W zakresie zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2011r. (data wpływu 1 września 2011r.), uzupełnionym pismem opatrzonym przez Wnioskodawcę datą 28 lipca 2011r. (data wpływu 9 grudnia 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

• prawidłowe ? w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku czynności opisanych we wniosku w pkt 1, pkt 2, pkt 3, pkt 4, pkt 7 i pkt 10,
• nieprawidłowe ? w zakresie opodatkowania czynności opisanych we wniosku w pkt 5, pkt 6, pkt 8, pkt 9, pkt 11 i pkt 12 oraz czynności wypłacania wynagrodzenia prowizyjnego przez Wnioskodawcę pracownikom oraz współpracownikom.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 1 września 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem opatrzonym przez Wnioskodawcę datą 28 lipca 2011r. (data wpływu 9 grudnia 2011r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 28 listopada 2011r., znak: IBPP3/443-990/11/PH.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Planowany model zamierzonego przedsięwzięcia zakłada zbudowanie struktury organizacyjnej o określonym podziale uprawnień, ze względu na posiadane kompetencje, doświadczenie i posiadanie wymaganych licencji. I tak:

1. Współpracownicy posiadający licencję (umocowanie) z określonych Towarzystw Ubezpieczeniowych (dalej TU) mają prawo do wykonywania wszystkich czynności zmierzających do pozyskania (zainteresowania) Klienta zawarciem umowy ubezpieczenia, czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia (dostarczenie określonych materiałów, pomoc w przekazaniu/odbiorze dokumentacji, pomoc w wypełnieniu stosownych wniosków/formularzy), podpisanie wniosków/formularzy związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia, która to czynność zarezerwowana jest prawem dla osób OFWCA posiadających licencję i innych niezbędnych dla prawidłowości procesu.
2. Dla maksymalizacji efektu, ze względu na ograniczoną ilość osób posiadających licencje i długi czas uzyskiwania licencji, model przedsięwzięcia zakłada, że czynności opisane w punkcie 1, za wyjątkiem podpisania formularzy wniosków (co jest czynnością zastrzeżoną wyłącznie dla osób posiadających licencję) wykonywać mogą inni pracownicy/współpracownicy firmy.
3. W trosce o bezpieczeństwo i jakość obsługi Klienta, a co za tym idzie efektywność zawierania umów ubezpieczenia, przyjmuje się, że specjalizacja, kwalifikacje i umiejętności poszczególnych osób ze struktury organizacyjnej firmy będą podstawą hierarchicznego podziału, w oparciu o który, niektóre z osób mogą koordynować, nadzorować i weryfikować pracę osób im podległych, na każdym etapie procesu zmierzającego do zawarcia umowy ubezpieczenia.
4. Model firmy zakłada również, że pozyskanie Klienta (rozumiane jako podjęcie przez Klienta decyzji o przygotowaniu dla niego planu finansowego opartego o produkty towarzystw ubezpieczeniowych i/lub zawarcie umów ubezpieczenia) jest czynnością przygotowawczą (skończoną i niezbędną) do zawarcia przez Klienta nowych (kolejnych) umów ubezpieczenia.
   
   

Planowany model działalności w ocenie Wnioskodawcy prowadzi do zawarcia skutecznych umów ubezpieczenia, czego efektem finalnym dla przedsiębiorstwa jest prowizja. Przedstawiona organizacja przedsięwzięcia jest najskuteczniejszą w procesie zmierzającym do zawarcia umów ubezpieczenia. Z uwagi zaś na to, iż każda z osób zaangażowanych w proces ma decydujący wpływ na efektywność (w rozumieniu ilości zawieranych umów ubezpieczenia) i skuteczność (w rozumieniu trwałości zawartych umów ubezpieczenia - brak decyzji klientów o odstąpieniu od zawartej umowy ubezpieczenia), zawieranych umów Wnioskodawca przyjmuje, że całość uzyskanej prowizji dzielona będzie na uczestników procesu zgodnie z umowną koncepcją ich wkładu pracy, wyrażoną we wskaźnikach procentowych stanowiących ułamek prowizji otrzymywanej od Towarzystwa Ubezpieczeń.

