Opodatkowanie wypłacanych nabywcom premii pieniężnych oraz sposób ich dokumentowania

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2008r. (data wpływu 4 listopada 2008r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 stycznia 2009r. (data wpływu 23 stycznia 2009r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wypłacanych nabywcom premii pieniężnych oraz sposobu ich dokumentowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 listopada 2008r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wypłacanych nabywcom premii pieniężnych oraz sposobu ich dokumentowania. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 stycznia 2009r. (data wpływu 23 stycznia 2009r.), będącym odpowiedzią na wezwaniu tut. organu z dnia 12 stycznia 2009r. nr IBPP4/443-55/08/JP.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest stroną wypłacającą premie pieniężne od zakupów zrealizowanych przez odbiorcę za okresy miesięczne określone w warunkach handlowych jako procent od sprzedaży netto. Premie pieniężne przyznawane są na podstawie umów handlowych, w których określona jest wielkość premii w procentach od dokonanych zakupów. Wielkość zakupów nie ma znaczenia przy naliczaniu premii. Okres rozliczeniowy jest różny dla różnych kontrahentów, czasami jest to miesiąc a czasami kwartał. Dłuższe okresy nie występują. Premia nie jest uzależniana od dodatkowych świadczeń typu akcje promocyjne lub reklama.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z dnia 19 stycznia 2009r.):

Czy premia winna być dokumentowana fakturą VAT oraz czy podatek VAT winien być naliczony?

Zdaniem Wnioskodawcy premia pieniężna nie ma charakteru usługi ponieważ firma nabywająca towar nie wykonuje żadnej usługi poza odpłatnym nabyciem towaru. Premia pieniężna liczona od wartości sprzedaży powinna być dokumentowana notą obciążeniową wystawioną przez odbiorcę lub uznaniowa wystawiona przez dostawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż niniejsza interpretacja została udzielona w oparciu o przepisy prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług obowiązujące do dnia 30 listopada 2008r., bowiem jej przedmiotem jest wskazany przez Wnioskodawcę zaistniały stan faktyczny.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT), natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
  
  

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU, o której mowa w art. 8 ust. 3 powoływanej ustawy o VAT. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe wypłaconych premii pieniężnych są uzależnione od wielu czynników, m. in. od ustalenia za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie.

W przypadkach gdy wypłacona premia pieniężna związana jest z konkretną dostawą, nawet jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jako rabat, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy - obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur. Taka premia pieniężna ma bezpośredni wpływ na wartość dostawy i w efekcie prowadzi do obniżenia wartości dostawy.

W praktyce występują również sytuacje, gdzie premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie lub też dokonywania terminowych płatności za zrealizowane dostawy w pewnym okresie i w określony sposób i premia ta nie jest związana z żadną konkretną dostawą. W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu. Świadczeniem usług jest bowiem każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zależności, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania.

Kwestia dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów nie została uregulowana przepisami prawa podatkowego, a więc również przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego (Słownik Języka Polskiego PWN pod red. M. Szymczaka, Warszawa 1992): rabat - to zniżka, ustępstwo procentowe od ustalonych cen towaru, głównie na rzecz nabywców płacących gotówką, kupujących dużą ilość towaru jednorazowo lub w określonym czasie; skonto - to zniżka ceny towaru objętego sprzedażą kredytową albo ratalną, udzielona nabywcy płacącemu gotówką; opust - to zniżka ceny kupna, przyznawana nabywcy przez sprzedawcę (zwykle przy zakupach hurtowych); bonifikata - to zniżka od ustalonej ceny towaru, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę.

Z treści wniosku nie wynika aby udzielane premie pieniężne uzależnione były od realizowania przez kontrahenta zakupów według ściśle określonych progów wartości tych zakupów, które warunkują wzrost wartości wypłacanej premii czy tez np. dokonywania przez kontrahenta Wnioskodawcy dodatkowych czynności typu akcje promocyjne czy reklama.

Wręcz przeciwnie, z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca wypłaca swoim kontrahentom na podstawie zawartych umów handlowych premie pieniężne od zakupów zrealizowanych za okresy miesięczne lub kwartalne, których wielkość określana została jako procent od sprzedaży netto (od dokonanych przez kontrahentów zakupów), a wielkość zakupów nie ma znaczenia przy naliczaniu premii.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, iż w przedstawionej sytuacji mamy do czynienia z rabatem, który jest określony niezależnie od osiągniętych obrotów zrealizowanych przez odbiorcę (od dokonanych zakupów) w danym okresie (miesiąc lub kwartał), czyli od konkretnej dostawy towarów.

W opisanej sytuacji nie ma także znaczenia czy będzie to jedna czy więcej transakcji w danym okresie. Przyznawany przez Wnioskodawcę rabat będzie ustalany niezależnie od obrotu z kontrahentem za dany miesiąc czy kwartał.

Udzielony przez Wnioskodawcę dla kontrahenta rabat będzie miał zatem bezpośredni wpływ na wartość dostawy i będzie prowadzić do obniżenia ceny. Łatwo jest zatem, z uwagi na stałe ustalenia, określić dokładnie o ile nastąpiło obniżenie ceny każdej jednostkowej transakcji udokumentowanej fakturą VAT, nawet jeżeli będzie ich więcej niż jedna w okresie rozliczeniowym. Tym samym przyznany rabat potransakcyjny będzie można przyporządkować do konkretnej dostawy.

Wnioskodawca przyznający kontrahentowi rabaty, będzie mieć zatem prawo do zmniejszenia o ich wysokość obrotu a tym samym do obniżenia podstawy opodatkowania na podstawie wystawionej faktury korygującej zgodnie § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95 poz. 798).

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przedmiotowe premie pieniężne powinny być dokumentowane notą obciążeniową wystawioną przez odbiorcę lub notą uznaniową wystawioną przez dostawcę, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo Dyrektor Izby Skarbowej zauważa, iż z dniem 1 grudnia 2008r. weszły w życie zmiany wprowadzone ustawą z dnia 7 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008r. Nr 209, poz. 1320), między innymi uregulowania zawarte w art. 29 ust. 4a - 4c ustawy o VAT oraz przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212 z 2008r., poz. 1337). Powyższe zmiany pozostają jednak bez wpływu na dokonaną w niniejszej interpretacji indywidualnej ocenę prawną.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi -Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.