Opodatkowanie czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie

11.1.2013

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2012r. (data wpływu 8 sierpnia 2012r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 grudnia 2012r. (data wpływu 24 grudnia 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 października 2012r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 18 grudnia 2012r. (data wpływu 24 grudnia 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny/zdarzenia przyszłe:

Zgodnie z art. 91 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (dalej: ?ustawa o samorządzie powiatowym?), B jest miastem, któremu przysługują prawa powiatu. W oparciu o art. 92 ust 2 wspomnianej ustawy jako miasto na prawach powiatu B jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie.

Gmina B (dalej: ?Wnioskodawca?, ?Gmina?) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: ?podatek VAT?).

Gmina otrzymuje liczne decyzje wydawane przez Wojewodę (dalej: ?Wojewoda?), zezwalające na realizację inwestycji drogowych. Na podstawie wspomnianych decyzji własność nieruchomości należących do Gminy, a przeznaczonych pod budowę dróg, przenoszona jest z Gminy na rzecz Skarbu Państwa. Wojewoda określa również w formie decyzji administracyjnych kwoty odszkodowań należnych Gminie z tytułu przeniesienia własności oraz organ zobowiązany do ich zapłaty.

W sytuacji, gdy przedmiotowa nieruchomość przeznaczona jest pod budowę krajowej drogi publicznej (z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych), jej zarządcą z mocy prawa staje się Prezydent Miasta (dalej: ?Prezydent?) - zgodnie z art. 19 ust 5 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych[2]. W takim przypadku, to również Prezydent jest wskazywany w decyzjach wydawanych przez Wojewodę jako organ zobowiązany do wypłaty odszkodowania Gminie.

Prezydent jednak ani nie dysponuje własnymi środkami finansowymi (własnym budżetem), ani też nie jest wyposażany w żadne środki przeznaczone specjalnie na wypłatę przedmiotowych odszkodowań. W konsekwencji, wobec braku stosownych środków finansowych, Prezydent nigdy nie dokonuje rzeczywistej wypłaty przyznanego Gminie odszkodowania - w szczególności nigdy nie dochodzi do przekazania odszkodowania na rzecz budżetu Gminy ani w formie gotówkowej, ani w formie przelewu bankowego na rachunek Gminy. Fakt przyznania odszkodowania przez Wojewodę znajduje jedynie odzwierciedlenie wyłącznie w czynnościach o charakterze technicznym (w sferze rachunkowej), polegających na przeksięgowaniu odpowiednich kwot pomiędzy kontami rachunkowymi tego samego podmiotu, tj. Gminy. Nie skutkuje to jednakże żadnym realnym i definitywnym przysporzeniem majątkowym po stronie budżetu Gminy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

W sytuacji opisanej w stanie faktycznym, w którym dochodzi do przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości z Gminy na Skarb Państwa, czy Gmina występuje jako podatnik podatku VAT?
W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie I, czy w sytuacji opisanej w stanie faktycznym dochodzi do odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT?
W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie II, czy w sytuacji opisanej w stanie faktycznym powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

W opisanym stanie faktycznym, w którym dochodzi do przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości z Gminy na Skarb Państwa, Gmina nie występuje jako podatnik podatku VAT.
W przypadku przyjęcia przez organ podatkowy, iż w opisanym stanie taktycznym Gmina występuje jednak jako podatnik podatku VAT, zdaniem Wnioskodawcy, nie dochodzi do odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.
W przypadku przyjęcia przez organ podatkowy, iż w opisanym stanie faktycznym Gmina występuje jednak jako podatnik VAT oraz że dochodzi do odpłatnej dostawy towarów, zdaniem Wnioskodawcy, nie powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania 1

1.Definicja pojęcia ?podatnik VAT.