1. w kwestii czynności związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia:
   • zainteresowanie potencjalnego klienta ofertą,
   • analiza potrzeb klienta,
   • doradztwo w zakresie prawidłowego wyboru produktu z portfela oferowanego przez spółkę,
   • przyjęcie i rejestracja dokumentacji związanej z procesem zawarcia umowy ubezpieczenia (w szczególności wypełnionych lub pomoc przy wypełnianiu wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia),
   • weryfikacja kompletności otrzymanych dokumentów oraz obsługa procesu uzupełniania braków w otrzymanej dokumentacji,
   • monitorowanie i kontrola pierwszej wpłaty,
   • obsługa przebiegu przystąpienia do ubezpieczenia osób objętych polisą grupową,
   • zawarcie oraz rejestracja zawartej umowy;
2. w sprawach dotyczących zmiany ubezpieczeń istniejących:
   • przyjęcie i rejestracja dokumentacji związanej z przystąpieniem do istniejącego ubezpieczenia,
   • kontrola kompletności otrzymanych dokumentów oraz obsługa procesu uzupełniania braków w otrzymanej dokumentacji,
   • kontrola pierwszej wpłaty,
   • rejestracja i przygotowanie danych do wydruku imiennych kart ubezpieczonych,
   • rejestracja potwierdzająca przystąpienie klienta do istniejącego ubezpieczenia.
3. w kwestii zmiany danych ?niefinansowych? w zawartych umowach ubezpieczenia:
   • weryfikacja, przyjęcie i rejestracja dokumentacji,
   • identyfikacja potrzeb klienta na podstawie otrzymanej dokumentacji, kontrola merytoryczna otrzymanej dokumentacji,
   • rejestracja zmiany lub decyzja o odmowie dokonania zmiany,
   • sporządzenie pełnej dokumentacji potwierdzającej dokonanie zmiany albo uzasadniającej brak dokonania zmiany.
4. w zakresie obsługi procesu zmiany danych ?finansowych? w zawartych umowach ubezpieczenia:
   • weryfikacja, przyjęcie i rejestracja dokumentacji,
   • identyfikacja potrzeb klienta na podstawie otrzymanej dokumentacji,
   • kontrola i weryfikacja merytoryczna otrzymanej dokumentacji,
   • wydanie i rejestracja dyspozycji zmiany (w tym zmiana ubezpieczającego) lub podjęcie decyzji o braku dokonania zmiany,
   • sporządzenie pełnej dokumentacji potwierdzającej dokonanie zmiany albo uzasadniającej brak dokonania zmiany;
5. w zakresie prowadzenia rozrachunków klientów związanych z zawartymi umowami ubezpieczenia:
   • odbieranie i rozliczanie wpłat (głównie składek),
   • obsługa rozliczeń miesięcznych klientów,
   • analiza prawidłowości dokonanych wpłat i ewentualne przeksięgowania kwot wpłacanych przez klientów,
   • weryfikacja i obsługa zwrotu składek,
   • analiza dziennych zestawień obrotów i sald związanych z rozrachunkami z klientami;
6. w kwestii monitorowania prawidłowości dokonywanych wpłat wynikających z zawartych umów ubezpieczenia:
   • weryfikacja wysokości salda poszczególnych klientów,
   • przygotowanie i wysyłka wezwań do zapłaty,
   • przyjęcie, analizy i odpowiedzi dotyczących informacji zwrotnej od klienta odnoszących się płatności.
7. w zakresie obsługi procesu zmiany statusu zawartej umowy ubezpieczenia na życzenie klienta:
   • identyfikacja potrzeb klienta wynikających z otrzymanego wniosku/zgłoszenia, takiego jak:
     • zawieszenie ochrony ubezpieczeniowej,
     • wygaśnięcie ochrony,
     • zaprzestanie opłaty składek i skutki takich zachowań,
     • wznowienie ochrony ubezpieczenia,
     • odstąpienie od umowy ubezpieczenia,
     • przedłużenie umowy ubezpieczenia/ubezpieczeń dodatkowych/postanowień dodatkowych,
     • rozwiązanie umowy ubezpieczenia,
     • wypowiedzenie umowy ubezpieczenia,
     • przejęcie praw i obowiązków przez ubezpieczającego,
     przyjęcie i rejestracja dokumentacji,
   • analiza merytoryczna otrzymanego zgłoszenia/żądania,
   • rejestracja zmiany/podjęcie decyzji o braku dokonania zmiany,
   • wystawienie dokumentacji potwierdzającej dokonanie zmiany/uzasadniającej brak dokonania zmiany.
8. w zakresie prowadzenia bieżącej komunikacji z klientami, z potencjalnymi klientami oraz z innymi organami:
   • analiza potrzeb osoby zainteresowanej na podstawie przyjętego zgłoszenia lub zapytania,
   • odpowiedź na zadane zapytanie lub wniesione zgłoszenie (samodzielnie lub po konsultacji z odpowiednią komórką wewnętrzną; alternatywnie w przypadku kwestii szczególnie skomplikowanych przekazanie dalej sprawy do rozpatrzenia),
9. w zakresie prowadzenia standardowej, periodycznej komunikacji z klientem:
   • przygotowanie treści standardowych okresowych informacji przekazywanych klientom wymaganych przez przepisy ubezpieczeniowe lub inne informacje (np. komunikaty o treści promocyjnej i reklamowej).
10. w sprawach dotyczących obsługi cesji umów ubezpieczeniowych:
    • identyfikacja potrzeb osoby zainteresowanej,
    • przeprowadzenie cesji ubezpieczenia,
    • obsługę procesu odejścia ubezpieczonego z grupy oraz indywidualnej kontynuacji ubezpieczenia,
    • obsługę procesu indeksacji polis,
11. w zakresie obsługi procesu naliczania wynagrodzeń, związanych z działalnością ubezpieczeniową:
    • naliczenie prowizji i nad prowizji dla pracowników spółki i agentów ubezpieczeniowych,
12. w zakresie prowadzenia i obsługi ewidencji pośredników prowadzących działalność na rzecz spółki:
    • szczegółowa specyfikacja osób wykonujących czynności finansowe na rzecz spółki,
    • zgłoszenia nowego pośrednika do właściwych organów publicznych,
    • aktualizacja danych zgłoszonych do tych organów oraz obsługa procesu wyrejestrowania pośrednika,
    • obsługa portfela pośredników ubezpieczeniowych,
    • przygotowywanie raportów dotyczących rozliczeń z umów ubezpieczenia, w tym na potrzeby sprawozdawczości ubezpieczeniowej,
    • obsługa procesu ewidencji i archiwizacji korespondencji ubezpieczeniowej generowanej w związku ze świadczeniem Usługi.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku, które wpłynęło do tut. organu w dniu 9 grudnia 2011r. Wnioskodawca wyjaśnił, że ma być jednym z podmiotów wskazanych w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124 poz. 1154 ze zm.), tzn. agentem ubezpieczeniowym (ma podpisać umowy z kilkoma TU tzn. będzie pełnił rolę tzw. multiagenta). Wnioskodawca będzie wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych. Wnioskodawca opisane we wniosku usługi będzie świadczył w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, zgodnie z ustawą będzie agentem ubezpieczeniowym i będzie działał na rzecz zakładu ubezpieczeń. Objęte zapytaniem Wnioskodawcy usługi nie dotyczą zbywania praw nabytych. Portfel usług opisany we wniosku dotyczy kilku towarzystw ubezpieczeniowych.

Wnioskodawca dąży do maksymalizacji efektów (w postaci zawartych umów ubezpieczenia), przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości obsługi klienta, dlatego zakłada model organizacji, który oparty jest o specjalizację (podział czynności prowadzących do zawarcia umowy ubezpieczenia i wieloetapowa obsługa).

Biorąc pod uwagę, że:

1. Wnioskodawca posiada zorganizowany model, określający zakres pracy i udział w procesie (którego efektem finalnym ma być umowa ubezpieczenia),
2. czynności w procesie są podzielne, co oznaczam że każdy etap jest wyodrębniony i skończony,
3. wynagrodzenie wypłacane pracownikom, współpracownikom zaangażowanym w proces obsługi klienta jest częścią ułamkową prowizji wypłaconej Wnioskodawcy przez Towarzystwo ubezpieczeń,
4. prowizja wypłacona przez Towarzystwo Ubezpieczeń Wnioskodawcy jest zwolniona z VAT.
   
   

Wnioskodawca uważa, że część prowizji która jest wypłacana pracownikom oraz współpracownikom, jest również zwolniona z VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego usługa jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego Usługa jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług biorąc pod uwagę przepisy Ustawy o VAT.

Poniżej Wnioskodawca przedstawia argumenty uzasadniające przedstawione stanowisko. 1. Kompleksowy charakter Usługi.

W ramach świadczonej Usługi Wnioskodawca będzie podejmować i wykonywać szereg czynności wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego.

Wszystkie czynności podejmowane i wykonywane przez Wnioskodawcę pozostają w ścisłym związku z działalnością ubezpieczeniową. W szczególności, czynności te stanowią czynności zmierzające bezpośrednio lub pośrednio do zawarcia umów ubezpieczeniowych lub też są to czynności ściśle związane z wykonywaniem i bieżącą obsługą umów ubezpieczenia zawartych na rzecz TU. Czynności podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach świadczenia Usługi, zdaniem Wnioskodawcy, są wykonywane w celu realizacji jednego nadrzędnego celu, jakim jest wypełnianie zobowiązań podmiotu pośredniczącego pomiędzy TU a jego klientami, z uwzględnieniem wsparcia działalności ubezpieczeniowej spółek. W związku z powyższym wszystkie czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy należy traktować jako jedno kompleksowe świadczenie.

W ocenie Wnioskodawcy, prawidłowość powyższego stanowiska potwierdza koncepcja opodatkowania świadczeń kompleksowych wypracowana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: ?ETS?).

Co więcej, tego rodzaju stanowisko było przez ETS potwierdzane zarówno w orzeczeniach wydanych na podstawie obowiązującej niegdyś VI Dyrektywy, jak i obowiązującej obecnie Dyrektywy 2006/112.

W wyroku ETS w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd, Trybunał uznał, że jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej. Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w wyroku ETS w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC), czy też w wyroku ETS C-41/04 Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV. Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę stanowią jednolite świadczenie, dotyczące pośrednictwa pomiędzy TU a jego klientami. Co więcej, czynności te mają dla ich odbiorcy ekonomiczny sens tylko i wyłącznie wtedy, kiedy są wykonywane łącznie i prowadzą do zawarcia umów ubezpieczenia i kompleksowej obsługi poszczególnych umów ubezpieczenia. Stąd, wydzielanie poszczególnych czynności z całokształtu Usługi byłoby niecelowe i sztuczne, nie znajdując żadnego uzasadnienia w sytuacji Wnioskodawcy. Czynności te bowiem są ze sobą ściśle związane i wykonywanie jednej z nich zwykle łączy się z wykonywaniem innych czynności, bądź też je warunkuje. Poza tym jedynie całość wykonywanych czynności stanowi dla świadczeniobiorcy usługę, której nabyciem jest on zainteresowany z uwagi na możliwość kompleksowej obsługi zawartych umów.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, skoro wszystkie wykonywane czynności składają się na kompleksowe świadczenie, powinny być one opodatkowane VAT łącznie i według tej samej stawki podatku, jako jedna usługa. Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie ETS linią orzeczniczą, całe świadczenie kompleksowe podlega takim regulacjom opodatkowania VAT (w tym w zakresie stosowania właściwej stawki VAT), jakie dotyczą świadczenia głównego. Oznacza to, że opodatkowanie świadczeń pomocniczych, składających się na świadczenie kompleksowe, podlega takim samym zasadom opodatkowania, jakim podlega świadczenie główne. W związku z tym, że na Usługę świadczoną przez Wnioskodawcę składa się szereg różnych czynności, dla ustalenia prawidłowego opodatkowania VAT tej Usługi konieczne jest wyodrębnienie świadczenia głównego, którego traktowanie dla celów VAT dzielić będą poszczególne świadczenia pomocnicze.

Pogląd taki został ukształtowany chociażby w przywoływanym już orzeczeniu ETS w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP), w którym ETS stwierdził, że ?pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej? (podobnie w orzeczeniu w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV). Oznacza to, że stawka VAT dla świadczeń pomocniczych ?podążą? za stawką VAT dla świadczenia podstawowego (także w przypadku, gdy dla świadczenia głównego przewidziana została obniżona stawka VAT albo zwolnienie z VAT). Jeżeli więc wyodrębnione zostanie takie świadczenie główne, wówczas wszystkie świadczenia pomocnicze korzystają z właściwej dla niego stawki, bowiem całe świadczenie kompleksowe powinno być opodatkowane w sposób jednolity. W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, że w sytuacji, w której czynności Wnioskodawcy wykonywane na podstawie Umowy jest pośredniczenie pomiędzy zakładem ubezpieczeń a jego klientami, podlegające zwolnieniu z VAT, takie traktowanie w zakresie VAT będzie także właściwe dla innych czynności pomocniczych/pobocznych wykonywanych w ramach Usługi. W efekcie, zdaniem Wnioskodawcy ogół czynności w ramach świadczonej Usługi powinien podlegać zwolnieniu z opodatkowania VAT, jako jedna, kompleksowa usługa, o czym świadczą argumenty przedstawione poniżej.

Zwolnienie z opodatkowania usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych na gruncie Ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku następujące usługi:

• usługi ubezpieczeniowe i usługi reasekuracyjne,
• usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych,
• usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.
  
  

Z zakresu powyższego zwolnienia wyłączone jest natomiast zbywanie praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i reasekuracji.

Zdaniem Wnioskodawcy usługi wykonywane na rzecz TU stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i tym samym podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie wskazanego przepisu, nie stanowiąc jednocześnie usług wyłączonych wprost z zakresu zwolnienia. Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia ?pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych?. Wykładnia językowa wskazuje, iż pośrednictwo należy rozumieć jako ?działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; występowanie w roli łącznika lub rozjemcy? (Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 1998, s. 814). Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę wypełniają znaczenie powyższego terminu, jednak biorąc pod uwagę, iż wykładnia językowa nie rozstrzyga jednoznacznie zakresu pojęcia pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, celem ustalenia zakresu zwolnienia z VAT należy sięgnąć do wykładni systemowej. Wykładnia systemowa polega zasadniczo na ustaleniu znaczenia normy prawnej poprzez dokonanie analizy jej miejsca w systemie prawa. Tym samym, zgodnie z zasadami wykładni aktów prawnych, w celu określenia znaczenia powyższego pojęcia, należy szukać definicji tego pojęcia w innych aktach prawnych.

Z uwagi na fakt, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera legalnej definicji pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, w celu właściwego zrekonstruowania normy prawnej ujętej w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy należy odnieść się do zewnętrznych aktów prawa, dotyczących niniejszej materii. Aktem regulującym przedmiotowe zagadnienie jest ustawa z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zmianami), zwanej dalej UPU, zgodnie z regulacjami której, wykonywane za wynagrodzeniem czynności faktyczne lub prawne związane z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia stanowią szeroko pojęte pośrednictwo ubezpieczeniowe.

W szczególności zakres czynności agencyjnych w rozumieniu powyższej ustawy obejmuje:

• pozyskiwanie klientów,
• wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia,
• zawieranie umów ubezpieczenia,
• uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie,
• organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych.
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy, dla potrzeb określenia zakresu czynności objętych zwolnieniem z VAT jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych zasadne jest odwołanie się do wskazanych powyżej przepisów UPU tj. uznać należy, że omawiana kategoria usług zwolnionych z VAT obejmuje w szczególności wszelkie te czynności, które spełniają definicję ?czynności agencyjnych? z art. 4 pkt 1 UPU. Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy jeżeli określone świadczenie stanowi pośrednictwo ubezpieczeniowe (czynności agencyjne) na podstawie UPU i jednocześnie nie obejmuje ono zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczeniowych, to świadczenie takie podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Biorąc pod uwagę wskazany w opisie zdarzenia przyszłego zakres czynności, jakie mają być wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach Usługi oraz fakt, że Wnioskodawca posiada status agenta ubezpieczeniowego, świadczoną Usługę można potraktować jako wykonywanie czynności agencyjnych w rozumieniu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Działalność Wnioskodawcy w ramach Usługi sprowadza się bowiem do wykonywania czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia oraz do uczestniczenia w administrowaniu i bieżącej obsłudze umów ubezpieczenia także przez pracowników i współpracownicy firmy.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy Usługa, jaką będzie on wykonywał w ramach przedsięwzięcia przyszłego stanowi pośrednictwo ubezpieczeniowe na gruncie ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Skoro zatem Usługa wykonywana przez Wnioskodawcę wpisuje się w definicję pośrednictwa ubezpieczeniowego na gruncie UPU, to w ocenie Wnioskodawcy Usługa ta mieści się również w katalogu usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych na podstawie wskazanego powyżej przepisu art. 43 ust 1 pkt 37 Ustawy o VAT i w efekcie podlega zwolnieniu z VAT.

Regulacje wspólnotowe

Regulacje unijne potwierdzają słuszność stanowiska, zgodnie z którym Usługa świadczona przez Wnioskodawcę powinna podlegać zwolnieniu z VAT, tj. przede wszystkim przepisy Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz .UE L.06. 347. 1, z późn. zm.; dalej: ?Dyrektywa 2006/112?), która zastąpiła od 1 stycznia 2007r. Dyrektywę Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (dalej: ?VI Dyrektywa?). Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca pragnie zauważyć, że zgodnie z art. 135 ust 1 lit a) Dyrektywy 2006/112 ?zwolnieniu z VAT podlegają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych?.

W świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, nie ulega wątpliwości, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach świadczonej Usługi będą mieściły się w zakresie wskazanych powyżej usług pokrewnych do transakcji ubezpieczeniowych. W Dyrektywie 2006/112 wskazane zostały usługi pokrewne do transakcji ubezpieczeniowych, do których niewątpliwie zaliczają się wskazane w Umowie czynności pośrednictwa pomiędzy TU a jego klientami, jakie Wnioskodawca wykonywać będzie z zakresu procesu obsługi zawarcia umowy ubezpieczenia przez TU oraz między innymi: przyjęcie i rejestracja dokumentacji związanej z procesem zawarcia umowy ubezpieczenia, obsługa procesu dokonywania zmian finansowych i nie finansowych w umowach ubezpieczenia, obsługa procesu likwidacji zobowiązań etc.

W świetle powyższych argumentów dotyczących zarówno prawodawstwa krajowego, jak i unijnego, zdaniem Wnioskodawcy, wskazaną w opisie zdarzenia przyszłego Usługę należy uznać za kompleksową usługę pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT.

Niezależnie od powyższego, Wnioskodawca pragnie wskazać, iż nawet w przypadku nie uznania świadczonej Usługi za usługę pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych w rozumieniu art. 43 ust 1 pkt 37 Ustawy o VAT, powinna ona korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Jak bowiem stanowi przepis art. 43 ust 13 Ustawy o VAT, ?zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust 1 pkt 7 i 37-41?. Jednym z typów usług, do których znajdzie zastosowanie przedmiotowy przepis, są usługi ubezpieczeniowe, wskazane w art. 43 ust 1 pkt 37 Ustawy o VAT.

Powyższe przepisy są przepisami nowymi, które weszły w życie dnia 1 stycznia 2011 roku. Nowelizacja ustawy o VAT miała na celu dostosowanie przepisów o podatku VAT do nowych zasad klasyfikacji usług, jak również do regulacji wspólnotowych. Tym samym, jak podkreślał ustawodawca w uzasadnieniu do nowelizacji, celem zmiany przepisów nie jest zmiana zakresu usług zwolnionych z opodatkowania VAT, ale jedynie odpowiednie transponowanie usług zwolnionych z załącznika do ustawy do treści samego aktu, z uwzględnieniem treści przepisów wspólnotowych.

Uznać należy zatem, iż ustawodawca nie zmieniając zakresu zwolnienia przewidzianego w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2011 roku, przeformułował nieco siatkę pojęciową dotyczącą zwolnionych usług. W ten sposób, zwolnieniem nie są już objęte usługi pomocnicze do usług ubezpieczeniowych zwolnione poprzednio na podstawie umieszczenia ich w odpowiednim grupowaniu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług stosowanej dla celów podatkowych, ale odpowiadające im w praktyce usługi stanowiące element usługi ubezpieczeniowej. Decydując się na wprowadzenie powyższego pojęcia do Ustawy o VAT, ustawodawca, zdaniem Wnioskodawcy, dostosowuje stosowane pojęcia do regulacji unijnych. Dyrektywa 2006/112 nie posługuje się bowiem pojęciem usług pomocniczych w odniesieniu do działalności ubezpieczeniowej, wskazując jedynie, iż zakresem zwolnienia objęte są usługi pokrewne świadczone przez brokerów lub agentów ubezpieczeniowych. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż zwolnienie dla usług pomocniczych do ubezpieczeniowych na gruncie regulacji unijnych ciągle obowiązuje. Usługi pokrewne wskazane w art. 135 Dyrektywy 2006/112 w swoim zakresie zawierają bowiem zdaniem Wnioskodawcy zarówno usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, jak i usługi stanowiące element usług ubezpieczeniowych. Wnioskodawca pragnie wskazać, iż do pomocniczego charakteru usług podlegających zwolnieniu często odwołuje się orzecznictwo ETS. ETS wielokrotnie podkreślał, że aby transakcje mogły zostać uznane na gruncie Dyrektywy 2006/112 za zwolnione usługi pomocnicze muszą one:

• stanowić odróżniającą się całość,
• być specyficzne dla transakcji zwolnionych oraz
• mieć podstawowe znaczenie dla ich realizacji - być niezbędne w procesie świadczenia takich usług.
  
  

Zamieszczone wyżej warunki zostały przywołane przykładowo w sprawach C-2/95 Sparekassemes Datacenter przeciwko Skatteministeriet oraz C-235/00 Commisioners of Customs Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Usługi świadczone przezWnioskodawcę niewątpliwie spełniają kryteria sformułowane przez ETS. Całość działań podejmowanych w ramach świadczonej Usługi (tj. przykładowo czynności dotyczące obsługi procesu zawarcia umowy ubezpieczenia przez zakład ubezpieczeń oraz przystąpienia do istniejącego ubezpieczenia, czynności w zakresie obsługi procesu zmiany ?finansowych? i ?niefinansowych? danych w umowach ubezpieczenia zawartych przez TU, czynności w zakresie monitorowania salda płatności u klientów TU, wynikających z zawartych umów ubezpieczenia oraz w zakresie obsługi procesu zmiany statusu zawartej umowy ubezpieczenia na życzenie klienta, czynności w zakresie bieżącej komunikacji z klientami, potencjalnymi klientami, innymi organami, czynności w zakresie obsługi likwidacji zobowiązań wynikających z zawartych przez zakład ubezpieczeń umów ubezpieczenia, czy też inne czynności mające podstawowe znaczenie dla działalności ubezpieczeniowej - m.in. obsługa procesu indeksacji polis, naliczenie prowizji dla pracowników spółki, agentów ubezpieczeniowych, współpracowników, sporządzanie okresowych raportów dotyczących rozliczeń z umów ubezpieczenia, w tym na potrzeby sprawozdawczości ubezpieczeniowej) stanowią zdaniem Wnioskodawcy zasadniczy element usługi ubezpieczeniowej, która nie sprowadza się jedynie do zawarcia umowy ubezpieczenia, ale w sensie operacyjnym polega przede wszystkim na systematycznej i kompleksowej obsłudze takiej umowy. W świetle kryteriów przyjmowanych dla usług pomocniczych przez ETS, należy zauważyć, że Usługa świadczona przez Wnioskodawcę:

• stanowi odróżniającą się całość, o czym świadczy m.in. możliwość zlecenia jej odrębnemu podmiotowi (Usługa wypełnia też analogiczne kryterium sformułowane w ustawie o VAT, stanowiąc odrębną całość i będąc elementem usługi ubezpieczeniowej);
• jest specyficzna dla transakcji zwolnionych, o czym świadczy jej ścisłe dopasowanie do działalności ubezpieczeniowej zakładu ubezpieczeń oraz fakt że wykonywanie takiej usługi pozbawione byłoby sensu ekonomicznego w oderwaniu od transakcji wykonywanych zakład (innymi słowy, prowadzenie przez zakład ubezpieczeń działalności ubezpieczeniowej warunkuje wykreowanie popytu na usługi Wnioskodawcy; natomiast bez działalności zakładu ubezpieczeń wykonywanie przez Wnioskodawcę czynności wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego nie miałoby racji bytu) - tym samym, Usługa wypełnia również kryterium sformułowane przez ustawę o VAT, stwierdzające, iż usługa taka musi być właściwa do świadczenia usługi zwolnionej;
• jest niezbędna dla realizacji przez Zakład Ubezpieczeń usług ubezpieczeniowych na rzecz ubezpieczonych, bowiem w przypadku braku współpracy z Wnioskodawcą Zakład Ubezpieczeń musiałby wykonywać wskazane w opisie zdarzenia przyszłego czynności we własnym zakresie, aby być w stanie wykonywać działalność ubezpieczeniową (kryterium niezbędności jest analogicznie sformułowane również przez ustawę o VAT). W konsekwencji, biorąc pod uwagę regulacje wspólnotowe, zdaniem Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że świadczona dla zakładu Ubezpieczeń Usługa stanowi transakcję podlegającą zwolnieniu z VAT na podstawie art. 135 Dyrektywy 2006/112. Tym samym, Usługa powinna korzystać ze zwolnienia z opodatkowania również na gruncie polskich przepisów, jako usługa pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37 lub też usługa stanowiąca element usługi ubezpieczeniowej, o której mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, iż w świetle wskazanego opisu zdarzenia przyszłego oraz powyższej definicji, wykonywana przez niego w ramach świadczonej Usługi działalność spełnia przesłanki uznania jej za zwolnione z VAT usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. W ramach czynności wykonywanych na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Wnioskodawca będzie bowiem wykonywać szereg czynności mogących skutkować powstaniem, kontynuacją lub wygaśnięciem praw i obowiązków stron w odniesieniu do zwolnionej usługi ubezpieczeniowej, m.in. poprzez wykonywanie czynności z zakresu obsługi procesu zawarcia umowy ubezpieczenia przez Zakład Ubezpieczeń, obsługi procesu przystąpienia do istniejącego ubezpieczenia, obsługi procesu zmiany danych ?finansowych? w umowach ubezpieczenia zawartych przez Zakład Ubezpieczeń, zmiany statusu zawartej umowy ubezpieczenia na życzenie klienta itp. Ponadto, w związku ze świadczeniem usług pośrednictwa ubezpieczeniowego Wnioskodawca będzie wykonywać szereg czynności polegających na udzielaniu porad odzwierciedlających specjalistyczną wiedzę w zakresie zwolnionych usług ubezpieczeniowych, takich jak udzielanie odpowiedzi klientom, potencjalnym klientom i innym organom na wniesione zapytanie, udzielanie informacji w zakresie płatności składek ubezpieczeniowych przez klientów Zakładu Ubezpieczeń, komunikacji dotyczącej praw i obowiązków wynikających z zawartych przez klienta umów ubezpieczenia, w tym przekazywanie informacji wymaganych przez przepisy ubezpieczeniowe itp.

Podsumowując, w świetle przedstawionych powyżej argumentów zdaniem Wnioskodawcy objęta niniejszym wnioskiem Usługa powinna korzystać ze zwolnienia z VAT jako usługa pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37 lub też usługa stanowiąca element usługi ubezpieczeniowej, o której mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku, które wpłynęło do tut. organu w dniu 9 grudnia 2011r. Wnioskodawca wyjaśnił, iż uważa, że część prowizji która jest wypłacana pracownikom oraz współpracownikom, jest również zwolniona z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

• prawidłowe - w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku czynności opisanych we wniosku w pkt 1, pkt 2, pkt 3, pkt 4, pkt 7 i pkt 10,
• nieprawidłowe - w zakresie opodatkowania czynności opisanych we wniosku w pkt 5, pkt 6, pkt 8, pkt 9, pkt 11 i pkt 12 oraz czynności wypłacania wynagrodzenia prowizyjnego przez Wnioskodawcę pracownikom oraz współpracownikom.
  
  

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Co do zasady, stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi podatku VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W myśl art. 43 ust. 14 ww. ustawy, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Opisany we wniosku model zamierzonego przez Wnioskodawcę przedsięwzięcia zakłada zbudowanie struktury organizacyjnej o określonym podziale uprawnień, ze względu na posiadane kompetencje, doświadczenie i posiadanie wymaganych licencji.

Wnioskodawca szczegółowo opisał czynności, które zamierza wykonywać.

Na samym wstępie należy rozstrzygnąć kwestię związaną z uznaniem opisywanych we wniosku czynności za usługę o charakterze kompleksowym, co jak wskazuje w uzasadnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca, przesądza o ich łącznym opodatkowaniu podatkiem VAT według tej samej stawki.

Zgodnie z dorobkiem orzeczniczym dotyczącym kompleksowego świadczenia usług (patrz wyrok z dnia 25 lutego 1999r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs Excise, wyrok z dnia 5 czerwca 1997r. w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) przeciwko Skatteministeriet oraz wyrok z dnia 27 października 2005r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financiën), w przypadku czynności powiązanych ekonomicznie i funkcjonalnie ze sobą w taki sposób, że stanowią jedno świadczenie z gospodarczego i ekonomicznego punktu widzenia, wskazane jest ich traktowanie jako jednej nierozłącznej całości także dla celów opodatkowania VAT. Jeżeli kilka świadczeń dokonywanych przez podatnika na rzecz klienta jest ze sobą tak ściśle związane, że tworzy obiektywnie jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia, to nie należy dla celów podatkowych sztucznie dzielić takiego świadczenia.

Tut. Organ zauważa, że przy ocenie szeregu czynności wykonywanych na rzecz jednego usługobiorcy pod kątem kwalifikacji prawno-podatkowej nie można kierować się wyłącznie spojrzeniem z perspektywy nabywcy tych usług, bowiem w rezultacie mogłoby to prowadzić do wypaczenia istoty usług kompleksowych i wprowadzeniu pełnej dowolności przy ich identyfikowaniu. Należy w tym miejscu przypomnieć, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne. Dopiero za pewne odstępstwo i wyjątek należy uznać potraktowanie kilku świadczeń za jedno złożone. Z orzecznictwa TSUE płynie wniosek, iż za część świadczenia złożonego możemy uznać tylko takie czynności, których oddzielenie miałoby sztuczny charakter, czyli innymi słowy jej wyłączenie rzutowałoby w sposób istotny na całość świadczenia.

