możliwości zwolnienia od podatku VAT czynności agenta ubezpieczeniowego

możliwości zwolnienia od podatku VAT czynności agenta ubezpieczeniowego

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2011r. (data wpływu 17 października 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT czynności agenta ubezpieczeniowego ? jest nieprawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2011r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zwolnienia od podatku VAT czynności agenta ubezpieczeniowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Jest podatnikiem podatku VAT. W ramach działalności między innymi świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. Ma podpisaną Umowę Agencyjną z G. SA na wykonywanie czynności agencyjnych jako agent ubezpieczeniowy. Firma G. SA w załączniku do Umowy Agencyjnej rozszerzyła zakres obowiązków Wnioskodawcy o kierowanie Zespołem Agentów. Za wykonywanie obowiązków polegających na nadzorze nad realizacją planów sprzedaży ubezpieczeń, kontroli jakości pracy podległych Agentów, pomocy i uczestnictwie w zawieraniu umów ubezpieczenia przez podlegających mi Agentów Wnioskodawca otrzymuję tzw. nadprowizję.

Wnioskodawca sam uczestniczy często w przygotowaniu ofert dla klientów, spotkaniach sprzedażowych, a także podpisuje (zawiera) umowy ubezpieczenia, zakres których przekracza pełnomocnictwa podległych mu Agentów.

Nadprowizja stanowi określone wartości procentowe wyliczane od sumy prowizji należnych Agentom wchodzącym w skład Zespołu Wnioskodawcy. Nadprowizja Wnioskodawcy wynosi 15% prowizji należnej Agentowi.

Podstawą do wypłaty nadprowizji jest wydruk prowizyjny Agentów z Zespołu Agentów z wyliczoną dla Wnioskodawcy nadprowizją.

Osobnym składnikiem wynagrodzenia jest tzw. Bonus. Bonus jest wynagrodzeniem uznaniowym (poza spełnieniem n/w kryteriów wypłata Bonusa zależy od decyzji Dyrektora Oddziału). Wnioskodawca może otrzymać Bonusy za:

?Miesięczne wykonanie planu sprzedaży? - Realizację planów sprzedażowych narzuconych przez G.. Do tej realizacji jest wliczana także osobista sprzedaż ubezpieczeń Wnioskodawcy.

?Wzrost portfela? - Przyrost sprzedaży ubezpieczeń majątkowych i osobowych w porównaniu do poprzedniego okresu rozliczeniowego. Do tej realizacji jest także wliczana osobista sprzedaż polis ubezpieczeniowych Wnioskodawcy.

?Skuteczną Rekrutację? - Po spełnieniu przez nowo zrekrutowanego Agenta określonych kryteriów. Dodatkowym warunkiem jest spełnienie tych kryteriów w ograniczonym czasie.

?Aktywnego Agenta? - Bonus za przyrost ilości aktywnych Agentów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług wynagrodzenie w postaci nadprowizji i Bonusa korzysta ze zwolnienia od podatku o którym mowa w art. 43 ust. l pkt 37 ustawy...

Zdaniem Wnioskodawcy, zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych sformułowane zostały w ustawie z dnia 22 maja 2003r. o Pośrednictwie Ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124 poz. 1154 ze zmianami) Zgodnie z art. 2 ust. l pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia. Pośrednictwo jest wykonywane przez Agentów ubezpieczeniowych.

Według art. 4 ww. ustawy:

?Pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje:

  1. czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane dalej ?czynnościami agencyjnymi?, polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna) albo
  2. czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej ?czynnościami brokerskimi?, polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska).

Pośrednictwo ubezpieczeniowe można rozumieć jako wykonywanie czynności agencyjnych w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, polegające oprócz pozyskiwania klientów i zawierania umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych i zawieraniu umów także na organizowaniu i nadzorowaniu tych czynności.

Z treści art. 43 ust. l pkt 37 ustawy wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku VAT usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, a do tych należy także uczestniczenie Wnioskodawcy w zawieraniu umów przez Agentów w ramach Zespołu Agentów i otrzymywanie z tego tytułu wynagrodzenia nazwanego nadprowizją i Bonusem.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie w postaci nadprowizji i Bonusa korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Stosownie do art. 5a ustawy, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Warunki wykonywania działalności w zakresie ubezpieczeń osobowych i ubezpieczeń majątkowych oraz działalności reasekuracyjnej określa ustawa o działalności ubezpieczeniowej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy, przez działalność reasekuracyjną rozumie się wykonywanie czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka (?).

Czynnościami bezpośrednio związanymi z działalnością reasekuracyjną są w szczególności czynności w zakresie doradztwa statystycznego, doradztwa aktuarialnego, analizy ryzyka, badań na rzecz klientów, lokowania środków zakładu reasekuracji, a także czynności zapobiegania powstawaniu lub zmniejszeniu skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego (art. 3 ust. 2b ustawy o działalności ubezpieczeniowej).

