Skutki podatkowe powstałe w wyniku zbycia udziałów w spółce

18.12.2013

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko ? przedstawione we wniosku z 28 sierpnia 2013 r. (data wpływu 4 września 2013 r.), uzupełnionego pismem z 26 listopada 2013 r. (data wpływu 3 grudnia 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych powstałych w wyniku zbycia udziałów w spółce cywilnej ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych powstałych w wyniku zbycia udziałów w spółce cywilnej.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 18 listopada 2013 r. będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 18 listopada 2013 r. znak: IBPP4/443-434/13/LG.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni X wraz ze wspólnikiem Y prowadziły do dnia 30 listopada 2012 r. spółkę cywilną A. Przedmiotem działalności A s.c. były usługi w zakresie kosmetyki, fryzjerstwa, manicure i masażu ciała. W oparciu o zgodną uchwałę wspólników spółka została rozwiązana z dniem 30 listopada 2012 r.

W dniu 28 listopada 2012 r., przed rozwiązaniem spółki, drugi ze wspólników Y nieodpłatnie przekazał całość swojego udziału w majątku spółki przypadającego mu w związku z rozwiązaniem spółki - na rzecz Wnioskodawczyni. Działanie to wynikało z wcześniejszej uchwały wspólników z dnia 23 listopada 2012 r., w ramach której przewidziano rozwiązanie umowy spółki cywilnej oraz dalsze prowadzenie działalności gospodarczej przez wspólnika X na zasadzie kontynuacji dotychczasowego podmiotu - w oparciu o środki i majątek spółki A s.c. W ten sposób całość majątku spółki (materialnego i niematerialnego) znalazła się w rękach Wnioskodawczyni. Poza udziałem w spółce otrzymanym od Y, Wnioskodawczyni posiadała także swój udział, przypadający jej po rozwiązaniu spółki. Celem takiego rozwiązania było przekazanie przedsiębiorstwa do jednoosobowej działalności X.

Wnioskodawczyni po rozwiązaniu spółki cywilnej kontynuuje prowadzenie działalności gospodarczej - w formie indywidualnej działalności gospodarczej. Całość majątku spółki cywilnej A (tj. udział Wnioskodawczyni oraz udział Y) została przekazana i wniesiona do indywidualnej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni kontynuuje działalność wykonywaną uprzednio przez spółkę cywilną A. Wnioskodawczyni przejęła prawa i obowiązki rozwiązanej spółki w pełnym zakresie (m.in. nazwa firmy, umowy najmu i mediów, przejście pracowników, przejęcie środków trwałych i wyposażenia A s.c., tajemnice przedsiębiorstwa, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej). Wnioskodawczyni przejęła również wszelkie zobowiązania spółki. Stan remanentowy spółki cywilnej A na dzień likwidacji wynosił "0".

W istocie doszło do nieodpłatnego przekazania Wnioskodawczyni udziału w spółce przez drugiego wspólnika, a następnie wniesienia przez X całego zespołu składników niematerialnych i materialnych spółki cywilnej A do indywidualnej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wyżej opisane okoliczności uzasadniają zwolnienie od podatku VAT, przewidziane w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku Vat dla nieodpłatnego zbycia przedsiębiorstwa do indywidualnej działalności gospodarczej wnioskodawczym kontynuującej działalność spółki cywilnej?

Zdaniem Wnioskodawcy, spółka cywilna A jako podmiot miała charakter przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 ze znakiem 1 kodeksu cywilnego.

Działania wspólników podjęte celem przekazania całości składników spółki jednemu z nich, który następnie wnosi je do swojej indywidualnej działalności gospodarczej, zdaniem Wnioskodawcy spełniały przesłanki, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług - tj. odpłatne lub nieodpłatne zbycie przedsiębiorstwa. Zgodnie ze wskazanym przepisem od opodatkowania podatkiem VAT wyłączone jest odpłatne i nieodpłatne zbycie przedsiębiorstwa. Nie ma przy tym znaczenia forma zbycia, podatkowi nie podlega sprzedaż, a także darowizna, zamiana, aport, jeśli czynności te mają za swój przedmiot całe przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część. Warunki te w ocenie wnioskodawcy zostały przez niego spełnione. W niniejszym przypadku według wnioskodawcy doszło do zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Doszło do przejęcia całości udziałów w majątku spółki, która to spółka stanowiła przedsiębiorstwo. Całość majątku spółki cywilnej została następnie wniesiona do indywidualnej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni. Z uwagi na opisane powyżej okoliczności w ocenie podatnika działania te nie mogą w szczególności stanowić np. przekazania towarów bez wynagrodzenia a w efekcie być kwalifikowane jako odpłatna dostawa towarów na terenie kraju. Stanowisko wnioskodawcy oparte jest m.in. na analizie interpretacji indywidualnych o sygnaturze: IPPP1/443-400/08-2/AS, PPP2/443-68/08-2/AS, ITPP1443-1033/08/MS, ITPP1/443-1023/09/MS, IPPP1/443-1731/11-4/EK. Analiza ta prowadzi do wniosku, iż nieodpłatne przekazanie zorganizowanego przedsiębiorstwa na rzecz jednego ze wspólników nie podlega opodatkowaniu. Natomiast obowiązek dokonania korekty w zakresie podatku naliczonego wg art. 91 ust. l ww. ustawy spoczywa na nabywcy, ale w sytuacji gdzie zbywca wykonywał wyłącznie czynności opodatkowane, a nabywca deklaruje kontynuowanie działalności opodatkowanej nabywca nie jest zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego (interpretacja indywidualna IPPP1/443-285/09-2PR, IBPP2/443-297/08/EJ).

Choć pytanie dotyczy podmiotu, który został rozwiązany (A s.c.), to odpowiedzialność podatkowa za działania tego podmiotu, spoczywa na wspólnikach, tj. także na Wnioskodawczyni. Pomimo, że spółka cywilna została rozwiązana, to odpowiedzialność podatkowa za ewentualnie należny podatek VAT (w przypadku nie podzielenia przez Ministra Finansów stanowiska podatnika) spoczywać będzie na Wnioskodawczyni. Tym samym jest ona zainteresowana rozstrzygnięciem w niniejszej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT pod pojęciem towarów rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8. ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie ?transakcja zbycia? należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawa towarów? w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

A zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Przedmiotem zapytania jest kwestia wyłączenia z opodatkowania zbycia przedsiębiorstwa na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Zaznaczyć należy, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji ?przedsiębiorstwa?. Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że użyte w ww. artykule określenie ?w szczególności? wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej brak któregoś z tych elementów nie musi pozbawiać zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

Z kolei, o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik jest obowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Zatem, składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Należy tu wskazać również art. 55² Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zgodnie z przedstawionym opisem sprawy wspólnik spółki cywilnej przekazał nieodpłatnie w dniu 28 listopada 2012 r. drugiemu wspólnikowi (Wnioskodawczyni) swoje udziały w spółce. W wyniku tej czynności Wnioskodawczyni weszła w posiadanie 100% udziałów czyli stała się jednoosobowym właścicielem całego przedsiębiorstwa. Spowodowało to zarazem, że spółka cywilna straciła swój byt prawny i z dniem 30 listopada 2012 r. została rozwiązana. Następnie Wnioskodawczyni na bazie całego posiadanego majątku (będącego w jej posiadaniu po rozwiązaniu spółki cywilnej) rozpoczęła indywidualną działalność gospodarczą, która pokrywała się zakresem z uprzednio prowadzoną działalnością prowadzoną przez spółkę cywilną.

Stosownie do powyższego należy zauważyć, że przedstawionym stanie faktycznym wystąpiły trzy następujące po sobie czynności:

przekazanie całości udziałów posiadanych przez wspólnika spółki cywilnej na rzecz drugiego wspólnika (Wnioskodawczyni), wskutek czego Wnioskodawczyni stała się jednoosobowym właścicielem całego przedsiębiorstwa,
rozwiązanie spółki cywilnej związane z utratą jej bytu prawnego,
rozpoczęcie przez Wnioskodawczynię indywidualnej działalności gospodarczej na bazie majątku rozwiązanej spółki cywilnej, który był w jej posiadaniu.

Odnosząc się zatem do zagadnienia będącego przedmiotem wniosku należy zauważyć, że w tej sprawie (zgodnie z przedstawionym opisem sprawy) nie nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy.

W analizowanej sprawie doszło bowiem, po pierwsze, do czynności nieodpłatnego przekazania udziałów przez jednego wspólnika spółki cywilnej na rzecz drugiego wspólnika (Wnioskodawczyni). Do tej czynności nie ma zastosowanie przepis art. 6 pkt 1 bowiem w jej wyniku nie doszło do zbycia przedsiębiorstwa. Ponadto ewentualne skutki podatkowe tej czynności mogą wystąpić u przekazującego, a nie Wnioskodawczyni. Po drugie w sytuacji rozpoczęcia indywidualnej działalności gospodarczej przez Wnioskodawczynię nie sposób uznać (mając na uwadze wyżej przedstawione kryteria), że doszło do zbycia przedsiębiorstwa (spółki cywilnej) na rzecz Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nie nabyła bowiem przedsiębiorstwa w postaci spółki cywilnej lecz rozpoczęła jedynie indywidualną działalność na bazie własnego majątku będącego w jej posiadaniu w związku z uprzednim rozwiązaniem spółki cywilnej. Tym samym i w tym przypadku nie ma zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawczyni, że do sprawy opisanej w stanie faktycznym miał zastosowanie art. 6 pkt 1 ustawy, należało uznać za nieprawidłowe.

Podkreślić w tym miejscu należy jednak, że ewentualne skutki podatkowe mogące wystąpić w wyniku nieodpłatnego przekazania udziałów przez wspólnika na rzecz drugiego wspólnika (w przedmiotowej sprawie na rzecz Wnioskodawczyni) dotyczą zbywającego udział w spółce. Tym samym w niniejszej interpretacji nie może zostać rozstrzygnięta kwestia skutków podatkowych u zbywającego udział, gdyż on nie jest w rozpatrywanej sprawie Wnioskodawcą.

Zgodnie bowiem z art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej zostaje wszczęte na pisemny wniosek zainteresowanego. Natomiast zbycie udziałów w spółce i mogących powstać skutków podatkowych w wyniku tej czynności dotyczą innego podmiot, tj. sytuacji prawnopodatkowej wspólnika spółki, który dokonał przekazania udziałów na rzecz Wnioskodawczyni.

Zakresem wniosku nie objęto również skutków podatkowych wynikających z rozwiązania spółki cywilnej, gdyż nie było to przedmiotem pytania jak i stanowiska Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z dnia 14 marca 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.