatu zamierza podjąć uchwałę, gdzie wskazane będzie, iż korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Powiat będzie odpłatne. Stawka opłaty za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym wymienionym wyżej wynosić będzie 0,05 zł.

Wnioskodawcą jest P będący jednostką organizacyjną nie mającą osobowości prawnej. Wnioskodawca to jednostka budżetowa Powiatu (jednostki samorządu terytorialnego), który we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność wykonuje czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych. Wnioskodawca jest w ujęciu organizacyjnym i budżetowym częścią jednostki samorządu terytorialnego - a w obrocie cywilno-prawnym działania imieniem samorządu powiatowego (osoby prawnej), korzysta z jego zdolności prawnej.

Wnioskodawca w drodze uchwały Rady Powiatu został wskazany i upoważniony do zarządzania przystankami zlokalizowanymi przy drogach powiatowych Powiatu. Wnioskodawca jako organizator transportu zamierza w imieniu Powiatu dysponującego osobowością prawną pobierać stosowne opłaty i traktować je jako należności publicznoprawne. Wskazane opłaty zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym stanowić będą dochód Powiatu jako właściwej jednostki samorządu terytorialnego - zaś fizycznie wpłacane będą na rachunek Wnioskodawcy, który jako jednostka budżetowa zgodnie z ustawą o finansach publicznych wszelkie pobrane dochody dalej odprowadza na rachunek Powiatu.

W kwestii wyłączenia organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników wielokrotnie wypowiadał się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej akcentując, że dla takiego wyłączenia konieczne jest spełnienie równocześnie dwóch przesłanek: działalność musi być wykonywana przez podmiot prawa publicznego i musi być wykonywana w celu sprawowania władzy publicznej (wyroki C-408/97, C-4/89, C-288/07). Zatem wyłączenie, o którym mowa jest wyłączeniem o charakterze podmiotowo-przedmiotowym; następuje wówczas, gdy spełniona jest przesłanka podmiotowa ? czynności dokonuje organ władzy publicznej i przedmiotowa ? czynność mieści się w zakresie władztwa publicznego.

Pojęcie ?organu władzy publicznej? (ani ?urzędu obsługującego ten organ?) nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. Poszukując cech identyfikujących takie podmioty, w odróżnieniu od innych uczestników obrotu gospodarczego będących podatnikami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zasadne jest odwołanie się do postanowień Konstytucji RP. Art. 16 ust. 2 Konstytucji RP stanowi, że samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Z art. 163 Konstytucji RP wynika z kolei, że samorząd wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Przepisy te pozwalają na usytuowanie jednostek samorządu terytorialnego obok innych organów władzy publicznej, co w istocie czyni je takimi organami, przy spełnieniu przesłanek przedmiotowych. Samorząd terytorialny wykonuje zadania administracji publicznej niezastrzeżone do kompetencji innych organów władzy państwowej. W tych działaniach organy samorządu mogą korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, które są właściwe dla władzy państwowej.

Za stanowiskiem tym przemawia też analiza treści art. 13 ust. 1 Dyrektywy 112. Wynika z niej bowiem, że trzeba rozróżnić sferę imperium, która jest wyłączona z opodatkowania od sfery dominium, w której organy powinny być traktowane jak podatnicy VAT. Generalną zasadą regulacji wspólnotowych jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z opodatkowania VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych.

Stwierdzić zatem należy, że czynności prawne, objęte zapytaniem Wnioskodawcy, należą do imperium uprawnionego organu zarządzającego daną drogą publiczną i infrastrukturą jej towarzyszącą, który wyposażony w kompetencje do orzekania w tych sprawach, realizuje zadania publiczne, wynikające z ustawowego powołania do pełnienia funkcji zarządcy dróg.

W konsekwencji uznać należy, że Wnioskodawca jako jednostka budżetowa, w przedstawionym we wniosku zakresie, spełnia obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Pobieranie opłat (daniny publicznej) za korzystanie z przystanków komunikacyjnych jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd i organizowanie lokalnego transportu zbiorowego przy wykonywaniu tych czynności działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Organ taki, co istotne, pobiera należność o charakterze daniny publicznej, zaś dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym.

Tak więc w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jednostka samorządowa nie jest w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast opłaty za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem bądź zarządzającym jest Wnioskodawca, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej zmienionej niniejszą interpretacją tj. w dniu 27 grudnia 2013 r.

Stosownie do przywołanego już wcześniej art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy. Uwzględniając skargę, organ stwierdza jednocześnie, czy działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce bez podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem prawa. Przy czym, co wynika z art. 2 cyt. ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, do postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie tej ustawy ma zastosowanie przepis art. 54 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w brzmieniu dotychczasowym

Mając powyższe na uwadze tut. Organ uznaje skargę w całości i uwzględniając zarzuty niniejszą interpretacją zmienia interpretację indywidualną z 27 grudnia 2013 r. znak: IBPP2/443-901/13/KO i stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy zawarte we wniosku jest prawidłowe. Ponadto uwzględniając skargę, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że wydanie powyższej interpretacji z 27 grudnia 2013 r. nie nastąpiło bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa.

Mając na uwadze powyższe, należało orzec jak w sentencji.

Zmiana któregokolwiek z elementów opisu zaistniałego zdarzenia przyszłego lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci swoją ważność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejsze rozstrzygnięcie. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, w terminie trzydziestu dni od dnia jej doręczenia za pośrednictwem organu, który wydał interpretację (art. 54 § 1 ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi) na adres Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika