brak prawa do odliczenia przez Gminę podatku naliczonego przy realizacji projektu polegającego na budowie (...)

UZASADNIENIE

W dniu 8 grudnia 2010r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach realizacji projektu pn. ???.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jako ?Partner? przystąpił razem z innymi jednostkami samorządu terytorialnego do realizacji wspólnego projektu pn. ???. Projekt jest kompleksową inwestycją zmierzającą do poprawy infrastruktury informatycznej poprzez umożliwienie szerokopasmowego dostępu do Internetu mieszkańcom gmin w powiatach c., k., m. oraz zlokalizowanym na ich terenie przedsiębiorstwom i instytucjom.

Projekt obejmuje wykonanie systemu łączności światłowodowej wzdłuż istniejących dróg publicznych na terenie trzech powiatów: C., K., M. i miasta C. pomiędzy Urzędami Gminnymi i Starostwami wraz z infrastrukturą teletechniczną. Planowana inwestycja będzie miała kluczowe znaczenie dla rozwoju, przyjęcia i wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w gospodarce i społeczeństwie. Powstanie własny system elektroniczny, możliwy do rekonfiguracji i implementacji nowych możliwości. System ten z założenia ma posiadać cechę ?otwartości? co umożliwi dalszy rozwój usług internetowych w zależności od potrzeb, możliwości i zapotrzebowań społecznych. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej w sektorze usług telekomunikacyjnych nie jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego, jednakże biorąc pod uwagę cel wdrożenia sieci informatycznej, jest on istotny ze względu na rozwój wspólnoty lokalnej. System będzie wykorzystywany również dla celów ratownictwa, dla potrzeb organów samorządowych i administracji państwowej. Rozpoczęcie realizacji projektu planowane jest w I kwartale 2011r., a zakończenie w III kwartale 2012r. Projekt przewidziany jest do współfinansowania ze środków PROW na lata 2007-2013, w ramach Programu Rozwoju Subregionu. Liderem projektu jest Gmina C., a partnerami 29 jednostek samorządu terytorialnego.

Pomiędzy Liderem, a Partnerami podpisana została w dniu 12 listopada 2009r. umowa o realizacji wspólnego projektu ???, w której opisane zostały obowiązki i uprawnienia Lidera i Partnerów.

Po zakończeniu realizacji inwestycji z uwagi na ilość podmiotów (właścicieli infrastruktury, którymi są jednostki samorządu terytorialnego) planowane jest powołanie Związku Międzygminnego, którego zadaniem będzie m.in. zarządzanie infrastrukturą informatyczną. Powołanie ww. Związku nastąpi zgodnie z przepisami art. 64 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym. Związek zgodnie z art. 65 wyżej powołanej ustawy, wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, oraz posiada osobowość prawną. Wyposażenie Związku w mienie tj. powstałą infrastrukturę informatyczną nastąpi na zasadzie nieodpłatnego użytkowania na mocy stosownych uchwał organów stanowiących gmin. Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nieodpłatne świadczenie usług nie będzie tu traktowane jak odpłatne świadczenie usług, ponieważ jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa przez Gminę. Na etapie planowania inwestycji założono, że celem przewidzianych wydatków na wykonanie projektu (bez względu na rodzaj podmiotu zarządzającego powstałą infrastrukturą), nie będzie odpłatne świadczenie usług z wykorzystaniem wybudowanej infrastruktury przez Gminy. Inwestycja ma charakter celu publicznego, tym niemniej oddanie w nieodpłatne użytkowanie Związkowi Międzygminnemu czyni, że gmina zachowuje własność inwestycji, a sama nie będzie prowadziła czynności opodatkowanej podatkiem VAT (m.in. sprzedaży Internetu oraz dzierżawy łącz światłowodowych operatorom telekomunikacyjnym). Założenia te wynikają głównie z tego, iż jednostki samorządu terytorialnego nie posiadają odpowiednich struktur organizacyjnych do samodzielnego zarządzania tak rozległą siecią teleinformatyczną. Natomiast samodzielne zarządzanie przez gminy swoimi odcinkami sieci światłowodowej, przy zależności tych odcinków od siebie (współzależność infrastruktury szkieletowej) może powodować ograniczenie dalszego rozwoju sieci w przyszłości oraz trudności w efektywnym jej wykorzystaniu. Sytuacja taka może negatywnie wpływać na dynamikę rozwoju gospodarczego Subregionu. Powołany podmiot (Związek Międzygminny) będzie odpowiadał za utrzymanie łączności teleinformatycznej pomiędzy gminami. Ponadto będzie mógł uzyskiwać przychody z dzierżawy (niewykorzystanych na potrzeby samorządów) zasobów infrastruktury podmiotom telekomunikacyjnym, celem pokrycia części kosztów związanych z utrzymaniem całej infrastruktury. Dokonane na potrzeby projektu zakupy towarów i usług nie będą w żaden sposób związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Na etapie ?budowy infrastruktury informatycznej? nie będą świadczone usługi za wynagrodzeniem np. umieszczenie informacji o firmach za opłatą itp., wszystkie informacje i dane będą umieszczane i udostępniane bezpłatnie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gmina będzie miała możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją projektu pn. ???...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za zrealizowaną inwestycję.

Jak wspomniano w opisanym stanie faktycznym z efektów projektu będzie korzystała jednostka (np.

Związek Międzygminny), która zostanie powołana do zarządzania i eksploatacji infrastruktury po jej wybudowaniu. Wyposażenie Związku w mienie tj. powstałą infrastrukturę informatyczną nastąpi na zasadzie nieodpłatnego użytkowania (nieodpłatnego świadczenia usług) na mocy stosownej uchwały organu stanowiącego gmin. Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nieodpłatne świadczenie usług nie będzie tu traktowane jako odpłatne świadczenie usług, ponieważ jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa przez Gminę. Na etapie planowania inwestycji założono, że celem przewidzianych wydatków na wykonanie projektu (bez względu na rodzaj podmiotu zarządzającego powstałą infrastrukturą) nie będzie odpłatne świadczenie usług z wykorzystaniem wybudowanej infrastruktury przez gminę. Zatem nabyte towary i usługi dotyczące przedmiotowego projektu nie będą związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną. Z uwagi na nieodpłatne przekazanie majątku efekty zrealizowanego projektu nie będą generowały dla Gminy żadnego obrotu. W ramach realizacji projektu zostaną zakupione towary (kable światłowodowe, rury kablowe, urządzenia telekomunikacyjne) i usługi budowlane, które będą opodatkowane 22% stawką podatku VAT. Zakupione towary i usługi trafią bezpośrednio do Gminy jako Partnera, proporcjonalnie do założonego i planowanego zakresu rzeczowego wynikającego z dokumentacji. Część usług będzie wykonywana na majątku Gminy (budynki, drogi gminne), a część w drogach powiatowych, wojewódzkich i krajowych. Zakupy i faktury w ramach projektu będą wystawiane na Wnioskodawcę jako Partnera projektu zgodnie z przypadającym na nią zakresem wykonanych robót.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z powyższego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Aby zatem podatnik mógł obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z dokonanych inwestycji, inwestycje te muszą być związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, przy czym związek ten winien mieć charakter bezpośredni. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z przepisem § 12 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Nadmienić należy, iż ww. przepis został utrzymany w tym samym brzmieniu w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649) obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011r.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują zadania w zakresie telekomunikacji (art. 7 ust. 1 pkt 3a cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z przepisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2010r. Nr 106, poz. 675) wynika również, ze jednostka samorządu terytorialnego może w celu zaspakajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej budować lub eksploatować infrastrukturę telekomunikacyjną i sieci telekomunikacyjne oraz nabywać prawa do infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w ramach zadań własnych będzie wraz z 29 Partnerami (Gminami) realizować projekt pn. ???. Projekt obejmuje wykonanie systemu łączności światłowodowej wzdłuż istniejących dróg publicznych na terenie trzech powiatów: C., K., M. i Miasta C. pomiędzy Urzędami Gminnymi i Starostwami wraz z infrastrukturą teletechniczną oraz Centrum Zarządzania i Dystrybucji Siecią. Liderem projektu jest Gmina C. W ramach realizowanego projektu zostaną zakupione towary i usługi, które trafią do Wnioskodawcy jako partnera proporcjonalnie do planowanego zakresu rzeczowego wynikającego z dokumentacji. Faktury w ramach projektu będą wystawiane na Wnioskodawcę jako Partnera projektu, zgodnie z przypadającym na niego zakresem wykonanych robót. Nabyte przez Wnioskodawcę towary i usługi nie będą w żaden sposób związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych VAT. Z uwagi na nieodpłatne przekazanie majątku efekty zrealizowanego projektu nie będą generowały dla Wnioskodawcy żadnego obrotu. Wyposażenie Związku z mienie tj. powstałą infrastrukturę informatyczną nastąpi na zasadzie nieodpłatnego użytkowania (nieodpłatnego świadczenia usług).

Przez umowę użyczenia, w świetle regulacji Kodeksu cywilnego (art. 710 ? 719), użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy.

Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług było objęte opodatkowaniem podatkiem VAT muszą być spełnione łącznie dwa warunki. Po pierwsze ustawa wyraźnie wskazuje, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych co prawda nieodpłatnie, ale w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Drugim warunkiem objęcia nieodpłatnych usług podatkiem VAT jest istnienie prawa podatnika do odliczenia całości lub części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Przez usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

W myśl cytowanych wyżej przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu zaspakajania potrzeb wspólnoty, w tym zadania w zakresie telekomunikacji, należą do zadań własnych gminy. Oznacza to, że czynność nieodpłatnego przekazania mienia nabytego w ramach projektu w części przypadającej na Wnioskodawcę nowo powstałemu Związkowi Gmin, który te zadania także będzie wykonywał, jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Zatem przekazanie do bezpłatnego użytkowania powstałej infrastruktury informatycznej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie ma w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy ? nieodpłatne przekazanie mienia do użytkowania będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie zadań publicznych).

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz opis stanu faktycznego stwierdzić należy, iż nie zostanie spełniona przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunkująca prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ towary i usługi zakupione w ramach realizacji ww. projektu nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonania czynności opodatkowanych.

Zatem Wnioskodawca nie będzie miał możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług dokonywane w ramach projektu, bowiem nie zostanie w omawianym przypadku spełniona podstawowa przesłanka pozytywna jaką jest związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.

W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego.

Niniejsza interpretacja skierowana jest tylko do Wnioskodawcy i nie odnosi się do Partnerów Projektu, bowiem każdą czynność, z którą mogą być związane skutki podatkowo-prawne należy rozstrzygać indywidualnie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Z uwagi na fakt, że wniosek dotyczy zaistniałego stanu faktycznego interpretacja została udzielona w oparciu o przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2010r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.