Zgodnie z art. 15 ust 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust 2 tego przepisu, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Mając na uwadze powołaną definicję podatnika VAT oraz całokształt działalności Gminy, należy stwierdzić, że - generalnie - spełnia ona przesłanki uznania jej za podatnika VAT. Dotyczy to jednakże tej sfery, w której taktycznie występuje konsumpcja oraz gdzie Gmina może konkurować z podmiotami prawa prywatnego,

2.Przesłanki wyłączenia z katalogu podatników VAT organów władzy publicznej

Od zasady wyrażonej w art. 15 ust 1 ustawy o VAT istnieje szereg wyjątków. W szczególności, zgodnie z art. 15 ust 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika VAT organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że w określonych sytuacjach podatnicy VAT, będący organami władzy publicznej, nie występują w charakterze takiego właśnie podatnika.

a.Definicja pojęcia ?organy władzy publicznej?.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia ?organów władzy publicznej?. Powszechnie jednak przyjmuje się (zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie sądowo-administracyjnym), że przez organy administracji publicznej należy rozumieć organy rządowej administracji centralnej, administracji terenowej (zarówno zespolonej, jak i niezespolonej) oraz organy administracji samorządowej. W orzecznictwie sądowym można również zaobserwować tendencję do uznawania za organy władzy publicznej także samych jednostek samorządu terytorialnego.[3] Także w piśmiennictwie zauważa się, że ?samorząd terytorialny kwalifikuje się jako organ władzy publicznej?.[4]

W konsekwencji. Gmina stoi na stanowisku, że należy ona do kategorii organów władzy publicznej.

b.Wykonywanie zadań własnych przez Gminę.

Zgodnie z art. 6 ust 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym[5] (dalej: ?ustawa o samorządzie gminnym?), do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W szczególności, na podstawie art. 7 ust 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, m.in. w obszarach wymienionych w zawartym w tym przepisie katalogu.

Wspomniane przepisy są wyrazem domniemania na rzecz właściwości gminy. Zakres kompetencji gminy jest bowiem bardzo szeroki i obejmuje wiele obszarów, niekoniecznie wymienionych wprost w ustawowym katalogu. Oznacza to, że oprócz zadań wymienionych w przepisie art. 7 ust 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań Gminy mogą należeć także inne sprawy.

Jak wskazuje się w piśmiennictwie, ?(...) przez zwrot ?zaspokajanie? należy rozumieć wszystkie formy prawne, którymi może się posłużyć gmina i które zostały jej prawem przyznane w celu realizacji zadań. Owo zaspokajanie jest nakierowane na zbiorowe potrzeby wspólnoty.(...) Zaspokajanie potrzeb powinno zostać uczynione realnie, powinno być to działanie stałe i systematyczne, Jednak nie można wykluczyć również działania incydentalnego?.[6] Z powyższego wynika, że każde działanie gminy, niezależnie od formy prawnej, może zostać uznane za zadanie własne. Mogą to być wszelkie działania, z wyjątkiem działań zabronionych prawem. Mogą one przyjąć także formę inną niż aktywne dokonywanie jakichś czynności, np. zaniechanie działania czy zgodę na działania innego podmiotu.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia z realizowaniem przez Gminę zadań nałożonych na nią odrębnymi przepisami prawa. Opisana bowiem w stanie faktycznym inwestycja polega na budowie drogi publicznej, której zarząd zostaje po zakończeniu inwestycji przekazany Prezydentowi.

Co więcej, zgodnie z art. 3 ust 3 ustawy z 16 grudnia 2005r. o finansowaniu Infrastruktury transportu lądowego[7], w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad (dróg ekspresowych, finansowane są z budżetów tych miast W konsekwencji, realny ciężar (w szczególności ciężar ekonomiczny) przeprowadzenia inwestycji (budowy drogi) spoczywa na Gminie. Również po jej zakończeniu, ciężar utrzymania, remontów itp. pozostaje w gestii Gminy.

Osobną kwestią jest uprawnienie Gminy do wniesienia środków odwoławczych od wydanej decyzji na podstawie, której nastąpiło przeniesienie własności z Gminy na Skarb Państwa. Co do zasady, z uprawnienia tego Gmina jednak nie korzysta, a wręcz przeciwnie - podejmuje świadome działanie, mające na celu przeprowadzenie przedmiotowej inwestycji i zaspokojenie w ten sposób określonych potrzeb wspólnoty.

c.Brak zawarcia umowy cywilnoprawnej.

