czy nabycie lokalu mieszkalnego za środki z rachunku oszczędnościowo-kredytowego kasy mieszkaniowej (...)

Stanowisko podatników

Podatnicy stoją na stanowisku, iż żaden przepis prawa nie ogranicza podatników w prawie do posiadania kilku lokali mieszkalnych. Przeznaczenie środków z rachunku oszczędnościowo-kredytowego kasy mieszkaniowej na zakup mieszkania, w sytuacji gdy jest się już właścicielem innego lokalu mieszkalnego - w przekonaniu podatników - nie powoduje utraty ulgi podatkowej związanej z oszczędzaniem w kasie mieszkaniowej.

Ocena prawna stanowiska pytających z przytoczeniem przepisów prawa

Zgodnie z art. 27a ust. 13 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity w Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2001 roku, jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu wydatków poniesionych m.in. na cel określony w ust. 1 pkt 2 ustawy/tj. z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach/, a następnie wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej,z wyjątkiem gdy wycofana kwota po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę, do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza sie odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tego tytułu.

Zaznaczyć należy, że przepis art. 27a ust. 13 ustawy ma także zastosowanie do wymienionychw nim zdarzeń powstałych po dniu 01.01.2002 r. /art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2001 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne(Dz. U. z 2001 r., Nr 134, poz. 1509)/.

Zatem podatnik, który korzystał z ulgi z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędnościw kasie mieszkaniowej, aby nie utracić prawa do dokonanych odliczeń, winien wycofane w danym roku z kasy mieszkaniowej oszczędności, wydatkować - w tym samym roku - zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez kasę mieszkaniową, określonymi w art. 8 ustawy z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst jednolity w Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz 1070 z późn. zm.).

W myśl art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez zawarcie umowy o kredyt kontraktowy osoba fizyczna zobowiązuje się do systematycznego gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowe przez czas oznaczony, a bank prowadzący kasę mieszkaniową - do przechowywania oszczędności i udzielenia po upływie tego okresu, z zastrzeżeniem art. 12 i 13, długoterminowego kredytu na cele mieszkaniowe. Natomiast zgodnie z ust. 2 art. 8 w/w ustawy celami mieszkaniowymi, o których mowa w ust. 1, są służące zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy wydatki poniesione na:
1) nabycie, budowę, przebudowę, rozbudowę lub nadbudowę domu albo lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość,
2) uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej albo prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego,
3) remont domu albo lokalu, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem bieżącej konserwacji i odnowienia mieszkania,
4) spłatę kredytu bankowego zaciągniętego na cele wymienione w pkt 1-3,
5) nabycie działki budowlanej lub jej części pod budowę domu jednorodzinnego lub budynku mieszkalnego, w którym jest lub ma być położony lokal mieszkalny kredytobiorcy.

Ze stanu faktycznego będącego przedmiotem zapytania wynika, że podatnicy korzystają z ulgi z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędności na rachunku oszczędnościowo-kredytowym kasy mieszkaniowej i zamierzają - po zakończeniu okresu oszczędzania - za środki wycofane z kasy zakupić mieszkanie.

Z cytowanego w niniejszych wyjaśnieniach art. 8 ust. 2 pkt 1, 2 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego wynika, że celem mieszkaniowym służącym zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy jest m.in. nabycie lokalu mieszkalnego /zarówno nowego jak i używanego/.
Podkreślenia wymaga fakt, że w przepisie tym ustawodawca zastrzegł wyłącznie, aby środki zgromadzone na rachunku oszczędnościowo-kredytowym kasy mieszkaniowej zostały przeznaczone na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy. Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia 'własnych potrzeb mieszkaniowych', ale i nie wprowadził żadnego zastrzeżenia, jakoby zaspakajanie własnych potrzeb mieszkaniowych ograniczać się miało tylko do jednego lokalu mieszkalnego. Stosując zaś wykładnię literalną pojęcia 'własne potrzeby mieszkaniowe' przyjąć należy, że chodzi tu o sytuację mieszkaniową danej osoby/osób potrzebną do normalnej egzystencji lub do właściwego funkcjonowania. Oznacza to zatem, że celem mieszkaniowym będzie zakup przez kredytobiorcę lokalu mieszkalnego, również w sytuacji, gdy jest już on właścicielem innego lokalu mieszkalnego pod warunkiem, że nowo nabyty lokal mieszkalny ma służyć również zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy, a nie innej osoby/osób; bez znaczenia jest w tej sytuacji fakt przekroczenia przeciętnych standardów mieszkaniowych.

Mając powyższe na uwadze, sytuacja sprowadzająca się do wydatkowania wycofanych z kasy mieszkaniowej oszczędności na zakup lokalu mieszkalnego przez podatników będących już właścicielami innego lokalu mieszkalnego, który ma służyć zaspokojeniu ich własnych potrzeb mieszkaniowych, będzie wyczerpywała - wynikającą z art. 27a ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2001 roku -, przesłankę związaną z koniecznością wydatkowania wycofanych z kasy mieszkaniowej oszczędności, zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę. Tym samym nie wystąpi w tym przypadku obowiązek zwrotu wykorzystanej w latach poprzednich ulgi podatkowej z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej.

Końcowo podkreślenia wymaga fakt, że w postępowaniu podatkowym również stosuje się zasadę, że ciężar udowodnienia danego faktu spoczywa na osobie, która wyprowadza z tego faktu określone skutki prawne. Powyższa zasada na gruncie stanu faktycznego będącego przedmiotem zapytania oznacza, że w sytuacji wycofania przez podatników z kasy mieszkaniowej zgromadzonych w niej oszczędności - odliczanych w ramach ulgi z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędnościw kasie mieszkaniowej -, na podatnikach będzie spoczywał ciężar udowodnienia faktu, że oszczędności te zostały wydatkowane zgodnie z celami systematycznego gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej, tj. w przypadku podatników na zakup lokalu mieszkalnego służącego zaspokojeniu ich własnych potrzeb mieszkaniowych.

Mając powyższe na uwadze stanowisko podatników w przedmiotowej sprawie jest prawidłowe.