W przepisach art. 3 ust. 3-5 ww. ustawy, wymienione zostały czynności ubezpieczeniowe, o których mowa w ust. 1. Ustawodawca wskazuje na: zawieranie umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm.), a także wykonywanie tych umów; zawieranie umów reasekuracji lub zlecanie ich zawierania brokerom reasekuracyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, a także wykonywanie tych umów, w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych (reasekuracja bierna); składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1 i 1a; ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów, o których mowa w pkt 1 i 1a; ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych zabezpieczeń rzeczowych lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów, o których mowa w pkt 1 i 1a. Czynnościami ubezpieczeniowymi są również: ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych; wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o których mowa w ust.

3 pkt 1 i 1a; przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej; prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczających lub ubezpieczonych, zastrzeżonych w umowie lub w ogólnych warunkach ubezpieczeń, obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową; prowadzenie postępowań regresowych oraz postępowań windykacyjnych związanych z wykonywaniem: umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych, umów reasekuracji w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych; lokowanie środków zakładu ubezpieczeń; wykonywanie innych czynności określonych w przepisach innych ustaw. Czynnościami ubezpieczeniowymi są także następujące czynności, jeżeli są wykonywane przez zakład ubezpieczeń: ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych; ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych; ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia; czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego.

Z kolei, zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych sformułowane zostały przez ustawodawcę w ustawie z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy, pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych, z zastrzeżeniem art. 3 (art. 2 ust. 2 cyt. ustawy).

W myśl art. 2 ust. 3 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, pośrednictwo ubezpieczeniowe w zakresie reasekuracji jest wykonywane wyłącznie przez brokerów ubezpieczeniowych posiadających zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie reasekuracji (brokerów reasekuracyjnych).

Według art. 4 cyt. ustawy, pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje:

  1. czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane dalej ?czynnościami agencyjnymi?, polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna) albo
  2. czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej ?czynnościami brokerskimi?, polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska).

Jak wynika z wniosku Wnioskodawca wykonuje czynności określone w art. 4 pkt 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym w zakresie administrowania jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych.

Ww. przepisy ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, na które powołuje się Wnioskodawca niewątpliwie mogą być pomocne przy klasyfikacji usług jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych dla potrzeb podatku VAT w celu skorzystania ze zwolnienia z tego podatku. Jednakże należy mieć na uwadze, jak to stwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C 472/03, że wspomniane zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Jak zauważył Trybunał w ww. orzeczeniu jego przedmiotem jest wykładnia pojęcia ?transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi, świadczonymi przez maklerów i ich przedstawicieli ? w rozumieniu art. 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy i uściślenie, czy pojęcie to, niezdefiniowane w tej dyrektywie, dotyczy takich czynności, jak te, które stanowią przedmiot postępowania przed sądem krajowym które dotyczą: przyjmowania wniosków ubezpieczeniowych, oceny ryzyka ubezpieczeniowego, oceny konieczności badania lekarskiego, podejmowania decyzji o przyjęciu ryzyka, o ile takie badanie nie okaże się konieczne, wydawania polis i administrowania nimi oraz rozwiązywania umów ubezpieczenia, jak również zmian taryfowych i kontraktowych, zbierania składek, zarządzania szkodami, ustalania i wypłacania prowizji pośrednikom ubezpieczeniowym i zapewniania utrzymywania kontaktów z nimi, zajmowania się aspektami dotyczącymi reasekuracji i dostarczania informacji ubezpieczającym i pośrednikom ubezpieczeniowym, jak również innym zainteresowanym podmiotom, takim jak władze podatkowe.

Trybunał w przywołanym orzeczeniu stwierdził, że ww. usługi nie są transakcjami ubezpieczeniowymi w rozumieniu art. 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy, mimo że mają wkład w istotną treść działalności zakładu ubezpieczeniowego, to nie stanowią również usług charakteryzujących czynności pośrednika ubezpieczeniowego.

Kierując się treścią ww. orzeczenia należy stwierdzić, że istotą pośrednictwa ubezpieczeniowego jest wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem co nie oznacza, że inne czynności nie mogą być uznane za pośrednictwo ubezpieczeniowe. Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, iż działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Jednakże jak wynika z opisu stanu faktycznego w ramach czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę nie występują takie czynność jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kojarzenie ich z ubezpieczycielem. Co za tym idzie nie sposób uznać czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę za pośrednictwo ubezpieczeniowe a tym samym usługi te nie mogą korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

W konsekwencji usługi świadczone przez Wnioskodawcę należy opodatkować stawką VAT w wysokości 23% albowiem ani w ustawie VAT ani też w aktach wykonawczych do tej ustawy nie przewidziano stawki preferencyjnej dla usług opisanych we wniosku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. . Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika