w zakresie opodatkowania darowizny przedsiębiorstwa

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2010r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania darowizny przedsiębiorstwa.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 stycznia 2011r. (data wpływu 20 stycznia 2011r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 7 stycznia 2011r., znak: IBPP3/443-826/10/PH IBPB II/1/436-277/10/MCZ.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, czynny podatnik podatku VAT, zamierza przekazać w formie darowizny przedsiębiorstwo (w rozumieniu przepisu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny) osobie wymienionej w katalogu osób z ust. 1 art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (dalej upsd), również prowadzącej działalność gospodarczą. W skład wyżej wskazanego przedsiębiorstwa (zakład produkcji łańcuchów) wchodzą m.in. środki trwałe, w tym nieruchomości, wyposażenie, materiały, towary i wyroby.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku z dnia 17 stycznia 2011r., Wnioskodawca wskazał, iż obdarowana będzie kontynuowała działalność gospodarczą w związku z darowizną przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynność darowania przedsiębiorstwa osobie wskazanej w art. 4 ust. 1 upsd będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Z przyjętego przez doktrynę i orzecznictwo stanowiska, pojęcie zbycia można utożsamiać również z przekazaniem w formie darowizny. Takie rozumienie wyżej wskazanego przepisu uzasadnia fakt, iż niewątpliwie stanowi on implementację art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy Rady, którego odpowiednikiem jest art. 19 obecnie obowiązującej Dyrektywy 2006/112/WE.

Powyższe stanowisko jest zdaniem Wnioskodawcy szeroko reprezentowane zarówno w interpretacjach Ministra Finansów, jak i w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lutego 2010r., sygn. akt I FSK 150/09:

?Dokonując interpretacji art. 6 ust. 1 uptu z uwzględnieniem wykładni prowspólnotowej należy przyjąć, że wyłączeniu z opodatkowania określonego w tym przepisie obok przedsiębiorstwa podlega także ta jego część, która może samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą, a wymóg samodzielnego sporządzania bilansu przez tę część przedsiębiorstwa nie powinien mieć decydującego znaczenia dla oceny czy zachodzi wyłączenie, o którym mowa w tym przepisie.?

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 28 maja 2008r., sygn. akt i SA/Bd 135/08:

?Przede wszystkim odwołać się należy do treści art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, ponieważ wynika z niego, że przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Zauważyć należy, że co do zasady transakcje te należą do czynności podlegających opodatkowaniu, bowiem mieszczą się w zakresie odpłatnej dostawy towarów. Z uwagi jednak na przywołane wyłączenie czynności te nie podlegają opodatkowaniu. Wyłączenie zaś pewnej kategorii czynności spod działania ustawy, powoduje taki skutek, iż do czynności tych nie znajdują zastosowania żadne przepisy ustawy. Warto też podkreślić, że w zakresie omawianego wyłączenia mieści się zarówno transakcja odpłatna, jak i transakcja nieodpłatna. Nie ma znaczenia też tytuł prawny zbycia. Z opodatkowania wyłączone będą transakcje sprzedaży, zamiany, darowizny, czy też aportu, jeśli ich przedmiotem będzie przedsiębiorstwo lub samodzielny oddział.?

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 30 grudnia 2009r. sygn. akt I SA/Kr 1595/09:

?Tym samym wyłączenie spod działania ustawy zamieszczone w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług odnosi się do transakcji, przedmiotem której jest przeniesienie prawa do rozporządzania przedsiębiorstwem jak właściciel. W rezultacie przyjąć należy, że transakcja zbycia przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług dotyczy tylko takiej transakcji, która skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania przedsiębiorstwem jak właściciel. (...) Warto też podkreślić, że w zakresie omawianego wyłączenia mieści się zarówno transakcja odpłatna, jak i transakcja nieodpłatna. Nie ma znaczenia też tytuł prawny zbycia. Z opodatkowania wyłączone będą transakcje sprzedaży, zamiany, darowizny, czy też aportu, jeśli ich przedmiotem będą przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.?

Interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 2010r. nr ITPP1/443-70/10/BK:

?W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od grudnia 2008r. przepisów ustawy nie stosuję się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Pojęcie ?transakcji zbycia? należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).?

Interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 16 lutego 2010r. nr ITPP2/443-4/10/RS;

?Zgodnie z art. 6 pkt 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od grudnia 2008r. przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Pojęcie ?transakcji zbycia?, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).?

Skoro Wnioskodawca zamierza przekazać w formie darowizny zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, to zgodnie z powyższą argumentacją, czynność ta nie będzie podlegała ustawie o podatku od towarów i usług, a więc wyłączona jest ona z opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Ilekroć w ustawie o podatku od towarów i usług jest mowa o sprzedaży, należy przez to rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ww. ustawy).

Pojęcie dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem pod pojęciem tym należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl natomiast art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie ?transakcji zbycia?, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).

Przepisy ustawy o VAT nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?. Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia ?przedsiębiorstwo? wykorzystuje się regulację zawartą w art. 55#185; ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Zatem składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Jeżeli zatem przedmiotem darowizny jest zespół składników materialnych i niematerialnych, o których mowa w art. 55#185; Kodeksu cywilnego, to zamierzona przez Wnioskodawcę czynność - darowizna takiego zespołu składników, będzie nosiła znamiona zbycia przedsiębiorstwa, do której zastosowanie będzie miał przepis art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji czynność ta nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca, przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, czynny podatnik podatku VAT, zamierza przekazać w formie darowizny przedsiębiorstwo (w rozumieniu przepisu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny) osobie wymienionej w katalogu osób z ust. 1 art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn, również prowadzącej działalność gospodarczą. W skład wyżej wskazanego przedsiębiorstwa (zakład produkcji łańcuchów) wchodzą m.in. środki trwałe, w tym nieruchomości, wyposażenie, materiały, towary i wyroby.

Obdarowana będzie kontynuowała działalność gospodarczą w związku z darowizną przedsiębiorstwa.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż przekazanie w formie darowizny zespołu składników materialnych i niematerialnych, osobie wymienionej w katalogu osób z ust. 1 art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 93 poz. 768), wyłączone jest spod działania ustawy o podatku od towarów i usług tj. nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem, jeżeli przedmiotem darowizny jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55#185; Kodeksu cywilnego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę przedstawionego we wniosku stanowiska prawnego Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn została zawarta w odrębnych rozstrzygnięciach.

Ponadto należy podkreślić, iż analiza przedmiotu umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W świetle powyższego przedmiotem niniejszej interpretacji nie jest ocena, czy majątek, który będzie przedmiotem darowizny, spełnia definicję, o której mowa w powołanym wyżej przepisie art. 55#185; Kodeksu cywilnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Referencje

ITPP1/443-70/10/BK, interpretacja indywidualna

ITPP2/443-4/10/RS, interpretacja indywidualna