Analizując ostatnią z przesłanek zastosowania art. 15 ust 6 ustawy o VAT, tj. negatywną przesłankę w postaci braku zawarcia umowy cywilnoprawnej, nie ulega wątpliwości, że w przedstawionym stanie faktycznym przeniesienie własności przez Gminę na Skarb Państwa nie jest skutkiem swobodnej umowy stron (dwustronnej umowy cywilnoprawnej), lecz przybiera formę jednostronnego aktu prawa administracyjnego, tj. decyzji wywłaszczeniowej. W konsekwencji, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wspomniana przesłanka jest spełniona.

3.Podsumowanie

Podsumowując powyższe uwagi. Wnioskodawca stwierdza, że w analizowanym stanie faktycznym:

Gmina jest organem władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust 6 ustawy o VAT;
godząc się na przeniesienie własności na rzecz Skarbu Państwa, Gmina realizuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa i działa w celu zaspokojenia potrzeb wspólnoty;
Gmina nie realizuje powyższych zadań w drodze zawierania umowy cywilnoprawnej, gdyż zarówno przeniesienie własności, jak i zezwolenie na realizację inwestycji drogowej następują na mocy decyzji administracyjnej.

W konsekwencji, w analizowanym stanie faktycznym Gmina nie działa w charakterze podatnika VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania II

1.Pojęcie ?prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel?.

Zgodnie z art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o VAT, przedmiotem opodatkowania podatkiem VAT jest m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Z kolei na podstawie art. 7 ust 1 ustawy o VAT, ?przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1.przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (...)?.

Ustawa o VAT zawiera więc swoją własną, autonomiczną względem prawa cywilnego, definicję pojęcia ?dostawa towarów?. W związku z tym, nie można utożsamiać jej z przeniesieniem własności w rozumieniu cywilnoprawnym. Powszechnie uważa się, iż na gruncie ustawy o podatku VAT dostawa (tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) ma miejsce, gdy wystąpi ?możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzanie nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności."[8] Innymi słowy, osoba dokonująca dostawy winna przekazać rzecz innej osobie w taki sposób, aby ta mogła objąć faktyczne i fizyczne władztwo nad tą rzeczą.

Pogląd taki jest uzasadniony charakterem i specyfiką podatku VAT. Unia Europejska dąży bowiem do harmonizacji systemu tego podatku we wszystkich Państwach Członkowskich, podczas gdy prawo cywilne jest inne w każdym kraju - a co za tym idzie, różnie postrzegana jest chwila cywilnego przeniesienia własności. Dążenie do ujednolicenia systemu podatku VAT uzasadnia konieczność rozłączenia pojęć przeniesienia własności według prawa cywilnego i według ustawy o VAT.

W celu doprecyzowania zwrotu ?przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel?. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: ?TSUE?) wypracował pojęcie tzw. ?władztwa ekonomicznego?[9] Jak zauważył TSUE, dostawa towarów nie może być utożsamiana z procedurami przeniesienia własności występującymi w prawie państw członkowskich, lecz obejmuje wszelkie przeniesienie majątku rzeczowego przez jedną stronę, które uprawnia drugą stronę do dysponowania nim tak, jakby ta strona była właścicielem tego majątku. Cel, w postaci harmonizacji systemu podatku VAT, mógłby zostać zagrożony, jeśli warunki wystąpienia dostawy towarów - jako transakcji opodatkowanych - różniłyby się w poszczególnych Państwach Członkowskich, jak to ma miejsce w przypadku warunków regulujących przeniesienie własności w prawie cywilnym.[10]

Powyższe wskazuje na istotną cechę podatku VAT jaką jest prymat kryterium ekonomicznego nad prawnym. Konsekwencją tego jest możliwość przekwalifikowania transakcji opartych na skomplikowanych strukturach prawnych na prostsze struktury oparte na rzeczywistym, ekonomicznym obrazie transakcji.[11 ]

2.Prawo do rozporządzania nieruchomościami przed i po wywłaszczeniu w ocenie Wnioskodawcy, w analizowanym stanie faktycznym, gdzie dochodzi do wywłaszczenia Gminy na rzecz Skarbu Państwa, prawo do rozporządzania (władztwo ekonomiczne) wobec nieruchomości będącej przedmiotem wywłaszczenia nie jest przenoszone na innego podatnika VAT.

a.Prawo do rozporządzania nieruchomością przed wywłaszczeniem.

Przed wydaniem stosownej decyzji przenoszącej własność, zarówno własność nieruchomości, jak i prawo do rozporządzania nią jak właściciel przysługuje wyłącznie Gminie, która, co do zasady, ma status podatnika VAT. Z uwagi na to, że Gmina jest osobą prawną, w jej imieniu uprawnienia właścicielskie są wykonywane przez jej organy, m.in. przez Prezydenta.

b.Prawo do rozporządzania nieruchomością po przeniesieniu własności z Gminy na Skarb Państwa

Na skutek wydania decyzji niewątpliwie dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości z Gminy na Skarb Państwa (skutek w sferze cywilnoprawnej). Niemniej jednak, z uwagi na takt, że nieruchomość leży w granicach miasta na prawach powiatu i jest przeznaczona pod budowę publicznej drogi krajowej, niebędącej ani autostradą, ani drogą ekspresową, jej zarządcą z mocy prawa staje się Prezydent (art. 19 ust 5 ustawy o drogach publicznych). Do zarządcy drogi należy w szczególności opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej, planów finansowych budowy, przebudowy, remontu i utrzymania drogi, pełnienie funkcji inwestora, wykonywanie robót interwencyjnych, utrzymaniowych i zabezpieczających, itp. (art. 20 ustawy o drogach publicznych). Z kolei powołana wcześniej ustawa o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego wskazuje, że w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, finansowane są z budżetów tych miast (art. 3 ust 3).

W konsekwencji, na bazie powyższych przepisów:

zarządcą nieruchomości leżącej w granicach B (tj. miasta na prawach powiatu) i przeznaczonej pod budowę publicznej drogi krajowej, niebędącej autostradą ani drogą ekspresową, jest Prezydent,
pełniąc funkcje zarządcy. Prezydent jest odpowiedzialny za planowanie i przeprowadzenie inwestycji polegającej na budowie drogi, jak również za bieżące remonty i utrzymanie drogi już wybudowanej;
finansowy ciężar budowy i utrzymania drogi spoczywa wyłącznie na Gminie.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy ekonomiczne władztwo nad przedmiotowymi nieruchomościami pozostaje przy Gminie i jest wykonywane (realizowane) przez jeden z jej organów, czyli przez Prezydenta. W związku z tym, pomimo formalnej zmiany właściciela w rozumieniu przepisów prawa cywilnego, na skutek przeniesienia własności nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

c.Prezydent jako stacio fiscii Skarbu Państwa.

W ocenie Wnioskodawcy, dodatkowym uzasadnieniem powyższych wniosków jest to, iż w sytuacji, gdy własność nieruchomości zostaje przeniesiona w drodze decyzji z Gminy na Skarb Państwa, prawo do rozporządzania towarem pozostaje po stronie tego samego podatnika VAT.

Należy bowiem zwrócić uwagę, że Skarb Państwa, który nabywa w drodze decyzji przenoszącej własność nieruchomości, nie występuje w charakterze podatnika VAT. Skarb Państwa jest bowiem specyficzną osobą prawną, która bierze udział w obrocie przez tzw. stationes fiscii, będące określonymi jednostkami organizacyjnymi. Ustawodawca doprowadził bowiem do takiej sytuacji, aby zawsze istniał substrat zarówno organizacyjny, jak i majątkowy Skarbu Państwa. Dlatego też w każdej sprawie (transakcji), w której pojawia się Skarb Państwa, istnieje konieczność ustalenia właściwego stacio fiscii.

W analizowanym stanie faktycznym funkcję stacio fiscii Skarbu Państwa pełni Prezydent.

Jak jednak podkreśla się w orzecznictwie [l2], warunkiem bycia podatnikiem jest posiadanie majątku umożliwiającego zapłatę podatku. Ponieważ Prezydent przesłanki tej nie spełnia tj. nie posiada własnego budżetu, w szczególności budżetu odrębnego od budżetu Gminy), nie jest on bytem samodzielnym, lecz działa wyłącznie w strukturze organizacyjnej Gminy - jako jej organ. W konsekwencji, nie istnieje jakakolwiek inna jednostka organizacyjna, która w takiej sytuacji mogłaby uchodzić za substrat majątkowy Skarbu Państwa, a wszelkie działania podejmowane przez Prezydenta są w istocie podejmowane przez Gminę.

3.Podsumowanie

Podsumowując powyższe uwagi, Wnioskodawca stwierdza, że w analizowanym stanie faktycznym nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomościami; innymi słowy, zarówno przed przeniesieniem własności, jak i po nim, ekonomiczne władztwo nad nieruchomościami pozostaje po stronie Gminy i działającego w jej strukturach Prezydenta.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przedmiotowym stanie faktycznym nie występuje on w charakterze podatnika VAT, gdyż spełnione są przesłanki art. 15 ust 6 ustawy o VAT. Niemniej jednak, w przypadku przyjęcia przez organ odmiennego stanowiska, Gmina uważa, iż w analizowanym stanie faktycznym nie dochodzi do dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT (tj. nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel), gdyż pomimo utraty przez Gminę własności (w sferze prawa cywilnego) władztwo ekonomiczne nad nieruchomościami pozostaje nadal po stronie Gminy.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania III

1.Obowiązek podatkowy w zakresie VAT.

Zgodnie z art. 19 ust 1 ustawy o VAT, co do zasady, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Od tej zasady przewidziane jest wiele wyjątków - zarówno w samej ustawie o VAT, jak i w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ?Rozporządzenie?).

W szczególności, jak wskazuje § 3 pkt 3 Rozporządzenia, w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. W relacji do zasady ogólnej wyrażonej w art. 19 ust 1 ustawy o VAT przytoczony przepis Rozporządzenia ma więc charakter wyjątku, który odracza moment powstania obowiązku podatkowego do chwili otrzymania całości lub części zapłaty przez podmiot dokonujący dostawy towarów.

Dlatego też nawet w przypadku uznania, że zdarzenie opisane w stanie faktycznym spełnia hipotezę przepisu § 3 pkt 3 Rozporządzenia (tj. w przypadku przyjęcia, że dochodzi do dostawy towarów poprzez przeniesienie własności z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu w zamian za odszkodowanie), niezbędną przesłanką powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu jest otrzymanie całości lub części zapłaty (odszkodowania) przez Gminę. Innymi słowy, niezbędne jest, aby owo odszkodowanie zostało faktycznie, fizycznie wypłacone podmiotowi, którego nieruchomości pozbawiono.

2.Definicja słowa ?zapłata?.

W przepisach ustawy o VAT oraz Rozporządzenia nie ma definicji pojęcia ?zapłata?. Brak definicji legalnej oraz odesłania do innych przepisów wskazuje, że ustawodawca użył pojęcia ?zapłata? w znaczeniu potocznym tego słowa.[13] Zgodnie z uniwersalnym słownikiem języka polskiego pod red. Prof. dr hab. Stanisława Dubisza [14], zapłata to ?uiszczenie należności za coś, zapłacenie; należność za coś płacona pieniędzmi, czasem produktami, towarami; odwzajemnienie się, odpłacenie komuś za coś czymś?.