W świetle powyższego niezbędne jest poddanie analizie charakteru każdej z przedstawionych przez Wnioskodawcę czynności.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera legalnej definicji usług ubezpieczeniowych, ani pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, w związku z czym w celu właściwego zrekonstruowania normy prawnej ujętej w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT należy odnieść się do zewnętrznych aktów prawa, dotyczących niniejszej materii.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 11, poz. 66 ze zm.), przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

Stosownie do art. 3 ust. 3 ww. ustawy, czynnościami ubezpieczeniowymi, o których mowa w ust. 1, są:

1. zawieranie umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm.), a także wykonywanie tych umów;
   • zawieranie umów reasekuracji lub zlecanie ich zawierania brokerom reasekuracyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, a także wykonywanie tych umów, w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych (reasekuracja bierna);
2. składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1 i 1a;
3. ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów, o których mowa w pkt 1 i 1a;
4. ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych zabezpieczeń rzeczowych lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów, o których mowa w pkt 1 i 1a.
   
   

W myśl art. 3 ust. 4 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, czynnościami ubezpieczeniowymi są również:

1. ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych;
2. wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 1a;
3. przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej;
4. prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczających lub ubezpieczonych, zastrzeżonych w umowie lub w ogólnych warunkach ubezpieczeń, obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową;
5. prowadzenie postępowań regresowych oraz postępowań windykacyjnych związanych z wykonywaniem:
   • umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych,
   • umów reasekuracji w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych;
6. lokowanie środków zakładu ubezpieczeń;
7. wykonywanie innych czynności określonych w przepisach innych ustaw.
   
   

Natomiast aktem określającym zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych jest ustawa z dnia 22 maja 2003r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zm.) ? art. 1 tej ustawy.

Stosownie do art. 2 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia i jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych (...).

W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane dalej ?czynnościami agencyjnymi?, polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna) (...).

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż zastosowane w powyższym przepisie pojęcie ?organizowania i nadzorowania? odnosi się wyłącznie do:

• czynności pozyskiwania klientów,
• czynności przygotowawczych, zmierzających do
• zawierania umów ubezpieczenia oraz
• administrowania i wykonywania umów.
  
  

Z kolei art. 7 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym wskazuje, iż agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorca wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych.

Dodatkowo warto w tym miejscu zwrócić uwagę na opinię rzecznika generalnego M. Poiaresa Madura przedstawioną w dniu 12 stycznia 2005r. do sprawy C-472/03 Staatssecretaris van Financiën przeciwko Arthur Andersen Co. Accountants c.s., w której rzecznik skorzystał z definicji ?pośrednika ubezpieczeniowego? przedstawionej w wyroku z dnia 20 listopada 2003r. w sprawie C-8/01 Assurand#248;r-Societetet (Taksatorringen) przeciwko Skatteministeriet: ?24. Trybunał stwierdził w tym wyroku, że pojęcie ?usług pokrewnych, świadczonych przez brokerów i pośredników ubezpieczeniowych? w rozumieniu art. 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy ?dotyczy wyłącznie świadczeń dokonanych przez profesjonalistów, którzy utrzymują stosunki jednocześnie z ubezpieczycielem i ubezpieczonym, przy założeniu, że broker ubezpieczeniowy jest wyłącznie pośrednikiem?(18). Pojęcie to kładzie nacisk ? w obrębie dziedziny takiej jak rozpowszechnianie produktów ubezpieczenia (19), której modus operandi cechuje duża złożoność i różnorodność (20) ? na działanie zewnętrzne pośrednika ubezpieczeniowego, czyli jego pozycję pośrednika między ubezpieczającym a zakładem ubezpieczeniowym, co jest nieodzownie związane z istnieniem relacji między tymi dwiema stronami.?

W tym miejscu przenosząc powyższe na opis zdarzenia przyszłego przedstawiony we wniosku, należy po pierwsze zwrócić uwagę, iż w katalogu czynności przedstawionym we wniosku daje się z łatwością wyodrębnić czynności, które niewątpliwie stanowią czynności związane z pośrednictwem ubezpieczeniowym jak również czynności dodatkowe, służące wsparciu działalności ubezpieczeniowej, przy czym podział ten nie nabiera charakteru sztucznego. Powyższe świadczy o tym, że możliwym jest podział całości opisanych czynności, co wskazuje na brak kompleksowości usług.

?Czynność ubezpieczeniowa?, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe TSUE w wyżej już przywoływanym wyroku. w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (patrz również wyroki: z dnia 25 lutego 1999r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs Excise pkt 17 oraz z dnia 8 marca 2001r. w sprawie C-240/99 Försäkringsaktiebolaget Skandia, pkt 37).

Przenosząc powyższe na przedstawione przez Wnioskodawcę w opisie zdarzenia przyszłego czynności oznaczone we wniosku punktami nr:

1. w kwestii czynności związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia,
2. w sprawach dotyczących zmiany ubezpieczeń istniejących,
3. w kwestii zmiany danych ?niefinansowych? w zawartych umowach ubezpieczenia,
4. w zakresie obsługi procesu zmiany danych ?finansowych? w zawartych umowach ubezpieczenia,
5. w zakresie obsługi procesu zmiany statusu zawartej umowy ubezpieczenia na życzenie klienta,
6. w sprawach dotyczących obsługi cesji umów ubezpieczeniowych,

należy stwierdzić, iż wpisują się one w charakterystyczny zakres przedmiotowy usług wykonywanych przez pośrednika ubezpieczeniowego. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, iż Wnioskodawca posiada status agenta ubezpieczeniowego, co także wskazuje na spełnienie podmiotowych przesłanek do świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego w rozumieniu ww. ustawy.

