dot. powiat jako podatnik podatku VAT (zakres opodatkowania)
Wnioskiem z dnia 17.02.2005 r. Strona zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Opocznie o wydanie interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Z przedstawionego przez Stronę stanu faktycznego wynika, iż Strona jest podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie zadań powiatu nałożonych odrębnymi ustawami, realizowanych przez tę jednostkę oraz w zakresie umów cywilnoprawnych zawieranych w imieniu powiatu, z wyjątkiem tych, które są zawierane przez kierowników powiatowych jednostek organizacyjnych na podstawie upoważnienia Zarządu Powiatu.Podatnik jest jedną z licznych jednostek organizacyjnych powiatu realizujących zadania powiatu oraz nabywa towary i usługi niezbędne do wykonywania tych zadań. Posiada ono status jednostki budżetowej i jest w ocenie Strony podatnikiem podatku od towarów i usług.Pytanie zawarte w w/w wniosku Podatnika dotyczy zakresu w jakim Powiat miałby być zgłoszony do rejestracji dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zdaniem Strony Powiat w obecnym stanie prawnym byłby Podatnikiem podatku od towarów i usług wyłącznie w zakresie sprzedaży gruntów i nieruchomości na podstawie aktów notarialnych oraz wynajmu, dzierżawy składników majątkowych będących w dyspozycji Starostwa Powiatowego. W świetle ustalonego stanu faktycznego Naczelnik Urzędu Skarbowego w Opocznie w postanowieniu z dnia 20.05.2005 r., Nr USIII-443/8/05/MS uznał za nieprawidłowe stanowisko Podatnika określone w w/w wniosku z dnia 17.02.2005 r. oraz stwierdził, iż Powiat może być podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania jakichkolwiek czynności, na podstawie umów cywilnoprawnych bezpośrednio, a nie poprzez wyodrębnione jednostki organizacyjne, wchodzących w zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Do czynności takich mogą zaliczać się wymienione w zapytaniu sprzedaż gruntów i nieruchomości oraz wynajem i dzierżawa składników majątkowych.Jednak ze względu na mnogość kompetencji i zadań powiatu, nie sposób jednoznacznie stwierdzić, czy czynności wymienione w zapytaniu byłyby jedynymi, z tytułu których Powiat może być podatnikiem podatku od towarów i usług i które należałoby ująć w deklaracji. Na powyższe postanowienie Strona pismem z dnia 25.05.2005 r. złożyła w ustawowo określonym terminie zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.
W złożonym zażaleniu Podatnik podnosi, iż postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Opocznie z dnia 20.05.2005 r., Nr USIII-443/8/05/MS nie zawiera odpowiedzi na zadane we wniosku z dnia 17.02.2005 r. pytanie, a mianowicie w jakim zakresie Powiat miałby być zgłoszony do rejestracji dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, skoro zarówno Starostwo Powiatowe jak i inne powiatowe jednostki organizacyjne spełniające wymogi ustawy o podatku od towarów i usług są już zarejestrowane jako podatnicy podatku VAT.
Po przeanalizowaniu akt sprawy oraz argumentów zawartych w zażaleniu Strony, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podatnikami w zakresie podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zarejestrowanie Powiatu jako podatnika podatku VAT w sytuacji, gdy są już zarejestrowane w takim charakterze Starostwo oraz inne powiatowe jednostki organizacyjne (spełniające wymogi ustawy o podatku od towarów i usług) nie znajduje uzasadnienia zarówno w przepisach dotyczących szeroko rozumianego samorządu terytorialnego, przepisach prawa podatkowego, jak i stanowisku zaprezentowanym w tym zakresie przez Ministerstwo Finansów.
W odpowiedzi na interpelację poselską Pan Stanisław Stec ? sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, wyjaśnił bowiem, iż gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie (numer) NIP, a w związku z ich działaniami (czynnościami) powinno być wystawione jedno rozliczenie deklaracyjne. W świetle powyższego przepisu nie powinno budzić wątpliwości, że jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa), ze względu na przyznaną im ustawowo osobowość prawną, są podatnikami podatku od towarów i usług, o ile spełniają pozostałe warunki wskazane w art. 15 ustawy (wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności). W związku z tym jednostki samorządu terytorialnego podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (
Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.). Samorządowe osoby prawne (gminy, powiaty, województwa) nie mają własnych struktur organizacyjnych, zaś nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. W oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości i planów kont dla budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego, oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1752) należy stwierdzić, że urząd gminy (powiatu) i urząd marszałkowski nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, dotyczącej rozliczeń podatku od towarów i usług dla samorządowych osób prawnych oraz dla ich urzędów, obsługujących od strony techniczno-organizacyjnej te osoby prawne. Urzędy te są bowiem powoływane jedynie w celu technicznej realizacji działań podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, a więc nie funkcjonują samodzielnie, lecz w imieniu i na rachunek poszczególnych jednostek. Dlatego też gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie (numer) NIP, a w związku z ich działaniami (czynnościami) powinno być wystawiane jedno rozliczenie deklaracyjne VAT. Inny charakter ma natomiast funkcjonowanie powoływanych przez gminę zakładów budżetowych, jednostek budżetowych, gospodarstw pomocniczych oraz spółek prawa handlowego. Podmioty te występują samodzielnie w obrocie gospodarczym w tym sensie, że są odrębnymi podatnikami podatku VAT i w związku z tym powinny posługiwać się odrębnym, właściwym tylko sobie numerem identyfikacji podatkowej. Należy również podkreślić, że nie jest prawnie dopuszczalna sytuacja nadania jednego NIP dwóm podmiotom (z których jeden jest podatnikiem np. podatku od towarów i usług, a drugi płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych), jak również posługiwania się do identyfikacji NIP nadanym innemu podmiotowi. NIP nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu, która występuje w decyzji administracyjnej o nadaniu NIP.Reasumując, urzędy obsługujące jednostki samorządu terytorialnego, takie jak urzędy gminy, starostwa powiatowe i urzędy marszałkowskie, nie są odrębnymi podatnikami w zakresie podatku VAT (nie posiadają odrębnego numeru NIP), gdyż nie posiadają osobowości prawnej, a także nie można ich zaklasyfikować do wskazanych w art. 15 ust. 1 w/w ustawy jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej wykonujących działalność gospodarczą samodzielnie. Urzędy te są bowiem powoływane jedynie w celu technicznej realizacji działań podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, a więc nie funkcjonują samodzielnie, lecz w imieniu i na rachunek poszczególnych jednostek. W związku z powyższym urzędy gminy, starostwa powiatowe i urzędy marszałkowskie powinny posługiwać się w zakresie podatku VAT numerem identyfikacji podatkowej nadanym odpowiedniej jednostce samorządu terytorialnego, gdyż w świetle ustawy o podatku od towarów i usług to właśnie gminy, powiaty i województwa są podatnikami podatku od towarów i usług, a działania wymienionych urzędów są w istocie działaniami poszczególnych jednostek.
Biorąc pod uwagę powyższe ? orzeczono jak w sentencji.