Nie ulega wątpliwości, że do dokonania czynności zapłaty, niezbędne są dwa podmioty - jeden, który uiszcza należność za coś, oraz ten, komu owa należność jest uiszczana, ewentualnie komu podmiot ten odwzajemnia się. Niemożliwa jest sytuacja, aby dokonywać zapłaty samemu sobie. Zapłata może zostać dokonana w różny sposób - w formie pieniężnej (gotówkowo lub bezgotówkowo - w formie przelewu, kompensaty), lecz także w naturze (produktami, towarami), co także uzasadnia, że nie można dokonać jej bez uczestnictwa drugiej strony. Nie jest możliwe zapłacenie za coś samemu sobie - zdarzenie takie byłoby irracjonalne, nie tylko z punktu widzenia przepisów prawa cywilnego, lecz także z punktu widzenia zasad logiki.

Bez wątpienia pozostaje fakt, iż w wyniku zapłaty powinno mieć miejsce ?fizyczne? przekazanie jakichś dóbr (pieniędzy, towarów) przez jeden podmiot, drugiemu podmiotowi.

3.Brak możliwości zapłaty odszkodowania przez Prezydenta

Tymczasem w analizowanym stanie faktycznym, z decyzji administracyjnych Wojewody wynika, iż podmiotem zobowiązanym do wypłaty odszkodowania z tytułu wywłaszczenia na rzecz Gminy jest Prezydent Z uwagi na to, że Prezydent nie dysponuje własnymi środkami finansowymi (tj. nie posiada odrębnego majątku), nie jest on w stanie wypłacić Gminie przyznanego jej odszkodowania i faktycznie tego nie robi (tj. nie dochodzi do zapłaty w literalnym znaczeniu tego słowa). Jak wspomniano powyżej, fakt przyznania odszkodowania przez Wojewodę znajduje jedynie odzwierciedlenie w rachunkowości Gminy i skutkuje wyłącznie czynnościami o charakterze technicznym, polegającymi na przeksięgowaniu odpowiednich kwot a nie realnym przysporzeniem majątkowym na rzecz budżetu.

Jedynym majątkiem, którym potencjalnie mógłby rozporządzać Prezydent mogłyby być środki z budżetu samej Gminy. W takiej sytuacji jednak, pobierając te środki w celu wypłaty odszkodowania oraz dokonując następnie wypłaty tego odszkodowania z powrotem na rzecz budżetu Gminy, również mielibyśmy do czynienia wyłącznie z czynnością o charakterze technicznym, a nie z realnym, definitywnym przysporzeniem po stronie Gminy. Innymi słowy, podmiot przekazujący środki na wypłatę odszkodowania (Gmina) byłaby podmiotem tożsamym z podmiotem uprawnionym do jego otrzymania.

4.Podsumowanie.

Podsumowując:

nawet w przypadku uznania, że zdarzenie opisane w stanie taktycznym spełnia hipotezę przepisu § 3 pkt 3 Rozporządzenia, niezbędną przesłanką powstania obowiązku podatkowego jest otrzymanie całości lub części zapłaty (w tym przypadku - odszkodowania),
w wyniku zapłaty, powinno mieć miejsce ?fizyczne? przekazanie jakichś dóbr (pieniędzy, towarów) przez jeden podmiot na rzecz drugiego podmiotu - w opisanym stanie faktycznym takie zdarzenie nie ma miejsca, gdyż Gmina nie otrzymuje nic w wyniku wydania decyzji o odszkodowaniu, a więc nie dochodzi do otrzymania zapłaty.

Jak zaznaczono wcześniej, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przedmiotowym stanie faktycznym:

nie występuje on w charakterze podatnika VAT, gdyż spełnione są przesłanki art. 15 ust 6 ustawy o VAT;
nie dochodzi również do dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT (tj. nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel), gdyż pomimo utraty przez Gminę własności, władztwo ekonomiczne nad tymi nieruchomościami pozostaje nadal po stronie Gminy.

W przypadku jednak przyjęcia przez organ odmiennego stanowiska niż stanowisko Gminy zaprezentowane powyżej. Wnioskodawca jest zdania, że z uwagi na brak zapłaty odszkodowania na jego rzecz (czy to w całości, czy choćby w części), nie dochodzi do powstania obowiązku podatkowego w zakresie VAT. Tym samym, tak długo jak tej płatności nie ma, nie zmaterializuje się również obowiązek wykazania podatku VAT należnego z tego tytułu po stronie Gminy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Definicję towaru ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 6 powołanej ustawy, zgodnie z którym przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei w art. 7 ust. 1 ww. ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych ta umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa). W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną ? objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Ponadto zaznaczyć należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy ? opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy ? czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z treści wniosku wynika, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z przeniesieniem własności nieruchomości należących do Gminy na rzecz Skarbu Państwa. Na mocy decyzji Wojewody określana jest m.in. wysokość odszkodowania przysługującego Gminie. Do wypłaty odszkodowania na rzecz Gminy, zobowiązany został Prezydent.

Zauważyć należy, że w myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.), ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.), zwanych dalej ?drogami?, a także organy właściwe w tych sprawach.

Art. 11a ust. 1 ww. ustawy stanowi, że wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z art. 11f ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl art. 12 ust. 4 ww. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

-z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 12 ust. 4a ww. ustawy).

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna (art. 12 ust. 4b ww. ustawy).

Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe (art. 12 ust. 4f ww. ustawy).

Mając na uwadze sytuację przedstawioną we wniosku, wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie przekazując nieruchomość gruntową na rzecz Skarbu Państwa, Gmina działa we własnym imieniu i na własny rachunek. Działania Gminy są tożsame z działaniami każdego innego podmiotu będącego właścicielem nieruchomości. W opisanym zdarzeniu przyszłym mamy zatem do czynienia z przeniesieniem własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem, stanowiącym odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot, czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Wskazać należy, że w myśl art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), organami gminy są:

rada gminy,
wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Ponadto, na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Jednocześnie, w świetle art. 11a ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, przepis art. 11 ust. 1 stosuje się do czynności prawnych lub czynności procesowych podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Jak wynika z art. 4 pkt 9b1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ilekroć w ustawie jest mowa o staroście, należy przez to rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu.

Zgodnie z art. 21 cyt. ustawy o gospodarce nieruchomościami, do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa.

Z art. 23 ust. 1 cyt. wyżej ustawy wynika, że zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują, z zastrzeżeniem art. 43 ust. 2 i 4, art. 51, art. 57 ust. 1, art. 58-60 oraz art. 60a, starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a w szczególności:

ewidencjonują nieruchomości zgodnie z katastrem nieruchomości;
zapewniają wycenę tych nieruchomości;
sporządzają plany wykorzystania zasobu;
zabezpieczają nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem;
wykonują czynności związane z naliczaniem należności za nieruchomości udostępniane z zasobu oraz prowadzą windykację tych należności;
współpracują z innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z właściwymi jednostkami samorządu terytorialnego;
zbywają oraz nabywają, za zgodą wojewody, nieruchomości wchodzące w skład zasobu, z zastrzeżeniem art. 17;7a wydzierżawiają, wynajmują i użyczają nieruchomości wchodzące w skład zasobu, przy czym umowa zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony wymaga zgody wojewody; zgoda wojewody jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość;
podejmują czynności w postępowaniu sądowym, w szczególności w sprawach dotyczących własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o zapłatę należności za korzystanie z nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie;
składają wnioski o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości Skarbu Państwa oraz o wpis w księdze wieczystej.

W myśl art. 25 ust. 1 ww. ustawy, gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.

Z powyższego wynika, iż organ jednostki samorządu terytorialnego (prezydent miasta) działa jako organ tej jednostki, a zatem wszelkie podejmowane przez niego działania są w istocie działaniami podejmowanymi przez jednostkę samorządu terytorialnego. Jednocześnie prezydent miasta działać może jako reprezentant Skarbu Państwa - w sprawach gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa.

Podkreślenia wymaga fakt, iż w świetle art. 33 ustawy Kodeks cywilny, osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

W myśl art. 34 ww. Kodeksu, Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych.