Powyższe czynności (pkt 1, pkt 2, pkt 3, pkt 4, pkt 7 i pkt 10) można bowiem określić mianem czynności, o których mowa w art. 4 pkt 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, tj. polegających na pozyskiwaniu klientów; przygotowaniach zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia; zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia; jak również organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych.

Reasumując, czynności które Wnioskodawca posiadający status agenta ubezpieczeniowego zamierza świadczyć, opisane w sposób szczegółowy we wniosku w pkt 1, pkt 2, pkt 3, pkt 4, pkt 7 i pkt 10 stanowią pośrednictwo ubezpieczeniowe, co w konsekwencji daje podstawę do zastosowania zwolnienia od podatku VAT niniejszych usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Natomiast czynności wskazane we wniosku w pkt 5, pkt 6, pkt 8, pkt 9, pkt 11 i pkt 12 oraz czynności wypłacania wynagrodzenia prowizyjnego przez Wnioskodawcę pracownikom oraz współpracownikom, nie stanowią czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego biorąc pod uwagę opis sprawy.

Odnosząc się do czynności powyżej wymienionych w punktach, należy stwierdzić, iż w przypadku pkt 5, pkt 6 i pkt 8 stanowią one jedynie czynności wsparcia o charakterze techniczno-administracyjnym, zaś w przypadku pkt 9 również o charakterze marketingowym, które to rodzaje czynności nie mieszczą się w zakresie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Świadczone przez Wnioskodawcę czynności opisane w pkt 5, pkt 6, pkt 8 i pkt 9, polegają bowiem na obsłudze administracyjnej i stanowią w istocie jedynie usługi wsparcia.

Również czynności takie jak wskazane w pkt 11 i pkt 12 wniosku jak również wypłacanie wynagrodzenia prowizyjnego przez Wnioskodawcę pracownikom oraz współpracownikom, nie mogą być uznane za wchodzące w zakres czynności pośrednika ubezpieczeniowego. Wnioskodawca udostępniając towarzystwu ubezpieczeniowemu swoje zasoby ludzkie i administracyjne, świadczy w istocie również i w tym przypadku usługi wsparcia na rzecz towarzystwa, w zadaniach nierozerwalnie związanych z działalnością ubezpieczyciela.

W tym miejscu warto przytoczyć orzeczenie TSUE w wyroku z dnia 3 marca 2005r. w sprawie C-472/03 Staatssecretaris van Financiën przeciwko Arthur Andersen Co. Accountants c.s., gdzie przedmiotem rozważań był art. 13 część B lit. a Szóstej Dyrektywy, a w którym to orzeczeniu Trybunał orzekł: ?35 (...) specyficzne elementy (usługi), takie jak ustalanie i wypłata prowizji pośrednikom ubezpieczeniowym, utrzymywanie kontaktów z pośrednikami, zarządzanie aspektami związanymi z reasekuracją oraz dostarczanie informacji pośrednikom ubezpieczeniowym i administracji podatkowej, (...) z całą pewnością nie wchodzą w zakres czynności pośrednika ubezpieczeniowego.?

Ponadto należy zwrócić uwagę, iż stosownie do wyżej przytoczonego art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Należy w tym miejscu ponownie podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Uwzględniając powyższe, wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku w przypadku usług pomocniczych do usług pośrednictwa ubezpieczeniowego istotne jest to, aby określona usługa stanowiła element usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz stanowiąc odrębną całość, zmierzała (była niezbędna) do realizacji zasadniczych funkcji usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego objętej zwolnieniem oraz była właściwa dla usługi głównej.

Warunkiem objęcia danej usługi zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy jest łączne spełnienie następujących kryteriów, tj. dana usługa musi:

• stanowić element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 37-40 ustawy (tzw. usługi ubezpieczeniowe/finansowe);
• stanowić odrębną całość;
• być właściwą i niezbędną do świadczenia usługi ubezpieczeniowej/finansowej (wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 37-40 ustawy).
  
  

Ponadto stosownie do art. 43 ust. 14 ustawy o VAT, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W przedmiotowym przypadku mamy jednak do czynienia z sytuacją, w której wykonywane przez Wnioskodawcę czynności, opisane we wniosku w pkt 5, pkt 6, pkt 8, pkt 9, pkt 11 i pkt 12 oraz czynności wypłacania wynagrodzenia prowizyjnego przez Wnioskodawcę pracownikom oraz współpracownikom nie mogą być ? jak wyjaśniono powyżej - uznane za usługi, które byłyby właściwe dla usługi głównej ? pośrednictwa ubezpieczeniowego w rozumieniu zarówno ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym jak i orzecznictwa TSUE. Co za tym idzie nie można stwierdzić, iż czynności opisane we wniosku w pkt 5, pkt 6, pkt 8, pkt 9, pkt 11 i pkt 12 oraz czynności wypłacania wynagrodzenia prowizyjnego przez Wnioskodawcę pracownikom oraz współpracownikom stanowią usługi pomocnicze do usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego bądź też elementem usługi korzystającej ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 37-41.

W ocenie tut. Organu, brak jest podstaw do uznania, iż powyższe usługi wsparcia stanowią element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, które same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie obejmują bowiem charakterystycznych funkcji usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Zwolnienie od podatku zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, stosuje się do usługi stanowiącej element usługi wymienionej m.in. w ust. 1 pkt 37, jednak pod warunkiem, iż ten element sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę zdaniem tut. Organu, są pomocne w prowadzeniu podstawowej działalności gospodarczej towarzystwa ubezpieczeniowego. Jednakże przepis art. 43 ust. 13 ustawy dotyczą