W tym miejscu wskazać należy, iż podatnikiem podatku od towarów i usług nie może być prezydent miasta, przede wszystkim z tego względu, że nie jest on podmiotem samodzielnie prowadzącym działalność gospodarczą. Prezydent miasta nie działa bowiem na własny rachunek i na własną odpowiedzialność, chociażby z tego powodu, że nie jest - ze względu na brak wyodrębnienia - jednostką organizacyjną. W każdym zatem przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług jest Gmina (Miasto) i ona dokonuje rozliczeń w podatku w podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, kiedy podmiotem będącym właścicielem nieruchomości, która stała się przedmiotem wywłaszczenia i podmiotem przejmującym tę nieruchomości jest ten sam podatnik podatku od towarów i usług. Jednakże zauważyć należy, iż dokonując dostawy nieruchomości należącej do gminnego zasobu, Wnioskodawca występuje w roli właściciela nieruchomości ? Gminy, z kolei przejmując tę nieruchomość reprezentuje Skarb Państwa. A zatem własność nieruchomości zostanie przeniesiona na tego samego podatnika, ale co istotne na inny podmiot. Podkreślić bowiem należy, iż warunkiem dostawy towaru jako czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na innego podatnika podatku od towarów i usług, tylko na inny podmiot. W przedmiotowej sprawie natomiast prawo własności nieruchomości zostanie przeniesione z Gminy na Skarb Państwa.

Zatem jeszcze raz należy podkreślić, że w analizowanej sprawie dochodzi do odpłatnej dostawy towaru, spełniającej definicję zawartą w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy. Odpłatność za nieruchomość stanowi odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na podstawie art. 146a pkt 1 cyt. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

W art. 43 ww. ustawy zawarto katalog czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Stosownie do ust. 1 pkt 9 powołanego artykułu, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Opodatkowaniu podlegają zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe, zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku sprzedaży gruntów niezabudowanych opodatkowane są tylko te, których przedmiotem są tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących np. gruntami rolnymi, czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod zabudowę, są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Z treści art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2006r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), wynika natomiast, że droga jest obiektem budowlanym ? budowlą. Teren, na którym znajduje się droga jest terenem zabudowanym, natomiast teren niezabudowany przeznaczony pod drogę jest terenem budowlanym.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata;

Natomiast w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a) ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Wskazać jednocześnie należy, że w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu (art. 29 ust. 5 ustawy o VAT).

Ponadto stosownie do art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jak stanowi art. 19 ust. 4 cyt. ustawy jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Z kolei na podstawie przepisu § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Powyższa regulacja odnosi się również do sytuacji opisanej we wniosku, tzn. przeniesienia prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowanie. Odrębny sposób powstania obowiązku podatkowego od zasad ogólnych określonych w art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług wynika z faktu, że kwota faktycznego wynagrodzenia tytułem przejęcia prawa własności nieruchomości może nie być jeszcze ustalona w momencie wywłaszczenia.

W tym miejscu zauważyć należy, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 maja 2011 r. sygn. akt I FSK 769/10 stwierdził, że w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Zdaniem Sądu choć § 3 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego do ustawy nie odwołuje się bezpośrednio do przeniesienia z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, brak jest podstaw do różnicowania pod względem momentu powstania obowiązku podatkowego obu przypadków, które reguluje art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym, obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z § 3 ust. 3 cyt. rozporządzenia, z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. w chwili otrzymania w całości lub części odszkodowania z tytułu przeniesienia własności nieruchomości, należących do Gminy na rzecz Skarbu Państwa.

Reasumując uznać należy, że w sytuacji przeniesienia prawa własności gruntu na rzecz Skarbu Państwa w zamian za określone mocą decyzji Wojewody odszkodowanie:

Wnioskodawca występuje jako podatnik podatku od towarów i usług,
dochodzi do odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT,
powstaje obowiązek podatkowy (zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług).

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego ? stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 14 marca 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.